HC3 + H4, H5, H6

Question 1

Wie vallen er onder daders?

Answer 1

• Feitelijke plegers
• Medeplegers
• Doenplegers
• Uitlokkers

Question 2

Wat houdt medeplichtigheid in?

Answer 2

Opzettelijk behulpzaam zijn bij een delict of gelegenheid, bv. middelen verschaffen. Dit zijn geen daders, want ze vervullen de wettelijke delictsomschrijving niet zelf, maar bevorderen of vergemakkelijken het begaan van het misdrijf.

Question 3

Wie zijn deelnemers?

Answer 3

• Daders: doenplegers, medeplegers, uitlokkers, plegers
• De medeplichtige

Question 4

Wat is deelneming?

Answer 4

Deelneming aan een strafbaar feit betekent dat meer dan één persoon is betrokken bij het begaan van het strafbare feit

Question 5

Waarom is deelneming strafbaar?

Answer 5

• Deelneming maakt het makkelijker voor mensen om een bijdrage te leveren aan een strafbaar feit
• Als strafbaarheid wordt beperkt tot de persoon die strafbare feit pleegt, wordt ontkend dat strafbare feiten op uiteenlopende manieren tot stand komen en daarbij veel personen betrokken kunnen zijn
• De pleger hoeft niet een kwade genius te zijn

Question 6

Wat is doenplegen? art. 47 lid 1 onder 1° Sr. Welk arrest?

Answer 6

Het laten begaan van een strafbaar feit door een ander, waarbij die ander niet strafbaar is (HR melk-en-water). Feitelijke dader als willoos werktuig.

Question 7

Wat is medeplegen? art. 47 lid 1 onder 1° Sr.

Answer 7

Bewuste en nauwe samenwerking in het plegen van een strafbaar feit

Question 8

Wat is uitlokken? art. 47 lid 1, onder 2° Sr

Answer 8

Door uitlokkingsmiddelen een ander overhalen een strafbaar feit te plegen, terwijl deze geen intentie had om het strafbare feit te plegen. Hierbij zijn beide strafbaar.

Question 9

A wil B een lesje leren. Daartoe lokt A C uit om B een stevig pak slaag te geven. C geeft B een paar flinke stompen in zijn maag en slaat hem een bloedneus. Het hart van B kan dit niet verdragen. Ter plekke krijgt hij een hartstilstand, aan de gevolgen waarvan hij even later overlijdt. Wat betekent dit voor A?

Answer 9

Ten aanzien van uitlokkers komen niet alleen die handelingen in aanmerking die zij opzettelijk hebben uitgelokt, maar ook de gevolgen daarvan. Voor A: uitlokking van mishandeling, de dood ten gevolge hebbende.

Question 10

A wil B uit de weg laten ruimen en daar huurt hij C voor in. Deze wacht het beoogde slachtoffer op bij diens woning. Als B naar buiten komt, vuurt C tweemaal gericht op B. Door toeval missen de kogels B op een haar na. B vlucht naar binnen en belt de politie. Wat houdt dit in voor A?

Answer 10

Juridisch gezien is dit uitlokking van poging tot moord, maar dit kan niet echt, want het beoogde was voltooiing van het misdrijf. In dit geval is er sprake van accessoiriteit. De kwalificatie van de uitlokker volgt de kwalificatie van de feitelijke uitvoerder, dus poging tot moord

Question 11

Wat is poging tot uitlokking en is dit strafbaar?

Answer 11

Poging tot uitlokking is dat iemand een ander uitlokt, maar dat die persoon er niet op ingaat. Ja, dit is strafbaar

Question 12

Wat is medeplichtigheid? art. 48 Sr

Answer 12

Vergemakkelijken of bevorderen van een door een ander gepleegd misdrijf, bv. op de uitkijk staan, vuurwapen verschaffen

Question 13

Wat is accessoriteit bij deelneming?

Answer 13

Deelneming is alleen strafbaar als een strafbaar feit is begaan. Zonder strafbaar feit is de deelneming niet strafbaar

Question 14

Wat houdt dubbel opzet bij deelneming in?

Answer 14

Deelnemer moet opzet hebben op het deelnemen en op het strafbare feit dat wordt begaan, dus willen medeplegen en bijdrage willen leveren aan een strafbaar feit

Question 15

Bij medeplegen is een onderdeel nauwe en bewuste samenwerking t.a.v. het begaan van het strafbare feit (overzichtsarrest medeplegen). Wat wordt er verstaan onder nauwe en bewuste samenwerking?

Answer 15

Nauwe samenwerking: intellectuele en/of materiële bijdrage van voldoende gewicht
Bewuste samenwerking: opzet op de samenwerking en op hetzelfde strafbare feit

Question 16

Wat is een voorbeeld van intellectuele en/of materiële bijdrage van voldoende gewicht?

Answer 16

Intellectuele bijdrage: Baas achter de schermen die plan bedacht en door anderen laat uitvoeren.
Mede bedenken van een plan om een strafbaar feit te begaan.
Materiële bijdrage: Zelfde bijdrage leveren aan de andere deelnemer (medepleger = ook pleger)

Question 17

Welke factoren dienen als indicatoren voor nauwe samenwerking?

Answer 17

• Het tonen van initiatief bij bedenken of uitvoeren
• Het voeren van regie voor of achter de schermen
• Overduidelijk deel uitmaken van een hechte en planmatige samenwerkende dadergroep
• Het leveren van een onmisbare of belangrijke bijdrage
• Een zekere inwisselbaarheid van de rollen van de daders
• Een min of meer toevallig tot stand gekomen rolverdeling

Question 18

Er zijn twee vormen van medeplichtigheid. Welke?

Answer 18

• Ten tijde van het misdrijf (medeplichtigheid bij) (art. 48 sub 1° Sr)
• Voorafgaand aan het misdrijf (medeplichtigheid tot) (art. 48 sub 2° Sr)

Question 19

Is er ook voor medeplichtigheid dubbel opzet vereist?

Answer 19

Ja

Question 20

Waarom is het relevant om de grens tussen medeplegen en medeplichtigheid te bepalen?

Answer 20

Omdat medeplichtigheid wordt bedreigd met een lager strafmaximum dan medeplegen

Question 21

Als Jan Piet een knuppel geeft en Jan denkt dat Piet die gaat gebruiken om Arie te mishandelen, maar Piet vermoordt Arie ermee. Wat geldt er dan voor Jan?

Answer 21

Hij is medeplichtig aan doodslag, want hij heeft de aanmerkelijke kans aanvaard dat Arie ook dood zou kunnen gaan

Question 22

Opruiing is het aanzetten tot strafbaar feit of geweld tegen het openbaar gezag (art. 131 Sr). Wat voor soort delict is opruiing?

Answer 22

Opruiing is een gevaarzettingsdelict

Question 23

Wat is poging?

Answer 23

Poging ligt dicht tegen het delict aan: concrete gevaarzetting. Gevaar voor een concreet misdrijf.

Question 24

Wat is voorbereiding?

Answer 24

Voorbereiding staat verder van het delict af: abstracte gevaarzetting. Gevaar voor een ernstig misdrijf, maar wat het gevaar precies is, hoeft nog niet duidelijk te zijn.

Question 25

Wat houdt vrijwillige terugtred in en wat geldt er voor vrijwillige terugtred?

Answer 25

Poging en voorbereiding zijn niet strafbaar als er sprake is van vrijwillige terugtred van de verdachte. Het gaat om spontane besluitvorming die niet in doorslaggevende mate is bepaald door externe prikkels, bv. niet stoppen met een inbraak omdat je sirenes hoort. Vrijwillige terugtred stimuleert het voorkomen van misdrijven: Ga niet verder en we straffen je niet.

Question 26

Wat zijn de voorwaarden van een strafbare poging?

Answer 26

• Het moet gaan om een misdrijf. Poging tot overtreding is niet strafbaar
• Voornemen. De dader moet het opzet hebben om een specifiek misdrijf te begaan. Gradatie van opzet is gelijk aan de gradatie van opzet bij het voltooide misdrijf.
• Begin van uitvoering. De dader moet begonnen zijn het misdrijf te begaan.

Question 27

Wanneer is sprake is van een begin van uitvoering kan bepaald worden door twee leren. Wat zijn ze en wat houden ze in?

Answer 27

• Subjectieve leer: Om te spreken van een begin van uitvoering moet uit de handelingen een misdadige wil blijken om het misdrijf te begaan
• Objectieve leer: Om te spreken van een begin van uitvoering moet uit de handelingen blijken dat met het misdrijf een aanvang wordt gemaakt.
  In NL is de objectieve leer dominant

Question 28

Wat gebeurde er bij het Cito-arrest en wat volgt er uit het Cito-arrest?

Answer 28

Een aantal jongens belde aan bij Cito en stonden met een gedeeltelijk afgedekt gelaat, een schietklaar vuurwapen en lege weekendtas voor de deur. Deze gedragingen zijn aan te merken als een begin van uitvoering van het voorgenomen misdrijf, daar zij naar haar UITERLIJKE VERSCHIJNINGSVORM moet worden beschouwd als te zijn gericht op de voltooiing van het misdrijf. Uiterlijke verschijningsvorm is het criterium om begin van uitvoering vast te stellen. Gerichtheid op voltooiing van het misdrijf, dus poging.

Question 29

Hoe kan een absoluut ondeugelijke poging ontstaan?

Answer 29

• Absoluut ondeugelijk middel (middel kan niet tot voltooiing van het misdrijf leiden -> bv. iemand willen vergiftigen met een plant die niet giftig is)
• Absoluut ondeugelijk object (object is niet te realiseren -> iemand proberen te vermoorden die al dood is)
• Absoluut ondeugelijke poging is niet strafbaar

Question 30

Hoe kan een relatief ondeugelijke poging ontstaan?

Answer 30

• Relatief ondeugelijk middel (middel kan in dit geval niet tot voltooiing van het misdrijf leiden -> iemand vergiftigt een ander met doel te doden, maar de hoeveelheid is te klein, dus de ander wordt alleen maar ziek)
• Relatief ondeugelijk object (object is in dit geval niet te realiseren
• Relatief ondeugelijke poging is wel strafbaar

Question 31

Op welke manieren kan je je schuldig maken aan een voorbereiding?

Answer 31

• Voorbereidingshandelingen (verwerven etc)
• Voorbereidingsmiddelen (voorwerpen etc)
• Opzettelijk handelen
• Voorbereidingsmiddelen moet zijn bestemd tot begaan van het misdrijf

Question 32

Poging tot bepaalde misdrijven is niet strafbaar. Welke?

Answer 32

• Eenvoudige mishandeling
• Culpoze misdrijven zoals dood door schuld
• Wederspannigheid

Question 33

Wat houdt samenspanning in? Is dit strafbaar?

Answer 33

Dit is nog een fase voor voorbereiding. Het is niet strafbaar. Het gaat om het maken van afspraken, het bedenken

Question 34

Wat houdt het Jetzt-geht-es-los-criterium in?

Answer 34

Er is sprake van concrete gevaarzetting

Question 35

Er zijn twee strafuitsluitingsgronden. Welke en wat houden ze in?

Answer 35

• Rechtvaardigheidsgrond: Haalt de wederrechtelijkheid weg, rechtvaardigt de daad
• Schulduitsluitingsgrond: Haalt de verwijtbaarheid weg, rechtvaardigt de dader

Question 36

Wat zijn de rechtvaardigheidsgronden?

Answer 36

• Noodweer
• Overmacht als noodtoestand
• Bevoegd gegeven ambtelijk bevel
• Wettelijk voorschrift
• Ontbreken van materiële wederrechtelijkheid (ongeschreven, Vee-artsarrest)

Question 37

Wat zijn de schulduitsluitingsgronden?

Answer 37

• Noodweerexces
• Psychische overmacht
• Onbevoegd gegeven ambtelijk bevel
• Ontoerekeningsvatbaarheid
• Afwezigheid van alle schuld (ongeschreven, Melk-en-waterarrest)

Question 38

Wat houdt noodweer in?

Answer 38

Noodweer is het recht van mensen om zich te verdedigen tegen een aanval

Question 39

Wat zijn de eisen van noodweer?

Answer 39

• Ogenblikkelijke en wederrechtelijke aanranding
• Lijf, goed of eerbaarheid
• Geboden en noodzakelijke verdediging (geboden proportionaliteitseis, noodzakelijk subsidiariteitseis)

Question 40

Wat houdt de subsidiariteitseis in?

Answer 40

Indien het mogelijk is om zich aan de aanval te onttrekken ipv zich fysiek te verdedigen, dan moet men dit doen. De verdediging moet noodzakelijk zijn

Question 41

Wat houdt de proportionaliteitseis in?

Answer 41

De intensiteit van de verdediging moet van gelijke mate zijn als de intensiteit van de aanval

Question 42

Wat is noodweerexces en waar moet het aan voldoen?

Answer 42

Noodweerexces is de overschrijding van de grenzen van noodzakelijke verdediging, indien zij het onmiddellijk gevolg is geweest van een hevige gemoedsbeweging, door de aanranding veroorzaakt.
Eisen: ogenblikkelijke en wederrechtelijke aanranding van lijf, goed of eerbaarheid en noodzakelijke verdediging (subsidiariteit)
Noodweerexces verontschuldigt diegene die zich in een noodweersituatie disproportioneel verdedigt.

Question 43

Noodweerexces is er in verschillende soorten en maten. Welke?

Answer 43

• Intensief exces (veel heftiger reageren)
• Extensief exces (veel langer doorgaan dan de aanvaller)
• Tardief exces (pas beginnen met aanvallen als de aanvaller al gestopt is)

Question 44

Wat houdt tardief noodweerexces in?

Answer 44

Hierbij is de aanval al afgelopen en wordt er dan nog verdedigd. Er moet ten tijde van de aanval een noodweersituatie hebben bestaan. Er moet dan wel worden bepaald of verdediging op dat moment wel noodzakelijk was. Het is mogelijk hier een beroep op te doen

Question 45

Voor noodweerexces en tardief noodweerexces is dubbele causaliteit een eis. Wat houdt dit in?

Answer 45

Er moet een causaal verband zijn tussen de aanranding en de gemoedstoestand en tussen de gemoedstoestand en het niet proportioneel handelen

Question 46

Wat houdt psychische overmacht in?

Answer 46

Een van buiten komende drang waaraan men redelijkerwijs geen weerstand kan of behoeft te bieden, bv. met een vuurwapen op je hoofd gericht de kluis open maken

Question 47

Wat is overmacht als noodtoestand?

Answer 47

Hier doet zich een situatie voor waarin een keuze moet worden gemaakt tussen twee conflicterende plichten: zwaarwegende maatschappelijke plicht en plicht om de strafwet na te leven. Maatschappelijke plicht moet zwaarder wegen dan strafwetplicht. Bv. Opticienarrest

Question 48

Wat houdt een bevoegd gegeven ambtelijk bevel in?

Answer 48

De strafbaarheid van wetsovertredingen wordt opgeheven als deze zijn begaan naar aanleiding van een bevel gegeven door of namens de overheid. Bv. agent beveelt passerende autobestuurder hem naar een pd te brengen omdat z’n eigen auto kapot is. Bestuurder rijdt daarbij veel te hard. Het te hard rijden is rechtvaardigd.

Question 49

Wat houdt een onbevoegd gegeven ambtelijk bevel in?

Answer 49

Een bevel dat wordt gegeven door iemand die weliswaar ten aanzien van de bevolene hoger in rang is, maar dat deze meerdere een bevel geeft dat niet ligt binnen de kring van zijn bevelsbevoegdheid.

Question 50

Wat houdt wettelijk voorschrift in?

Answer 50

Wettelijk voorschrift beoogt straffeloosheid te garanderen aan degene die de strafwet overtreedt ter uitvoering van een wettelijk voorschrift. Hieraan wordt de subsidiariteitseis en de proportionaliteitseis gegeven. Bv. Een politieagent die een aangehouden verdachte meeneemt naar het politiebureau, berooft hem van zijn vrijheid. Hij handelt echter ter uitvoering van een wettelijk voorschrift.

Question 51

Wat houdt ontoerekeningsvatbaarheid in?

Answer 51

Bij ontoerekeningsvatbaarheid wordt de invloed van de stoornis of gebrek in de ontwikkeling ten tijde van het begaan van het strafbare feit zo groot geacht, dat de wil van de dader niet meer in vrijheid is gevormd

Question 52

Wat houdt verminderde toerekeningsvatbaarheid in?

Answer 52

Verminderde toerekeningsvatbaarheid is geen schulduitsluitingsgrond, maar geeft de mate aan waarin een feit aan een verdachte toe te rekenen is.

Question 53

Wat houdt afwezigheid van alle schuld in?

Answer 53

De gepleegde wetsovertreding valt de dader niet te verwijten. (Melk-en-waterarrest)

Question 54

Wat houdt ontbreken van de materiële wederrechtelijkheid in?

Answer 54

In zeer uitzonderlijke situaties kan het voorkomen dat door het plegen van een strafbaar feit het onderliggende rechtsgoed dat die strafbepaling beoogt te beschermen, toch gediend wordt. bv. Vee-artsarrest.