HC10: Embryogenese vh hart en vaatstelsel Flashcards
waar begint de vorming van bloedvaten en bloedcellen? (belangrijk)
in het extra-embryonaal mesoderm van de dooierzak met de vorming van bloedeilandjes. hierin worden bloed(stam)cellen en bloedvaten gevormd.
note: tegelijk met het vaatstelsel ontstaat ook het lymfevatenstelsel
de plaats waar rode bloedcellen worden geproduceerd verandert tijdens de embryonale en foetale ontwikkeling. noem de verschillende plaatsen op volgorde
dooierzak, AGM (gebied rond dorsale aorta), placenta, lever, milt, beenmerg. in de foetale ontwikkeling is de lever voornamelijk belangrijk.
bloedvaten worden gevormd door welke 2 processen?
vasculogenese en angiogenese
wat houdt vasculogenese in?
ontstaan van bloedvaatjes via de vorming van bloedeilandjes waaruit endotheelblaasjes ontstaan die vervolgens fuseren tot vaatjes
wat houdt angiogenese in?
uitgroei van nieuwe vaatjes uit bestaande vaatjes
wat is de functie van VEGF?
speelt essentiële rol in vasculogenese, angiogenese en bloedcel productie. VEGF wordt oa. gemaakt bij te weinig zuurstof (logisch)
wat gebeurt er bij een mutatie in het VEGF gen?
het embryo maakt geen VEGF eiwit meer aan en ontwikkelt geen bloedeilandjes en geen bloedvaten
wat doet het lymfesysteem?
afvoeren van weefselvocht wat terechtkomt in de venen
vanaf welke week heeft het embryo een bloedsomloop en pompend hart?
vanaf week 4. het is daarmee het eerste functionele orgaan. het hart is een buis, en deze komt nu ook aan de borstzijde te liggen.
de embryo ontwikkelt verder nog 2 extra-embryonale vaatstelsels. welke?
- naar de dooierzak: de venae en arteriae vitelinae
2. naar de placenta: de venae en arteriae umbilicalis (= van de navel)
waar stammen de v. portae en de a. mesenterica superior van af?
vena en arteria vitellinae
wat is de ductus venosus en waar ontstaat die?
in de lever. het is een tijdelijke verbinding tussen v. umbulicalis en v. cava, die ervoor zorgt dat het voedsel en O2-rijke bloed van de placenta niet eerst door het veneuze vaatbed van de lever moet.
vanaf welke week ontwikkelt het hart zich van een hartbuis tot een vierkamer hart?
in week 5 tot 8
vanaf wanneer begint de bloedcel aanmaak in het beenmerg?
na 3 maanden (begin 2e trimester)
waaruit bestaan bloedeilandjes?
groepjes gedifferentieerde mesodermcellen (hemangioblasten). de perifeer gelegen hemingioblasten worden endotheelcellen. de centraal gelegen cellen worden bloedcellen.
hoe activeert VEGF de angiogenese?
bij zuurstoftekort in weefsel worden signaalmoleculen uitgezonden. door VEGF wordt delta-like 4 expressie aangezet. die activeren Notchreceptoren, die weer aanliggende cellen activeren. deze reguleren ook VEGF-down. zo ontstaat er alleen uitgroei bij de tip.
wat vormen de angioblasten naast bloedvaten?
lymfevaten, in aanwezigheid van de transcriptiefactor Prox1