H2: hart en bloedvaten Flashcards
transiënt
= tijdelijk
= niet echt probleem
resident
= lange termijn
= wel probleem
SIRS?
= systemisch inflammatoir respons syndroom
= lichaamstemperatuur > 38°C of <36°C
= hartfrequentie > 90/min
= ademhalingsfrequentie te hoog > 20/min
= leukocyten > 12,000/mL of < 4,000/mL
= als we er 2 vd 4 hebben spreken we van SIRS
MOF
= multipel orgaan falen
= levensbedreigend
symptomen van sepsis
- koorts of te lage temperatuur
- snelle hartslag
- slaperig, verward, suf
- minder kleur in gezicht
- heftig grieperig gevoel
- erg ziek of zwak
- niet of weinig plassen
pathogenese van sepsis
= endotoxine
diagnose en behandeling van sepsis
- diagnose = klinisch beeld + identificatie kiem
- behandeling:
snelle ziekenhuisinterventie
breedspectrum AB -> smalspectrum
opsporing oorzaak van infectie - immunisatie = geen vaccin
subacute endocarditis
o Subfebriele temperatuur
o Malaisegevoel
o Kleine bloedingen onder nagels (zwarte stippen)
o Incubatieperiode = weken – maanden
acute endocarditis
o Septische symptomen
o Incubatieperiode = uren – dagen
o Overlijden = dagen – weken
verwekkers van endocarditis
viridans streptokokken
streptococcus sanguis, s. mitis, s. salviarius
S. epidermidis = CNS = coagulase negatieve stafylococcus
S. aureus = acute endocarditis = CPS
classificatie van streptococcen
pathogenese van endocarditis
de bacteriën hechten aan een hartklep aan en vormen biofilm
= klep gaat niet goed functioneren
= kiemen gaan verspreid geraken
risicogroepen voor endocarditis
= hartafwijkingen, hartklepprothese, katheters, operatiewonden, diabetes
diagnose van endocarditis
= klinisch beeld
= bloedkweek
= echo
behandeling van endocarditis
IV antibiotica -> lange behandeling van 4 weken
immunisatie = geen vaccin beschikbaar
!! biofilm = moeilijk te penetreren
gasgangreen symptomen
gasvorming
weefsel sterft af = gangreen
geen doorbloeding
=> altijd amputatie
=> binnen de week: shock, nierfalen en dood
verwekker van gasgangreen?
= clostridium perfringens
= anaeroob, sporenvormend, grampositief, staaf
gasgrangeen besmettingsweg + incubatie?
= max 3 dagen
= verwonding (schotwonde) of pletwonde
behandeling en preventie gasgrangeen
verwijderen van dood weefsel
Antibiotica
hyperbare zuurstofteherapie
geen vaccin
goede wondverzorging
pest verwekker
zoönose = reservoir = knaagdieren
slechte hygiëne
yersinia pestis = gram negatieve staaf = enterobacteriaceae
pest symptomen
builenpest = koorts, hoofdpijn, koude rillingen -> buil = lymfadenitis
longpest = minst voorkomend maar zeer gevaarlijk en dodelijk
-> CFR: 95% sterft in 1 dag
-> inademen van besmet aërosol
-> ernstige longontsteking met bloederig sputum
behandeling van de pest?
antibiotica
geen vaccin
preventie? vlooien- en rattenbestrijding
pathogenese van pest
- vlo heeft dier nodig om vermenigvuldigen
- rat kan ons via direct contact besmetten
- besmet persoon besmet ander persoon via aërosol
- incubatie periode afhankelijk van soort:
longpest = 2 - 3 dagen
builpest = 2 - 8 dagen
wat zijn de 3 stadia van de ziekte van lyme
- vroeg gelokaliseerd
- vroeg gedissemineerd
- laat of chronisch
vroeg gelokaliseerde ziekte van lyme
- erythema migrans
- cirkel verschijnt binnen de maand
vroeg gedissemineerd
vroeger neuroborreliose = 2-5 maanden na tekenbeet, dubbelzijdige facialispareses
lyme-artritis = zwelling van 1 knie
laat gedissemineerd bij de ziekte van lyme?
- chronisch atrofiërende atrophicans
- chronische lyme-artitis
- lyme-myocarditis
verwekkers van ziekte van lyme?
Borrelia burgdorferi = atritis
Borrelia afzelii = huidafwijkingen
Borrelia garinii = neurologische afwijkingen
pathogenese van ziekte van lyme
- teek is de vector
- B. burgdorferi vermenigvuldigd in de darm van de teek
- verspreiding van bactierie via bloed en lymfklieren
de teek van de ziekte van Lyme
- larven: 0,5 - 1mm = 2% besmet
- nimfen: 1 - 1,5mm = 10% besmet
- volwassen: 3 - 10mm = 20% besmet
wat is de gevaarlijkste teek?
nimfenteek:
10% is besmet met borrelia
kleine teek = zie je niet
meest voorkomende teek?
Ixodes ricinus
= schapenteek
levenscyclus van de ixodes ricinus
- eitjes ontwikkelen tot larf (6poten)
- larf nestelt zich op kleine dieren
- groeien tot nimf
- overwinteren
- in zomer: groei tot volwassen teek
- vrouwtje legt eitjes
- levenscyclus is 2 - 3 jaar
komt alleen in bossen voor
diagnostiek van ziekte van Lyme
- Tekentang + aanduiden waar er eentje zat + datum noteren wanneer je de teek hebt gevonden
- Anamnese = tekentbeet + tijdstip
behandeling van ziekte van Lyme
o Doxycycline
o Kids tot 8j en zwangeren/borstvoeding = amoxicilline (tetracycline kunnen gemakkelijk Ca²+ cheleren (Ca²+ in tanden en botten) = dus oppassen) (= bèta-lactam gevoelig)
o Alternatief bij penicilline-allergie = azithromycine (macrolides = tegen bijzondere bacteriën)
mag je een tekenwonde ontsmetten als de teek nog niet verwijderd is?
neen!
Chemicaliën kunnen de teek doen verschieten, waardoor het de volledige maag-darminhoud injecteert in de patiënt
mononucleosis infectiosa?
= klierkoorts
= ziekte van Pfeiffer
symptomen van klierkoorts
- vermoeidheid
- koorts
- vergrote tonsillen met faryngitis
- vergrote amandelen
- lymadenopathie
- leverfunctiestoornissen
- splenomegalie
complicaties van klierkoorts
langdurig moe (tot 6 maanden) en geen verband met chronische vermoeidheid syndroom
endemisch voorkomen van klierkoorts
combinatie van klierkoorts met EBV, jonge leeftijd en malaria
sporadisch voorkomen van klierkoorts
EBV kan een lymfoom geven maar kans is kleiner
HIV-gerelateerde klierkoorts?
EBV
= virus dat veel infecties gaf
= zolang je HIV onder controle hebt, is er geen probleem
verwekker Klierkoorts?
Epstein-Barrvirus
= herpesviridae
= neurotroop of lymfotroop
neurotrope varianten van EBV
HSV1 en HSV2 = orale herpes
= latent !!
lymfotrope varianten van EBV?
cytomegalovirus
EBV = oorzaak klierkoorts
Kaposi’s sarcoma herpesvirus
waar zit Epstein-Barr?
in de B-lymfocyten
lytische of latente vorm
reservoir = orofarynx mens
besmettingsweg EBV
= herpesviridae
= DNA-virussen
= speekselcontact
epidemiologie:
- mononucleosis infectiosa
- Burkitt lymfoom
15 - 25 jaar
7 - 9 jaar
diagnostiek klierkoorts?
bloedbeeld
- mononucleaire cellen !!!
- leverfunctietesten
- serologie (antilichamen)
behandeling EBV
symptomatisch behandelen
= acyclovir? (GM tegen herpesviridae = werkt voor virale meningitis) => we gaan dat niet geven want je krijgt toch bijwerkingen en prognose verbeterd niet)
cytomegalovirus symptomen mama
moeder merkt het amper of zelfs niet:
cytomegalovirus symptomen kind
- groei achterstand = laag gewicht
- petechiën
- hepatosplenomegalie
- microcefalie
- gehoorsproblemen
- chorioetinitis
- convulsies
- stilgeboorte
als 55% al een primo-infectie heeft gehad dan is er:
0,15% kans op congenitale infectie
0 - 1% van kids heeft symptomen
45% heeft nog geen primo-infectie gehad, dus:
1 - 4% geraakt geïnfecteerd tijdens zwangerschap
40% geeft infectie door aan kind
40% geeft infectie door aan kind dus:
90% van kids is asymptomatisch
10% ontwikkeld sequelen
10% van geïnfecteerde kids problemen tijdens zwangerschap, 90% problemen na zwangerschap
verwekker van CMV?
cytomegalovirus = herpesviridae
= zwelling van cellen en intranucleaire insluitsels
belangrijk van CMV!
- intra-uteriene infectie
- niet gevaarlijk voor zwangere vrouwen
- gevaarlijk is de primo-infectie tijdens de zwangerschap
besmettingsweg CMV
jonge kids als bron = speekseloverdracht
transplacentair of direct contact met besmet lichaamsvocht
!! hoe later tijdens de zwangerschap, hoe minder erg voor het kind !!
diagnostiek van CMV
- cytopathogeen effect
- PCR op vruchtwater
- serologie (IgM en IgG)
behandeling en preventie
- congenitale infectie = geen echte behandeling
- Ganciclovir = immuundeficiënten
- preventie = goed hygiëne/kids vermijden
- geen vaccin
gele koorts symptomen
- griepsymptomen: verbetering na enkele dagen - remissie (erger)
- virale hemorragische koorts
letaliteit 10%
verwekker gele koorts
- RNA-virus = flaviviridae
- beet van besmette mug
- beet - bacterie - lymfocyten - lymfeklieren
behandeling gele koorts
- geen antivirale geneesmiddelen
- symptomatisch behandelen
- tegen koorts
- paracetamol (pijn + koorts)
- acetylsalicylzuur NIET GEVEN !!!!!
dengue
= knokkelkoorts
= zadelkoorts
dengue symptomen
koorts
hoofdpijn
spierpijn en gewrichtspijn
huiduitslag
dengue-hemorragische koorts
pathogenese dengue
beet besmette mug
mononycleaire fagocyten
immunopathologisch proces
incubatieperiode 5 - 7 dagen
besmettingsweg: mens-mug-cyclus
diagnostiek + behandeling dengue
= gespecialiseerde labo’s
= symptomatisch behandelen:
geen antivirale middelen, geen salicylaten, uitzieken
symptomen van afrikaanse hemorragische koorts
koorts
vermoeidheid
spierpijn
bloedingen = slechte prognose
verwekkers afrikaanse hemorragische koorts?
Ebola virus
Marburg virus
= filoviridae
= ssRNA virus met enveloppe
besmettingsweg afrikaanse hemorragische koorts
fruitvleermuizen
direct contact: bloed, sperma, ..
persoon is besmettelijk !!
behandeling afrikaanse hemorragische koorts
= symptomatisch
= geen salicylaten, geen antivirale middelen, isolatie van patiënt, geen vaccin
toxoplasmose verwekker
toxoplasma gondii
= protozoaire parasiet
!! pas op voor katten en niet goed-doorbakken vlees
toxoplasmose symptomen (1e trimester of later?)
infectie in 1e trimester = spontane abortus of doodgeboorte
infectie na 1e trimester = triade:
chorioetinitis
hydrocephalus
intracraniale verkalkingen
epilepsie, microcefalie, anemie,…
besmettingsweg toxoplasmose
- eten onvoldoende gebakken vlees
- contact kattenfaeces
- moeder-kind-transmissie
epidemiologie toxoplasmose?
seroprevalentie 40% (60% met kat)
1e besmetting 25 - 40 jaar
intra-uteriene transmissie
serologie toxoplasmose ?
IgM en IgG bekijken !
IgM (neg) en IgG (neg)
geen infectie
= preventiemaatregelen
IgM (neg) en IgG (pos)
= je hebt al eens infectie gehad voor zwangerschap
IgM (pos) en IgG (neg)
infectie tijdens zwangerschap
= PCR test van vruchtwater
IgM (pos) en IgG (pos)
hoe hager de aviditeit, hoe later de infectie was
malaria symptomen algemeen
griepachtig ziektebeeld
plasmodium falciparum symptomen
gevaarlijkst
knobbels op RBC zetten
RBC hangen vast aan capillair
capillair = verstropt
anemie, hersenmalaria, icterus (geel) en shock
plasmodium vivax en plasmodium ovale symptomen
derdedaagse koorts (malaria tertiana)
koortspiek - 48u rust - koortspiek
hypnozoieten vormen
plasmodium malariae
= vierdedaagse koorts
malaria quartana
koortspiek - 72u rust - koortspiek
verwekker van malaria (+ mug)
plasmodium spp
protozoa
vector = vrouwelijke anopheles mug
pathogenese malaria
mug is besmet -> prikt in bloedbaan -> speekselinspuiten met coagulans -> parasiet verspreid
-> sporozoiet komt binnen
-> binnen uur naar lever
-> aseksuele replicatie
-> merozoïeten na 1 week -> gaan uit de lever
-> erytrocytair -> merozoïeten -> schizont
Er komen gametocyten vrij = seksuele reproductie!! Worden opgenomen door mug en in de mug worden ze omgezet tot micro- en macrogameet in midgut van mug-> zygoot -> ookineer -> oocyst in speekselklier
besmettingsweg malaria
= beet van besmette vrouwelijke anopheles mug
critical density?
Laag # beten => stabiele malaria (= onder controle krijgen = genezen)
Hoog # beten => onstabiele malaria (= zeer dodelijk)
diagnostiek malaria?
bloedonderzoek = Giemsa-kleuring
snelle dipstick methode -> veel vals-negatieven
behandeling malaria?
aangepast aan lokale situatie: is er veel resistentie? vb. tocycline
geen vaccin
preventie malaria
repellent: DEET 20 - 50%
muskietennet, lange kledij
ziekte van Chagas verwekker
Trypanosoma cruzi
ziekte van chagas symptomen
acute fase = 1% na besmetting
- lokale zwelling bij beet + koorts
- overlijden: myocarditis of meningo-encefalitis
- behandeling
chronische fase = 30 - 40% na 1e fase
- na 10 - 30 jaar acute fase
- aritmieën
- geen behandeling
pathogenese ziekte van Chagas
parasiet zit in faeces van vector
wants zetten faeces op de wonde -> krabben = trypomastigoten in bloed -> transform tot amastigoten (stadium dat gaat vermenigvuldigen = binaire fissie in cellen (hartspiercellen)) -> sommige amastigoten zetten zich om tot trypomastigoten in bloed -> wordt opgenomen door andere wants
symptomen van ziekte van Chagas
cercariën penetreren intacte huid
jeukende sensatie (1u)
intens jeukende papels
binnen 12u geen symptomen meer
sensibilisatie bij hernieuwd contact
verwekker ziekte van Chagas
niet-humane schistosoma
reservoir watervogels
cyclus in ziekte van Chagas
Eend is geïnfecteerd met parasiet
-> in mest van eend zitten eitjes van parasiet
-> komen in water terecht
-> eitjes ontwikkelen zich tot miracidia
-> miracidia komen terecht bij zoetwaterslak
-> zoetwaterslak wordt geïnfecteerd -> uit zoetwaterslak komen cercariën -> cercariën (puntige kop + zwemvliezen) kunnen in de huid van de eend geraken en eend infecteren
-> mens komt in dit gebied: cercariën kunnen ook bij ons in de huid binnendringen (= wij zijn toevallige gastheer
behandeling en preventie van ziekte van Chagas
symptomatisch = cortisonezalf of oral antihisaminicum
niet zwemmen in besmet zoetwater
goed afdrogen
