Glasiale avsettingar og rekonstruksjon av brear

Question 1

Kvar langs breen blir det avsatt materiale? (i forhold til likevektslinja)

Answer 1

På grunn av breen sitt bevegelsesmønster, vil nesten all avsetting skje under likevektslinja.

Question 2

Kva to hovedtypar av glasiale avsettingar har vi ?

Answer 2

Det som direkte er avsatt av brear (morenemateriale) og det som er avsatt av breelver.

Question 3

Korleis blir morenematerialet danna?

Answer 3

Det blir danna ved at breen skurer, sliper og plukkar laus materiale frå fast fjell eller frå lausmassar, og flyttar så avsetter dette.

Question 4

Kvar blir mesteparten av det bretransporterte materialet transportet ( i breen )

Answer 4

Det meste blir transportert i bresolen.

Question 5

Kva er bunnmorene og kva typar bunnmorene har vi ?

Answer 5

Bunnmorene er materiale som har blitt transportert og avsatt i bresolen. 
Vi har typane: 
Påklistringsmorene (lodgement till) 
Basal utsmeltingsmorene 
Deformasjonsmorene

Question 6

Korleis kan ein skille dei tre forskjellige typane bunnmorene frå kvarandre ?

Answer 6

Då må ein gjere detaljstudier av morenematerialet sin tekstur og struktur, samt også fabric. Samt analyse av finsfoffinnholdet.

Question 7

Korleis blir midtmorener danna?

Answer 7

To brear går saman. Materialet på breane sine møtande sider, som ellers ville danna randmorener, går saman og dannar midtmorene. Dette materiale kan isolere slik at issmeltinga blir høgare på sidene.

Question 8

Kva er stripet bunnmorene, og korleis blir dette danna?

Answer 8

Stein som er fastfrosse på breens underside fungerar som ein plog i bunnmorena. Og dannar lange fordjupingar i avsettingane. Det kan også bli danna ved at det blir avsatt i hulrom bak strørre blokker under breen.

Question 9

Kva er craig and tail og korleis blir det danna?

Answer 9

Her er det lurt å vise til figur.

Question 10

Kva er drumliner?

Answer 10

Dette er lange strømlinjeforma ryggar av lausmassar som i hovedsak består av morenemateriale. Høgda varierar frå nokre titals meter til 30-40 meter. Lengda er frå nokre få tiltals meter til nokre km. Orienteringa til drumliner er vanligvis samanfallande med retninga på isbevegelsen under avsettingar. Drumliner kan gjerne opptre i svermar, og nokon av dei kan innehalde ei kjerne av fast fjell.

Question 11

Kva er ablasjonsmorene?

Answer 11

Det framstår som ei haugete og uryddig overflate, som blir danna når breen blir dynamisk inaktiv. Ein finn det gjerne oppå bunnmorene. Finare partiklar av leire og silt er vanligvis vaska vekk. Det er vanligvis lausare pakka enn botnmorena som den ofte er avsatt oppå.

Question 12

Kva to typar ablkasjonsmorene er det?

Answer 12

Flytemorene - dette er materiale som har sklidd ned frå breen og er typisk ved brefronten.
Ablasjons utsmeltingsmorene - Danna der det er utsmelting under breen.

Question 13

Kva er rogenmorener?

Answer 13

Det er langstrekte uregelmessige ryggar, orientert på tvers av isbevegelsen. Det er fleire hypoteser for danninga av desse.

Question 14

Kva er De Geer morener?

Answer 14

Dette er separate, smale og markerte ryggar, som har varierande lengde og form. Dei er danna subglasialt på tvers av isbevegelsen og blir vanligvis danna bak brefrontar som kalvar i havet eller i innsjøar. Ein kan sjå linser av lagdelte vannavnsette sedimenter i ryggane.

Question 15

Kva er randmorener?

Answer 15

Dette er ryggar av morenemateriale som blei skjøve opp framfor brefronten då breen rykkar fram eller hadde eit opphold i tilbaketrekkinga.

Question 16

Kva to typar randmorener har vi ?

Answer 16

Sidemorene og endemorene

Question 17

Kva er pushmorene?

Answer 17

Det er ein spesiell type endemorene, som blir danna av at breen rykkar framover som ein bulldoser, gjerne over tidligare avsatte proglasiale avsettingar.

Question 18

Kva er årsmorener?

Answer 18

Dei blir danna der breen rykker fram i vinterhalvåret og trekk seg tilbake i sommarhalvåret.

Question 19

Kva er det lagdelinga i breelvasatt materiale skuldast?

Answer 19

Dette er pga endringar i elva sin vannføring/kompetanse.

Question 20

Kva er eit breelvdelta?

Answer 20

Dette er terrasser med nesten horisontal overflate som er bøygd opp til vannoverflata i bredemte sjøar eller i havet framfor brefronten. Underst i breelvdelta finn ein botnlag som så går over i skrålag med fall utover frå breen, med eit topplag øverst. Vis figur.

Question 21

Kva er isranddelta?

Answer 21

Dette er ein breelvasdetting der isfronten har loge inn til proksimalsida av deltaet.

Question 22

Kva er ein randås?

Answer 22

Det er ein israndavsetting som avsettes i vatn framfor breen, men som ikkje byggast opp til over vannoverflata. Dersom den bygger seg opp over vannoverflata, kallast det ein?

Question 23

Kva er eskere?

Answer 23

.

Question 24

Kva er slukåser?

Answer 24

.

Question 25

Kva er kames?

Answer 25

.

Question 26

Korleis berekne likevektslinja?

Answer 26

.