Geschiedenis Reeks 3 Flashcards
Het jaar XXX staat in de Nederlandse geschiedenis bekend als het Rampjaar: “het volk redeloos, de regering radeloos en het land reddeloos”. In dit jaar begon de Hollandse Oorlog en werd de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden aangevallen door Engeland, Frankrijk en de bisdommen Münster en Keulen, resp. onder het gezag van Bernard von Galen en Maximiliaan Hendrik van Beieren.
1672
Deze week hebben alle vragen iets te maken met het land Canada. Op 3 juli 1608 werd de stad Québec officieel gesticht. Welke Franse cartograaf en ontdekkingsreiziger wordt beschouwd als de grondlegger van deze stad ?
De Champlain
Deze Amerikaanse gouverneur kreeg in 1791 een pak slaag van de Indianen en ging de geschiedenis in als de persoon die de grootste nederlaag ooit tegen Indianen te incasseren kreeg. Wie?
St. Claire
Typische Amerikaanse volksheld. Hij was de eerste die een nederzetting stichtte ten westen van de Apalachen en was dan ook een van de belangrijkste ontdekkingsreizigers binnen Amerika zelf. Zijn naam komt voor in tal van liedjes en vormt de basis voor veel verfilmingen of vermeldingen, zoals in Lucky Luke. Wie?
Daniel Boone
Welke Franse architect bouwde Washington om naar de hoofdstad die ze is, rond 1800?
L’Enfant
XXX was de aankoop van een stuk Mexicaans land door de Amerikaanse regering op 30 december 1853. Het besloeg een stuk land in de huidige staten Arizona en New Mexico, ten zuiden van de Gilarivier, dat in Mexico de Mesillavallei genoemd werd (en wordt). De koop werd gesloten door de Amerikaanse gezant James XXX en de Mexicaanse dictator Antonio López de Santa Anna.
De Gadsden Purchase
De Vrede van XXX was een vredesverdrag tussen Mexico en de Verenigde Staten dat getekend werd op 2 februari 1848. Het maakte een einde aan de Amerikaans-Mexicaanse Oorlog en zorgde ervoor dat Mexico een groot gebied (Alta California) voor US$15 miljoen aan de Verenigde Staten verkocht.
Guadeloupe Hidalgo
Deze Amerikaan uit New England zorgde voor een revolutie in de arbeidsproductie: hij centraliseerde zijn arbeid op 1 plaats en was daarmee de voorloper van het Scientific Management en Taylor, zo’n 50 jaar later. In het oorspronkelijke idee werden arbeiders erg goed behandeld en ze leefden in een soort van modelgemeenschap. Welk systeem?
Lowell-systeem
Na een onderlinge vechtpartij (de Kansas Bleeding) ontstond steeds meer ruzie tussen N-VS (Yankees) en Z-VS (Dixie), telkens over de Missouri Compromise, een lijn die bepaalde waar slavernij mocht en waar niet. Na de verkiezing van Lincoln in 1960 besloten de slavernijstaten af te scheuren en een eigen staat op te richten, de Confederate States of America en ze hadden ook een eigen president. Wie?
Jefferson Davis
Met de beschieting op welk fort in Charleston begon de Amerikaanse burgeroorlog?
Fort Sumter
Na de burgeroorlog in de VS, werden overal in Amerika wetten ingevoerd die de zwarten een gelijkwaardig pallet aan rechten zou moeten bieden. Traag maar zeker werd echter in veel staten gekozen voor apartheidswetten. Die wetten werden genoemd naar een toen bekend oud deuntje. Welke wetten voerden segregatie in in de VS?
Jim Crow-wetten
Deze Amerikaanse pedagoog (zwarte) werd erg beroemd met “Up from slavery”, een boek waarin hij aanvoerde dat zwarten niet moesten kiezen voor opstand, maar welvoor hard werken om respect van de blanke Amerikanen te krijgen. Een bekende bluesgitarist is naar hem vernoemd. Wie?
Booker T Washington
In 1896 deed het hooggerechtshof in de VS een opmerkelijke uitspraak: een man, die voor 1/8ste neger was, had een klacht ingediend, omdat hij gearresteerd was toen hij in een coupé voor blanken ging zitten. Het hooggerechtshof stelde toen echter dat deze arrestatie mocht, want niets verbood segregatie, zolang beide groepen maar gelijk werden behandeld. Welke rechtzaak?
Plessy vs. Ferguson
Op 1 mei 1886 kwam het tot grote onlusten in Chicago tussen arbeiders en “rijken”. De politie vermoordde er twee arbeiders, die mee protesteerden tegen de groter wordende kloof tussen arm en rijk. Die gebeurtenis vormde de basis voor de 1 mei-vieringen als dag van de arbeid. De naam van de gebeurtenis verwijst naar de plaats in Chicago waar het gebeurde. Welke?
De Haymarket Affair
Bij welke slag uit 1876 versloegen Crazy Horse en medicijnman Sitting Bull voor de laatste keer het leger onder leiding van kolonel Custer? De slag wordt ook wel Custer’s Last Stand genoemd.
Little Big Horn
De slag bij Sekigahara in 1600 was dé cruciale slag voorde Japanse geschiedenis, net na het overlijden van Hideyoshi, die de eenheid nog enigszins had bewaard. De westelijke alliantie onder leiding van de controversiële Mitsunari Ishidu nam het op tegen de gebieden van een andere leider, die via list en bedrog de veldslag zou winnen. Daarmee was het rijk van stadhouders (daimio’s), die lokaal heersten, ten einde. Wie?
Ieyasu Tokugawa (hun shoguns vormden de basis voor de eenheid die Japan nu is, ze werden pas in de 19de eeuw verdreven door de Meji-restauratie).
Markies, die wordt beschouwd als een van de leidende figuren in de Franse Revolutie. Hij zou de beroemde woorden gesproken hebben dat “men niet weggaat behalve als er bajonetten worden ingezet”. Heel lelijke man. Eerste die in het Panthéon zou gezet worden. Hij wilde een constitutionele monarchie.
Mirabeau
Revolutionair die de bestorming van de Bastille inzette, door op te roepen tot opstand. Hij heeft naar eigen zeggen de aanzet gegeven tot de revolutie toen hij op zondag 12 juli 1789 ‘s middags tegen drieën het café Foy uitstormde, nadat het ontslag van Jacques Necker bekend werd.[2] Staande op een tafel in de tuin van het Palais Royal, de verzamelplaats van de gegoede Parijse burgerij, riep hij dat het volk de wapens ter hand zou moeten nemen en haalde zelf om het voorbeeld te geven een pistool tevoorschijn.[3] Hij kreeg een blad van een kastanjeboom aangereikt en stelde voor een groene kokarde te nemen als teken van herkenning.
Desmoulins
Generaal die onder de vleugels van Washington cruciaal was in de Amerikaanse revolutie en dat 10 jaar later ook deed in Frankrijk, als leider van de Nationale Garde. Wie?
Lafayette
Wie ontwierp het Panthéon, dat eigenlijk bedoeld was aan een kerk ter ere van Sainte-Geneviève?
Soufflot
Welke burgemeester van Parijs was de eerste die de eed op de Kaatsbaan afnam? Hij was een Frans astronoom en politicus. Als wetenschapper was hij vooral bekend door de berekening van de baan van de komeet van Halley in 1759. XXX was de eerste burgemeester van de Franse hoofdstad en speelde als voorzitter van de Nationale Grondwetgevende Vergadering een belangrijke rol tijdens de eerste periode van de Franse Revolutie. In 1793 werd hij geguillotineerd.
Bailly
XXX was een advocaat, nationalistisch revolutionair die een leidende rol speelde als minister van Justitie ten tijde van de Franse Revolutie. Hij richtte het Revolutionair Tribunaal op, waar hij later zelf door zou veroordeeld worden. Hij was populair en had een enorme reputatie als sympathieke levensgenieter. Daardoor botste hij uiteindelijk met de asceet Robespierre Zijn daadwerkelijke rol en betekenis is omstreden. Zijn laatste woorden: “Vergeet niet mijn hoofd aan het volk te tonen. Het is de moeite.”
Danton
XXX, als duc de l’Empire 1e hertog van Otranto (Le Pellerin, 21 mei 1759 – Triëst, 26 december 1820) was een staatsman tijdens de Franse Revolutie en het napoleontische tijdperk. In 1793 was XXX de leider van de Terreur in Lyon en de initiator van een atheïstische beweging. Hier speelde hij een belangrijke rol in de déchristianisation (ontkerstening) van Frankrijk om een antigodsdienst, de agnostische Culte de la Raison (Cultus van de Rede), te vestigen. Als gevreesde minister van politie hielp en hield hij Napoleon in het zadel, maar heeft ook een belangrijk aandeel gehad in zijn val. De slimme en koudbloedige revolutionair ontwikkelde zich tot een gewiekste intrigant die een enorm netwerk van spionnen onderhield en constant verschillende partijen tegen elkaar uitspeelde. XXX was de enige voor wie Napoleon ontzag had; hij stierf als de rijkste man van Frankrijk.
Joseph Fouché
In welk stadje behaalde Napoleon zijn eerste triomf? Hij versloeg er in 1793 een Brits-Oostenrijkse coalitie.
Toulon (Beleg van…)
Tactisch gezien was het niets meer dan een onbeslist artilleriegevecht, maar strategisch gezien zorgde het voor het voortbestaan van de Franse Revolutie. Troepen van het Franse Leger van het Noorden onder Charles-François Dumouriez en van het Centrale Leger onder François Christophe Kellermann stopten de opmars van een Pruisisch leger onder Karel Willem Ferdinand van Brunswijk richting Parijs. Ondanks het lage dodental (in de hele slag minder dan 500) en het onbesliste eindresultaat wordt XXX gezien als een van de belangrijkste veldslagen in de Coalitieoorlogen omdat het de eerste Franse overwinning was na de Franse Revolutie
Slag bij Valmy
Oud-priester/handelaar die Marat aanbad en in Lyon de revolutie zou brengen. Guillotine op hem gebruikt, maar mes was te bot: 3x geprobeerd en dan maar met het zwaard zijn hoofd afgehakt. Na zijn dood werd hij gezien als de martelaar van de vrede, omdat Fouché in Lyon een echt terreurbewind voerde.
Chalier
XXX (Labastide-Fortunière, Frankrijk, 25 maart 1767 - Pizzo, Calabrië, 13 oktober 1815) was een zwager van Napoleon Bonaparte en van 1808 tot 1815 koning van Napels. Hij was de zoon van een herbergier. In 1789 begon hij zijn militaire carrière en in 1796 nam hij als adjudant deel aan Napoleons Italiaanse veldtocht. Hier begon de gemeenschappelijke loopbaan van de twee mannen. Hij was succesvol bij Napoleons Egyptische expeditie en werd in 1799 tot divisiegeneraal benoemd. In november van datzelfde jaar steunde hij Napoleon bij de val van het Directoire. Het jaar daarop huwde hij Carolina Bonaparte, Napoleons jongste zuster. In 1804 werd hij maarschalk van Frankrijk, in 1805 prince de l’Empire en in 1806 groothertog van Berg. Zijn grootste onderscheiding ontving hij op 15 juli 1808 toen de keizer hem, als opvolger van Jozef Bonaparte, tot nieuwe koning van het door hem ingenomen koninkrijk Napels verhief.
Joachim Murat
Franse generaal, eerst girondijn en aanhanger van Mirabeau, dan generaal bij de slag bij Valmy en uiteindelijk de persoon die de Zuidelijke Nederlanden aan Frankrijk toevoegde (slag bij Jemappes). Wie?
Dumouriez
Corrupte Franse dichter, die de namen van de nieuwe maanden in de revolutionaire kalender bedacht.
Fabre (d’Eglantine)
Naam van de grootste beul, die alle executies met de guillotine deed en er een boek over schreef.
Sanson
XXX was een Frans revolutionair, journalist, uitgever, procureur, en samen met Marat leider van de Parijse Commune van 1792. Hij nam het op voor de gewone man. XXX was een kleine, beleefde man, enigszins chaotisch en verwijfd. Als lid van de Nationale Conventie en als leider van de maniakale XXX-isten had hij veel invloed. Zij protesteerden tegen hoge prijzen, lage lonen, voedseltekorten en speculanten. Hij werd voor het laatst bewaard en viel regelmatig flauw op weg naar het schavot. De beul liet de valbijl een paar seconden boven zijn hals hangen en de 400.000 toeschouwers stonden te juichen.
Hébert
Louis Antoine Léon de XXX (Decize, 25 augustus 1767 - Parijs, 28 juli 1794) was een jonge, koelbloedige, bevlogen, consequent of uitermate fanatiek politicus, die acht maanden na zijn eerste optreden in de Nationale Conventie werd benoemd in het regeringscomité en daarmee één van de hoofdfiguren werd tijdens de Franse Revolutie en in het bijzonder van het Schrikbewind. Hij zou als co-auteur binnen enkele weken een nieuwe constitutie, de Franse Grondwet (1793), een compleet hervormingsplan voor het leger en een nieuw onderwijsstelsel hebben ontworpen, maar werd op 26-jarige leeftijd onthoofd. Van hem kwam de uitspraak dat niet de gevangenissen vol moesten zijn, maar de kerkhoven vol moesten liggen en de revolutie enkel zou slagen middels een zee van bloed.
Saint-Just
Hij sloot zich aan bij de revolutie, in 1791 werd hij afgevaardigde voor de Pas-de-Calais en in 1792 verkozen in de Conventie. Als lid van het militair comité kwam hij op het idee van de levée en masse, de eerste massale dienstplicht in de geschiedenis, die later de conscriptie zal worden. Hij stemde ook voor de terechtstelling van de koning. In 1793 was hij lid van het Comité de salut public, de nog radicalere regering van Robespierre, waar hij zich bezighield met de oorlogvoering. De Franse roemen hem als de grote XXX, de organisator van de overwinning. Toen het tij zich tegen de radicalen keerde, nam ook hij afstand van Robespierre, en in 1795 was hij een van de vijf leden van het Directoire. Die regering annexeerde de Zuidelijke Nederlanden, die hem bijzonder interesseerden. Na een politieke ruzie met Paul Barras vluchtte hij naar het toen nog onafhankelijke Zwitserland, maar na de staatsgreep van Napoleon Bonaparte kwam hij weer terug en werd hij minister van Oorlog. In 1802 stemde hij tegen het keizerschap en moest hij ontslag nemen. Hij werd wetenschapper en schreef enkele wiskundige verhandelingen. De Stelling van XXX is naar hem genoemd.
Carnot
Generaal die met de slag van Fleurus een belangrijke invloed had hier. Hij was de eerste ooit die een luchtballon gebruikte tijdens de strijd. Oostenrijkers werden verslagen, begin van de inname lage landen. Later medestander van Napoleon en nog later zelfs even minister van buitenlandse zaken.
Jourdan
Belangrijke familie, afstammelingen van een koninklijke lijn en daarna getrouwd met een man, die leider van de Jakobijnen zou worden en later, daar is ze bekend van, minnares en vrouw van Napoleon. Wie?
Rose De Beauharnais, door Napoleon omgedoopt tot Josephine
Wordt door Marx ed. gezien als een van de grondleggers van het echte communisme. Landmeter, die tijdens het bestuur van de Directoire (1795-…) in opstand kwam en pleitte voor een gelijke verdeling van middelen. Belandde in de gevangenis en werd vermoord.
Gracchus Babeuf
Waar won Napoleon zijn laatste veldslag?
Ligny
In 1692 vonden in de Engelse kolonie Massachussetts een hele reeks processen plaats tegen vrouwen die werden verdacht van hekserij. Er werden meer dan 20 mensen terechtgesteld, en tot op vandaag wordt verwezen naar deze processen als waarschuwing voor de gevolgen van een ongecontroleerde massahysterie. In welk plaatsje, 23km ten noordoosten van Boston vonden deze processen plaats?
Salem
Eind jaren 1700 gaat Napoleon op expeditie in Egypte, dat hij verovert. Daarna gaat hij naar een stad in het huidige Israël, ter hoogte van Tel Aviv, waar hij de bevolking hun leven belooft bij een overgave, maar hen toch allemaal afmaakt nadien. Er breekt de pest uit. In welk stadje, dat door de huisschilder van Napoleon (Gros) op beeld is gezet, omdat hij ze zou bezocht hebben?
Jaffa
Generaal met de grootste neus, van Italiaanse afkomst en cruciaal in meerdere veldslagen (oa Austerlitz). Zijn twee broers waren ook generaal onder Napoleon. Hij was een been verloren bij een slag bij de Rijn, waarop de grap ontstond dat hij een voet had gehad in de geschiedenis. Hij deelt zijn naam met een Argentijnse wiskundige.
Caffarelli (Du Falga)
De Fransen hebben hun “Mot de Cambronne” als eufemisme voor Merde, volgens dat principe had de Duitse verwensing Leck mich im Arsch het “Word Gotz” moeten zijn… De uitvinder van de vloek zou immers de middeleeuwse ridder Gotz von Berlinghen geweest zijn. Omdat de Duitsers niet veel zin hadden in goddelijke toorn gaven ze de verwensing wijselijk een andere naam die verwijst naar de streek waaruit Gotz von Berlinghen afkomstig was. De naam van deze historische regio in het zuiden van Duitsland leeft nog verder in die van een Regierungsbezirk maar was oorsprokelijk een middeleeuws koninkrijk en hertogdom in Baden Wurtemberg en Beieren, welke regio?
ZWABEN
Deze Amerikaans Zweedse ingenieur was een expert op het vlak van bandbreedte en frequentie. Zo stelde hij vast dat bij omzetting van een analoog naar een digitaal signaal de frequentie minstens moet verdubbeld worden. Een theorie die later door Shannon werd uitgebreid en naar beide genoemd werd. Ook een andere benaming van thermische ruis werd naar hem vernoemd, deze keer samen met John Johnson. Welke wetenschapper die ook nog een diagram, filter en ratio naar zich vernoemd kreeg?
Harry NYQUIST
Nadat de Israëli’s een groot stuk van de Sinai veroverden op de Egyptenaren na de zesdaagse oorlog van 1967, bouwden ze er een pak forten, die als een soort grenslijn hun gebied afbakenden. De fortengordel liep langs het Suez-kanaal. Naar welke Israëlische generaal werd die fortengordel genoemd?
BAR LEV-linie
