Geschiedenis Reeks 1

Question 1

De Duitsers hadden tijdens WO 2 “Dikke Bertha”, een stevig mortierwapen, genoemd naar de vrouw van producent Krupp. De Oostenrijks-Hongaarse soldaten hadden echter ook zo’n wapen, weliswaar iets smaller. Hoe heette dit wapen?

Answer 1

SLANKE EMMA

Question 2

Welke bijnaam krijgt een inwoner van Kansas? De naam verwijst naar een groep noordelijke militanten, die tijdens de oorlog plunderden en ageerden tegen zuidelijke slavernijvoorstanders.

Answer 2

JAYHAWKER

Question 3

Welke benaming kreeg een middeleeuwse boodschapper van de koning? Hij was een beetje de ambassadeur avant la lettre.

Answer 3

HERAUT

Question 4

Welke Nederlandse zakenman wordt wel eens de “Schindler van Nederland” genoemd, omdat hij Joodse kinderen hielp ontsnappen van de nazi’s. Zelf werd hij gedood in de concentratiekampen. Hij deelt zijn naam met een bekend schrijver.

Answer 4

Walter SUSKIND

Question 5

Welke legendarische sheriff werd bekend in Dodge City, een stad in Kansas, die bekend stond als dé centrale plaats van de cowboys? Zijn levensverhaal is meermaals verfilmd, onder andere in ‘Gunfight at the OK Corral’, met Kirk Douglas in de hoofdrol.

Answer 5

Wyatt EARP

Question 6

Wie was tussen 1957 en 1984 minister van buitenlandse zaken in de Sovjetunie?

Answer 6

Andrej GROMYKO

Question 7

Welke term wordt gegeven aan propagandacultuur in de Sovjetunie tijdens de jaren ‘20 en later? Oorspronkelijk begon het in theater, nu wordt de term algemeen gebruikt.

Answer 7

AGITPROP

Question 8

Bij het standbeeld van welke Pools-Hongaarse generaal/volksheld ontstond in 1956 de Hongaarse opstand? De man verdiende vooral faam tijdens de Hongaarse revolutie van 1848.

Answer 8

Jozef BEM

Question 9

Hoe heetten de kleine vliegtuigjes die de Japanners onder hun gevechtsvliegtuigen hingen om los te laten met een kamikazepiloot erin? De vliegtuigjes waren van het merk Yokosuka en zijn genoemd naar een onderofficier.

Answer 9

OHKA

Question 10

Romeinse keizer van 218-222. Over deze buitenechtelijke zoon van Caracalla doen enorm veel verhalen de ronde, maar de voornaamste gaan over twee zaken. Ten eerste verving hij Jupiter door een zonnegod, die eigenlijk zijn eigen naam droeg. Dit was op zijn minst controversieel. Het tweede zou gaan over zijn geaardheid. Hij zou niet alleen openlijk een huwelijk met een man aangegaan zijn, maar hij zou zelfs als een travestiet door het leven gaan. De roddels over prostitutie komen daarbij. Welke keizer, die in een schilderij wordt gelinkt aan een moord met 1000 rozen?

Answer 10

ELAGABALUS

Question 11

Hoe heette het paard van Alexander de Grote? Het paard stierf, toen Alexander het bij de slag van Hydaspes won tegen de Indische leider Poros.

Answer 11

BUCEPHALUS

Question 12

Welk Afghaans-Pakistaans rijk, dat tussen de 6e eeuw voor en de 9de eeuw na christus bestond, heeft een kunststijl naar zich genoemd?

Answer 12

GANDHARA

Question 13

Welke Griek schreef in 250 v. Christus een geschiedenis van de Egyptische beschaving en verschafte ons daarmee veel kennis over de oude Egyptenaren?

Answer 13

MANETHO

Question 14

Het beroemde terracottaleger kan je bezoeken in het mausoleum van welke Chinese keizer?

Answer 14

QIN SHI HUANGDI

Question 15

Welke Romeinse generaal die diende onder Augustus verloor 3 legereenheden bij de slag bij Teutoburger Wald?

Answer 15

VARUS

Question 16

Welke dynastie onderbrak in de eerste eeuw na christus de Han-dynastie en had Wang Mang even als keizer?

Answer 16

XIN-dynastie

Question 17

Welke legerleider, die diende onder Toetanchamon, werd zelf de laatste farao van de 18de dynastie, is vereeuwigd in een uitbreiding van de tempel van Karnak en heeft van zijn graftombe een van de trekpleisters van de Vallei der Koningen gemaakt, hoewel hij eigenlijk begraven ligt in een nog mooiere tombe in Saqqara?

Answer 17

HOREMHEB (voorgangers Achnaton, Toetanchamon en Ay, opvolger Ramses I)

Question 18

Van welke familie in het oude Rome kennen we ‘de oude’ en ‘de jonge’, van wie die laatste een tegenstander van Julius Caesar was?

Answer 18

CATO

Question 19

Van welke Egyptische Farao, de laatste bekende farao van de 6de dynastie, wordt beweerd dat hij de langst regerende monarch uit de geschiedenis is?

Answer 19

PEPI II

Question 20

In welke prehistorische periode, de laatste van het paleozoicum en net voor het begin van het mesozoicum, vond de ‘XXX-Trias-Massa-extinctie ofwel The Great Dying plaats, de allergrootste natuurramp ooit?

Answer 20

PERM

Question 21

Welke gemeenschappelijke naam verbindt de democraat en voorganger van Pericles en de Thracische boer, die de Perzen het pad van de Thermopylae toonde en zo zijn mede-Grieken verraadde?

Answer 21

EPHIALTES

Question 22

Welke berg, 115 meter ten noorden van de Akropolis, deelt zijn naam met de hoogste rechtbank van het oude Griekenland en heeft zijn naam gegeven aan de huidige hoogste rechtbank in dat land?

Answer 22

AREOPAAG

Question 23

Welke Romeinse keizer, zoon van Marcus Aurelius, wordt in gladiator vertolkt door Joaquin Phoenix en stond bekend voor zijn liefde voor bloeddorstige spelen?

Answer 23

COMMODUS

Question 24

Bij welke slag (48 vC) aan de Adriatische kust (het huidige Albanië) liet Pompeius Julius Caesar ontsnappen, ook al had hij hem verslagen?

Answer 24

DYRRACHIUM (nu Durres)

Question 25

Welke Chinese eunuch, die werkte in de 1ste eeuw nC onder de Han-dynastie wordt gezien als de uitvinder van het papier?

Answer 25

CAI LUN

Question 26

Welke Romeinse keizer nam in 281 NC als enige keizer ooit de Perzische hoofdstad Ctesiphon in, maar werd toen getroffen door de bliksem?

Answer 26

CARUS

Question 27

Welke Romeinse keizer werd bekend omdat hij als enige ooit gevangen werd genomen?

Answer 27

VALERIANUS

Question 28

Verraders werden in de Romeinse tijd van de zogenaamde “trap der zuchten gegooid”. Onder andere Seianus, de bekende samenzweerder tegen Tiberius, werd van deze trappen gegooid. Daarna werd zijn lichaam uit elkaar gescheurd door een woedende menigte. Hoe heten die trappen nog?

Answer 28

GEMONISCHE Trappen

Question 29

Welke zoon van Livia volgde Augustus op als keizer in 14nC? Hij zou een van de meest bloeddorstige keizers zijn, die eindigde als seksmaniak in zijn Villa Jupiter in Capri. Hij wordt ook gezien als de keizer die de opdracht gaf Jezus te doden.

Answer 29

TIBERIUS

Question 30

Welke leider van de Romeinse provincie Judea werd bekend voor zijn “Betlehemse kindermoord”, in de hoop Jezus te doden als baby?

Answer 30

HERODES

Question 31

Welke populaire neef van Tiberius was een succesvol veldheer en werd gezien als diens opvolger, tot hij op 19-jarige leeftijd al vermoord werd (mogelijk door de entourage van Caligula, de latere keizer)?

Answer 31

GERMANICUS

Question 32

Met welke term wordt een overdreven vorm van patriottisme aangeduid? De term stamt uit een liedje dat gezongen werd toen de Russen eind de 19de eeuw het Ottomaanse Rijk bezetten. Het werd veelvuldig gebruikt in referentie naar de Boerenoorlog in Zuid-Afrika.

Answer 32

JINGOÏSME

Question 33

Bij welke slag in 1896 verloor een uitgebouwd Italiaans leger van een bende Ethiopische kamelen? De slag betekende het einde van de eerste Italo-Ethiopische oorlog en zou later gewroken worden door Mussolini.

Answer 33

Slag bij ADOWA

Question 34

Welk scheepstype werd in het begin van de 20ste eeuw ontworpen door admiraal Jacky Fisher? Het schip voorzag in een nieuw soort bepantsering en zou cruciaal blijken tijdens WO1. De naam komt van de eerste versie van zo’n schip, de HMS … Daar komt dan het Engelse woord voor ‘onvervaard’.

Answer 34

DREADNOUGHT

Question 35

In 312 vocht Constantijn een belangrijke slag uit met zijn grote concurrent Maxentius. Hij zwoer dat hij zich tot het christendom zou bekeren als hij deze slag zou winnen. Zo geschiedde. Welke slag?

Answer 35

Slag bij de MILVISCHE BRUG

Question 36

Welke bekende familie heerste tussen 1430 en 1550 over Milaan? De familie eindigde eigenlijk toen Lucrezia Borgia trouwde met Giovanni van onze familie en zo samengingen. Welke familie?

Answer 36

SFORZA

Question 37

Welke stad in Egypte (voormalige stad) werd door farao Achnaton en Nefertiti als nieuwe hoofdstad gebruikt? De stad zou dat nog eventjes onder Toetanchamon zijn, maar bleef na 12 jaar verweesd achter. Nu is het een ideale plek om archeologische vondsten over die periode te doen.

Answer 37

AMARNA

Question 38

Welke bevolking/rijk ontstond waarschijnlijk uit een combinatie van Kaänieten en anderen en was tussen 1500 en 1400 VC het meest bedrijvige volk op het vlak van handel? Hun rijk viel samen met het huidige Libanon en ze zijn ook bekend geworden voor hun schrift.

Answer 38

FENICIËRS

Question 39

Welke taal was de lingua Franca in het Midden Oosten tijdens de oudheid? Er wordt vanuit gegaan dat Jezus die taal sprak en de taal had ook een eigen alfabet.

Answer 39

ARAMEES

Question 40

Van welk eiland, dat nu in de Ionische zee ligt, was Odysseus de koning?

Answer 40

ITHAKA

Question 41

Hoe heette de aanklager van Jeanne d’Arc, die ervoor zorgde dat ze werd verbrand op de Place du Vieux Marché in Rouen?

Answer 41

CAUCHON

Question 42

Welke twee vorsten, een Engelse en een Franse, namen het tegen elkaar op tijdens een groot deel van de honderdjarige oorlog? De Engelsman was koning van 1422 tot 1471 (met een kleine tussenpauze tussen ‘61 en ‘70). De Fransman van 1422 tot 1461. Hun voornaamste twistpunt was Normandië en de rol van Jeanne d’Arc.

Answer 42

De Brit HENDRIK VI en de Fransman KAREL VII

Question 43

Welk bedrijf, een samenwerking tussen chemiereuzen zoals Bayer ed., ontwikkelde Zyklon B?

Answer 43

I.G. FARBEN

Question 44

In 1863 ontwikkelde een Brit een allereerste periodiek systeem van elementen. Omdat zijn methode (en de zogenaamde ‘wet van octaven’ niet klopte voor calcium) werd hij weggehoond. Drie jaar later nam Mendeliev zijn basis over om een verbeterde versie te maken. Wie?

Answer 44

John NEWLANDS

Question 45

Welke Duitse chemicus was een pionier van de toegepaste scheikunde? Hij vond onder andere kunstmest uit en was een van de eersten, die werkte met synthetische kleurstoffen. Er wordt nog ieder jaar een landbouwprijs verdeeld, die naar hem genoemd is. Wie?

Answer 45

Justus VON LIEBIG

Question 46

De vader was een zuidpoolreiziger en kwam op 29 maart 1912 om op Antarctica. Zijn zoon was toen drie jaar en zou later nog bekender worden: hij richtte het WWF op en bedacht het bekende pandalogo. Tussen ‘55 en ‘81 maakte hij documentaires op de BBC. Welke familie?

Answer 46

Robert en Peter SCOTT

Question 47

In 1867 gaf de toenmalige Amerikaanse minister van buitenlandse zaken 7,2 miljoen dollar uit om Alaska over te kopen van de Russen. Hij werd uitgelachen en zijn aankoop werd ‘… Folly’ genoemd, ofwel ‘… dwaasheid’. Later bleek dat Alaska vol zilver, goud en olie zat. Welke man wordt op de laatste maandag van maart in Alaska gevierd voor die aankoop?

Answer 47

William SEWARD

Question 48

In 1623, zeven jaar na zijn dood, worden voor het eerst William Shakespeares verzamelde werken uitgegeven. Op de frontpagina van dat boek prijkte deze bekende ets, die van de hand is van een in GB ingeweken Vlaming. Hij had zijn roots waarschijnlijk in Opwijk, want een Opwijks kerkdorp draagt nog zijn naam. Wie?

Answer 48

Martin DROESHOUT

Question 49

De eerste Fransman die de wereld rondreisde was een legendarisch zeekapitein (1729-1811). Hij stichtte een Franse kolonie op de huidige Falklandeilanden en noemde het grootste van de Salomonseilanden naar zichzelf. Hij bracht uit het amazonewoud een struik mee, die ook zijn naam heeft gekregen. Wie?

Answer 49

BOUGAINVILLE (Bougainvillea is de plant)

Question 50

De loopfiets, de voorloper van onze velo, werd door zijn Duitse uitvinder op donderdag 12 juni 1817 voor het eerst gedemonstreerd in de straten van Mannheim. De man ontwikkelde ook een eenvoudig spoorwegwagentje dat met mankracht kon worden voortbewogen. Alle twee werden ze naar de uitvinder genoemd. Wie?

Answer 50

DRAISINE (naar Karl Von Dreis)

Question 51

In 1536 werd een Brit op de brandstapel gezet in … Vilvoorde. Zijn misdaad: hij had bijbels in het Engels vertaald, iets wat toen verboden was. Toen de Anglicaanse kerk ontstond werd hij in plaats van een misdadiger een held en zijn bijbelvertaling vormt de basis voor veel Anglicaanse teksten. Wie?

Answer 51

William TYNDALE

Question 52

Deze Vlaamse arts stierf in 1644 in Vilvoorde. Hij was stevig in de ban van de aclhemie, maar wijdde zich ook aan het serieuze werk. Zo ontdekte hij als eerste het bestaan van verschillende gassen. Hij bedacht zelfs het woord ‘gas’, dat afstamt van het Griekse chaos. Wie?

Answer 52

Jan VAN HELMONT

Question 53

Alexander De Grote trouwde met Roxane, een prinses uit een koninkrijk in het huidige Afghanistan, Oezbekistan en Tadzjikistan. Dat koninkrijk gaf ook haar naam aan een kameel met twee bulten (dus niet de dromedaris). Welk koninkrijk?

Answer 53

BACTRIË

Question 54

Goud is een edelmetaal omdat het niet oxideert. De Arabische alchemist Geber (Jabir Ibn Hayyan) bracht daar verandering in. Zo’n 1200 jaar geleden mixte hij salpeterzuur met drie zoutzuren, een vloeistof waarin goud kan oplossen. Hoe heet die vloeistof?

Answer 54

KONINGSWATER

Question 55

In 1896 werd in een desolate Canadese regio, vlakbij de grens met Alaska, goud gevonden. Duizenden goudzoekers kwamen in een nooit geziene goldrush naar de streek. Ze waren met zoveel dat er hongersnood uitbrak. Chaplins ‘The gold rush’ speelt zich hier af. Waar werd dit goud gevonden?

Answer 55

the KLONDIKE gold rush (Klondike is ook de rivier)

Question 56

Welke Spaanse conquistador voer met zijn boot ‘San Pedro’ tussen 1540 en 1545 als eerste de Amazone af?

Answer 56

Francisco DE ORELLANA

Question 57

De legende wil dat op 15 juni 1229 een rode vlag met een wit kruis neerdaalde en de tocht van een Deense koning tegen de heiden Esten ondersteunde. Daarmee zou het de oudste nationale vlag ter wereld zijn. Daardoor wordt nu nog op 15 juni Vlaggendag gevierd. Een andere naam voor die dag is dezelfde als die van de Deense koning. De oudste afbeelding vind je terug in het ‘Wapenboek Gerle’ in de Albertinabibliotheek. Wie was dat?

Answer 57

VALDEMAR II (viert dus de geboorte van de Dannebrog, de Deense vlag)

Question 58

De snelle opmars van de geallieerden na de landing in Normandië was voor een deel te danken een Britse ingenieur. De man had een noodbrug ontworpen die zeer snel en makkelijk geconstrueerd kon worden, terwijl ze toch het gewicht van een tank kon dragen. De geallieerden legden er duizenden aan. Het aanleggen lijkt een beetje op Meccano. Hoe heetten die bruggen (of dus de uitvinder)?

Answer 58

BAILEY-brug

Question 59

Tijdens WOI stond de Duitse vloot onder bevel van een Pruisische admiraal. Na de oorlog stapte de man in de politiek; hij zetelde vier jaar lang in de Reichstag en was een populair figuur tot aan zijn dood in 1930. In 1939 noemden de nazi’s hun grootste slagschip, een zusterschip van de Bismarck, naar hem. Ironisch genoeg zou het schip nooit de Noorse haven waar ze lag verlaten en werd ze roemloos gekelderd door de Britten. Naar wie is dat schip vernoemd?

Answer 59

Alfred VON TIRPITZ

Question 60

Bij de kolonisatie van Afrika lieten ook de Fransen zich niet onbetuigd. Een ontdekkingsreiziger van Italiaanse afkomst wist, onder de neus van Stanley, voor Frankrijk een gebied te claimen. Naar hem werden een apensoort, een zwaluw maar vooral een Afrikaanse hoofdstad genoemd. Wie?

Answer 60

Pierre de BRAZA

Question 61

Sinds kort heeft het Londense King’s Cross Station er een nieuwe attractie bij: peroon 9 3/4. Van hieruit vertrekt de Zweinsteinexpres van Harry Potter. De keuze voor deze plek is niet toevallig, want hier zou een bekende, Keltische koningin - leidster van de Iceni - begraven liggen. Zij kwam in 61 in opstand tegen de Romeinen en was de enige die er ooit in slaagde om Londen in zijn geheel te verwoesten. Wie?

Answer 61

BOUDICCA

Question 62

In welk dorp, midden in de gedemilitariseerde zone tussen Noord- en Zuid-Korea, werd in 1953 een staakt-het-vuren getekend, wat de Koreaanse oorlog beëindigde?

Answer 62

Vrede van PANMOENJON

Question 63

In welke bekende stad, de tweede grootste van Zuid-Korea na Seoel, intervenieerden de Amerikanen in 1950? Op die manier stopten ze de Noord-Koreaanse inval. De slag werd later nog verfilmd.

Answer 63

Slag bij INCHEON

Question 64

In 1876 voerde de indianenleider Tatanka 3500 Sioux- en Cheyennekrijgers in de slag bij Little Bighorn naar de overwinning. Later groeide hij uit tot een attractie in de shows van Buffalo Bill. In zijn Lakota-taaltje beledigde hij in het geniep zijn toeschouwers. Hoe is Tatanka beter bekend?

Answer 64

SITTING BULL (Crazy Horse was ook een leider van de Lakota, zijn echte naam was Tashunka Witko)

Question 65

Toen een Nederlander in 1616 Kaap Hoorn ontdekte, noemde hij de kaap naar zijn thuisdorp. Welke Nederlander?

Answer 65

Willem Corneliszoon SCHOUTEN

Question 66

Dit was de meest trefzekere gerechtsdienaar in het Wilde Westen. Hij zou zo’n honderd boeven hebben neergeknald en werd wereldberoemd dankzij een interview dat Henry Morton Stanley van hem afnam. Hij werd in de rug geschoten tijdens een potje poker, met 2 zwarte azen en 2 zwarte achten in de hand. Die hand wordt nu nog een ‘dead man’s hand’ genoemd. Wie was die revolverheld?

Answer 66

Wild Bill HICKOK

Question 67

In de VS krijgen de meeste wetten de naam mee van de politicus die ze opstelt. Zo heet de wet uit 1933 die de ban op alcoholproductie opheft de Blaine Act, genoemd naar senator John Blaine. Maar wat is de officiële naam van de wet die alcoholproductie verbood in 1920. U antwoordt dus met iets zoals de Blaine Act.

Answer 67

VOLSTEAD Act

Question 68

Er komt voor het eerste een zwarte vrouw op een Amerikaans dollarbiljet. Op het biljet van 20 dollar zal vanaf 2020 een negentiende-eeuwse abolitioniste staan. Deze voormalige slavin kocht zich vrij op 27-jarige leeftijd en werd een icoon voor de afschaffing van de slavernij. Wie?

Answer 68

Harriet TUBMAN

Question 69

Dit statige gebouw in Moskou torst een donker verleden met zich mee. Dit was namelijk de gevangenis van de geheime dienst van de Sovjet-Unie. Als je werd gearresteerd, moest je eigenlijk hopen dat je naar de Goelag werd gestuurd, want dat betekende dat je de folteringen en executies die schering en inslag waren in deze gevangenis, had overleefd. Hoe heet deze gevangenis?

Answer 69

LOEBJANKA

Question 70

Op 1 september 1877 kwam er een einde aan de zogenaamde Satsuma-opstand. Bij deze opstand probeerden de Samoerai onder leiding van Saigo het keizerlijke leger van de Meji te verslaan. Ze verloren door hun grote minderheid na een strijd rond een bepaalde berg, de laatste veldslag van de Samurai. Naar welke berg is deze veldslag genoemd?

Answer 70

Slag bij SHIROYAMA

Question 71

In 2004 slaagde de wetenschapper Sir Andre Geim erin om een stof van één atoom dik af te scheiden van de rest. Het is een soort van carbon, dat hem de nobelprijs voor de fysica opleverde, omdat de dunste en meest stevige stof ter wereld een brede waaier aan toepassingen mogelijk maakt. Welke stof?

Answer 71

GRAFEEN

Question 72

Israëlische psycholoog, die eigenaardig genoeg in 2002 de nobelprijs economie won. De man kreeg die prijs voor het introduceren van het psychologische concept in economie, of anders gezegd: mensen handelen niet altijd perfect rationeel, ook niet in een cijfermatig gegeven als economie. Wie?

Answer 72

Daniel KAHNEMAN

Question 73

De G-spot is genoemd naar een Duits gynaecoloog, die de erogene zone zogezegd ontdekte. Kortom: voor wat staat die G in G-spot?

Answer 73

Ernst GRAFENBERG

Question 74

De eerste Russische tsaar die buiten de grenzen van het Russische Rijk kwam, leefde van 1682 tot 1725. Hij moderniseerde het land, maar leidde het ook naar het bankroet door net iets te veel oorlogszucht. Een van de grootste steden van het land is naar hem genoemd. Wie?

Answer 74

PETER DE GROTE

Question 75

Tussen 1702 en 1713 vochten de Britten en de Fransen om de heerschappij van Noord-Amerika. Deze oorlog is genoemd naar de toenmalige koningin van de Britten, die ook nog gelinkt wordt aan een bepaalde stijl van mode. Wie?

Answer 75

QUEEN ANNE-war

Question 76

In 1812 hielp een bekende Boekanier Andrew Jackson met het bestrijden van de Britten in New Orleans. Deze waarschijnlijk uit Frankrijk afkomstige piraat slaagde erin de oorlog te winnen en veroverde later zelfs nog Galveston. Weetje: toen de gouverneur van Mississipi een bedrag op zijn hoofd zette, deed onze piraat hetzelfde maar dan omgekeerd. Wie?

Answer 76

Jean LAFITTE

Question 77

Naar welke militair is de eerste Amerikaanse aanval op Japan in WO2 genoemd? Datum: 12 april 1942.

Answer 77

DOOLITTLE Raid

Question 78

Welke ziekte, ook wel knokkelkoorts of bottenbreker genoemd, wordt verspreid door de Aedes Aegypti, die ook de gele koorts verspreidt?

Answer 78

DENGUE

Question 79

e zoeken een staatsvorm waarbij de wereldlijke leider ook de geestelijke leider is. Voorbeelden hiervan zijn te vinden in het Byzantijnse Keizerrijk, vooral onder Justinianus I, en in het Verenigd Koninkrijk, waar de koningen en koninginnen van Engeland ook het hoofd van de Anglicaanse Kerk zijn. Het is min of meer het tegengestelde van een theocratie. Van welke staatsvorm kreeg u een korte beschrijving?

Answer 79

CESAROPAPI

Question 80

Op 8 juni 1783 opende zich een scheur in de aardkorst in Ijsland. Dit ging gepaard met verschillende explosies doordat het opstijgende magma in aanraking kwam met het grondwater. Er werden grote hoeveelheden lava uitgestoten uit een 22 kilometer lange barst in de aarde. Deze barst heet nu XXXgigar, genoemd naar de berg XXX die in het midden ligt. in Ijsland stierf 1/3de van de bevolking, maar de invloed was voelbaar tot aan de Nijl. De uitbarsting wordt geschouwd als de grootste lava-uitbarsting ooit op aarde. De vulkaanuitbarsting leidde tot hongersnood in heel Europa, waardoor ze op die manier indirect leidde tot de Franse Revolutie. Welke vulkaan barstte uit in 1783?

Answer 80

LAKI (vuurstroom heet ‘Skafta Fires’)

Question 81

Het idee ‘de oerknal’, dat voor het eerst werd voorgesteld door de Belgische priester Lemaitre, werd pas geloofwaardig toen twee Amerikaanse onderzoekers per ongeluk restanten ontdekten van de ruis die was overgebleven na de knal. De Russische geleerde GAMOV had eerder nochtans aangestipt dat hun telescoop het beste geschikt was voor die taak. Welke twee wetenschappers, die niet begrepen wat ze hadden ontdekt, maar er in 1978 toch de nobelprijs voor kregen?

Answer 81

Arno PENZIAS en Robert WILSON

Question 82

De wolk van Oort is uiteraard genoemd naar de Nederlandse sterrenkundige, maar oorspronkelijk heette de wolk anders, namelijk de wolk van …-Oort. Op de plaats van de puntjes staat de naam van een Estse sterrenkundige, die de wolk ook ontdekte. Wie?

Answer 82

Ernst OPIK

Question 83

In 1977 werd het snelste ruimteschip ooit de ruimte ingestuurd en dat op het moment dat Jupiter, Saturnus en Uranus op 1 lijn stonden. Welk ruimteschip, dat in 2006 werd opgevolgd door de New Horizons (dat eveneens net in 2006 vertrok door de stand van Jupiter)?

Answer 83

VOYAGER

Question 84

De planeet Pluto is ontdekt door Clyde Tombaugh, maar de naam verwijst toch naar een andere sterrenkundige. Pluto is immers niet toevallig gekozen, want ze begint met de initialen van een bekend sterrenkundige, die heel zijn leven zocht naar de negende planeet, maar ze nooit vond. Het instituut in Flagstaff, Arizona waar Pluto ontdekt werd, is ook naar hem vernoemd. Wie? Weetje: de man is lang in diskrediet gebracht, omdat hij geloofde dat Marsmannetjes een kanalenstelsel hadden aangelegd in Mars.

Answer 84

Parcival LOWELL (de P en L in Pluto)

Question 85

In 1961 ontwikkelde een Amerikaanse wetenschapper een formule. De formule schat het aantal intelligente beschavingen in ons melkwegstelsel, die via radio met ons kunnen communiceren. Alle factoren die van invloed kunnen zijn op het ontstaan van intelligent leven staan in de formule. Naar wie is die vergelijking genoemd?

Answer 85

Frank DRAKE (schreef samen met Carl Sagan de Arecibo-boodschap)

Question 86

Onuitstaanbare Zwitserse astrofysicus, die revolutionaire ideeën had en het bestaan van supernovae en een ‘donkere materie’ aanhaalde, net als die van neutronensterren. Wie? Hij werd door zijn collega’s verguisd door zijn kort lontje en zijn passie voor fitness.

Answer 86

Fritz ZWICKY

Question 87

Britse kosmoloog, die in de jaren ‘50 als eerste ooit de term ‘Big Bang’ gebruikte, maar dan wel geringschattend, want hij geloofde dat de ontwikkeling van de aarde geleidelijk aan gebeurde en niet in één grote knal. Hij stelt dat leven voortkwam uit supernova’s. Dat onderzoek leverde een nobelprijs op, maar niet voor hem. Enkel een medewerker, Fowler, kreeg de prijs. Wie bedacht de term ‘Big Bang’?

Answer 87

Fred HOYLE

Question 88

Welke filmische naam kreeg de helderste ster aan ons firmament? De ster is op weg om een Supernova te worden, maar zal de aarde waarschijnlijk niet schaden. Je vindt de ster recht boven de gordel van Orion, die ter herkennen is aan drie naast elkaar liggende sterretjes.

Answer 88

BETELGEUZE

Question 89

De Birtse hofsterrenkundige Maskyline kreeg de opdracht om de Schotse berg de ‘Schiehallion’ te onderzoeken om de massa van de aarde te berekenen. Hij kreeg daarbij hulp van een wiskundige, die in dat ene experiment de hoogtelijnen uitvond én erin slaagde effectief het ‘gewicht’ van de waarde te berekenen. Wie deed dat?

Answer 89

Richard HUTTON

Question 90

Berg in Schotland van 1083 meter hoog, die vooral bekend is omdat deze berg gebruikt werd door Maskyline en Hutton om de massa van de aarde te berekenen. Welke berg?

Answer 90

SCHIEHALLION

Question 91

De dominee John MICHELL was een van de meest vooraanstaande wetenschappers van de 18de eeuw. Hij was de eerste man ooit die het bestaan van Zwarte Gaten veronderstelde, 200 jaar voor dat effectief bewezen werd. Hij gaf les aan een Duitse componist, die later de eerste planeet zou ontdekken, Uranus. Wie ontdekte Uranus?

Answer 91

William HERSCHEL

Question 92

Britse wetenschapper, een van de geniaalste van de 18de eeuw, maar ook een van de vreemdste: hij kon geen menselijk contact verdragen en was daardoor bijzonder teruggetrokken. Zijn huishoudster communiceerde met hem per brief en hij liep ooit weg van een bewonderaar, die aanbelde om hem te ontmoeten. Hij ontdekte ver voor hun tijd de wet van Ohm, de wet van behoud van energie, Daltons wet van partiële druk en Richers wet van omgekeerde evenredige verhoudingen. Zijn werk werd echter pas bekend toen de wiskundige Maxwell zijn onderzoek publiceerde. Als laatste: hij berekende het gewicht van de aarde. Wie?

Answer 92

Henry CAVENDISH

Question 93

Schotse ‘vader van de geologie’, bekend van zijn meesterwerk ‘A theory of the earth with proofs and illustrations’. Stond bekend als geniaal, maar kon bijzonder slecht schrijven, waardoor niemand iets begreep van wat hij allemaal zei. Wie?

Answer 93

James HUTTON

Question 94

Schot, die in navolging van Hutton beter kon schrijven en dus eveneens de titel ‘Father of Geology’ krijgt. Hij ontwikkelde onder andere de tijdsindeling in Pleistoceen ed. die nu nog wordt gebruikt. Wie?

Answer 94

Charles LYELL

Question 95

Welke Zwitsers-Amerikaanse wetenschapper won een Copley-medal en beweerde als eerste ooit, dat de aarde ooit een ijstijd had gekend?

Answer 95

Louis AGASSIZ

Question 96

Britse vrouw, die heel haar leven in armoede leefde, maar toch baanbrekend werk verrichtte in het vinden en blootleggen van fossielen. Ze ontdekte de Ichtyosaurus (zie foto) en de Plesiosaurus. In het British Museum is een vleugel aan haar gewijd. Wie?

Answer 96

Mary ANNING

Question 98

Welke Marokkaanse reiziger reisde heel de wereld rond en schonk zijn naam aan de nationale vlieghaven in Tanger?

Answer 98

Ibn BATTUTA

Question 99

Welke Amerikaanse natuurkundige kreeg als eerste Amerikaan ooit de nobelprijs voor de natuurkunde (1907) dankzij zijn experimenten met een interferometer? In dat experiment, dat genoemd is naar deze Amerikaan en diens assistent, wilde hij de de beweging van aarde en zon aantonen (en dus dat de aarde beweegt en niet stilstaat, volgens hen kwam dit door ether). De conclusie van het experiment was net dat ether niet bestond en dat lichtsnelheid in alle gevallen dezelfde bleef, wat niet overeenkwam met Newtons visie. Daardoor ging zijn experiment de geschiedenis in als ‘bekendste mislukte experiment’ ooit. Het legde de basis voor de theorie van Max Planck en later Albert Einstein. Welke wetenschapper/experiment?

Answer 99

MICHELSON-MORLEY-experiment (Michelson, eerste Amerikaanse nobelprijs natuurkunde, lichtsnelheid, ether)

Question 100

Welke wetenschapper ontdekte de neutrino in 1957, maar kreeg er pas 38 jaar na ontdekking de nobelprijs voor?

Answer 100

Frederick REINES (neutrino, nobelprijs 1995)