Geschiedenis Reeks 2 Flashcards

1
Q

Welke Vlaamse monnik moest contacten met de Mongolen (13de eeuw). Uiteindelijk lukte dat niet, maar schreef hij wel een uniek werk over hun leefgewoontes ed. Wie?

A

VAN RUBROUCK Willem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Welke grootvorst van Novgorod leefde van 1220 tot 1264, wordt wel eens beschouwd als de stichter van het echte Rusland en werd in 2008 door de Russen uitgeroepen tot grootste Rus aller tijden?

A

NEVSKI Alexander

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Bij welke plaats in het Oosten van Turkije leed het Byzantijnse rijk in 1071 een verpletterende nederlaag tegen de Seldsjoeken?

A

Slag bij MANZIKERT

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Welke paus riep in de synode van Clermont (1095) op tot een eerste kruistocht?

A

URBANUS II

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Jeruzalem werd net voor de komst van de kruisvaarders beheerst door welke stam?

A

FATIMIDEN

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Welke Byzantijnse keizer (1081-1118) vroeg hulp aan paus Urbanus II om het rijk dat hij verloren was terug te winnen op de Seldsjoeken? De oproep leidde tot de eerste kruistocht.

A

ALEXIOS I Komnenos

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Met welke Franse term werd het huidige Palestina in de tijd van de kruistochten aangeduid?

A

OUTREMER

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Welke Turkse leider veroverde in 1144 Edessa, wat de aanzet betekende van de tweede kruistocht?

A

ZENGI

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Tot welke dynastie behoorde de beroemde leider Saladin, die Jeruzalem heroverde op de christenen?

A

AJOEBIDISCHE dynastie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

In welke slag in 1187 versloeg Saladin Guy de Lusignan en Reinoud van Chatillon, zodat hij het koninkrijk Jeruzalem ten einde bracht?

A

Slag bij HATTIN

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Welke stad in het noorden van Israël werd de nieuwe hoofdstad nadat Saladin en Richard Leeuwenhart dat overeengekomen waren in 1192?

A

AKKO

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Wie ging samen met Lodewijk IX mee op kruistocht (de 8ste) en was graaf van Vlaanderen tussen 1278 en 1305?

A

Gwijde VAN DAMPIERRE

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Wie was de allereerste graaf van Vlaanderen in 863?

A

BOUDEWIJN met de IJZEREN ARM

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Waar in Frankrijk demonstreerden de Engelsen in 1346 de superioriteit van hun handbogen in een van de eerste belangrijke slagen van de 100-jarige oorlog?

A

CRECY

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Welke Engelse koning startte de 100-jarige oorlog met zijn claim op de Franse troon rond 1330?

A

EDUARD III

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Hoe wordt de grote plattelandsopstand van Franse boeren genoemd, die voor interne problemen zorgde in een Frankrijk dat geteisterd werd door de honderdjarige oorlog?

A

JACQUERIE

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Welke Franse veldheer werd tussen 1360 en 1380 aangesteld om met zijn gekende guerrillatactieken de Engelsen te verslaan?

A

Bertrand DU GUESCLIN

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Waar werd het verdrag opgesteld dat in 1360 een einde maakte aan de eerste fase van de honderdjarige oorlog?

A

BRETIGNY

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Welke groepering steunde Lodewijk I van Orleans en stond tegenover de Bourgondiërs in de Franse burgeroorlog in de 14de eeuw?

A

de ARMAGNACS

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Welke slag in 1453 was de allerlaatste van de honderdjarige oorlog en werd gewonnen door de bevelhebber Jean Bureau, die John Talbot versloeg?

A

Slag bij CASTILLON

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Wie wordt gezien als de laatste tempelier, voor ze werden vervolgd? Hij (1244-1314) werd door martelingen gedwongen tot valse bekentenissen waardoor de tempeliers na hem vervolgd werden.

A

Jacques DE MOLAY

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Welke landvoogd van Vlaanderen leidde met slecht beleid de opstand van Vlaanderen en dus ook de Guldensporenslag in, waar hij zou sneuvelen?

A

Jacques de CHATILLON

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Welke Zwitserse koopman was ervan overtuigd dat dopen pas kon op volwassen leeftijd en stichtte in 1525 het anabaptisme?

A

Conrad GREBEL

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Welke vikingkoning verenigde in de 10de eeuw het Deense rijk en zag zijn naam vereeuwigd in een digitale toepassing van Sony Ericsson?

A

Harald BLAUWTAND (van Bluetooth)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Bij welke Syrische rivier versloegen de Arabieren in 636 onder leiding van kalief Omar de Byzantijnen, het begin van de arabische expansie in dat gebied?

A

JARMUK

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Bij welke veldslag (642), die nu nog dikwijls ‘de veldslag der veldslagen’ genoemd wordt, versloegen de Arabieren de Perzen?

A

Slag bij NAHAVAND

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Welke Turkse veroveraar wilde in de late 14de eeuw het rijk van Genghis Kan herstellen en ligt nu begraven in het GUR I AMIR-mausoleum in Samarkand?

A

TIMUR LENK

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Het is een van de notoire gifmengsters in de eerste eeuw AD in Rome. Er is weinig bekend van haar maar zij zou verantwoordelijk geweest zijn voor de gif bereidingen die het leven kosten van keizer Claudius (op vraag van diens echtgenote) en van Brittanicus, de stiefbroer van Nero (op diens vraag). Vermoedelijk werd zij onder Galba in 69 ter dood veroordeeld en geëxecuteerd. Haar naam ?

A

LOCUSTA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Deze dame was koningin van Palmyra tussen 267-272 en waar haar echtgenoot Odaenathus een bondgenoot van Rome was haalde zij zich uiteindelijk een oorlog op de hals. Zij en haar zoon hadden wel een effectieve controle over een deel van het Romeinse Rijk ( inclusief Egypte ) en het is keizer Aurelianus die aan hun macht een einde toeriep. Over haar einde doen enkele theorieën de ronde gaande van onthoofding in Rome, zelfmoord of nog blijven leven. Hoe heette ze ?

A

ZENOBIA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Op 19 en 20 juli 1848 werd er in een plaatsje bij New York een vrouwenconventie gehouden die nu gezien wordt als de eerste rond het thema vrouwenrechten. De organisatie was in houden van lokale Quakers samen met Elisabeth Stanton. Ook het heikel punt van vrouwenstemrecht kwam aan bod en werd daarna het strijdpunt voor de Amerikaanse vrouwenrechtenbewegingen. Naar welk stadje werd deze conventie genoemd ?

A

SENECA FALLS

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Welke Franse paleontoloog (1769-1832) bedacht het woord ‘mastodont’ en wordt beschouwd als de pionier van de paleontologie? Hij deelde als eerste botten in op soort en verspreidde de theorie dat grote natuurrampen in de oudheid volledige diersoorten uitgeroeid zouden hebben.

A

George CUVIER

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Welke Britse opzichter bedacht dat fossielen en de lagen waarin ze zich bevinden ons informatie kunnen geven over de ouderdom ervan? Daarom is hij een van de vaders van de geologie.

A

William SMITH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Amerikaanse anatoom, die glorierijk een enorm bot van een dinosauriër mocht onderzoeken, maar niet door had wat hij voor zich had. Daardoor miste hij de kans dé ontdekker van de dinosauriërs te worden. Hij maakte wel nog naam door Lewis and Clark te begeleiden in hun speurtocht én vooral omdat er een bekende plant naar hem is genoemd. Welke?

A

Caspar WISTAR (Wistaria of Wisteria)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Welke Britse arts vond een tand en bedacht het woord ‘Iguanodon’ voor de bezitter ervan, omdat het ding zou lijken op een leguaan? De man hield op aanraden van William BUCKLAND zijn conclusies achterwege, waardoor die laatste met de megalosaurus bekend zou worden als de ‘ontdekker van de dinosauriër’. Later bouwde hui zijn huis om tot een gratis museum, waardoor hij failliet ging en verlaten werd door zijn vrouw en vier kinderen (verhaal, Bryson, p. 111). Daarna raakte hij kreupel door een ongeval met een kar en wiste de schurk Richard Owen (zie vraag 39) zijn bijdragen uit de geschiedenisboeken. Hij pleegde zelfmoord en zijn misvormde ruggengraat kwam terecht bij … Richard Owen. Wie? Zijn kleinzoon verhuisde naar Nieuw-Zeeland, werd daar minister van welzijn en plaatste de tand in het plaatselijke museum.

A

Gideon MANTELL

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Brit, die bekend is als eerste die onderzoek deed naar een fossiel van een dinosaurus. Eigenlijk was de arts MANTELL de eerste (de Iguanodon), maar omdat onze man hem aanraadde voorzichtig bewijs te zoeken, was Mantell te laat. Onze onderzoeker was een rare kerel: hij geloofde eerst in het catastrofisme en had een collectie wilde dieren in zijn huis wonen. Wie?

A

William BUCKLAND

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Britse anatoom, die zo graag dode dieren en mensen onderzocht, dat hij er goed in werd. Hij kreeg elk dood dier uit de London Zoo aangeboden voor onderzoek. Zo ontdekte zijn vrouw een dode neushoorn in de hal toen hij thuiskwam. Deze man zou bekend worden als uitvinder van het woord ‘Dinosaurus’ en hij was de eerste die een museum in zijn huidige functie zag (groot publiek, infolabels…) in plaats van een onderzoeksinstituut. Hij richtte het British Natural History-museum op. Wie? Hij vervolgde zijn concurrent Mantell tot die niets meer over had. Hij was lelijk en zou een van de grootste eikels zijn ooit. Darwin haatte hem en zijn zoon pleegde zelfmoord.

A

Richard OWEN

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Bijna alle dinosaurussen zijn ontdekt door twee paleontologen, die elkaars aartsvijand waren en die in hun voortdurende haatdragende strijd ontdekking na ontdekking deden: Brontosaurus, Stegosaurus, Triceratops … Welke twee?

A

Charles MARCH en Edward DRINKER COPE

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Welke geteisterde vrouw vermoordde Jean-Paul MARAT?

A

Charlotte CORDAY

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

In 1675 ontdekte een Duitse wetenschapper fosfor op een wel erg bizarre manier: hij dacht dat hij van urine goud kon maken en enkele ingewikkelde, mislukte processen na bleek zijn product ontvlambaar. Wie ontdekte fosfor?

A

Hennig BRAND

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Chloor, fluor, mangaan, barium, molybdeen, wolfraam, stikstof en zuurstof zijn allemaal ontdekt door een Zweedse wetenschapper, die de pech had voor geen enkele van die ontdekkingen de eer te krijgen. Zo was hij 2 jaar eerder dan Priestley (die nu aan zuurstof wordt gelinkt) en zelfs 36 jaar eerder dan Davy voor chloor. Wie?

A

Carl SCHEELE

41
Q

Nadat de vader van de scheikunde Antoine Lavoisier onder de guillotine belandde, wilden de Fransen hem honderd jaar laten toch eren met een mooi standbeeld. De maker van dat beeld gebruikte daarbij niet Lavoisier zijn hoofd, maar het hoofd van een andere Franse wetenschapper, een wiskundige filosoof, die als Girondijn tal van theorieën bedacht over staatsonderwijs en een methode om verkiezingen te houden, gebaseerd op de scores van de verliezer, niet van de winnaar. Wiens hoofd, van wie er nog eentje op overschot in de kelder van de beeldhouwer lag, werd gebruikt als Lavoisier?

A

Marquis de CONDORCET

42
Q

Amerikaans-Britse wetenschapper, die in London het Royal Institution oprichtte, maar vooral bekend werd als uitvinder van de koffiezet, thermisch ondergoed en een soort haard naar hem vernoemd. Hij legde als eerste ooit de principes van de stroming van water (in oceanen bv) uit, ontwierp de bekende Englischer Garden in Munchen en was eventjes getrouwd met de weduwe van Lavoisier. Wie?

A

Graaf van RUMFORD (echte naam Thompson)

43
Q

Op 24 september 1940 werd deze Britse orde ingesteld door koning George VI en rankt zij binnen het Britse systeem net onder het Victoria Cross. Ook burgers kunnen deze medaille ontvangen hoewel dit sinds 1976 niet meer is voorgevallen. Sinds de instelling werden er slechts 407 medailles uitgereikt, in 1942 werd het eiland Malta in zijn geheel onderscheiden en het kruis in kwestie is dan ook te zien in de vlag. Iets controversieler was de toekenning van het kruis in 1999 aan het Royal Ulster Constabulary. Op het kruis staan de woorden For Gallantry.

A

GEORGE Cross

44
Q

Af en toe heeft ook het Britse leger nood aan wat heldenmoed. Op 22 en 23 januari 1879 konden een 150tal Britse soldaten met hulp van troepen uit Natal en koloniale troepen ongeveer 4 à 5000 Zulu’s tegenhouden. Deze heldendaad konden de Britten goed gebruiken om de afslachting van meer dan 1300 man bij Isandlwana op 22 januari te verdoezelen. 11 van de verdedigers van de handelspost kregen het Victoria Cross

A

Slag bij RORKE’s DRIFT

45
Q

De derde heerser ( keizer ) van het Maurya rijk en kleinzoon van de stichter Chandragupta. Hij heerste van 268 tot 232/231 BC. Zijn rijk was groter dan het huidige India en strekte zich ook uit tot Afghanistan. Hij wordt gezien als een voorvechter van het Boeddhisme maar stond toch ook voor religieuze tolerantie. Het wiel op de foto draagt ook zijn naam : xxxxx chakra en is tevens te zien op de vlag van India en zou het moeten staan voor de eenheid van alle partijen en gemeenschappen in India. Zijn naam ?

A

ASHOKA Darma

46
Q

In de microbiologie worden verschillende technieken gebruikt om een onderscheid te maken tussen bacteriën. Een kleuring die bijna altijd als eerste wordt uitgevoerd verdeelt de bacterien in twee groepen: de negatieve die rood kleuren en de positieve die blauwpaars kleuren. Deze methode werd reeds in 1884 ontwikkeld door een Deense microbioloog en is vandaag nog steeds een belangrijke manier om bacteriën te indentificeren. Wij hadden graag de naam van deze microbioloog die zijn naam aan deze kleuring gaf.

A

Hans Christian GRAM

47
Q

Welke Duitser vond in 1932 de elektronenmicroscoop uit, maar kreeg pas in 1986 een nobelprijs, een record en een opmerkelijk iets, als je weet dat een nobelprijs niet postuum uitgereikt kan worden?

A

Ernst RUSKA (elektronenmicroscoop, 1932, nobelprijs 1986)

48
Q

Deze Tsjech leefde van 1868 tot 1944 en was theoloog,oriëntalist,schrijver en ontdekkingsreiziger. Als talenwonder werd hij tijdens WO I naar het Midden-Oosten gezonden om de pogingen van de Britten om het Ottomaanse rijk te destabiliseren, teniet te doen. Op die manier was hij tegenstander van T. E. Lawrence, beter bekend als Lawrence of Arabia. Zijn achterneef met dezelfde familienaam schreef volgens veel critici de beste Duitstalige roman van de 20ste eeuw. Welke Tsjech?

A

Alois MUSIL

49
Q

Karel Eduard Lodewijk Filips Casimir Stuart. Hij was de kleinzoon van de in 1688 afgezette koning Jacobus II van Engeland. Hierdoor had hij een claim op de Engelse troon, en met steun van de Jacobieten trachtte hij om deze te veroveren. Met een klein legertje kwam hij in opstand, maar hij werd uiteindelijk verslagen bij de slag bij Culloden op 16 april 1746. Wat is nu de drieledige naam waaronder hij bekender staat?

A

BONNIE PRINCE CHARLIE

50
Q

Met welk bekend schip voer James Cook de wereld rond?

A

HMS ENDEAVOR (Cook, schip, Lord Sandwich = alternatieve naam)

51
Q

Tussen 610 en 641 heerste een van de belangrijkste Byzantijnse keizers uit de geschiedenis: hij weerstond de Sassanieden, maar ging uiteindelijk ten onder tegen de Arabieren. Hij stond bekend als een ervaren en goed militair. Wie?

A

HERAKLEIOS (Sassaniden, eerste midden-byzantijnse keizer)

52
Q

Welke Russische piloot maakte als eerste ooit een loop met een vliegtuig?

A

Pjotr NESTEROV

53
Q

Een dag duurt 24 uur en de reden daarvoor is dat een Griekse astronoom zowel de dagen als de uren hun huidige lengte gaf. De man ontdekte dat de aarde rond zijn as draait en dat die van richting verandert. Hij zou ook het astrolabium hebben ontwikkeld. Wie?

A

HIPPARCHUS (uren en dagen, as aarde, Griekse astronoom)

54
Q

Schots econoom,1671-1729, Als een van de eerste wetenschappers onderbouwde hij zijn theorieën over de uitgifte van papiergeld gedekt door goud, zilver of land. Volgens hem was de welvaart van een land afhankelijk van de hoeveelheid betalingsmiddelen in omloop: papiergeld, dat in zichzelf geen waarde heeft, zou zo de handel stimuleren. Zijn ideeën kon hij kwijt in het Frankrijk post Lodewijk XIV door met de steun van de regent Filips van Orleans de Banque generale Privé en later de Banque Royale op te richten. Het werkte jaren goed tot dat er te veel papieren geld in omloop was, sommigen begonnen te speculeren en uiteindelijk de banken failliet gingen.

A

John LAW

55
Q

Brits politicus, 1762-1812, premier van het Verenigd Koninkrijk tussen 1809-1812 en in dat jaar tot nu de enige Britse premier die vermoord werd. Hij was voorstander van het afschaffen van de slavenhandel, maar tegen een scheiding van Kerk en Staat en bijgevolg ook tegen meer rechten voor Katholieken. Was ook niet direct een vriend van de prins-regent, werd vermoord in de wandelgangen van Westminster door John

A

Spencer PERCEVAL

56
Q

Zoon van Gwijde van Dampierre en zelf Graaf van Vlaanderen tussen 1305-1322. Hijzelf was niet aanwezig tijdens de slag der Guldensporen maar zat toen gevangen in een Frans kasteel. Heeft zich vaak ingezet voor het behoud van de zelfstandigheid van het graafschap hoewel hij in 1320 nog leenhulde bracht aan de Franse koning. Door zijn tweede huwelijk werd hij ook graaf van Nevers en werd door zijn kleinzoon Lodewijk II van Nevers. Wie?

A

ROBRECHT III Van BETHUNE

57
Q

Wie was tussen 1991 en 1992 de eerste vrouwelijke premier in Frankrijk?

A

Edith CRESSON

58
Q

Hij werd vooral bekend door zijn bijdrage aan de ontwikkeling van de eerste atoombom, maar ook omdat hij de namen bedacht waaronder twee opvallende astronomische fenomenen bekend zouden worden: het wormgat (1957) en het zwarte gat (1967). Wie?

A

John WHEELER

59
Q

Hij is bekend als grondlegger en eerste graaf van het graafschap Vlaanderen. Volgens de legende was hij een zoon van Odoaker. Hij huwde in 863 met de dochter van de koning Karel de Kale. Hij wist de invallen van de Vikingen te stoppen en bouwde daarvoor versterkingen in Arras, Gent en Brugge. In 870 werd zijn bezit uitgebreid en was hij heer van geheel Vlaanderen en Ternois. Welke graaf van Vlaanderen? Naam en bijnaam.

A

BOUDEWIJN MET DE IJZEREN ARM

60
Q

Deze Britse econoom toonde aan dat landen er steeds voordeel bij hebben met elkaar handel te drijven, zelfs als één land beter is in de productie van elke grondstof of van elk eindproduct. Hij was dus absoluut voorstander van vrijhandel en tegen protectionisme. Om zijn theorieën te bewijzen, stelde hij zijn theorie van de comparatieve en de absolute kostenverschillen op. Hoe heet deze econoom die leefde van 1772-1823?

A

David RICARDO

61
Q

Dit verdrag maakte op 3 juli 1428 een voorlopig einde aan de Hoekse en Kabeljauwse twisten. Het was een vredesverdrag tussen Jacoba van Beieren, de gravin van Holland, die werd gesteund door de Hoeken, en hertog Filips van Bourgondië met zijn Kabeljauwse aanhang. Welk verdrag?

A

ZOEN van DELFT

62
Q

Uit onvrede voor de Jodenpolitiek besloot een Joods iemand een moord te plegen op een Duits functionaris. Eerder per ongeluk werd dat Ernst VOM RATH. Deze moord op 7 november 1938 betekende het aanknopingspunt voor de Kristallnacht. Recent onderzoek zou aangetoond hebben dat VOM RATH en de moordenaar een seksuele relatie hadden gehad. Wie?

A

Herschel GRYNSZPAN

63
Q

Welke Franse politicus werd in april 1938 premier (toen voor de tweede keer) en ondertekende in naam van Frankrijk het beruchte verdrag van Munchen met Hitler en Chamberlain? De man zou meerdere keren minister van oorlog zijn en een fervent tegenstander van De Gaulle na de oorlog.

A

Edouard DALADIER

64
Q

Welke wetenschapper was de grote man achter ‘Kodak’ en zorgde voor een revolutie in de fotografie?

A

George EASTMAN

65
Q

De Griekse extreem-rechtse groepering Gouden Dageraad baseert zich voor zijn visie niet alleen op het nazisme, maar ook op de fascistische regeerwijze van een Griekse politicus, die tussen 1938 en 1942 als dictator over het land regeerde. Hij zou op een Italiaans ultimatum over overgave geantwoord hebben met het Grieks voor ‘nee’, Ochi. Dat wordt nu nog ieder jaar gevierd als “Ochi-dag”. Wie?

A

Ioannis METAXAS

66
Q

Deze factor is er eentje die ziekteverzuim in kaart brengt voor een bedrijf of organisatie. De achterliggende gedachte is dat korte, frequente, ongeplande afwezigheden storender zijn voor een organisatie dan één langdurige afwezigheid. De factor wordt berekend door het aantal afwezigheden te kwadrateren en te vermenigvuldigen met het aantal dagen afwezigheid. Hoe lager de score, hoe beter. Welke factor is dit, vernoemd naar de universiteit waar hij ontwikkeld werd?

A

BRADFORD-factor

67
Q

Naar de materiaalkunde. We zoeken een materiaalconstante vernoemd naar een Frans wiskundige die beschrijft hoe een materiaal reageert op trek- of drukbelasting, namelijk welke rek er loodrecht op de trekrichting ontstaat. We spreken dan van dwarscontractie. Graag de naam van die Franse wiskundige en dus ook van de factor of coëfficiënt…

A

POISSON-factor

68
Q

Jean-Claude Juncker is de voorzitter van de Europese Commissie anno 2017, een functie die ook door andere bekende namen ingevuld werd, zoals José Manuel Barroso, Romano Prodi en Jacques Delors. Op de lijst van ex-voorzitters van de Europese Commissie prijkt ook de naam van één Belg, een liberaal van Waalse komaf die de commissie voorzat van 1967 tot 1970. Wie was die man? Graag voor- en familienaam.

A

REY Jean

69
Q

Tunesisch politicus en de eerste president van de Republiek Tunesië, van 25 juli 1957 tot 7 november 1987. Hij wordt vaak vergeleken met de Turkse leider Mustafa Kemal Atatürk vanwege de hervormingen die onder zijn presidentschap werden doorgevoerd in een islamitisch land. In de tijd dat hij aan de macht was kreeg onderwijs een hoge prioriteit. Ook kreeg hij het voor elkaar dat zijn land een onderscheidende rol in de Arabische en islamitische wereld ging spelen op het gebied van vrouwenrechten. Hij verbood polygamie en legaliseerde echtscheiding.

A

BOURGUIBA Habib

70
Q

Welke unie verenigde de drie Scandinavische koninkrijken Denemarken, Noorwegen en Zweden onder één monarch in 1397?

A

Unie van KALMAR

71
Q

Waar vond de beslissende slag uit de tweede Perzische oorlog (479 VC, na oa. Thermophylae en Salamis) plaats? Griekse coalitie die streed tegen MARDONIUS van de Perzen.

A

Slag bij PLATAEAE

72
Q

Russische tsaar, zwager van Fjodor (zoon van Ivan de Verschrikkelijke) die tussen 1598 en 1605 tsaar werd van Rusland. Poesjkin en Moessorgski schreven er respectievelijk een verhaal en een opera over. Wie?

A

Boris GODOENOV

73
Q

Welke Zwitserse taalwetenschapper legde de basis voor de huidige taalkunde?

A

Ferdinand DE SAUSSURE

74
Q

In 1829 stichtte Robert Peel de Metropolitan Police, waardoor het bestaan van een allereerste politiemacht niet meer noodzakelijk was. In 1839 ging deze macht dan ook volledig op in “The Met”. Graag de naam van deze eerste politieagenten waarvan de naam verwees naar de straat waar hun kantoor gevestigd was?

A

BOW STREET Runners

75
Q

Welke Franse staatsman riep in 1871 de derde republiek uit en was in zijn carrière minister van binnenlandse zaken, premier (1881-1882) en minister van buitenlandse zaken?

A

Leon GAMBETTA

76
Q

Actie in Zuid-Afrika tegen de ‘pasjeswet’ (jaren 1960). De vreedzame actie werd door de regering beantwoord met een slachtpartij en noopt Mandela ertoe over te gaan naar geweld.

A

SHARKVILLE Shooting

77
Q

Van bijna alle stammen van meercellige dieren zijn de eerste fossielen afkomstig uit dezelfde geologische periode. Deze eerste periode van het Paleozoïcum werd genoemd naar Wales, waar de eerste gesteentelagen uit deze periode werden bestudeerd. Wat is de naam van deze geologische periode waaruit ook de oudste gekende gesteenten van België afkomstig zijn?

A

CAMBRIUM

78
Q

De Egyptische stad Waset was rond 1550 voor Christus de machtigste stad ter wereld. Het was de hoofdstad van Egypte en in de buurt ervan vind je heel wat tempels en graven terug. De stad werd onder het bewind van Echnaton kortstondig vervangen door Achetaton, maar farao Toetanchamon maakte van Waset terug de hoofdstad van Egypte. De plek is het bekendst onder zijn Griekse naam, al mag je die dan niet verwarren met de gelijknamige stadstaat waar Oedipus volgens de mythe koning was. Welke stad uit de oudheid zoeken we?

A

THEBE

79
Q

Welke oud-leerling van Socrates werd later een gevreesde tiran tijdens “de tirannie van de 30” en zou mede verantwoordelijk zijn voor de dood van zijn leermeester? (460 v.Chr. en 450 v.Chr. - 403 v.Chr)

A

CRITIAS

80
Q

Op de KLJ Lier quiz op 11 maart 17 vroeg men naar de titel van een historische roman van de Russische auteur Nikolaj Gogol. Het boek beschrijft het leven van een oude kozak die zijn zoon Andriy doodschiet omdat hij hem had verraden voor een Pools meisje. Hij steekt verschillende dorpen in brand als wraak voor de moord op zijn andere zoon Ostap, voordat hij zelf levend verbrand wordt, na een reeks oorlogen met Polen. Het ging over de Oekraiense nationale held … ? Wie?

A

TARAS BULBA

81
Q

Marin Barleti schreef een biografie van welke Albanese nationale held, die deserteerde uit het leger van Murad II en ettelijke decennia lang vocht tegen het Ottomaanse rijk voor Albanese onafhankelijkheid?

A

SKANDER BEG

82
Q

U ziet de grootvader van Olivia Newton-John. Als u dan denkt dat we richting showbizz gaan heeft u het mis. Deze man, die eerst Duitser en later Brit was, won in 1954 de Nobelprijs voor Natuurkunde voor zijn onderzoek naar de kwantummechanica, en vooral voor zijn statistische interpretatie van de golffunctie. Zijn naam is ook gekoppeld aan die van Oppenheimer in een benadering van interatomaire krachten in moleculaire structuren. Wie is deze wis- en natuurkundige?

A

Max BORN

83
Q

Wanneer twee zwemmers zo snel mogelijk bij een boei in zee moeten komen, zal elke zwemmer – afhankelijk van de verhouding van zijn eigen loop- en zwemcapaciteiten – een ander traject nemen, dat voor hem het snelste is. Dat werd onderzocht door de fysicus Feynman. Dit principe voldoet aan de brekingswet uit de natuurkunde, genoemd naar een Nederlandse wetenschapper. Deze opticawet geeft weer hoe lichtstralen worden gebroken bij de overgang van het ene naar het andere materiaal om zich het snelst te kunnen verplaatsen. Een voorbeeld van deze wet is te zien in het feit dat de zon altijd hoger te zien is dan ze werkelijk staat, waardoor je bijvoorbeeld bij zonsondergang de zon nog kan zien, terwijl ze eigenlijk al onder de horizon is. Welke wet of welke natuurkundige?

A

Wet van SNELLIUS

84
Q

De grafiek op het scherm is een klassiek voorbeeld van een verband tussen belastingtarieven en de te verwachten overheidsinkomsten, uitgaande van de stelling dat zowel een taxatie van 0 als 100% niet voor geld in het bakje zal zorgen. Ergens tussenin ligt dan minstens één optimale waarde die resulteert in maximale inkomsten, maar die eigenlijk vooraf niet te bepalen valt. En ze is dus al zeker niet altijd 50%. Hoe noemt men dit soort grafiek, genoemd naar een Duits economicus die ironisch genoeg niet zelf met de term voor de dag kwam.

A

LAFFER-curve

85
Q

Franse wiskundige, die leefde tussen 1780 en 1840 en bekend is van zijn …-verdeling, waarin hij statistisch voorspelt wat de kans is bij veel herhalingen van een handeling. Je zou dus kunnen stellen dat het aantal keer dat gevloekt wordt over deze vraag binnen de komende minuut door deze verdeling kan worden voorspeld. Wat is de naam van deze wiskundige, die ook in de differentiaalrekening geen onbekende is

A

POISSON

86
Q

De Milice de Volontaires de la Sécurité Nationale was een paramilitaire organisatie die in dienst stond van de Haïtiaanse president François Duvalier. Vermits Duvalier vreesde voor zijn veiligheid, richtte hij deze paramilitaire organisatie van getrainde mannen op die er alle belang bij hadden dat hij president van Haïti bleef. Dat waren namelijk vooral jongens uit kansarme gezinnen die toch niets hadden en op die manier een graantje hoopten mee te pikken. De organisatie heeft een bijnaam die Frans is voor “Oom Jutezak”, en dat is in de Haïtiaanse mythologie een eeuwenoud monster dat ‘s nachts door Haïti loopt om lieve kinderen te belonen en stoute kinderen mee te nemen. Geef de bijnaam van deze paramilitaire organisatie in het Frans.

A

TONTON MACOUTES

87
Q

Nabij welk eilandje vlakbij Martha’s Vineyard reed Ted Kennedy in 1969 zijn auto in het water, waardoor zijn gezel Mary Jo Kopechne stierf? Het incident verhinderde Kennedy’s deelname aan de presidentsverkiezingen in 1972 en 1976 en waren toen een groot schandaal.

A

CHAPPAQUIDDICK

88
Q

Welke Britse natuurkundige won in 2003 de nobelprijs voor de geneeskunde (samen met Paul Lauterbur) voor zijn baanbrekende werk in het ontwikkelen van MRI-scanners?

A

Peter MANSFIELD

89
Q

Amerikaanse neo-klassieke econoom, die begin de 20ste eeuw bekend werd voor zijn …-vergelijking, een vergelijking waarin hij stelt dat de hoeveelheid en snelheid van het in omloop zijnde geld overeenkomt met het prijsniveau en het handelsniveau van goederen. Wie?

A

FISHER-vergelijking (naar Irving Fisher)

90
Q

Welke WO II-operatie moest de Duitsers afleiden van de invasie in Sicilië en moest hen doen geloven dat die via Sardinië en Griekenland zou gebeuren?

A

Operatie MINCEMEAT

91
Q

Welke kardinaal was de voorganger van Thomas More en eigenlijk de rechterhand van Henry VIII, tot die wilde scheiden van Catharina van Aragon? Hij werd ontheven uit zijn functie in 1529, toen hij er niet in slaagde de paus te overtuigen van de ontbinding van het huwelijk.

A

Thomas WOLSEY

92
Q

De slag bij XXX was een strijd in Northumberland, in het noorden van Engeland op 9 september 1513 tussen een Schots invasieleger onder leiding van Jacobus IV van Schotland en een Engels leger onder leiding van Thomas Howard, 2de hertog van Norfolk. De slag eindigde met een bloedige nederlaag van de Schotten. Het was de grootste strijd tussen beide landen, in termen van aantal deelnemers. Welke veldslag?

A

Slag bij FLODDEN FIELD

93
Q

Welke mensachtigen, die kenmerken van apen en mensen combineerden (grotere hersenen, maar nog niet groot genoeg, lopen op twee benen …), leefden tussen 1,5 tot 4,5 miljoen jaar geleden? Hun naam is een vertaling van “Zuidelijke Aap”. Eigenlijk is dit de voorloper van de ‘homo’.

A

AUSTRALOPITHECUS

94
Q

Mens(achtige?) die gevonden werd in een gelijknamige grot in Siberië en waarvan men de link met de mens nog onderzoekt?

A

DENISOVA-mens

95
Q

Hoe wordt de eerste mensensoort genoemd, die stenen werktuigen maakte? Overblijfselen daarvan zijn gevonden in de Olduvai-kloof en later bij het Turkana-meer in Kenia. Er is nog discussie of het gaat om een mensachtige of niet.

A

HOMO HABILIS (habilis betekent ‘handig’)

96
Q

Van 1979 tot en met 1984 was hij premier van Zuid-Afrika. In 1984 werd hij president en dit bleef hij tot 1989. Tijdens zijn bewind probeerde hij zoveel mogelijk de macht naar zich toe te trekken. Hij was heel onpopulair in het westen, in die mate dat menig Westers land economische maatregelen nam tegen zijn bewind. Onder zijn bewind werd het Nederlands niet meer als officiële taal erkend in Zuid-Afrika. Hij werd na zijn dood nog postuum veroordeeld tot 5 jaar cel vanwege zijn daden in het apartheid regime. Hij stierf in 2006 op 90 jarige leeftijd.

A

HW BOTHA

97
Q

Hij was Romeins keizer afkomstig uit huidig Kroatië van 20 november 284 tot 1 mei 305 Onder zijn keizerschap werden veel aspecten van het Romeinse rijk vernieuwd of opnieuw georganiseerd, zoals het leger, de provinciën, het monetaire systeem en de belastingen. In 303 ontketende hij de bloedige (en laatste) christenvervolgingen. Hij stierf in Split. Daar is zijn Bisschoppelijk paleis een toeristische aanrader om te bezoeken. Welke keizer zoeken we?

A

DIOCLETIANUS

98
Q

Deze Italiaanse arts, anatoom werd geboren te Crevalcore op 10 maart 1628 en overleed te Rome op 29 november 1694. Hij was de grondlegger van de microscopische anatomie. Hij ontdekte onder meer de smaakpapillen op de tong, de pigmentlaag van de huid en de verbinding tussen de ruggenmerg en de hersenen. Hij publiceerde in 1685 als eerste over “variaties in huidlijsten en huidplooien”, zoals de handlijnen en de vingerafdruk. Het nierlichaampje met een doorsnee van ongeveer 0,2 millimeter, een onderdeel van het nefron in de nieren, werd door hem ontdekt en naar hem vernoemd.

A

Marcello MALPIGHI