Functie, bouw en werking van het zenuwstelsel

Question 1

Kenmerken levend organisme

Answer 1

• Het kan zichzelf handhaven;
• Het kan zich aanpassen aan uitwendige omstandigheden;
• Het kan groeien;
• Het kan zich vermenigvuldigen;

Question 2

Noodzakelijke dingen voor leven

Answer 2

• (Selectieve) opname van stoffen uit de omgeving;
• Metabolisme (anabolisme en katabolisme);
• (Selectieve) afgifte van stoffen aan de omgeving;
• Homeostase

Question 3

Energie (transformatie) planten

Answer 3

• Fotosynthese uit zonlicht met behulp van chloroplasten, komt zuurstof vrij
• Andere planten en dieren nemen dit tot zich

Question 4

Energie (transformatie) dieren

Answer 4

Verbranding

Question 5

Energie (transformatie) levende wezen zonder zenuwstelsel (ZS) zijn eencelligen (protozoa)

Answer 5

• Spontaan en doelgericht gedrag;
• Ontvangen van (bio-)chemische prikkels;
• Kunnen ook groeien en ontwikkelen;
• Kunnen alleen in water leven; ze moeten voor hun voortbestaan stoffen uitwisselen met de omgeving door middel van diffusie;
• Nadeel van directe blootstelling aan water: protozoa zijn kwetsbaar voor veranderingen aan omgeving.

Question 6

Energie (transformatie) meercelligen

Answer 6

Bufferzone tussen uitwendig milieu en cellen

Question 7

Concentratiegradiënten

Answer 7

Diffusie

Question 8

Wat gebeurd er bij dysfunctie zenuwstelsel?

Answer 8

Activiteit orgaanstelsels niet meer aangepast > grootheden op drift > MI (interne milieu) vervuild > geen uitwisseling meer > verstoring metabolisme cellen > afsterven cellen.
Injectie van KCl kan leiden tot dysfunctie zenuwstelsel.

Question 9

Functie ZS eencellige cel

Answer 9

Uitwisseling cel en externe milieu (uitwendig).
Extern milieu > veel water > concentraties van stoffen worden nauwelijks beïnvloed door opname en afgifte stoffen door de cel > concentratiegradiënten voor diffusie is constant.

Question 9

Functie ZS hogere organisme

Answer 9

Cellen < > interne milieu (interstitieel vocht) < > bloed < > externe milieu;
Cellen zijn in contact met interne milieu (interstitieel vocht)
- Concentraties van stoffen in het inwendig milieu worden sterk beïnvloed door opname en afgifte van stoffen door cellen;
- Het moet continu ververst worden, anders is er sprake van vervuiling van het interne milieu (wanneer afvalstoffen toenemen, wordt de concentratie van de benodigde stoffen minder): de samenstelling van het inwendige milieu moet binnen grenzen blijven: homeostase.

Question 10

Belangrijke variabele interne milieu

Answer 10

• Concentratie O2, CO2;
• Concentratie voedingsstoffen, zout;
• Concentratie afvalstoffen;
• pH-waarde;
• Temperatuur;
• Watervolume & waterdruk.

Question 11

Homeostase in dit interne milieu door materiële uitwisseling. In het vegetatieve stelsel wordt deze uitwisseling door twee verschillende stelsels gestuurd:

Answer 11

• Vegetatief zenuwstelsel: sympathisch (bij activiteit en stress) + parasympatisch (onbewust) > specifiek en snelle aanpassingen
• Hormoonstelsel > langzamere aanpassingen en metabole functies

(ortho)Sympathisch: fight or flight
parasympatisch: rest or digest

Question 12

Vegetative verrichtingen die plaatsvinden:

Answer 12

Opname stoffen uit de omgeving:
- Tractus respiratorius: zuurstof;
- Tractus digestivus: stoffen en water.
Transport binnen het lichaam:
- Tractus circulatorius: stoffen.
Afgifte stoffen aan de omgeving:
- Tractus uropoieticus: stoffen en water;
- Tractus respiratorius: koolstofdioxide;
- Huid: warmte.

Question 13

Animale stelsel verrichtingen:

Answer 13

informatie-uitwisseling via tractus locomotorius (spieren en botten)

Question 14

Vegetatieve stelsels sturen temperatuur en andere grootheden door activiteit van organen in het lichaam aan te passen en te coördineren. Het zenuwstelsel stuurt dus grootheden, door aanpassing (en coördinatie) van activiteit van orgaanstelsels:

Answer 14

Warme omgeving:
- Meer doorbloeding van de huid;
- Meer zweten;
- Luchtige kleding;
- Koude ventilatieruimte;
- Koele dranken.

Koude omgeving:
- Minder doorbloeding van de huid;
- Minder zweten;
- Warme kleding;
- Kachel aan;
- Rillen, klappertanden.

Question 15

Functionele indeling van het zenuwstelsel

Answer 15

• Vegetatief zenuwstelsel > autonoom, visceraal, onbewust, onwillekeurig;
• Sympathisch: katabolisme, arbeid bevorderend (ergotroop), regelt rasponsen bij activiteit en stress.
• Parasympatisch: anabolisme, voeding bevorderend (trofotroop), herstel van homeostase.

Sensoren vooral in vegetatieve organen; effectoren > gladde spieren, hartspierweefsel en endo-/exocriene klieren.

Question 16

Animaal zenuwstelsel

Answer 16

somatisch, cerebrospinaal, bewust, willekeurig

Sensoren vooral in zintuigen, huid, spieren, pezen, gewrichten, effectoren > dwarsgestreepte spieren

Question 17

Sturing door tegenkoppeling (negatieve feedback)

Answer 17

Dreigende storing deel tegengaan. Bij negatieve feedback is al (deels) een verstoring aanwezig, waarna het herstelproces in gang wordt gezet;
Zorgt ervoor dat dreigende afwijkingen van de norm in dynamisch evenwicht worden afgeweerd

Question 18

Open systeem

Answer 18

De gemeten afwijkingen van enorm van de geregelde grootheid heeft geen invloed op het proces waarmee de geregelde grootheid (bij. warmtetoevoer) kan worden beïnvloed.
Nadeel: schommelingen van de buiten temperatuur zorgen ook voor schommelingen van de binnen temperatuur.

Question 19

Gesloten regeling

Answer 19

Dreigende afwijking van de norm wordt gedeeltelijk afgeweerd: als nu een verstoring optreedt waardoor temperatuur in de broedstoof stijgt, dan neemt de automatische kleihoogte toe, wat zorgt voor een afname van de warmtetoevoer; binnentemperatuur stijgt minder dan in een situatie waarbij een open regelsysteem is