Fizjologia Rozrodczości Flashcards

1
Q

pętle sprzężenia zwrotnego w osi podwzgorze-przysadka-jajnik

A
  1. ultrakrótka - autokrynna w podwzgórzu
  2. krótka - przysadka->podwzgórze
  3. długa - jajnik->podwzgórze
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

w jakim charakterze uwalniane sa hormony podwzgorza

A

pulsacyjnie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

hormony podwzgorza

A

A) liberyny:

  1. gonadoliberyna (GnRH lub inaczej LHRH
  2. somatoliberyna - GHRH
  3. kortykoliberuna - CRH
  4. czynnik uwalniajacy prolaktyne - PRH

B) statyny:

  1. prolaktostatyna- PIF
  2. somatostatyna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

GnRH produkowane jest w jakiej czesci podwzgorza

A

jadrze lukowatym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

co to jest GAP

A

GnRH associated peptide
produkt tego samego genu co GnRH, produkowany razem z nim, silny czynnik hamujacy wydzielanie prolaktyny
(↑ GnRH -> ↓ PRL)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

pulsy GnRH a faza cyklu

A

faza folikularna - czesto i slabe

faza lutealna - wysoka amplituda, rzadsze

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

endogenne opioidy a GnRH

A

endogenne opioidy hamuja wydzielanie GnRH

  1. steroidy plciowe zamykaja petle sprzezenia zwrotnego wlasnie poprzez endorfiny
  2. endorfiny rosna przy stresie i wysilku, dlatego te dwa moga prowadzic do zaburzen miesiaczkowania
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

dopamina a os podwzg-przysadka

A

dopamina hamuje prolaktyne i GnRH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

unaczynienie przysadki

A

tetnicze:

  1. kolo tetnicze -> tt. przysadkowe dolne
  2. t. szyjna wewnetrzna -> tt. przysadkowe dolne

zylne:
- zatoka jamista

uwaga: plat przedni nie jest bezposrednio zaopatrywany w krew, dlatego z. Sheehana

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

teoria dwoch komorek - co to i o co chodzi

A
  • opisuje produkcje estrogenu do plynu pecherzykowego i do krazenia ogolnoustrojowego
  • polega na tym ze:
    1. LH dziala na komorke oslonki wewnetrznej (tekalną)
    2. LH poprzez receptor powoduje przeksztalcenie cholesterolu w kom. osl. wewn. w androstendion
    3. androstendion przechodzi do kom ziarnistej
    4. po zadzialaniu FSH w komorce ziarnistej androstendion jest aromatyzowany do estrogenu i uwalniany
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

co z grubsza robi FSH a co LH u kobiety

A

FSH - stymyluje rozwoj i wzrost pecherzykow w jajniku i powstanie w rezultacie pecherzyka przedowulacyjnego

LH- stymuluje sam proces owulacji i rozwoj cialka zoltego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

inhibina

A
  • peptyd wydzielany przez kom ziarniste jajnika
  • hamuje wybiorczo FSH, ale nie LH
  • w niektorych sytuacjach zwieksza stezenie LH
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

aktywina

A
  • hamowana przez inhibine
  • aktywuje wydzielanie FSH
  • zwieksza ilosc receptorow dla GnRH
  • hamuje prolaktyne, ACTH i GH
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

folistatyna co to

A
  • hormon antagonizujacy dzialanie aktywiny
  • zmniejsza odpowiedz FSH na GnRH
  • hamuje wydzielanie/synteze FSH
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

prolaktyna - normy

A
  1. 3-25 ng/ml w okresie rozrodczym
  2. 200-300 ng/ml w ciazy
  3. ~50 ng/ml w okresie karmienia piersia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

co to jest PIH (hormone)

A

prolactin inhibiting hormone, czyli inna nazwa na dopamine

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

prolaktyna - wzrost wydzielania przy

A

ajfołn 6s:

  1. snie
  2. sexie
  3. stresie
  4. sporcie
  5. sutkach (draznienie)
  6. substancjach (lekach)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

hormony steroidowe a liczba atomów węgla

A

C 18 -> estradiol
C 19 -> androgeny
C 21 -> progestageny, kortykosteroidy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

steroidogeneza u kobiety zachodzi w

A

jajniku
nadnerczach
lozysku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

estrogeny, androgeny, lozysko moze u kobiety byc produkowane w

A

jajniku
nadnerczach
lozysku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

estrogeny - krotka charakterystyka

A

A) 17-beta-estradiol (E2)
najsilniejszy, 95% z jajnika a 5% z estronu obwodowo

B) estron (E1)
5x słabszy od estradiolu, ale silniejszy od estriolu, gl. okres pomenopauzalny, powstaje z androstendionu lub jako metabolit E2 w watrobie

C) estriol (E3)
najslabszy, blokuje rec estrogenowy (oslabia dzialanie innych E na endometrium)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

progesteron stezenia

A
  1. faza folikularna - ~0,9 ng/ml
  2. okres okołoowulacyjny ~2 ng/ml
  3. faza lutealna 10-20 ng/ml
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

progesteron - transport we krwi

A

80% albuminy

20% CBG (transkortyna)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

estrogen i progesteron a pochwa

A

estrogeny: pobudzenie wzrostu i złuszczania komórek nabłonka
progesteron: nasilone grupowanie się i zwijanie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

metaboliczne dzialania progesteronu

A
  1. nasila synteze glukagonu
  2. oslabia hipoglikemizujace dzialanie insuliny
  3. blokuje aldosteron
  4. podwyzsza temp ciala
  5. dziala antyandrogennie blokujac 5alfa reduktaze
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

androgeny u kobiety - gdzie produkcja

A
  1. jajnik - 25%
    - kom tekalne
    - kom wnekowe
    - kom interstycjalne
  2. nadnercza - 25%
    - warstwa siatkowata

50%:

  1. watroba
  2. skora
  3. mm szkieletowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

oligo i polimenorrhea widelki czasowe

A

oligo - cykle dluzsze niz 35 dni

poli - cykle krotsze niz 21 dni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

kom jajowa przed owulacja zatrzymuje sie w jakiej fazie cyklu

A

diploten profazy I-szego podzialu mejotycznego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

pecherzyk pierwotny to

A

oocyt w diplotenie profazy 1. podz mejotycznego + 8-10 komorek ziarnistych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

fazy pecherzykowe w jajniku podczas owulacji

A
  1. rekrutacja
  2. selekcja
  3. dominacja
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

pecherzyk - stadia rozwoju w jajniku

A
  1. primordialny
  2. pierwotny
  3. wtorny (preantralny)
  4. antralny
  5. przedowulacyjny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

kiedy zachodzi rekrutacja pecherzyka

A

cala pula pecherzykow ulega rekrutacji 85 dni przez owulacja

33
Q

dwa etapy mechanizmow regulacji rozwoju pecherzykow jajnikowych

A
  1. niezalezy od gonadotropin

2. zalezny od gonadotropin

34
Q

co jest czynnikiem selekcjonujacym w fazie zaleznej od gonadotropin rozwoju pecherzyka jajnikowego

A

wrazliwosc na FSH - przetrwa tylko pula wrazliwa na FSH w poznej lutealnej/wczesnej folikularnej

35
Q

pecherzyk preantralny - cechy

A
  • oocyt powieksza sie
  • wytwarza oslonke przejrzysta
  • kom zrebu zaczynaja przeksztalcac sie w warstwe tekalna
  • kom ziarniste (jedna warstwa) przeksztalcaja sie w walcowate (wiele warstw) i produkuja estrogeny
36
Q

warunkiem rozwoju pecherzyka preantralnego jest

A
  • wyzsze stez FSH niz LH

- male stezenie androgenow w pecherzyku

37
Q

pecherzyk antralny - cechy

A
  • produkuje plyn pecherzykowy
  • wytwarza jamke wewnatrz
  • z zewnatrz tworzy sie cumulus oorphus (wzgorek jajonosny)
38
Q

w ktorym etapie konczy sie proces rekrutacji pecherzykow jajnikowych

A

na etapie pecherzyka antralnego

39
Q

selekcja pecherzyka dominujacego zachodzi kiedy

A

6.-8. dz cyklu

40
Q

czym sie roznia komorki ziarniste i tekalne w pecherzyku dominujacym od reszty

A
  • wiecej warstw komorek ziarnistych

- rozwoj unaczynienia warstwy tekalnej

41
Q

pecherzyk przedowulacyjny - cechy

A
  • powiekszone komorki ziarniste
  • bogata siec naczyn
  • rec dla LH na kom ziarnistych
42
Q

pik LH - wystepuje pod jakim warunkiem

A

> 48h ciaglego wysokiego stezenia estrogenow

43
Q

komorki tekalne - co produkuja

A
  1. w pecherzyku dominujacym kom tekalne ulegaja luteinizacji i produkuja progesteron
  2. w pecherzykach atrezyjnych produkuja androgeny (reguluja dominacje pecherzyka + zwiekszaja libido w okresie okoloowulacyjnym)
44
Q

szczyt waskularyzacji cialka zoltego przypada na

A

szczyt wydzielania progesteronu (8-9 dni po owulacji)

45
Q

dwa rodzaje komorek lutealnych i co wydzielaja

A
  1. duze (z kom ziarnistych)
    - oksytocyna
    - relaksyna
    - inhibina A
  2. male (z kom tekalnych)
46
Q

aktywnosc jakiego enzymu wykazuja komorki lutealne (specyficznie)

A

dehydrogenazy 3-beta-hydroksysteroidowej (produkcja progesteronu)

47
Q

co hamuje rozwoj innych pecherzykow poza dominujacym

A
  • androgeny miejscowo przez kom tekalne w atrezyjnym pecherzyku
  • progesteron z pecherzyka dominujacego
48
Q

regresja cialka zoltego rozpoczyna sie

A

10-11 dni po owulacji jesli nie bylo zaplodnienia

49
Q

w ciazy cialko zolte jest obecne do

A

10 Hbd

50
Q

faza cyklu endometrialnego - etapy i cechy

A
  1. faza profileracyjna (6-13. dzien cyklu)
    - gruczoly poszerzaja sie i robia sie krete
    - 1-2 mm grubosci
  2. faza owulacyjna (14 dzien cyklu)
  3. faza sekrecyjna (15-28. dzien cyklu)
    - wodniczki z glukogenem
    - gruczoly o falistym przbiegu
    - tetnice spiralne
    - wyspy i pola komorek kwasofilnych, nacieki limfocytow (26-27. dzien cyklu nadchodzi degenracja)
  4. faza miesiaczkowa (1.-5. dzien cyklu)
    - grubosc do 0,5 mm (w 4. dniu krwawienia)
51
Q

faza cyklu szyjkowego

A
  1. przed owulacja wodnisty sluz, ubogokomorkowy

2. po owulacji bogatokomorkowy, gesty, nieprzepuszczalny dla plemnikow

52
Q

ile kobieta ma kom jajowych

A

6-7 mln w zyciu plodowym
1-2 mln przy urodzeniu
300-500 tys dojrzewanie
400-500 wydalonych przez cale zycie podczas owulacji

53
Q

pęcherzyk pierwotny - cechy

A
  • w środku oocyt zatrzymany w diplotenie profazy pierwszej mejozy
  • otoczony pojedyncza warstwa kom ziarnistych
54
Q

odpowiednie stezenie LH aby doszlo do owulacji musi utrzymac sie

A

14-27 h

55
Q

szacowana dlugosc zycia kom jajowej od owulacji

A

12-24h

56
Q

fazy spermatogenezy

A

I faza - mitoza, diploidalne spermatogonie -> spermatocyty I rzędu, w kan I rzedu

II faza - pierwsza mejoza, diploidalne spermatocyty I rzędu -> diploidalne spermatocyty II rzedu

III faza - druga mejoza, spermatocyt II rzedu -> haploidalna spermatogonia

57
Q

koncpwy etap spermatogenezy

A

spermiogeneza, ktora dzieli sie na

  1. faza golgiego (akrosom z golgiego)
  2. faza czapeczki (wydluzanie komorki + dalszy rpzwpj akrosomu
  3. faza akrosomu (jadro ulega skondensowaniu + dalsze wydluzanie)
  4. faza dojrzewania (wydalenie cialka resztkowego)
58
Q

czas trwania spermatogenezy

A
74 dni
(4x 16 na etapy + 10 dni na przejscie do ogona najadrza)
59
Q

sklad plynu nasiennego

A

pech nasienne:
1. fruktoza

prostata:

  1. cynk
  2. fosfataza zasadowa
  3. kwas cytrynowy
  4. PSA

najadrza:

  1. karnityna
  2. glicerolofosfocholina
  3. neutralna alfa-glukozydaza

gruczoly przycewkowe
9. plyn zasadowy

inne
10. prostaglandyny

60
Q

kapacytacja

A

proces uzdatniania plemnikow do zaplodnienia, zachodzi w sluzie szyjkowym, zwieksza ruchliwosc (hiperaktywna ruchliwosc) plemnikow i powoduje zmiany w blonie komorkowej

61
Q

reakcja akrosomalna

A

uwolnienie proteaz z czapeczki (m.in. akrozyny), trawienie oslonki przejrzystej kom jajowej i fuzja z cytoplazma oocytu z uwolnieniem materialu genetycznego

62
Q

akrozyna

A

enzym proteolityczny uwalniany w reakcji akrosomalnej do trawienia oslonki przejrzystej

63
Q

ZP1, ZP2, ZP3

A

glikoproteiny oslonki przejrzystej (zona pellucida),

ZP3 jest receptorem dla plemnika i po zwiazaniu go indukuje reakcje akrosomalna

ZP2 zapobiega przed polispermia w mechanizmie innym niz reakcja korowa

64
Q

reakcja korowa

A

wyrzucenie proteaz do przestrzeni okolozoltkowej, mechanizm zapobiegania polispermii

inicjuje ja wzrost stezenia wapnia wewn kom jajowej po wniknieciu plemnika

65
Q

fertylina

A

inaczej PH-30 , bialko odpowiadajace za fuzje cytoplazm plemnika i jajowej

66
Q

zygota przechodzi do macicy w ile dni

A

2,5-3

67
Q

ilukomorkowa jest morula

A

16

68
Q

ilukomorkowa jest blastocysta

A

32-64

69
Q

okno implantacyjne

A

proces zagniezdzania sie zarodka; przypada zwykle na okres maksymalnego przygotowania endometrium do implantacji (srodek fazy sekrecyjnej) - 20-24 dzien cyklu

70
Q

co to sa komorki K

A

granulocyty ktorych nagromadzenie pod koniec fazy sekrecyjnej i w I trym ciazy pomaga w implantacji i utrzymaniu ciazy

71
Q

hcg zaczyna byc wydzielane

A

w 7.-8. dobie od zaplodnienia

72
Q

cytokiny w tolerancji immunologicznej zarodka

A

IL-1 (zarodek) + PAF (endometrium)

73
Q

pinopody to

A

przeksztalcone komorki endometrium pod wplywem progesteronu; traca mikrokosmki i wytwarzaja gladkie wypustki prawdopodobnie by “zlapac” blastocyste

tworza sie od 21. dnia cyklu

74
Q

LIF

A

leukemia inhibiting factor

jedna z wazniejszych cytokin przy implantacji (tworzenie pinopodow, tolerancja immunologiczna itd)

75
Q

progesteron wzmagajac tolerancje immunologiczna powoduje przesuniecie odpowiedzi immunologicznej w kierunku

A

Th2

76
Q

hatching

A

wychodzenie blastocysty przez osl przejrzysta przy implantacji

77
Q

fazy implantacji

A

apozycja (zetkniecie sie + rolowanie sie) 6-7 dzien ciazy
adhezja 9 dzien (umiejscawianie sie w nablonku)
inwazja 12 dzien (wnika do blony sluzowej)

78
Q

implantacja zachodzi ile po zaplodnieniu

A

8-10 dni

po 12 dniu wiecej poronien