Farmacokinetiek - hfd 1 Flashcards
Plasmaconcentratie van een GM
De plasma[] van een GM op elk tijdstip wordt bepaald door:
- de aard van dosering (toedieningsweg, formulering van het GM en doseringsregime (dosis en frequentie))
- fysicochemische eigenschappen
- ADME- karakteristieken
ADME
A = adsorptie D = distributie M = metabolisme E = excretie
Resorptie van een oraal toegediend GM
Wordt bepaald door de snelheid van desintegratie van de gebruikte formulering, de oplosbaarheid van de stof en de permeabiliteit door de membraan
Dissolutie
1) Desintegratie van de formulering en vrijstelling van het GM op de plaats van absorptie
2) Oplossen van het actieve bestanddeel
desintegratie = uiteenvallen.
= afhankelijk van de galenische vorm (tablet of capsule etc)
passieve diffusie door de biologische membraan
enkel de VEToplosbare, NIET-geioniseerde vorm
ion-trapping
Doordat er een pH gradiënt bestaat tussen de verschillende compartimenten, gescheiden door een membraan, en de hoeveelheid niet-geioniseerde stof langs beide zijden gelijk is, ontstaat er een verschil in [ ] van totale hoeveelheid stof aan beide zijden van het membraan
Basische farmaca
Kunnen nauwelijks vanuit de maag geresorbeerd worden
Zwakke organische zuren zoals bijv. aspirine
worden goed geabsorbeerd vanuit de maag naar het plasma, omdat ze vrijwel in niet-geioniseerde vorm voorkomen.
lipofiliciteit
de partitie tussen olie en waterig medium van niet geïoniseerde moleculen (log P of partitie coëfficiënt)
Log D
= distributie coëfficiënt
Een hoge log D is het resultaat van een hoge P en/of een lage ionisatiegraad
Een lage log D heeft een lage P en een hoge ionisatiegraad
Factoren die permeabiliteit van een stof door een membraam bepalen zijn:
1) moleculair gewicht
2) lipofiliciteit (= partitie coëfficiënt tussen 2 niet mengbare media)
3) lading van de molecule (ionisatie graad)
4) membraan dikte
Wet van Fick
1) Concentratiegradiënt
2) Diffusie coëfficiënt
3) Structuur en opp. van het membraan
4) membraandikte -> hoe dunner, hoe sneller de diffusie
Effectieve permeabiliteit
komt overeen met het aantal unit moleculen die zich verplaatsen per tijdseenheid doorheen een membraan.
Lipinsky regel van 5
Wordt gebruikt bij het ontwikkelen van een GM. Voorspelt wanneer een stof een goede of slechte permeabiliteit zal vertonen. -> eerste selectie. Als alle onderstaande voorwaarden voldaan zijn, is de waarschijnlijkheid op een gebrekkige absorptie en lage biologische beschikbaarheid groot.
- Log P > 5 (>5 is extreem lipofiel)
- moleculair gewicht > 500 (hoe groter hoe slechter)
- Aantal h-brug donoren (som van het aantal OH’s en NH’s) > 5
- Aantal H-brug ontvangers > 10
De permeabiliteit van stoffen die via transporters door de membraan worden getransporteerd kunnen NIET via deze Lipinsky regel beschreven worden
