extra bundel Flashcards
ibn siena
- interne faculteiten
- sensus communis => integreren en verwerken sensorische informatie buitenwereld; basis ‘common sense’
ghazali
- antifilosofie: onvermogen consensus: indicatie van slechts meningen en geen waarheid filosofen
- contingentie schepping: alles had er even goed niet kunnen zijn
- causaliteit: noodzakelijk verband incoherent, enkel God kan direct ingrijpen
averroes
kritiek ghazali: filosofie is wel consistent + in overeenstemming te brengen met islam
- 2 teleologische godsbewijzen (intelligent design & schepping afgestemd op mens)
- 3 discoursen: retorisch in openbaring, dialectisch in theologie, demonstratief in filosofie (deductief)
- plicht om aan filosofie te doen (wie het kan)
hipparchia
- cynisme
- Crates (lief) trok kleren uit : ze koos zelfde levenswijze
- onconventieel feminisme: vb. Theodorus die haar kleren omhoogtrekt om te tonen dat ze vrouw is
sophie oluwole
- meta-ethiek: goed obj/subj? ethische uitspraken waar/vals?
- kritiek eurocentrisme
- er bestaat aparte Afrikaanse filo; maar verzet zich tegen Negritude beweging (dat er gemeensch. zwarte identiteit bestaat die haaks staat op westerse denken)
hannah arendt
- politieke filo: zinvol en waardig leven in politiek leven
- publieke ruimte onder druk: totalitaire systemen vernietigen menselijke pluraliteit, en zelfs gemeensch. wereld; maar nataliteit: mogelijkheid om nieuw begin te maken
- banaliteit van het kwaad: Eichmann niet ideologisch gedreven, maar gedachteloosheid (onvermogen om mee te leven)
iris murdoch
- het Kwartet
- morele waarden gebaseerd op realiteit onafhankelijk van mens => ontologisch Goedsbewijs (transcendente Vormenwereld => Idee van het Goede)
- mens = zelfzuchtig, maar remedieerbaar door ‘aandacht’ en ‘liefde’ : aandacht richten is daad van liefde, maakt zich los van ego
- fantasie: ontsnappen aan wereld (=zelfzuchtig), verbeelding: verbinden met wereld
martha nussbaum
- aspecten mensenleven afhankelijk geluk/ongeluk (bv. griekse tragedies)
- belang emoties, kunnen ook intelligent zijn
- gelijke ontwikkelingskansen
susan haack
- fondationalisme: belangrijkste argument = regressieargument (overtuigingen gaan niet tot in oneindige door, er zijn basisovertuigingen, ongeinterpreteerde waarnemingsgeg.)
- kritiek Sellar: zintuiglijke ervaringen niet geïnterpreteerd => geen overtuiging; wel geïnterpreteerd => feilbare overtuiging
- Quine: coherentisme, MAAR gevaar voor losgezogen worden van werkelijkheid => Haack: fondherentisme als theorie van verantwoording
- kennis = kruidwoordraadel
sally haslanger
- verbeterende analyse en metafysische benadering van persistentie doorheen tijd
- verbeterende analyse” op het kritisch onderzoeken van concepten zoals gender en ras, om onrecht en ongelijkheid bloot te leggen en te corrigeren.
- metafysische werk over persistentie door de tijd: objecten blijven bestaan door veranderingen heen door hun onderliggende structuur en relaties, in plaats van alleen door eenvoudige materiële continuïteit.
vedische traditie
- basis hindoeïsme: Upanishads met theorieën over reïncarnatie (deprimerend!)
- karma: bepaalt hoe je reïncarneert
- moksha = verlossing door spirituele praktijken
- Brahman: uiteindelijk geestelijke werkelijkheid
- Atman: diepere individuele zelf
- zelfrealisatie!
Boeddha
Vier Edele Waarheden:
1. lijden is inherent deel van het leven
2. oorsprong van lijden is begeerte => als je deze voedt blijft mens in samsara (keten wedergeboorte)
3. lijden overwinnen door begeerten los te laten => nirvana bereiken
4. mens moet het Achtvoudige pad volgen, mediteren, zaken met aandacht doen, …
- Boeddha bespot filosofen bij zoeken nr waarheid: ze hebben geen zicht op geheel
Nagarjuna en Mahayana-boeddhisme
- mens: 5 componenten (lichaam, emoties, waarnemingen, wilsimpulsen en bewustzijn), maar geen zelf
- ideaal: arhat, naar eigen verlichting streven en opgaan in nirvana
- mahayanaboeddhisme: ideaal van bodhisattva die blijft meedraaien in rad van reïncarnatie
- nagarjuna: filo van de leegte
- denken in termen van substanties + postuleren van noodzakelijk verband + loslaten hokjesdenken
shankara en hindoeistische filosofie
- shankara: monistische Brahman
- hoogste principe Brahman zonder eigenschappen door mediteren op Brahman met eigenschappen
- vb. slang en 10 zwemmers
confucius en confucianisme
- wat is de weg?
- zelfbeheersing en deugdzaamheid + medemenselijkheid!
- wijze worden, maar bereikbaarder: edele worden
=> kan eigl vooral door vorst als meest deugdzame persoon, omringd door edelen die gehoorzamen - andere filosofen:
=> mencius: mens van nature goed (<=> Xunzi, die vindt dat wat evt. goed is, aangeleerd is)
=> Ban Zhao: medemenselijkheid man en vrouw door meisjesonderwijs
Lao Zi, Zhuang Zi en Taoisme
- tov confucianisme: taoisme; geen regels: vrijheid en spontaniteit
- Lao Zi: vorst moet onzichtbaar zijn
- niet laten inperken door denkkaders
chanboeddhisme
- bovendiscursieve verlichtingservaring, nadruk op meditatie en intuïtie + terugkeren naar oorspronkelijke toestand
- wél bevestigende begrippen bv. vreugdevolheid, eeuwigheid enz die worden toegeschreven aan boeddhanatuur
shintoisme
- Kanetomo
- Yin en Yang
- lichaam als miniatuur v universum
dogens zenboeddhisme
- zich boven oordelen plaatsen door meditaties + toegang tot mysterieuze aard van alles