Endometriosis

Question 1

Hvað er adenomyosis?

Answer 1

Endometriosis inn í myometrium

Question 2

Faraldsfræði endometríósu?

Answer 2

Líklegast 4-6%.
Greinast oftast á milli 30-45 ára
<30% með ófrjósemisvanda

Question 3

Algengur fylgikvilli endometríósu?

Answer 3

Langvinnur grindarholsverkir (10-70%)

Question 4

Endometríósu er háð…

Answer 4

Estrogeni

Question 5

Áhættuþáttur m.t.t. útsetningu estrogens?

Answer 5

Fyrr á blæðingar. Seint tíðarhvarf.

Question 6

Þyngd og hæð m.t.t. endometríósu?

Answer 6

Áhættuþáttur: Hávaxnar og lágt BMI

Question 7

Einn spes áhættuþáttur fyrir endometríósu?

Answer 7

Áfallasaga

Question 8

Konur á ____ greinast oftast

Answer 8

Frjósemisaldri

Question 9

Hvað er “Sampson’s theory of retrograde menstruation“?

Answer 9

Að bakflæði í gegnum eggjaleiðara við blæðingar veldur endómetríósu.

Question 10

Er sampson kenningin sterk?

Answer 10

Nee. 90% af kvenna með bakflæði. Einnig sést endometríósa í stúlkum yngri en átta ára sem hafa ekki byrjað á blæðingum

Question 11

4 endomítrósu kenningarnar?

Answer 11

Question 12

Gullstandard greining?

Answer 12

Laproscopia og vefjagreining

Question 13

Hvaða cancer marker er hægt að mæla f. eggjastokkakrabbameins en getur líka hækkað í slæmri endometríósu?

Answer 13

CA 125

Question 13

Hvaða

Question 19

Ábending f. skurðaðgerð?

Answer 19

Lyf slá ekki á verki, skrítin anatómia eða blöðrur á ristli/þvagblöðru sem valda einkennum

Question 19

Endometríósa minnkar eftir ___ og við ___

Answer 19

Endometríósa minnkar eftir tiðahvörf og við þungun

Question 19

Hvaða lyf eru gefin gegn endometríósu?

Answer 19

Anti-estrogen: Pillan, hormónalykkjan GnRH agonistar
Verkja- og bólguhamlandilyf: Ibufen, paracetamol, tramadol, cele

Question 19

Hvað hjálpa sjúkraþjálfarar með m.t.t. endometríosu

Answer 19

Það getur myndast mikil spenna í grindarbotnsvöðvunum sem getur valdið einkennum. Sjúkraþjálfarar hjálpa til með það.

Question 19

Gera spjald fyrir stigun og helstu staði

Question 19

Hvað kallast endometríósa á eggjastokkum?

Answer 19

Endometrioma. Auknar líkur á eggjastokkakrabbameini.