Egzamin Instytucje Unijne

Question 1

Podstawy prawne Rady Europejskiej

Answer 1

Najważniejszymi dokumentami prawnymi są: Traktat o UE i Traktat o funkcjonowaniu UE oraz regulamin wewnętrzny (ma go od 1 grudnia 2009)

Question 2

Najważniejsze informacje o RE

Answer 2

• Traktat wskazuje, że powinna się zbierać dwa raz w ciągu półrocza
• Nie jest organem kadencyjnym
• W skład rady wchodzą: szefowie państw lub rządów (“dodatkowy członek” - dołączony do reprezentacji państwa, przewodniczący Rady Europejskiej, przewodniczący Komisji Europejskiej. (przewodniczący PE nie wchodzi w skład RE, może jedynie zostać zaproszony jako gość).
• W jej pracach uczestniczy: Wysoki Przedstawiciel ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa PE

Question 3

Zmiany traktatowe dotyczące RE

Answer 3

Jednolity Akt Europejski (wchodzi: 1 lipca 1987) - instytucjonalne powiązanie RE

Traktat z Maastricht (wchodzi: 1 listopada 1993) - RE jako instytucja UE

Traktat z Amsterdamu (wchodzi: 1 maja 1999) - wiodąca rola w dziedzinie WPZiB (Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa) ; wysoki przedstawiciel do WPZiB (funkcja połączona ze stanowiskiem SG RUE - Sekretarz Generalny RUE)

Traktat z Nicei - zmiana miejsca posiedzeń

Question 4

PRZEWODNICZĄCY RADY EUROPEJSKIEJ OD 2009

Answer 4

Herman von Rompuy

Donald Tusk

Charles Michel

Question 5

Tryb podejmowania decyzji i zadania RE

Answer 5

Rada Europejska przyjmuje decyzje w trybie Konsensus, chyba że traktaty przewidują inny rodzaj głosowania (np. wybór przewodniczącego RE - większość kwalifikowana)

KWORUM: 2/3 członków - SZEFÓW PAŃST I RZĄDÓW

FUNKCJE: określa główne kierunki polityki europejskiej i daje impulsy integracyjne dla Europy

Question 6

Pierwsze posiedzenie pod nazwą Rada Europejska

Answer 6

10-11 marca 1975, Dublin

Question 7

Plan Foucheta

Answer 7

• Pierwsze spotkanie na szczycie Wspólnot Europejskich zainicjowane przez francuskiego prezydenta gen. Charles de Gaulle. Propozycja Europejskiej Unii Politycznej. Udział w nim wzięło 6 członków Wspólnot Europejskich. Celem spotkania było znalezienie rozwiązań na zacieśnienie współpracy politycznej. Ustalono, że szefowie państw i rządów będą spotykać się regularnie by omawiać kwestie polityczne, wspólne stanowiska i promować polityczne zjednoczenie Europy.
• II Plan Foucheta - 19-20 lipca 1962 Bonn (Niemcy) Spotkanie na szczycie, dyskusja nad planem nieefektywna. Pierwszy zgrzyty.
• Plan upada w latach 1965 - 1966, kryzys związany z pierwszym rozszerzeniem, Francuziki odmawiają udziału w posiedzeniach - “Kryzys Pustego Krzesła”. Przywódcy decydują się na zawieszenie spotkań (ponowne w 1967 - 10. rocznica podpisania traktatów WE).

Question 8

Konferencja Paryska

Answer 8

9-10 grudnia 1974, Paryż

Konferencja Paryska - Nie ustalono ostatecznie roli, jaką miała odgrywać RE w systemie instytucjonalnym Wspólnot. Podkreślono jedynie konieczność kompleksowego podejścia przez Radę Europejską do problemów, jakie rodzi integracja oraz kwestii stosunków zewnętrznych Wspólnot i całej Europy z resztą świata.

Nie ustalono liczebności składu osobowego delegacji państw uczestniczących w obradach, ale przyjęto, że będzie ona możliwie jak najniższa.

POSTANOWIENIA KONFERENCJI PARYSKIEJ:

• Potrzeba utworzenia Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
• Zgoda na przeprowadzenia bezpośrednich i powszechnych wyborów do Parlamentu Europejskiego
• Potrzeba opracowania raportu w sprawie utworzenia Unii Europejskiej
• Powołanie do życia Rady Europejskiej
• Postanowienie w sprawie utworzenia sekretariatu, który zajmie się przygotowaniem posiedzeń Rady
• Postanowienie, że posiedzenia Rady mają odbywać się zazwyczaj 3 razy w roku (do 1982)

Question 9

DEKLARACJA LONDYŃSKA

Answer 9

1977, Londyn

DEKLARACJA LONDYŃSKA - Podjęto postanowienia dotyczące:
* Charakteru dyskusji na forum RE

• Sposobu przygotowywania dziennego porządku obrad
• Wydawania oficjalnych komunikatów
• Protokołowania wniosków
• Liczebności delegacji towarzyszących głowom państw lub rządów

Question 10

UROCZYSTA DEKLARACJA O UE

Answer 10

19 czerwca 1983, Stuttgart

UROCZYSTA DEKLARACJA O UE - Powstają ustalenia dotyczące RE:

• Jeżeli Rada zajmuje się sprawami znajdującymi się w kompetencjach Wspólnot Europejskich, to wtedy działa jako Rada Wspólnot Europejskich - zyskuje podwójny status.
• Po każdym spotkaniu RE przedłoży raport dla PE
• Włączenie do obrad Przewodniczącego Komisji Europejskiej oraz dodatkowego jej członka do składu RE
• Kreowanie polityki dążącej do budowy zjednoczonej Europy
• Określenie środków i metod dalszej integracji
• Inicjowanie współpracy w nowych dziedzinach działalności Wspólnot
• Formułowanie wspólnego stanowiska w zakresie stosunków zewnętrznych Wspólnot

Question 11

JAE, a Rada Europejska

Answer 11

JEDNOLITY AKT EUROPEJSKI - Wchodzi w życie 1 lipca 1987. Ustalono częstotliwość obrad na dwie konferencje w roku z możliwością organizacji posiedzeń nadzwyczajnych. Wprowadza zmiany do traktatów wspólnotowych i zapis o współpracy w dziedzinie wspólnej polityki zagranicznej. Akt nie potwierdzał uprawnień RE oraz jej statusu jako instytucji.

Question 12

Maastricht, a Rada Europejska

Answer 12

TRAKTAT O UNII EUROPEJSKIEJ - na jego mocy powstaje Unia Europejska. Przewiduje wprowadzenie unii gospodarczej i walutowej (poszerzenie filaru wspólnotowego) oraz stworzenie dwóch nowych w dziedzinie WPZiB oraz WSiSW. Określono też jaką rolę pełnić ma Rada Europejska - potwierdzono dotychczasową praktykę, że przewodniczy jej szef rządu/ państwa sprawującego prezydencję w Radzie. Rada przedstawia też sprawozdanie ze swoich działać przed PE.

W traktacie z Maastricht rozpoczęto także określanie kompetencji Rady Europejskiej: „Rada Europejska nadaje Unii impulsy niezbędne do jej rozwoju i określa w tej mierze ogólne kierunki polityczne”.

Podpisanie: Maastricht (Holandia), 7 lutego 1992 r. Wejście w życie: 1 listopada 1993 r.

Question 13

TRAKTAT Z AMSTERDAMU, a Rada Europejska

Answer 13

Zostaje podpisany 1 października 1997, a wszedł w życie 1 maja 1999 roku. Określał kompetencje Rady w dziedzinie WPZiB.

Question 14

TRAKTAT Z NICEI, a Rada Europejska

Answer 14

TRAKTAT Z NICEI - podpisany 26 luty 2001, wchodzi w życie 1 lutego 2003. Rozszerzenie UE o nowe państwa. Od 2002 roku, jedno z posiedzeń w czasie kadencji prezydenckiej musi odbywać się w Brukseli, a gdy liczba członków wzrośnie do 18, to wszystkie spotkania mają odbywać się w Brukseli.

Question 15

TRAKTAT Z LIZBONY, a Rada Europejska

Answer 15

TRAKTAT Z LIZBONY - wchodzi w życie 1 grudnia 2009, reformuje dotychczasowe traktaty: ustanawiający Wspólnotę Europejską tzw. “rzymski”; traktat o UE z Maastricht. Od teraz ten pierwszy nazywa się “Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej” (TFUE).

Nadaje RE osobowość prawną i tworzy stanowisko stałego przewodniczącego Rady Europejskiej na okres 2,5 roku z możliwością jednokrotnego odnowienia mandatu.

Nadaje Radzie oficjalnie status instytucji Unii Europejskiej, zachowując jednocześnie jej odrębność do RUE. Wynikiem tego traktatu było też uchwalenie przez Radę Regulaminu Wewnętrznego.

Question 16

Historia Rady

Answer 16

1951 rok Europejska Wspólnota Węgla i Stali > Specjalna Rada Ministrów

1957 rok Europejska Wspólnota Gospodarcza i Europejska Wspólnota Energii Atomowej (traktat rzymski) > Rada (zwana ministerialną)

FUZJA ORGANÓW: Do fuzji obu rad dochodzi w 1965, a od 1967 zaczynają obradować jako jedna rada - traktat fuzyjny zwany traktatem brukselskim. Na jego mocy powstaje Rada Wspólnot Europejskich
W miejsce komisji powstaje też jedna: Komisja Wspólnot Europejskich.

Traktaty (o Unii Europejskiej i o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej) posługują się nazwą - RADA

1993 po Maastricht nazwała się Radą Unii Europejskiej (chociaż nadal pozostawała organem Wspólnot Europejskich, a nie UE). Rada sama nazwała się radą UE.

W traktacie Lizbońskim RUE zostaje dopiero instytucją UE, ale w traktacie nie ma żadnej informacji, że jest to Rada Unii Europejskiej. Traktaty operują wyłącznie nazwą “Rada”

TRIO PREZYDENCKIE Z UDZIAŁEM POLSKI:

Polska styczeń–czerwiec 2025

Dania lipiec–grudzień 2025

Cypr styczeń–czerwiec 2026

Już zgodnie z zapisami traktatów z Amsterdamu i Nicei dużo większa liczba aktów podlegała głosowaniu większością kwalifikowaną 27, jednak to w traktacie z Lizbony uznano tę procedurę głosowania za standardową

Przewodniczącym jest zawsze przedstawiciel kraju sprawującego prezydencję z wyjątkiem Rady ds. Zagranicznych, której przewodniczy Wysoki Przedstawiciel ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa

Question 17

MIEJSCE OBRAD Rady

Answer 17

Obrady odbywają się w Brukseli, tam też jest siedziba, a w kwietniu, czerwcu i w październiku w Luksemburgu

Question 18

SKŁAD Rady

Answer 18

W skład wchodzą: przedstawiciele państwa szczebla ministerialnego, mający prawo do zaciągania zobowiązań w imieniu państwa. (może to być minister bez teki, czy szczebla lokalnego, ale ma być w randze ministra, prawomocni do zaciągania zobowiązań).

Question 19

RÓŻNE KONFIGURACJE RADY (10)

Answer 19

Rady ds. (na czele z przewodniczącym - przedstawiciel kraju sprawującego aktualnie prezydencje:

Ogólnych
Zagranicznych - na czele z Wysokim Przedstawicielem ds. Zagranicznych i Bezpieczeństwa
Gospodarczych i finansowych
Wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych
Zatrudnienia, polityki społecznej, zdrowia i ochrony konsumentów
Konkurencyjność
Transportu, telekomunikacji i energii
Rolnictwa i rybołówstwa
Środowiska
Edukacji, młodzieży i kultury

Question 20

PROCES DEZYCYJNY W RADZIE UNII EUROPEJSKIEJ:

Answer 20

TRYBY:

Jednomyślność - aktualnie rzadko stosowany
Zwykła większość - w przeszłości była dominującym trybem. Potrzeba 14 z 27 głosów. Stosuje się w ramach kwestii proceduralnych (np. dotyczące wewnętrznego funkcjonowania Rady).
Większość kwalifikowana - dzisiaj dominujący- System Lizboński

ZASADY:

Rada głosuje z inicjatywy przewodniczącego, członka Rady, lub komisji (jeśli postanowi tak większość członków)
Członek rady może otrzymać pełnomocnictwo od 1 z pozostałych członków.

W praktyce dąży się zawsze do osiągnięcia konsensusu (nie jest to zapisane w traktatach). W ok. 80% spraw określone akty prawne są przyjmowane w drodze konsensusu.

PEŁNOMOCNICTWO: Członek rady może otrzymać pełnomocnictwo - jedno państwie zgodnie z lizbońskim systemem ma co najmniej jeden głos, ale max. może mieć dwa (inne państwo może przekazać mu swój głos).

PRZYKŁADY SPRAW W KTÓRYCH DECYDUJE JEDNOMYŚLNOŚĆ:

Podatki, harmonizacja ustaw podatkowych i akcyz
Sprawy dyskryminacyjne i mniejszości seksualnych (zakaz dyskryminacji)
W dziedzinie współpracy wymiarów sprawiedliwości i współpracy policyjnej, polityki pieniężnej i ochrony środowiska
W celu uznania pomocy, którą państwo przyznaje lub zamierza przyznać, za zgodną ze wspólnym rynkiem (choć tu zazwyczaj działa Komisja Europejska
Częściowo ochrona środowiska

JEST TO JEDNOMYŚLNOŚĆ OGRANICZONA

Question 21

System Lizboński głosowania w Radzie

Answer 21

SYSTEM LIZBOŃSKI - dwie większości (państw i ludności):

Każe państwo ma 1 głos. Przy czym może przekazać pełnomocnictwo innemu członkowi, ale ten nie może posiadać więcej niż jednego pełnomocnictwa (jeden kraj ma max. 2 głosy - swój i kraju który udzielił mu pełnomocnictwa).

Głosowanie na wniosek KE lub WPdsZiPB:
* Co najmniej 55% członków RUE, w liczbie nie mniejszej niż 15 członków
* Reprezentujących potencjał demograficzny co najmniej 65% ludności.

Głosowanie w innym przypadku:
* większość kwalifikowana to co najmniej 72% członków Rady
* Reprezentujący potencjał demograficzny 65% ludności UE.

MNIEJSZOŚĆ BLOKUJĄCA - system lizboński
* Ponad 45% państw
* 35% ludności zamieszkującej co najmniej 4 państwa

Uprzywilejowuje duże, ludne państwa.
System lizboński: obowiązuje od 1 listopada 2014 roku (do 31 marca 2017 roku następuje okres przejściowy). Tylko i wyłącznie system lizboński działa od 1 kwietnia 2017 roku.

Question 22

Kompromis z Janiny

Answer 22

KOMPROMIS Z JANINY - wysunięty przez stronę polską w czasie rokowań z Lizbonie (wraz z Hiszpanią była niezadowolona z proponowanego nowego systemu lizbońskiego). Został odkopany przez stronę Polską (powstał jakoś w 1995 roku) zdecydowano, że zostanie zmodyfikowany.

Od 1 listopada 2014 roku można go uruchomić, kiedy decyzje będą kwestionowane przez państwa zamieszkane przez co najmniej 3/4 mniejszości blokującej - obniżyć mniejszość blokującą o 75% z 35%, czyli co daje 26,25% członków)

Od 1 kwietnia 2017 roku można go uruchomić, kiedy decyzje będą zakwestionowane przez państwa zamieszkane przez co najmniej 55% mniejszości blokującej (czyli 55% z 35%, co daje 19,25%)

Decyzję można blokować przez “rozsądny czas”, w tym czasie Rada uczyni wszystko, aby znaleźć zadowalające rozwiązanie

Question 23

Prezydencja w RUE

Answer 23

PREZYDENCJA W RUE - okres przywództwa w Radzie Unii Europejskiej, sprawowany przez 3 państwa i kadencja trwa 18 miesięcy. Przed traktatem lizbońskim, przewodnictwo trwało pół roku.

Kiedyś: Traktat Amsterdamski (1997) wprowadzał system “dwójki”: państwo sprawujące przewodnictwo wraz z państwem, które będzie sprawować urząd Prezydencji.

Dziś: Kadencja trwające przez 18 miesięcy, tzw. “trójka”.
Kryteria definiujące państwa należące do trójek
Wielkość państwa
Położenie geograficzne

Question 24

Zadania Prezydencji Rady

Answer 24

ZADANIA PREZYDENCJI:

Opracowanie kalendarza spotkań i programu prac RUE oraz pilnowanie porządku posiedzeń
Zapewnienie ciągłości i sprawności prac
Profesjonalne prowadzenie dyskusji na forum RUE
Poszukiwanie porozumienia w kontaktach z Komisją Europejską

Question 25

KOMITET STAŁYCH PRZEDSTAWICIELI i jego zadania

Answer 25

COREPER 1 - zastępcy przedstawicieli z COREPER 2

COREPER 2 - ważniejsi, tzw. Ambasadorzy przy UE

Zadania COREPER:

• Przygotowanie prac Rady
• Dyskusja nad wszystkimi kwestiami zanim zostaną poruszone na spotkaniu ministrów i próba osiągnięcia porozumienia.
• Odpowiada za proces wypracowania wspólnego stanowiska
• Powołuje grupy robocze i komitety w celu usprawnienia swoich prac

Podejmowanie decyzji proceduralnych w zakresie: możliwości odbycia posiedzeń poza Brukselą, czy Luksemburgiem, upublicznieniem obrad RUE, wyborem pisemnej procedury głosowania, upublicznieniem tekstu w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich, podjęciem konsultacji z inną instytucją, zatwierdzenie treści listów wysłanych, autoryzacją kopii lub wyciągów dokumentów Rady.

Jest również organem pomocniczym Rady Europejskiej (pełni też czasem rolę łącznika pomiędzy RE i RUE).

GRUPY ROBOCZE COREPER:
Składa się z przedstawicieli państw członkowskich
Mogą się dzielić na wyspecjalizowane podgrupy
Patrzy na projekt z perspektywy ekspertów i nie ocenia go na płaszczyźnie politycznej.
Najważniejsze zadanie: merytoryczne uzgodnienie zapisów projektu aktu prawnego przekazywanego przez Sekretariat Generalny, zanim trafi on do COREPER

Question 26

Kompetencje Rady

Answer 26

KOMPERENCJE RUE: działa na podstawie kompetencji przewidzianych w traktacie.

Funkcja prawodawcza, aktualnie RUE sprawuje z PE

Ma pośrednie prawo inicjatywy legislacyjnej - może zwrócić się do KE z prośbą o przedłożenie określonego aktu prawnego. W przypadku odmowy KE musi ją uzasadnić.

Możliwość przyjmowania wiążących i niewiążących aktów prawnych - (uprawnienie wyłącznie do 1993, teraz dzieli ją z PE)

Ma prawo modyfikowania niektórych przepisów prawa pierwotnego

Question 27

PODSTAWOWE INFORMACJE: o Komisji Europejskiej

Answer 27

EWWIS&raquo_space;> Wysoka Władza

Pozostałe WE&raquo_space;> Komisja

Do fuzji wszystkich tych 6 komisji dochodzi w 1965 roku

Dziś zwana jest Komisją zwaną Komisją Europejską

Jest organem kadencyjnym

Jest organem wybieralnym

Podstawy prawne: Traktat o UE, Traktat o Funkcjonowaniu UE, Regulamin wew.

Question 28

SKŁAD KOMISJI EUROPEJSKIEJ:

Answer 28

Komisja liczy 27 członków (tyle ile jest krajów we wspólnocie)

Zgodnie z Traktatem Lizbońskim, ma liczyć tylu Komisarzy ile odpowiada 2/3 ogólnej liczby państw członkowskich. Później to zmieniono (Rada Europejska - decyzja jednomyślna) i jest ich tylu ile krajów związkowych liczy wspólnota.

Komisarze powinni być apolityczni i niezależni zwłaszcza od rządu kraju z którego pochodzą. O ich nominacji powinny decydować wyłącznie aspekty merytoryczne i związane z kompetencjami komisarzy.

Question 29

ETAPY POWOŁYWANIA KOMISJI EUROPEJSKIEJ:

Answer 29

1. Typowania kandydata na przewodniczącego - wybierany większością kwalifikowaną w Radzie Europejskiej (system głosowania z RUE)
2. Przedstawianie kandydata na przewodniczącego w Parlamencie EU (PUE przesłuchuje kandydata), głosowanie (zwykła większość) w celu zatwierdzenia kandydata (miesiąc na przedstawienie nowego kandydata, gdy poprzedni nie uzyska większości).
3. Przewodniczący ustala z RE skład komisji. Kandydatów na Komisarzy wystawiają państwa członkowskie
4. Przesłuchanie kandydatów na Komisarzy przed Parlamentem Europejski (przed komisjami stałymi PE)
5. Parlament Europejski kolegialnie zatwierdza Komisję jako całość (nie ma indywidualnych głosowań)
6. Ostateczne zatwierdzenie przez Radę Europejską

Question 30

KRYTERIA DLA KOMISARZY:

Answer 30

KRYTERIA DLA KOMISARZY:

Obywatelstwo UE

Kompetencje w danym obszarze

Niezależność

Question 31

Odwoływanie Komisji

Answer 31

ODWOŁYWNIE KOMISJI EUROPEJSKIEJ JAKO CAŁOŚĆ - Parlament Europejski większością kwalifikowaną 2/3 (rezygnacja wymuszona, kolektywna)

ODWOŁYWANIE POSZCZEGÓLNEGO KOMISARZA - przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej

Question 32

Nazwa PE

Answer 32

1962 rok - w życie wchodzi nazwa Parlament Europejski

Question 33

PODTSTAWY PRAWNE DLA PE:

Answer 33

Traktat o Unii Europejskiej

Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej

Regulamin Wewnętrzny PE

Dyrektywa Rady z 93/109/WE - szczegółowe warunki wykonywania prawa głosowania i kandydowania w wyborach do PE przez obywateli UE mających miejsce zamieszkania w państwie członkowskim którego nie są obywatelami

Ordynacje wyborcze wszystkich państw członkowskich UE

Decyzja dot. Statutu posła (kwestie dot. Wynagrodzenia, emerytur itp.)

Rada Europejska jednomyślnie zatwierdza skład PE

Question 34

SIEDZIBA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO i tryb pracy

Answer 34

SIEDZIBA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO:
Luksemburg - sekretariat
Bruksela - komisje
Strasburg - posiedzenia

Kadencja - 5 lat
Posiedzenie - tydzień roboczy
Sesja - rok

Question 35

Wynagrodzenie posła PE

Answer 35

38,5% podstawowego wynagrodzenia Trybunału Sprawiedliwości (7.700 eur)

Question 36

FRAKCJE POLITYCZNE W EUROPARLAMENCIE:

Answer 36

Grupa Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci)
Grupa Postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów w Parlamencie Europejskim
Renew Europe Group
Grupa Zielonych/ Wolne Przymierze Europejskie
Grupa Tożsamości i Demokracji
Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy
Grupa Lewicy w Parlamencie Europejskim - GUE/NGL

Question 37

SKŁAD I STATUS CZŁONKÓW PE:

Answer 37

750 posłów + przewodniczący

Pierwotnie w jego skład wchodzili przedstawiciele parlamentów narodowych

1976 r. decyzja o powszechnych wyborach do PE, które odbywają się w 1979 roku

Reprezentacja degresywnie proporcjonalna - min. 6 max. 96 członków na państwo

Question 38

WYBORY DO PE:

Answer 38

Istnieje możliwość wprowadzenia wspólnej procedury wyborczej - Traktat lizboński, jeśli tylko pojawi się taka wola wśród państw członkowskich.

Aktualnie wybory odbywają się zgodnie zo ordynacją wyborczą państw członkowskich. Muszą być:
Wolne
Proporcjonalne
Bezpośrednie
Powszechne
Tajne

Question 38

STRUKTURA WEWNĘTRZNA PE:

Answer 38

Prezydium
Konferencja Przewodniczących
Konferencja Przewodniczących Komisji
Grupy polityczne
Komisje
Komisje śledcze
Komisje specjalne
Sekretariat Generalny

Question 39

Prezydium PE

Answer 39

Przewodniczący + 14 wiceprzewodniczących + 5 kwestorów (z głosem doradczym, wszyscy wybierani na 2,5 roku)

Przewodniczący - kieruje pracami PE i jego organów

Przewodniczący obradom i zapewnia ich sprawny przebieg

Reprezentuje PE na zewnątrz

Przewodnicząca: Roberta Metsola (EPL)

Question 40

Konferencja Przewodniczących

Answer 40

Przewodniczący + przewodniczący grup politycznych + przedstawiciele posłów niezrzeszonych bez prawa głosu

Określa organizację prac PE i wszelkie kwestie związane z ustaleniem programu prac legislacyjnych

Question 41

Konferencja Przewodniczących Komisji

Answer 41

Przewodniczący wszystkich komisji stałych i tymczasowych.

KPK może przekazać Konferencji Przewodniczących zalecenia dot. Prac komisji oraz niektóre ustalenia porządku dziennego sesji miesięcznych. Prezydium oraz KP mogą przekazać niektóre zadania KPK

Question 42

Procedury prawodawcze UE

Answer 42

ZMIANY W PROCEDURZE PRAWODAECZEJ

Traktaty Rzymskie
- Procedura Konsultacji - niewielka rola PE w stanowieniu aktów prawnych. Była to wówczas jedyna procedura prawodawcza z udziałem PE.

Jednolity Akt Europejski (1986, 1987)
- Procedura Zgody
- Procedura Współpracy - okazała się procedurą przejściową, dziś nie występuje w traktatach

Traktat z Maastricht (1992,1993)
- Procedura Współdecydowania - zwykła procedura
PE zaczyna odgrywać ważniejszą rolę w procedurze prawodawczej (dotychczas brała w niej udział wyłącznie Rada)

Traktat Amsterdamski - Upraszcza procedurę współdecydowania

Traktat Lizboński (2007,2009) - Znika Procedura Współpracy

Procedura Specjalna (Procedura Współpracy albo Procedura Zgody)

Zwykła Procedura Prawodawcza (dawniej Procedura Współdecydowania) - najczęściej stosowana, 85 obszarów gdzie ona obowiązuje.

Question 43

PROCEDURA KONSULTACJ

Answer 43

Do dziś obowiązuje w prawie podatkowym. Komisja przedkłada propozycję Komitetom i Parlamentowi. PE wydaje opinię negatywną, lub pozytywną, a projekt trafia do Rady. Opinia nie jest wiążąca dla Rady. RUE podejmuje decyzje większością kwalifikowaną.

Question 44

PROCEDURA ZGODY

Answer 44

Obowiązuje w umowach międzynarodowych np. stowarzyszeniowe i akcesyjne. Występuje identyczny schemat podejmowania decyzji, przy czym PE nie wydaje opinii, a wyraża zgodę, która jest już wiążąca.

Question 45

PROCEDURA WSPÓŁPRACY

Answer 45

Podwójne czytanie aktów prawnych w PE i Radzie - pierwszy raz taka procedura. Nie było możliwości by PE odrzucił w całości projekt aktu prawnego, mógł wprowadzać poprawki, nie miał możliwości blokowania decyzji. Znika po Traktacie lizbońskim.

Question 46

PROCEDURA WSPÓŁDECYDOWANIA

Answer 46

KE przesyła projekt do Rady, PE i parlamentów narodowych.

Rada i PE pracują równocześnie z tym, że jako pierwszy stanowisko zajmuje PE, później Rada

PROCEDURA ŻÓŁTEJ KARTKI - Parlamenty Narodowe sprawdzają zgodność z zasadą pomocniczości i mogą zawrócić projekt do KE (“większość” 1/3 głosów z parlamentów narodowych). Komisja może rozpatrzyć wtedy projekt ponownie.

PROCEDURA POMARAŃCZOWEJ KARTKI - jeśli uda się uzyskać 1/2 głosów w parlamentach narodowych, projekt wraca do KE, która przedstawia swoje stanowisko, a ostateczna decyzja dot. Dalszego procedowania aktualnie należy do PE i Rady.

PARLAMENT NIE MOŻE ODRZUCIĆ PROJEKTU W CAŁOŚCI W PIERWSZYM CZYTANIU

Question 47

POŚREDNIA INICJATYWA PRAWODAWCZA W UE:

Answer 47

Rada

Parlament

Obywatele EU - 1mln z co najmniej 1/4 państw członkowskich

Europejski Bank Centralny - w kwestiach związanych z unią gospodarczo-monetarną

Państwa Członkowskie - przestrzeń bezpieczeństwa, sprawiedliwości i wolności (grupa 1/4 państw członkowskich)

Question 48

Historia TSUE

Answer 48

1952 - Traktat Paryski > Trybunał Sprawiedliwości (Wspólnot Europejskich)

1986 - Jednolity Akt Europejski > Sąd Pierwszej Instancji

2001 - Traktat z Nicei > izby sądowe przy Sądzie Pierwszej Instancji

Question 49

PODSTAWA PRAWNA TSUE

Answer 49

Art.. 19 Traktatu o Unii Europejskiej

Art. 251-281 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej

Statut (protokół nr 3)

Każdy z sądów wchodzących w skład Trybunału Sprawiedliwości UE posiada swój regulamin postępowania

SIEDZIBA > Luksemburg

Question 50

W jakich sprawach orzeka TSUE

Answer 50

W zakresie skarg wniesionych przez państwa członkowskie, instytucje, osoby fizyczne i osoby prawne

W trybie prejudycjalnym na wniosek sądów państw członkowskich, w sprawie wykładni prawa Unii lub ważności aktów przyjętych przez instytucje

W innych sprawach przewidzianych traktatami

Question 51

Skład TSUE

Answer 51

27 sędziów (po 1 z każdego państwa członkowskiego)

11 Rzeczników Generalnych (5 stałych, z tych samych krajów; 6 wybieranych w sposób rotacyjny)

Rzecznik Generalny - jest organem doradczym, wydającym uzasadnione wioski, które przyjmują postać propozycji rozstrzygnięcia danej sprawy, znajdującej się na wokandzie TSUE. Opinie Rzeczników Generalnych nie są wiążące dla Trybunału.

Kadencja zarówno Sędziów jak i Rzeczników Generalnych trwa 6 lat i są wybierani w sposób porozumienia przez rządy państw należących do wspólnoty.

Question 52

KADENCJE CZŁONKÓW TSUE:

Answer 52

Sędzia - 6 lat

Rzecznik Generalny - 6 lat

Prezes TS - 3 lata

Sekretarz - 3 lata

Pierwszy Rzecznik Generalny - 1 rok

Question 53

Różnice między TS a Sądem

Answer 53

TS czym się zajmuje:

• Uchybienie zobowiązania państwa członkowskiego:
  
  • Wnoszą - Komisja lub inne państwo członkowskie
• Nieważność - dotyczą stwierdzenia nieważności aktu przez poważne naruszenie proceduralne
  
  • Państwo przeciwko PE lub Radzie
  • Jedna instytucja przeciwko drugiej
• Zaniechanie - niepodjęcie określonych czynności

Sąd: reforma trwała 2015-2019

Obecnie jest 54 sędziów (2 na państwo).

Skargi do sądu składają osoby fizyczne i prawne: np. spory między Unią, a pracownikami; naprawianie szkody wyrządzonych przez instytucje; skargi na nieważność z wyjątkiem tych zarezerwowanych dla trybunału; własność intelektualna; nieotrzymanie odpowiedzi (zaniechanie);

Question 54

ETAPY INTEGRACJI EKONOMICZNEJ w Europie

Answer 54

Strefa wolnego handlu - znoszenie ceł i ograniczeń pozataryfowych w stosunkach pomiędzy państwami tworzącymi strefę i utrzymaniu narodowych taryf z stosunku do państw trzecich

Unia celna - w oparciu o strefę wolnego handlu, uzupełniona o wspólną taryfę w stosunku do państw trzecich

Wspólny rynek - funkcjonowanie Unii Celnej i swoboda prz3epływu usług, ludzi, kapitału i towarów

Unia Gospodarczo-Monetarna - wspólny rynek uzupełniony o wspólną dla wszystkich państw biorących udział w procesie walutę oraz wysoki stopień koordynacji polityki gospodarczej

Question 55

CZYNNIKI SPRZYJAJĄCE INTEGRACJI EUROPY:

Answer 55

Silne ruchy federalistyczne na kontynencie > Zwołanie w Hadze Kongresu Europejskiego > powstanie Rady Europy (5 maja 1949)

Realizacja Planu Marshalla > powołanie Organizacji Europejskiej Współpracy Gospodarczej (OEEC) > od 1960 Organizacja ds.. Współpracy Ekonomicznej i Rozwoju (OECD)

Znaczne osłabienie polityczne i gospodarcze państw europejskich > spadek prestiżu i znaczenia na arenie międzynarodowej

Zagrożenie komunizmem

Dwublokowy system

Przesunięcie ośrodków decyzyjnych z Europy na inne kontynenty

Wzrastająca pozycja USA

Problem Niemiecki

Partykularne interesy państw Europy Zachodniej

Question 56

PIERWSZE PRZEDSĘWZIĘCIA INTEGRACYJNE:

Answer 56

1947 - unia celna krajów Beneluksu

1948 - powstanie OEWG

1949 - powstanie Rady Europy

1949 - powołanie NATO

Question 57

EUROPEJSKA WSPÓLNOTA WĘGLA I STALI

Answer 57

18 kwietnia 1951/ 22 lipca 1952
Traktat zawarty na 50 lat - wygasł w 2002

Podstawowym celem - przyczynienie się do rozwoju gospodarczego, zwiększenie zatrudnienia, podniesienie stopy życiowej, utworzenie wspólnego rynku węgla i stali

GŁÓWNE INSTYTUCJE EWWiS:

Wysoka Władza
Specjalna Rada Ministrów
Wspólne Zgromadzenie
Trybunał Sprawiedliwości

Question 58

TRAKTATY RZYMSKIE

Answer 58

25 marca 1957/ 1 stycznia 1958
Zawarte na czas nieokreślony
Powołują do istnienia dwie instytucje:

EUROPEJSKA WSPÓLNOTA GOSPODARCZA

Popieranie harmonijnego rozwoju gospodarczego
Ustanowienie wspólnego rynku i stopniowe zbliżanie polityk gospodarczych państw członkowskich
Swobodny przepływ towarów
Wspólny rynek
Unia gospodarcza w dziedzinie transportu i rolnictwa
Powołanie Europejskiego Funduszu Socjalnego
Powołanie Europejskiego Banku Inwestycyjnego

INSTYTUCJE EWG:

Komisja
Rada (zwana Radą Ministerialną)
Europejskie Zgromadzenie Parlamentarne
Trybunał Sprawiedliwości

EUROPEJSKA WSPÓLNOTA ENERGII ATOMOWEJ - te same instytucje co EWG

Question 59

FUZJE GŁÓWNYCH INSTYTUCJI:

Answer 59

Zgromadzenia Parlamentarne i Trybunały Sprawiedliwości -> Konwencja o niektórych wspólnych instytucjach 1957/1958

Komisje i Rady -> Traktat ustanawiający Jedną Radę i Komisję 1965/1967

Question 60

CZŁONKOWIE I ROZSZERZENIA:

Answer 60

1952 - Luksemburg, RFN, Belgia, Francja, Włochy, Holandia

1973 - WB, Dania, Irlandia

1986 - Hiszpania, Portugalia

Question 61

JEDNOLITY AKT EUROPEJSKI:

Answer 61

Zwiększenie roli PE
Zwiększenie zakresu spraw gdzie Rada podejmuje większością kwalifikowaną
Powstanie Sądu I instancji
Wprowadzenie podstaw współpracy Rada Europejska, a instytucje wspólnotowe
Wspólny rynek od 1992
Poszerzenie kompetencji wspólnot
Wprowadzenie pojęcia Unii Gospodarczo-Monetarnej
Podstawy prawne dla szerszej współpracy

Question 62

ETAPY BUDOWY UNII GOSPODARCZO-MONETARNEJ

Answer 62

1990 - 1993 > zniesienie ograniczeń przepływu kapitału, zdrowe finanse publiczne

1994 - 1998 > zmniejszenie inflacji i zadłużenia państwa

1999 > państwa, które wypełniły warunki wchodzą do strefy euro

Question 63

ROZSZERZENIE WSPÓLNOT:

Answer 63

1995 > Austria, Finlandia i Szwecja

Współpraca z krajami Europy Środkowo-Wschodniej

Po traktacie z Maastricht słabo szła integracja polityczna > UE była instytucją zbyt skomplikowaną i niezrozumiałą dla zwykłego obywatela

Question 64

TRAKTAT AMSTERDAMSKI (1997)

Answer 64

Uproszczono teksty traktatów założycielskich - głównie zmiany kosmetyczne

Wzrost znaczenia problematyki społecznej

Określenie Unii obszarem demokracji, praworządności i praw człowieka

Uproszczono procedury decyzyjne z udziałem PE i kompetencje

Ustanowienie Wysokiego Przedstawiciela ds. WPZiB

Wspólne strategie oraz możliwości konstruktywnego wstrzymania się od głosu

Przesunięto część zagadnień z III filara do I (polityka azylowa i imigracyjna oraz włączono do prawa wspólnotowego dorobek Schengen)

Question 65

TRAKTAT NICEJSKI (2001/2003):

Answer 65

Zmiany instytucjonalne (kształt KE, system ważenia głosów w Radzie, rozszerzenie zakresu dziedzin, gdzie Rada decyduje kwalifikowaną większością głosów)

Wzmocnienie współpracy

W zakresie WPBiZ podejmowanie decyzji większością kwalifikowaną przy mianowaniu specjalnych przedstawicieli ds. WPZiB oraz zawierania porozumień międzynarodowych

Karta praw podstawowych (!)

Question 66

TRAKTAT KONSTYTUCYJNY (2004)

Answer 66

“Traktat ustanawiający Konstytucję UE”

Miał zastąpić dotychczasowe akty ustanawiające wspólnoty i Unię oraz traktaty zmieniające
Nadaje UE podmiotowość międzynarodową
Wyraźny podział kompetencji pomiędzy UE, a państwa członkowskie
Wzmocnienie w ramach WPZiB
Od 2009 roku zmiana zasad głosowania w Radzie
Karta Praw podstawowych > dokument prawnie wiążący

UWAGA! Traktat Konstytucyjny nie wchodzi w życie!
Brak poparcia wśród społeczeństw państw UE
Miał być traktatem wprowadzającym

Question 67

TRAKTAT LIZBOŃSKI 13 grudnia 2007/ 1 grudnia 2009

Answer 67

Zwany także “Traktatem Reformującym”

Oficjalna nazwa “Traktat zmieniający Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską”

Miał wejść w życie najpóźniej do 1 stycznia 2009 > z powodu problemów z ratyfikacją w niektórych krajach, wszedł w życie później

Zawiera sporo ustaleń Traktatu Konstytucyjnego

Question 68

TRAKTAT LIZBOŃSKI, A KONSTYTUCYJNY:

Answer 68

Rezygnacja z terminu “Konstytucja”

Zmiana nazwy “Minister Spraw Zagranicznych Unii” i pozostanie przy “Wysoki Przedstawiciel ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa

Rezygnacja z terminów “ustawa europejska” i “europejska ustawa ramowa” na określenie źródeł prawa pochodnego UE

Rezygnacja z postanowień potwierdzających zasadę pierwszeństwa prawa UE nad prawem krajowym państw członkowskich

Karta Praw Podstawowych - prawnie wiążąca

Question 69

STRUKTURA Traktatu z Lizbony

Answer 69

Składa się z 7 rozbudowanych artykułów

Traktat o Wspólnocie Europejskiej zmienia nazwę na “Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej”

Question 70

ZMIANY USTROJOWE według Traktatu z Lizbony

Answer 70

Nadanie UE osobowości prawnej (Wspólnota Europejska przekazuje osobowość UE)

EWEA nadal organizację odrębną

*EWWiS wygasła w 2002

Zmieniono FILARY > od teraz to POLITYKI UE

Podkreślenie wspólnych wartości

Question 71

ZASADY FUNKCJONOWANIA UE:

Answer 71

Demokratycznej równości

Demokracji przedstawicielskiej

Demokracji uczestniczącej

Podziału kompetencji

Możliwości wystąpienia państwa z UE

Question 72

Lizbońskie zmiany dla instytucji

Answer 72

Rada Europejska:
Powstaje instytucja Przewodniczącego Rady Europejskiej

Rada UE:
Rola Rady raczej się nie zmienia
Zmiana formuły podejmowania decyzji w Radzie większością kwalifikowaną
Zmiana w zakresie Prezydencji w Radzie
Większa przejrzystość prac Rady

Parlament Europejski:
Zwiększona ilość uprawnień
Ograniczenie liczby posłów do 751
Zwiększenie liczby obszarów objętych zwykłą procedurą prawodawczą (dawniej współdecydowania)
Wzmocnienie roli PE w procesie wyboru KE
Wzmocnienie roli PE w procedurze budżetowej
Zgoda PE na zawieranie wszystkich umów międzynarodowych, które dotyczą kwestii objętych zwykłą procedurą prawodawczą

Komisja Europejska:
Ograniczenie składu do 2/3 państw członkowskich (nie wchodzi w życie)
Powiązanie wyniku wyborów do PE z wyborami do KE
Wzmacnia pozycję przewodniczącego KE

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej:
Zmiana nazwy z Trybunał Sprawiedliwości na Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
Ograniczenie kompetencji w WPZiB

Inne zmiany:
Wzrost znaczenia parlamentów narodowych
Więcej demokracji uczestniczącej > inicjatywa obywatelska
Zmiana statusu Karty Praw Podstawowych > dokument prawnie wiążący
Przystąpienie UE do EKPC
Powołanie Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych
Powołanie Europejskiego Ochotniczego Korpusu Pomocy Humanitarnej

OBRASZY WSPÓŁPRACY ZE ZMIANAMI:
Wzmocnienie działań w polityce klimatycznej
Każda polityka ulega jakiejś modyfikacji

Question 73

NAZEWNICTWO w Prawie Unii

Answer 73

Prawo Europejskie > prawo UE wchodzi w jego skład ale odnosi się do ogółu praw stworzonych przez organizacje z Europy, jak Rada Europy, która ni chuja nie jest UE

Prawo Unii Europejskiej > najdokładniejsza nazwa, ale część wyróżnia że w nim znajduje się tylko II i III filar, a I to prawo wspólnot, czy tam chuj wie jeszcze czego, no ale to i tak nie ważne, bo przecież już oficjalnie nie mamy filarów XD

Question 74

ZAKRESY PRAWA UE:

Answer 74

Podmiotowy:
* Państwa
* Instytucje
* Osoby prawne i fizyczne
* Organizacje spoza UE

Przedmiotowy - UE ma tyle kompetencji ile państwa przekażą w traktatach, zakres dość szeroki

Terytorialny - terytoria państw członkowskich

Czasowy

Question 75

CHARAKTERYSTYKA SYSTEMU prawnego UE

Answer 75

System prawny UE jest unikatowy i precedensowy. Funkcjonuje pomiędzy prawem wewnętrznym, a międzynarodowym. Istnieją dwie koncepcje:

AUTONOMIŚCI - prawo UE stanowi odrębny porządek prawny względem Prawa Międzynarodowego, zatem jest autonomiczny

INTERNACIONALIŚCI - prawo UE stanowi część Prawa Międzynarodowego

ACQUIS COMMUNAUTAIRE - cały dorobek prawny UE

Question 76

HIERARCHIA ŹRÓDEŁ PRAWA UE:

Answer 76

1. Zasady prawa
2. Prawo pierwotne
3. Umowy międzynarodowe
4. Akty prawodawcze
5. Instrumenty prawne PWBiS
6. Instrumenty WPZiB
7. Orzecznictwo TS

Question 77

PRAWO PIERWOTNE UE:

Answer 77

Traktaty założycielskie

Traktaty zmieniające

Traktaty fuzyjne

Traktaty budżetowe

Traktaty akcesyjne

Karta Praw Podstawowych

Niektóre akty prawa wtórnego

Question 78

TRAKTATY ZAŁOŻYCIELSKIE:

Answer 78

HISTORYCZNE:

Traktat ustanawiający EWWiS - 1951/1952
Traktat ustanawiający EWG - 1957/1958
Traktat ustanawiający EWEA - 1957/1958
Traktat o UE - 1992/1993

OBECNE:

TFUE
TUE

TRAKTATY ZMIENIAJĄCE:

Jednolity Akt Europejski 1986/1987
Traktat z Maastricht 1992/1993
Traktat amsterdamski 1997/1999
Traktat nicejski 2001/2003
Traktat lizboński 2007/2009

Question 79

ZASADY pierwszeństwa, jednolitych ram, lojalności i podziału kompetencji

Answer 79

ZASADA PIERWSZEŃSTWA:

Wynika z orzecznictwa TS > brak powszechnej zgody interpretacyjnej wśród państw członkowskich
Dotyczy prymatu w stosowaniu prawa UE nad krajowym
Trybunał Sprawiedliwości uważa, że prawo UE ma pierwszeństwo nawet nad konstytucją krajową

ZASADA JEDNOLITYCH RAM INSTYTUCIONALNYCH
Zapisana w Traktacie z Maastricht
Wszystkie filary/ polityki posiadają wspólne instytucje:
PE
Rada Europejska
Rada
KE
TSUE
EBC
TO

ZASADA LOJALNOŚCI (Solidarności)
Pacta sun servanda
Adresatami są państwa członkowskie
Obowiązek wzajemnej współpracy

ZASADA PODZIAŁU KOMPETENCJI:
Expressis verbis w Lizbonie
Podział kompetencji na:
Wyłączne UE
Dzielone
Wspierające
Wyłączne Państw
Przepis kompetencyjny musi wskazywać na konkretną instytucję, do których to kompetencji należy
Istnieją kompetencje dorozumiane
W przypadku dzielonych występuje zasada subsydiarności

Question 80

KOMPETENCJE WYŁĄCZNE UE:

Answer 80

Jedynie Unia stanowi prawo oraz przyjmuje akty prawne wiążące

Państwo może to zrobić wyłącznie za zgodą UE

UE ma kompetencje wyłączne w:

Unii celnej

Polityce pieniężnej państw strefy euro

Zachowanie morskich zasobów biologicznych w ramach wspólnej polityki rybołówstwa

Wspólna polityka handlowa

Question 81

KOMPETENCJE DZIELONE:

Answer 81

Kraje członkowskie wykonują swoje kompetencje tam, gdzie Unia ich nie wykonała

Zgodnie z zasadą subsydiarności - państwa działają wpierw, UE później

UE ma kompetencje dzielone w (wybrane):

Ochrona konsumentów

Energia

Transport

Sieci transeuropejskie

Środowisko

Question 82

KOMPETENCJE WSPIERAJĄCE:

Answer 82

UE koordynuje, wspiera i uzupełnia działania państw

UE ma kompetencje wspierające w (wybrane):

Ochrona i poprawa zdrowia ludzkiego

Kultura

Turystyka

Przemysł

Question 83

ZASADA SUBSYDIARNOŚCI:

Answer 83

Przeniesienie kompetencji z państwa na UE ma sens tylko wtedy, gdy spowoduje to, że kompetencje będą wykonywane w sposób bardziej efektywny i sprawny, niż w przypadku, gdy byłyby one wykonywane przez poszczególne państwa członkowskie
Espressis verbis w JAE, ale tylko w zakresie ochrony środowiska
Odnosi się do kompetencji dzielonych

Realizowany za pomocą:

Obowiązek konsultacyjny KE
Obowiązek sporządzania przez KE uzasadnienia przedkładanego projektu aktu prawnego w odniesieniu do zasady pomocniczości i proporcialności
Przekazywanie przez KE parlamentom narodowym projektów i zmienionych projektów aktów prawodawczych
Wzmocnienie roli parlamentów narodowych
Kompetencje TS
Obowiązek sprawozdawczości z zastosowania zasad pomocniczości

Question 84

Zasada proporcjonalności i wzmocnionej współpracy

Answer 84

ZASADA PROPORCIONALNOŚCI:

Zakres i forma działań UE nie wykracza poza to co jest konieczne do osiągnięcia celów traktatowych
Instytucje UE stosują zasadę proporcjonalności zgodnie z Protokołem ws. Stosowania Zasad Pomocniczości i Proporcjonalności
Pochodzi z Traktatu z Maastricht

3 wymiary:

Zasada ustrojowa UE
Zasada ogólna wiążąca instytucje UE
Jako zasada ogólna wiążąca państwa członkowskie

ZASADA WZMOCNIONEJ WSPÓŁPRACY:

Wprowadzona w Traktacie amsterdamskim
Odpowiedź na zróżnicowaną integrację wśród państw, która jest widoczna już od Maastricht
Celem: sprzyjanie realizacji celów Unii, ochrona jej procesów i wzmacnianie integracji

“Europa wielu prędkości”

W praktyce:
Regulowana art. 20 TUE
Tworzenie aktów prawnych gdzie występuje wzmocniona współpraca. Proces:
Wniosek grupy państw od KE
KE jeśli chce przedkłada projekt
Rada udziela zgody jednomyślnie
PE też udziela zgodę

Akty przyjmowane przez państwa uczestniczące są wiążące wyłącznie dla nich, nie muszą zostać przyjęte przez państwa kandydujące i dokonujące akcesji

Warunki dopuszczalności zasady wzajemnej współpracy:

Nie dot. Dziedzin objętych kompetencjami wyłącznymi UE
Otwarta dla wszystkich
Obejmuje co najmniej 9 państw członkowskich
Nie narusza zasad konkurencji i handlu
Nie narusza kompetencji praw i obowiązków państw członkowskich uczestniczących w procesie

Question 85

Akty wiążące

Answer 85

ROZPORZĄDZENIE

Zasięg ogólny
Bezpośrednio stosowane
Stosowane w całości
Instrument ujednolicenia prawa
Wejście w życie
Bardzo ingerujący środek prawny
Rzadko rozporządzenia są wydawane przez instytucje UE

DYREKTYWA:

Adresatami są państwa, lub wybrane państwo
Wiążące co do rezultatu (swoboda w doborze środków potrzebnych dla osiągnięcia wskazanego w dyrektywie rezultatu)
Brak skutku bezpośredniego horyzontalnego
Instrument harmonizacji prawa > to odróżnia je od rozporządzeń
Wejście w życie > transpozycja za pomocą aktów prawa krajowego
Najczęściej dotyczą wolnego rynku
Okres transpozycji to zazwyczaj 2 lata

DECYZJA:

Dwa rodzaje:
Wskazujące adresata
Nie wskazujące adresata

Wiążące w całości
Notyfikowane adresatom

Question 86

AKTY NIEWIĄŻĄCE:

Answer 86

Zalecenie > motywuje do podjęcia działań

Opinie > komentarz

Question 87

Najważniejsze daty w historii Polski w UE

Answer 87

Uroczyste podpisanie Traktatu akcesyjnego – Ateny 16.04.2003
Wejście w życie – 1.05.2004

Question 88

Etapy akcesji państwa do struktur UE

Answer 88

1. Złożenie wniosku o członkostwodo Rady UE.
2. Wydanie opinii przez Komisję Europejską (avis).
3. Uzyskanie oficjalnego statusu kandydata.
4. Rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych.
5. Przygotowanie instrumentów akcesji: traktat 6. akcesyjny, akt akcesji i akt końcowy.
6. Podpisanie traktatu akcesyjnego.
7. Ratyfikacja traktatu członkowskiego.
8. Oficjalne członkostwo w UE.

Question 89

Prawa wynikające z obywatelstwa UE

Answer 89

swobodnego przemieszczania się i pobytu w UE;

ochrony przed dyskryminacją ze względu na ich przynależność państwową;

głosowania i kandydowania w wyborach lokalnych i w wyborach do Parlamentu Europejskiego niezależnie od miejsca pobytu w UE oraz

otrzymania pomocy ambasady lub konsulatu innego państwa członkowskiego UE, gdy przebywają poza UE, a ich własne państwo członkowskie nie ma ambasady ani konsulatu w danym państwie. W takich przypadkach konsulaty lub ambasady powinny traktować wszystkich obywateli UE dokładnie tak, jak traktowałyby własnych obywateli.

Question 90

Prawo petycji

Answer 90

Obywatele UE mają także prawo składania petycji do Parlamentu Europejskiego.

Petycje te muszą dotyczyć spraw, które dotykają obywateli bezpośrednio i które wchodzą w zakres działań Unii Europejskiej. Obywatele mogą składać petycje indywidualnie lub wspólnie z innymi obywatelami.

Prawo to jest zapisane również w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej (art. 44).

W rzeczywistości nie tylko obywatele UE korzystają z tego prawa: każdy, kto mieszka w UE, może zwrócić się z petycją do Parlamentu Europejskiego.

Komisja Petycji Parlamentu Europejskiego otrzymuje te petycje i rozpatruje je.

Question 91

Prawo do wniesienia skargi dotyczącej niewłaściwego administrowania

Answer 91

Obywatele UE mają prawo zwracać się do Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich o zbadanie przypadków niewłaściwego administrowania w działaniach unijnych instytucji, organów, urzędów lub agencji.

W tym przypadku również nie tylko obywatele UE korzystają z tego prawa: każdy, kto mieszka w UE, może zwrócić się do Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich o zbadanie sprawy.

Question 92

Europejska inicjatywa obywatelska

Answer 92

Obywatele UE mogą również uczestniczyć w europejskiej inicjatywie obywatelskiej.

Inicjatywa obywatelska, wprowadzona na mocy Traktatu z Lizbony, przewiduje, że milion obywateli z co najmniej jednej czwartej państw członkowskich UE może zwrócić się do Komisji Europejskiej o przedstawienie wniosku dotyczącego aktów prawnych UE. Komisja sprawdza, czy wniosek dotyczy tematu, nad którym może prowadzić prace.