DNA en overerving Flashcards
Waar bevindt het DNA zich?
In onze chromosomen die zich in de kern van de cel bevinden
Uit welke stof bestaat een chromosoom? (1)
Deze stof bestaat uit (2):
Chromatine
DNA + eiwitten (histonen)
Wat is DNA precies?
Een erfelijk materiaal met een zelf-replicerend vermogen en bestaat uit genen
kan repliceren (replicatie); DNA polymerase (enzym) Voorbeeld: bij celdeling worden beide strengen gekopieerd d.m.v. DNA polymerase
Wat vormen genen en waar coderen ze voor?
Genen vormen de blauwdruk voor het lichaam en coderen voor alle eiwitten
Er bevindt zich zo’n 2 meter DNA per cel. Het ligt sterk opgerold rondom vele eiwitten. Hoe worden deze eiwitten genoemd?
Histonen
De DNA streng bestaat uit een lange keten met een dubbele helix. Waardoor wordt deze keten gevormd en hoe wordt de dubbele helix ook wel genoemd?
Suikermolecuul(blauw) en fosfaatgroep(geel)
Backbone DNA
De dubbele helix (backbone) bestaan uit 4 basen. Welke zijn dit en waarmee vormen zij een paar?
A = adenine T = thymine G = guanine C = cytosine
A gaat samen met T
G gaat samen met C
andersom gaat niet
(DNA) Replicatie en wat is hiervoor nodig? (2)
- Kopiëren van beide DNA-strengen bij de celdeling: DNA synthese
- DNA polymerase
DNA polymerase =
Een enzym die nodig is om het kopieerproces in gang te zetten
Leg transcriptie uit in 4 stappen:
Transcriptie: eerste stap in het aanmaken van eiwitten
- De anti-sense streng van DNA wordt afgelezen (de mal waarop mRNA koppelt);
- Er wordt een letterlijke kopie gemaakt (van de sense streng) in de vorm van mRNA;
- RNA polymerase benodigd (enzym*);
- mRNA gaat verbolgens naar ribosoom waar eiwit
= het maken van eiwitten waarbij er een mRNA
molecuul wordt gevormd door het aflezen van de anti-sense streng
van het DNA (1 DNA streng nodig om mRNA molecuul te
produceren)
RNA polymerase =
Een enzym die nodig is om het transcriptieproces in gang te zetten
RNA verschilt iets van DNA, wat zijn de verschillen? (3)
- Heeft een OH groep meer
- In het RNA wordt T vervangen door U
- RNA bestaat uit een enkele helix
Hoe gaat de productie van een eiwit in zijn werking?
Het start bij het DNA > DNA bevat alle genen waar de code voor eiwitten in zit > voor het maken van eiwitten is transcriptie nodig > DNA wordt omgezet naar RNA (in de kern) > mRNA kan de kern verlaten > mRNA molecuul is ontstaan met een bepaalde code > Translatie is nodig om de code om te zetten in een eiwit (cytoplasma)
Waaruit bestaan eiwitten en wat zijn dit?
Uit een keten van aminozuren: dit zijn de kleinste bouwstenen van een eiwit, het is het ruwe eiwit (is nog niet functioneel)
Wanneer kan een eiwit als functioneel worden beschouwd?
Als de keten van aminozuren in een bepaalde patroon is opgevouwen of pas na samenstelling met een ander eiwit
Een eiwit wordt gevormd door 4 verschillende eiwitstructuren. Welke zijn dit en wat doen ze?
- primaire structuur =aminozuren in een bepaalde volgorde
- secundaire structuur = eiwit wordt gevouwen in een bepaald patroon: helix of sheet
- tertiaire structuur =eiwit wordt gevouwen in een ruimtelijke structuur om functioneel te zijn
- quaternaire structuur =samenstelling van eiwitten voor een bepaalde functie
Genen zijn overerfbaar. Wat bepaalt het genotype?
Alle genen die je hebt
Wat bepaalt het fenotype?
De genen coderen voor eiwitten en die eiwitten bepalen je uiterlijke verschijningsvorm (oog-, haarkleur, bloedgroep)
genotype XX =
genotype XY =
Fenotype vrouw
Fenotype man
Wat zijn allelen?
Uit hoeveel allelen bestaat een gen?
Allelen zijn de varianten waarin een gen kan voorkomen. Dubbele genen worden allelen genoemd
Elk gen heeft 2 allelen (1 van je vader en 1 van je moeder)
Er bestaan dominante en recessieve allelen:
- Recessief allel =
- Dominant allel =
- komt alleen tot uiting als je er 2 van hebt
- domineert altijd over het recessieve allel (bij 1 allel ziek)
Intermediar =
onvolledige dominantie: mengvorm (bijvoorbeeld bij bloemen)
Co-dominantie =
Beide allelen even dominant. Bijvoorbeeld bloedgroep: AB
Autosomale overerving =
Heterosomale overerving =
overerving die niet X-gebonden is
overerving die wel X-gebonden is
