dna ac etifeddiaeth

Question 1

beth yw’r ochrau yn cynrychioli ar ysgol y strwythur dna?

Answer 1

siwgr + ffosffad

Question 2

beth yw’r grisiau yn cynrychioli ar ysgol y strwythur dna?

Answer 2

basau

Question 3

beth yw’r basau gwahanol?

Answer 3

• g = gwanin
• c = cytosin
• a = adenin
• t = thymin

Question 4

beth yw enw’r siap dna?

Answer 4

helix dwbl

Question 5

pwy darganfyddodd y styrwythur dna?

Answer 5

watson + crick

Question 6

beth ydy trefn y basau yn y dna yn rheoli?

Answer 6

trefn yr asidau amino mewn protein

Question 7

beth yw’r siapau wahanol yn cynrychioli wrth creu protein?

Answer 7

asidau amino

Question 8

beth ydy’r llythrenau wahanol yn cynrychioli wrth creu protein?

Answer 8

basau

Question 9

beth yw’r cod tripled?

Answer 9

3 bas (3 llythyren) = 1 asid amino (1 siap)
- llawer o asidau amino = 1 protein -

Question 10

beth yw dyffiniad ffenoteip?

Answer 10

ymddangosiad allanol yr alelau - e.e. llygaid brown (gair)

Question 11

beth yw dyffiniad genoteip?

Answer 11

y ddau alel sydd gan person - e.e. Bb (dau llythyren)

Question 12

beth yw dyffiniad trechol?

Answer 12

alel sydd pob tro yn cael ei mynegi (dominant) - e.e. B (prif llythyren)

Question 13

beth yw dyffiniad enciliol?

Answer 13

alel sydd ddim ond yn cael ei mynegi os mae 2 copi ohono - e.e. b (llythyren bach)

Question 14

beth yw dyffiniad heferosygaidd?

Answer 14

2 alel gwahanol - e.e. Bb

Question 15

beth yw diffiniad homosygaidd?

Answer 15

fersiynau wahanol o’r un genyn - e.e. llygaid brown, glas, gwyrdd

Question 16

beth yw dyffiniad genyn?

Answer 16

cydran / darn o dna

Question 17

beth yw F1?

Answer 17

yr epil (offspring - babi) sy’n cael ei greu wrth croesi 2 rhiant

Question 18

beth yw F2?

Answer 18

2 unigolion / rhiant o F1 yn cael ei groesi

Question 19

beth yw atgenhedlu?

Answer 19

creu bywyd newydd (creu epil)

Question 20

beth yw’r dau math o atgenhedlu?

Answer 20

rhywiol + anrhywiol

Question 21

beth yw atgenhedlu anrhywiol?

Answer 21

(asexual reproduction)
- un rhiant
- dim gamentau (wy / sberm)
- epil yn unfath genetig
- mitosis

Question 22

beth yw atgenhedlu rhywiol?

Answer 22

(sexual reproduction)
- dau rhiant
- cynnwys gamentau (wy / sberm)
- epil yn gwahanol yn genetig
- meiosis

Question 23

beth yw clon?

Answer 23

epil sy’n unfath genetig i’r rhiant (e.e. atgenhedlu anrhywiol)

Question 24

beth yw mwtaniad?

Answer 24

newid yn y dna + dilyniant basau

Question 25

beth yw mwtaniad niweidiol yn achosi?

Answer 25

niwed / lleihau siawns o goroesi (e.e. clefyd etifeddol)

Question 26

beth yw mwtaniad niwtral?

Answer 26

dim positif neu negatif (e.e. lliw llygaid glas)

Question 27

beth yw mwtaniad buddiol yn gwneud?

Answer 27

cynnyddu’r siawns o goroesi (e.e. newid ei lliw ffwr i fod yn cuddliw)

Question 28

beth sy’n achosi mwtaniad?

Answer 28

pelydrau-x, uv, ymbelydredd, gama, cemegion

Question 29

beth yw proffilio geneteg?

Answer 29

ble mae dna yn cael ei dorri lawr i creu patrwm / bandiau unigryw

Question 30

beth yw camau proffilio geneteg?

Answer 30

1. cymryd sampl gwaed
2. tynnu allan dna
3. ensymau yn cael ei dorri allan o’r dna
4. dna yn cael ei wahanu mewn gel trwy maint
5. staenio i wneud yn fwy weladwy

Question 31

beth yw cromosom?

Answer 31

adeiledd a geir y tu mewn i gnewyllyn cell

Question 32

beth ydy cromosom yn cynnwys?

Answer 32

proteinau a dna wedi’u trefnu’n enynnau

Question 33

beth ydy cromosomau’n cael ei storio o fewn y cell?

Answer 33

yn y cnewyllyn

Question 34

sawl cromosom sydd gyda cell arferol dynol?

Answer 34

46

Question 35

sawl cromosom sydd gyda cell person efo syndrom down?

Answer 35

47

Question 36

sawl cromosom sydd gyda cell sberm?

Answer 36

23

Question 37

sawl cromosom sydd gyda cell wy?

Answer 37

23

Question 38

beth ydy xx yn cynrychioli?

Answer 38

cromosom benywaidd

Question 39

beth ydy xy yn cynrychioli?

Answer 39

cromosom gwrwaidd