Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

TGAU BIOLEG > ymateb a rheoleiddio > Flashcards

ymateb a rheoleiddio Flashcards

1
Q

beth yw’r system nerfol?

A

system sy’n anfon negeseuon yn ol ac ymlaen rhwng yr ymennydd a’r corff

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

beth ydy’r ymennydd yn rheoli?

A

holl swyddogaethau’r corff

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

ble mae’r madruddyn y cefn yn rhedeg i?

A

o’r ymennydd i lawr trwy’r cefn

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

beth yw swydd y system nerfol?

A
  • rheoli’r corff
  • cyd-drefnu’r corff
  • rheoli beth chi’n meddwl amdan
  • rheoli beth dydych chi ddim yn meddwl amdan (e.e. curiad calon)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

beth yw’r dau cyd-rhan y brif system nerfol?

A

yr ymennydd + madruddyn y cefn

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

beth yw nerfgelloedd?

A

nerfau sy’n anfon negeseuon trydannol at ffurf ysgogiadau nerfol (nervous impulses)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

ble gallwch ffeindio’r niwron relai?

A

yn yr ymennydd a madruddyn y cefn

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

beth ydy’r niwron relai yn gwneud?

A

caniatau i niwronau synhwyraidd ac echddygol i gyfathrebu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

beth ydy’r niwron synhwyraidd yn gwneud?

A

trosi math penodol o ysgogiad, trwy eu derbynyddio, yn botensial gweithredu neu botential derbynnydd graddedig

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

beth ydy’r niwron echddygol yn gwneud?

A

cario signalau i’r cyhyrau neu’r chwarrenau i helpu i symud a gweithredu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

beth yw organau synhwyro?

A

organau sy’n helpu casglu gwybodaeth am yr hyn sy’n digwydd o’n cwmpas

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

beth ydy’r trwyn yn gwneud?

A

arogli - trwy for yn sensitif i gemegion yn yr aer

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

beth ydy’r tafod yn gwneud?

A

blasu - trwy for yn sensitif i gemegion mewn bwyd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

beth ydy’r llygaid yn gwneud?

A

gweld - trwy fod yn sensitif i arddwysedd golau

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

beth ydy’r clustiau yn gwneud?

A

clywed - trwy for yn sensitif i sain

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

beth ydy’r croen yn gwneud?

A

teimlo - trwy fod yn sensitif i gwres, poen, a gwasgedd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

beth yw gweithred atgyrch?

A

ymateb sydyn ac anwirfoddol i ysgogiadau

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

beth ydy gweithred atgyrch yn gwneud?

A

helpu organebau i addasu yn gyflym i amgylchiadau anffafriol a allai achosi niwed corffol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

pam mae gweithred atgyrch yn bwysig?

A

gan mae’n amddiffyn y corff rhag niwed (e.e. tynnu nol, blincio, lleihad cannwyll y llygaid)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

beth yw stimwlws?

A

newid yn yr amgylchedd (e.e. golau)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

beth yw derbynnydd?

A

yr organnau synhwyro (e.e. llygaid, trwyn, croen, tafod, clustiau)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

beth yw effeithydd?

A

cyhyr neu chwarrenau hormon sy’n achosi’r ymateb

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

beth yw homeostasis?

A

broses ddeinamig o gynnal amgylchedd cyson yn y corff

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

beth mae homeostasis yn gwneud?

A

newid amodau mewnol yn ol yr angen i oroesi heriau allanol (e.e. lefel glwcos y gwaed, tymheredd y corff)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

pam mae homeostasis yn bwysig?

A

hebddo, ni fydd y brosesau bywyd a’r ensymau yn gweithio’n iawn yn y corff

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

beth yw hormonau?

A

negeseuwyr cemegol wedi’i wneud allan o brotein

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

beth yw swydd hormonau?

A

rheoli’r nifer o brosesau homeostasis sydd yn digwydd yn y corff

28
Q

beth yw enghreifftiau o hormon?

A

inswlin, oestrogen, testosteron, cortisol

29
Q

sut mae hormonau yn teithio o gwmpas y corff?

A

trwy’r gwaed

30
Q

beth ydy hormonau yn effeithio ar?

A

popeth o siwgr gwaed i bwysedd gwaed, twf a ffyddlondeb, ysfa rhywiol, metaboledd, cwsg, y ffordd rydym yn meddwl ac ymddwyn trwy’r dydd

31
Q

beth yw inswlin?

A

hormon creuwyd yn y pancreas

32
Q

beth ydy inswlin yn gwneud?

A

caniatau i’r corff defnyddio glwcos ar gyfer egni

33
Q

beth yw glwcos?

A

math o siwgr a geir mewn llawer o garbohydradau

34
Q

beth yw swydd inswlin?

A

troi glwcos i glycogen

35
Q

beth yw pwrpas inswlin?

A

rheoleiddio cyflenwad ynni’r corff trwy cyd-bwyso lefelau microfaetholion yn ystod y cyflwr bwydo

36
Q

beth yw diabetes math 1?

A

ble mae’r pancreas methu cynhyrchu inswlin / ond yn cynhyrchu bach ohono

37
Q

beth mae inswlin yn helpu?

A

siwgr gwaed, trwy helpu i mewn i’r celloedd yn y corff i’w defnyddio fel egni

38
Q

beth yw’r hafaliad inswlin?

A

glwcos - (inswlin) - glycogen

39
Q

beth fydd yn digwydd heb inswlin?

A

ni all siwgr gwaed fynd i mewn i gelloedd, ac felly bydd yn cronni yn y llif gwaed - lefelau glwcos yn aros yn rhy uchel (peryglus i’r corff)

40
Q

beth yw diabetes?

A

problem storio glwcos + creu inswlin

41
Q

beth ydy diabetes math 1 yn cael ei achosi gan?

A

genynnau a ffactorau amgylcheddol

42
Q

beth yw diabetes math 2?

A

pam nad yw’r celloedd yn ymateb yn iawn i’r inswlin a gynhyrchir

43
Q

beth gall lefelau uchel o glwcos arwain at?

A

hyperglycemia (lefelau glwcos uchel iawn)

44
Q

beth ydy diabetes math 2 yn cael ei achosi gan?

A

gor-dewdra + henoed

45
Q

sut gall diabetes math 1 cael ei drin?

A
  • cymryd / chwistrelli inswlin
  • cyfri carbohydradau, brasterau, protein
  • monitro siwgr gwaed yn aml
  • bwyta bwydydd iach
  • ymarfer corff rheolaidd
  • cadw pwyau iach
46
Q

sut gall diabetes math 2 cael ei drin?

A
  • bwyta’n dda
  • symud mwy
  • colli pwyau
  • cymryd metformin (tabled)
  • cefnogaeth iechyd meddyliol + emosiynol
47
Q

beth yw symptomau diabetes math 1?

A
  • teimlo’n sychedig
  • ty bach yn aml
  • gwlychu’r gwely
  • colli pwysau’n gyflym bed geisio
  • mood changes
  • teimlo’n flinedig / wan
  • golwg aneglus
48
Q

beth yw symptomau diabetes math 2?

A
  • ty bach yn aml
  • syched parhaus
  • teimlo’n flinedig iawn
  • cosi o amgylch yr ardal genital
  • toriadau sy’n gwella’n araf
  • golwg aneglus
  • lens y llygaid yn sychu
49
Q

beth yw’r dau math o profi am diabetes?

A

prawf wrin + prawf gwaed

50
Q

sut ydy wrin yn cael ei brofi am diabetes?

A
  1. rhoi sampl mewn profdiwb
  2. ychwanegu bendics
  3. rhoi’r profdiwb mewn i bicer o dwr berwedig
  4. bendics coch bricsen = glwcos yn bresennol / bendics glas = dim glwcos
51
Q

beth yw adborth negatif?

A

ble mae’r corff yn ymateb pryd mae’r lefelau yn mynd yn rhy uchel neu’n rhy isel, i dychwelyd i normal

52
Q

pryd mae’r pancreas my rhyddhau inswlin?

A

os mae lefelau glwcos y gwaed yn rhy uchel

53
Q

beth yw swydd glwcagon?

A

troi glycogen mewn i glwcos

54
Q

pryd mae’r pancreas yn rhyddhau glwcagon?

A

os mae lefelau glwcos yn rhy isel (e.e. ymarfer corff, heb bwyta am cyfnod hir)

55
Q

beth yw’r cyhyr sythu?

A

cyhyr sy’n cyfangu + gwneud i’r blewyn sefyll yn syth

56
Q

beth yw’r mandwll chwys?

A

twll ar arwyneb y croen sy’n gadael chwys allan

57
Q

beth yw’r dwythell chwys?

A

tiwb sy’n cludo chwys allan o’r chwarren chwys i’r mandwll chwys

58
Q

beth yw’r chwarren chwys?

A

ble mae chwys yn cael ei gynhyrchu

59
Q

beth sy’n digwydd wrth crynnu?

A

cyhyrau yn y corff yn cyfangu ac ymlacio sy’n achosi i’r esgyrn cyfagos i rwbio yn erbyn ei gilydd - achosi ffrithiant + rhyddhau gwres

60
Q

beth yw pwrpas crynnu?

A

ffrithiant o’r broses yn achosi rhyddhad o wres i’r corff, ac fydd gwres yn cynyddu tymheredd y corff

61
Q

beth yw fasoymlediad?

A

ble mae’r capilariau gwaed yn mynd yn mwy llydan ac mwy o gwaed yn agos i arwyneb y croen (gwyneb / croen coch), felly mwy o wres yn cael ei golli

62
Q

beth yw pwrpas fasoymlediad?

A

cynyddu swm a cyflymder y gwaed sy’n llifo i’r croen trwy ledu’r pibellau gwaed yn canitau colli mwy o wres a trwy hynnu lleihau tymheredd y corff

63
Q

beth yw fasogyfyngiad?

A

ble mae’r capilariau gwaed yn mwy cil ac llai o waed yn agos i arwyneb y croen (gwyneb / croen gwelw), felly llai o wres yn cael ei golli

64
Q

beth gall fasogyfyngiad fod yn adwaith i?

A

oerfel, straen, ysmygu, meddyginiaeth, neu gyflyrau meddygol sylfaenol

65
Q

beth sy’n digwydd wrth i blew sefyll i fynnu?

A

cyhyrau sythu yn cyfangu sy’n achosi i’r blewyn syfyll i fynu’n syth - aer yn cael ei drapio sy’n ymddwyn fel ynysydd sy’n lleihau faint o wres sy’n cael ei golli

66
Q

beth sy’n digwydd wrth i blew gorwedd yn wastad?

A

cyhyryn sythu yn ymlacio sy’n achosi i’r blewyn i orwedd yn wastad - llai o aer yn cael ei drapio sy’n cynyddu faint o wres sy’n cael ei golli o’r corff

67
Q

beth sy’n digwydd wrth chwysu?

A

chwys yn cael ei greu yn y chwarren chwys ac yn symud lan trwy’r dwythell chwys trwy’r mandwll chwys i arwyneb y croen - colli gwres gan ei fod yn anweddu (defnyddio fel egni)

TGAU BIOLEG (5 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions