Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

graad 10 Lewenswetenskap 2024 > die cheie van lewe > Flashcards

die cheie van lewe Flashcards

1
Q

Definisie van Anorganiese Verbindings

A

Anorganiese verbindings: Chemiese verbindings sonder koolstof, nie deur lewende organismes gemaak nie.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Voorbeelde van Anorganiese Verbindings

A

Voorbeelde: Water en minerale soute.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Belang van Water

A

Belangrikste anorganiese verbinding vir lewe.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Funksies van Water in Lewende Organismes

A

Oplosmiddel vir organiese en anorganiese stowwe.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Oplosmiddel

A

Minerale soute los op in water vir plantwortels.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Medium vir Chemiese Reaksies

A

Alle chemiese reaksies vind in water plaas.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Reagens tydens Hidrolise

A

Water breek polimere af tot monomere.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Vervoer

A

Voedingstowwe en afvalstowwe word in water vervoer.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Smeermiddel

A

Water vergemaklik kou en sluk prosesse.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Regulering van Liggaamstemperatuur

A

Sweetverdamping help liggaam afkoel.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Vorm en Stewigheid

A

diere soos jellyvisse het hidrostatiese skelette (vloeistof gevulde liggame) wat vorm en stewigheid aan hul liggame bied. In die vakuole van plantselle veroorsaak water n druk wat van binne af teen die selwand druk. Die druk word turgordruk genoem en hou plantselle stewig.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Belang van Minerale Soute

A

Anorganiese stowwe in rotse en grond, noodsaaklik vir lewe.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Absorpsie van Minerale

A

Plantwortels absorbeer minerale soute uit die grond.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Makrovoedingstowwe

A

Minerale soute in groot hoeveelhede benodig

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Mikrovoedingstowwe

A

Minerale soute in klein hoeveelhede benodig.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Bemestingstowwe

A

Aanvulling van minerale tekorte in grond.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Risiko van Oorbenutting

A

Swaar reën kan minerale uitspoel, lei tot eutrofikasie.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Fosfaat en Algebloei

A

Toename in fosfaat veroorsaak algebloei.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Ontbinding en Suurstoftekort

A

Ontbinding put water se suurstofvoorraad uit.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Impak op Waterplante

A

Algebloei veroorsaak dood van waterplante.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Eutrofikasie Definisie

A

Toename in voedingsstowwe in ‘n ekosisteem.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Oorsake van Eutrofikasie

A

Kunsmisgebruik, stedelike afvloeiing, en industriële aktiwiteite.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Gevolge van Eutrofikasie

A

Algebloei, suurstoftekort, en sterftes van waterorganismes.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Beheer van Eutrofikasie

A

Beperking van kunsmisgebruik en waterbestuurspraktyke.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Herstel van Ekosisteme

A

Regulerende maatreëls vir herstel van eutrofikasie-geaffekteerde gebiede.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

wat is die definisie van n verbinding?

A

n suiwer stof wat uit ander eenvoudiger stowwe(elemente) opgebou is.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

noem 7 basiese eienskappe van lewe wat n lewende organisme vertoon.

A

voortbeweging, respirasie, prikkelbaarheid, groei, voortplanting, ekskresie, voeding

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

wat is n sel?

A

die kleinste eenhied van lewe wat organelle bevat.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

wat is n weefsel?

A

n groep eenders gedifferensieerde selle wat n gemeenskaplike funksie verrig.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

wat is n orgaan?

A

n groep verskillende weefsels wat saamwerk om n geeenskaplike, spesifieke funksie te verrig.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

definieer en gee 2 voorbeelde van anorganiese verbindings.

A

chemiese verbindings wat nie die element koolstof bevat nie en nie deur lewende organismes vervaardig word nie, bv. water en minerale soute.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

definieer en gee 2 voorbeelde van organiese stowwe.

A

chemiese verbindings wat die element koolstof bevat en word deur lewende organismes vervaardig, bv. koolhidrate en lipiede.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

wat is die chemikaliee wat gebruik word om vir stysel te toets?

A

jodium oplossing

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

wat is die chemikaliee wat gebruik word om vir glukose te toets?

A

benedict-oplossing

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

noem drie groepe koolhidrate, met drie voorbeelde by elk.

A

monosakkariede, bv. glukose, fruktose en galaktose
disakkariede, bv. maltose, sukrose, laktose
polisakkariede, bv. stysel, glikogeen, sellulose

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

noem 3 voedings funksies van water

A

dien as oplosmiddel, voorsien n vloeistofmedium waarin chemiese reaksies plaasvind, dien as n reagens tydens hidrolise

37
Q

watter bestandeel van rooibloedliggaampies bevat yster?

A

hemoglobien

38
Q

noem 1 siekte wat in mense veroorsaak as gevolg van n tekort van yster.

A

anemie of bloedarmmoede

39
Q

wat is versadigte vette? gee 2 voorbeelde

A

versadigde vette is hoofsaaklike van dierlike oorsprong en is vaste stowwe teen kaer-tempratuur bv, botter en varkvet.

40
Q

wat is onversadigde vette en gee 2 voorbeelde

A

onversadigde vette is van plantaardige oorsprong en is n vloeistof teen kamertempratuur bv. olyfolie en sonneblom olie

41
Q

definieer aterosklerose

A

hoe vlakke van cholestrol in die bloed veroorsaak vetaanplaksels in slagare, wat dit vernou. hierdie vernouing staan bekend as aterosklerose en bloedplaaitjies pak hier saaam om n bloedklont te vorm.

42
Q

beskryf die rol van cholestrol in n hartaanval.

A

indien n kroonslagaar blokkeer word deur n bloedklont wat as gevolg van aterosklerose gevorm word, ontvang die hartspierweefsel nie suurstof nie en kan nie funksioneer nie. dit gee aanleiding tot n hartaanval.

43
Q

beskryf die rol van cholestrol in angina.

A

indien die kroonslagaar gedeeltelik geblokkeer word deur n bloedklont wat as gevolg van aterosklore gevorm is, is daar beperkte suurstoftoevoer na die hart. die persoon word baie gouer moeg en tydens strawwe oefening of stres kan n pyn op die bors ervaar word.

44
Q

gee die funksie van h2O in die menslike liggaam?

A

oplosmmiddel/medium vir chemiese reaksies/reagens tydens hidrolise/vervoermmiddel/smeeriddel/reguleer liggaamstempratuur

45
Q

wat is die funksie can Ca in die menslike liggaam?

A

bou sterk bene en tande, word benodig vir bloestolling en speel n rol in deurlatendheid van selmembrane.

46
Q

wat is die funksie van Na in die menslike liggaam?

A

Na handhaaf die waterbalans in liggaam/help met spiersametrekking en beheer hartritme

47
Q

noem 3 moontlike redes hoekom bokmelk verdun moet word oordat mensbabas dit kan drink

A

proteieninhoud te hoog, Na/Ca te hoog en vitamien c te hoog

48
Q

noem 4 redes hoekom proteiene deur mens babas benodig word.

A

strukturele koponent van protoplasma en selmembrane. boustof.
speel rol in deurlatenheid van selmembrane.
reserwe-energiebron

49
Q

noem die siektes toestand wat in n kind kan ontstaan indien daar n tekort aan vitamien C in die dieet is.

A

skeurbuik.

50
Q

wat is die algemene doel van vitamiene in die menslike liggaam.

A

vitamiene is nodig vir normale metabolisme, groei en ontwikkeling van die menslike liggaam.

51
Q

watter voedingstowwe voorkom kropgeswel(goiter)?

A

jodium

52
Q

watter voedingstowwe voorkom bloedarmoede?

A

yster

53
Q

watter voedingstowwe voorkom beri-beri?

A

vitamien B1

54
Q

water oplosbare vitamiene

A

B-vitamiene en vitamiene c

55
Q

vet oplosbare vitamiene

A

vitamiene A,D,E,K

56
Q

waarom is dit nodig dat boere op n gereelde basis bemestingstowwe in bewerkte grond, waar gewasse gekweek en gereeld geoes word, moet inwerk?

A

oorbewerkte grond se minerale soute word uit geput en moet voortdurend aangevul word omm gewasse van die noodsaaklike minerale soute te voorsien.

57
Q

bespreek die probleem wat ontstaan wanneer kunsmis deur die uitloging in riviere en damme beland.

A

dit veroorsaak drastiese toename in die groei van varswater alge(algebloei). hierdie drastiese toename in alge blokkeer die sonlig van ander fotosinteerende organismes, wat die dood van baie waterplante tot gevolg het.
hierdie dooie organiese materiaal moet ontbind word, wat lei tot n groot toename in bakteriee.
ontbinding benodig O2
hierdie grootskaalse ontbindingsproses sal die o2-voorraad in die water uitput
groot hoeveelede vis en ander waterorganismes sterf as gevolg van n O2-tekort
hierdie verskynsel staan bekend as eutrofikasie.

58
Q

watter vitamiene verhoed nagblindheid en xerotalmie(uitdroging van die korneas)? Gee voorbeelde van die bronne waar dit gevind kan word.

A

n tekort van vitamiene A veroorsaak nagblindheid en korneas. Vitamiene A kan in geelgroente, visolie, lewer, eiergeel

59
Q

watter vitamiene verhoed beri-beri en in watter bronne kan hierdie vitamiene gevind word?

A

tekort aan vitamiene b veroorsaak beri-beri, vitamiene b kan in bruin rys, volgraanbrood, suurdeeg en en peulgroente gevind word.

60
Q

watter vitamiene verhoed skeurbuik en in watter bronne kan hierdie vitamiene gevind word?

A

skeurbuik word deur n tekort van Vitamiene c veroorsaak en die bronne waarin dit gevind word is sitrusvrugte, tamaties, koejawels, ggroen blaargroente

61
Q

watter vitamiene verhoed ragitis en in watter bronne kan dit gevind word?

A

n tekort van vitamine d kan lei tot ragitis en vitamiene d kan in ollierige vis, eiergeel, lewer en melk gevind word.

62
Q

watter gebreksiekte word deur n tekort aan vitamiene E veroorsaak? in watter bronne kan hierdie vitamiene gevind word?

A

n tekort aan V E kom slede voor maar kan lei tot neurologiese problee a.g.v swak geleiding van senuwee inpulse. vitamiene E kan in blaaragtige groente, bv. spinasie en kropslaai, sonneblomsaad, volgraan en korringkiem gevind word.

63
Q

n mikrovoedingstof wat noodsaaklik is vir die vorming van hemoglobien

A

yster

64
Q

n makrovoedingstof wat n komponent van ATP is

A

fosfor

65
Q

n anorganiese verbinding wat n reagens in hidrolise is

A

water

66
Q

n makrovoedingstof wat noodsaaklik is vir die vorming van aminosure, maar nie vir die vorming van koolhidrate en vette nie.

A

stikstof

67
Q

n mikrovoedingstof wat in chlorose by plante voorkom

A

yster

68
Q

noem 4 funksies van vette in die menslike liggaam

A

Reserwe-energiebron
Isoleringsmeteriaal
Skokabsorpsie
Strukturele bestandeel van selmembrane

69
Q

definieer die term ensiem

A

n biologiese katalisator wat n chemiese reaksie versnel, deur die aktiveringsenergie te verlaag, sonder om self deur die reaksie varander te word.

70
Q

noem 4 eienskappe van ensieme

A

Almal is proteiene
Sensitief vir hoe temprature, denatuur by hoe temp en onaktief by lae temp
Sensitief vir pH verandering-denatuur
Substraatspesifiek

71
Q

definieer “optimumtempratuur”

A

dit is die tempratuur waarby ensieme die beste funksioneer

72
Q

definieer katalisators

A

stowwe wat chemiese reaksies versnel

73
Q

verduidelik waarom dit ongewoon is om n ensiem van 60 grade te he

A

ensieme is sensitief vir hoe temprature en denatuur gewoontlik by hoe temprature soos 60 grade

74
Q

noem 2 ander eienskape van ensieme wat niie klaar hierbo genoem is nie

A

sensitief vir pH veranderinge en is substraatspesifiek

75
Q

noem 2 onskadelike produkte waarin waterstofperoksied afgebreek word

A

water en suurstof

76
Q

katalase is n ensiem. wat is die funksie van n ensiem?

A

n ensiem is n biologiese katalisators wat n chemiese reaksie versnel

77
Q

(vervolgende vraag)watter voordeel hou hierdie funksie, in die vorige vraag benoem, by hierdie spesifieke reaksie vir n mens in?

A

die giftige stof word so gou as moontlik omgeskakel in onskadelike stowwe wat vergiftiging van liggaamsweefsels voorkom.

78
Q

(vervolgende vraag)hoe kry die ensiem dit reg om sy funksie te verrig?

A

die ensiem verlaag die aktiveringsenergie wat nodig is vir die reaksie om plaas te vind.

79
Q

gee n naam vir die proses waardeur glukose uit die polimeer vrygestel word.

A

hidrolise

80
Q

watter deel van n lewendige diersel beheer toe die toegang tot glukosemolekules?

A

selmembraan

81
Q

Sommige karnivore produseer nie styselafbrekende ensieme in hulle speeksel nie. gee n rede hiervoor.

A

karnivore eet vleis, wat geen stysel bevat nie.

82
Q

aan watter groep organiese verbindings behoort DNA en RNA?

A

nukleiensure

83
Q

waar kom DNA voor?

A

DNA kom in die kernplasma van die selkern voor, waar dit deel uitmaak van die chromatiennetwerk of chromosone(gedurende seldeling)

84
Q

wat is DNA se funksie(s)?

A

dra die erflikheidseienskappe en beheer die struktuur en funksies van n sel.

85
Q

waar kom RNA voor?

A

RNA kom in die kernliggaampie en kernplasma van die selkern voor, asook in die sitoplasma, waar dit deel uitmmaak van ribosome.

86
Q

wat is RNA se funksie(s)?

A

speel n rol in proteiensintese deurdat dit verseker dat die amminosure volgens die instruksies van DNA, in n bepaalde volgorde rangskik

87
Q

watter lewensnoodsaaklike anorganiese verbinding, wat in al die voedselsoorte voorkom, moet ook daagliks in sy suiwer vorm ingeneem word?

A

water

88
Q
A

graad 10 Lewenswetenskap 2024 (5 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions