diagnostyka układu krwiotwóczego Flashcards

1
Q

Funkcje krwi:

A

 dostarcza do tkanek i komórek organizmu tlen i substancje odżywcze
 pobiera z komórek dwutlenek węgla i inne zbędne produkty przemiany materii
 transportuje związki regulujące pracę organizmu
 zwalcza czynniki chorobotwórcze
 bierze udział w regulacji temperatury ciała
FIZJOLOGIA TERMOREGULACJI
 bierze udział w utrzymaniu homeostazy organizm

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

hemopoeza -

A

proces wytwarzania i różnicowania się elementów morfotycznych krwi
zachodzący w układzie krwiotwórczym (szpik) poprzez proliferację i dojrzewanie
komórek macierzystych.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

rodzaje szpiku

A
  1. Szpik kostny czerwony – wykazujący największą aktywność krwiotwórcza (ok. 50%
    ogólnej masy szpiku u ludzi zdrowych)
  2. Szpik kostny galaretowaty – barwy brunatnej, o mniejszej aktywności
    krwiotwórczej, postać przejściowa pomiędzy szpikiem czerwonym a żółtym
  3. Szpik kostny żółty – praktycznie nieczynny krwiotwórczo, o barwie żółtej,
    w wyglądzie przypominający tkankę tłuszczową
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

pobieranie szpiku - ilość

A

0,5 - 1 ml

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

procedura pobrania szpiku

A
  1. znieczulenie miejscowe
  2. wykonuje TYLKO lekarz
  3. aspiracja do strzykawki specjalną igłą z zachowaniem warunków aseptycznych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

miejsca pobrania szpiku u dzieci

A
  • wyrostek kolczysty kręgu
  • kość piętowa
  • trzon kości piszczelowej.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

miejsca pobrania szpiku u dorosłych

A
  • rękojeść mostka
  • górna część trzonu mostka
  • talerz kości biodrowej w okolicy 2,0 cm poniżej i 2,0 cm ku tyłowi od przedniego górnego kolca
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

linie komórkowe szpiku kostnego

A
  • linia czerwonokrwinkowa (erytrocytarna): krwinki czerwone (erytrocyty),
    l- inia granulocytarna (mielocytarna): granulocyty obojętnochłonne (neutrofile), kwasochłonne (eozynofile), zasadochłonne (bazofile),
  • linia monocytarna: monocyty,
  • linia płytkotwórcza (trombocytarna): płytki krwi (trombocyty),
  • linia limfocytarna: limfocyty
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

szereg czerwonokrwinkowy

A

komórka pnia szpiku
proerytroblast
erytroblast zasadochłonny
erytroblast polichromatofilny
erytroblast ortochromatofilny
retikulocyt
erytrocyt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

retikulocyt

A

pierwsza forma w szeregu czerwonokrwinkowym bez jądra kom,
pozostałości RNA, rybosomów mitochondriów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

wartości referencyjne retikulocytów

A

 Dorośli 5-15% (‰ )
 Noworodki 6-30%(‰ )
o mogą występować we krwi na obwodzie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

parametry retikulocytowe:

A

RMI- wskaźnik dojrzałości retykulocytów
CHr- średnia zawartość hemoglobiny w
retikulocytach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

retikulocytopenia

A

RETYKULOCYTOPENIA
 zmniejszenie liczby retikulocytów we krwi obwodowo poniżej < 5‰
 oznacza niedoczynność erytropoetyczną szpiku kostnego
* na urządzeniach retikulocyty są policzone jako limfocyty, więc uwaga na wynikach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

co to normocyt

A

=prawidłowy erytrocyt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

budowa normocytów

A

 bezjądrzasta komórka o kształcie dwuwklęsłego dysku
 wewnętrzny szkielet błonowy erytrocytu
o sprężyste aktyna i spektryna
 pozbawiona organelli komórkowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

właściwości normocytów

A
  • zdolność zmiany kształtu umożliwia przeciskania się przez włośniczki
  • pełni funkcję transportową
  • głównym składnikiem jest hemoglobina
  • żyje w krążeniu ok. 120 dni
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

szereg płytkotwórczy

A

komórka pnia szpiku
megakarioblast
promegakariocyt
megakariocyt zasadochłonny
megakariocyt kwasochłonny
megakariocyt z płatowatym jądrem
trombocyt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

trombocyty -

A

 to fragmenty cytoplazmy megakariocytów zawierające ziarnistości i szklistą otoczkę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

ile żyje średnio trombocyt

A

czas życia płytek wynosi 7-11 dni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

funkcje plytek krwi, skutki nadmiaru i niedoboru

A

 biorą dział w procesie krzepnięcia krwi
 ich niedobór lub defekt czynnościowy warunkują niektóre typy skaz krwotocznych
 zwiększona ilość usposabia do powikłań zakrzepowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

ile płytek uwalnia jeden megakariocyt w 1h i co się z nimi dzieje po uwolnieniu

A

 w ciągu godziny jeden megakariocyt uwalnia 200-1000 trombocytów, które po
uwolnieniu pozostają przez 2 dni w śledzionie tworząc w niej częściowo
niewymienialną pulę
 inną część stanowi pula wymienialna zawierająca ok. 30% płytek znajdujących się w
krążeniu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

wartości referencyjne nadpłytkowości

A

o nadpłytkowość pierwotna: PLT14>600 x 10^9/L
o nadpłytkowości wtórne: PLT najczęściej 400-600 x 10^9/L

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

nadpłytkowość -

A

nadmierny wzrost liczby płytek krwi we krwi obwodowej, a w mielogramie
wzmożona megakariopoeza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

jak nadpłytkowość sprzyja procesom zakrzepowym i zatorowym

A

na skutek wzmożonej adhezji i agregacji płytek krwi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

główne grupy chorób przebiegających z nadpłytkowością

A

 stany hematologiczne nieproliferacyjne:

 zespoły mieloproliferacyjne i mielodyplastyczne:

 nowotwory niehematologiczne

 zaburzenia immunologiczne

 stany zapalne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

 stany hematologiczne nieproliferacyjne przebiegające z nadpłytkowością:

A
  • choroba Hodkina
  • niedobór żelaza
  • sarkoidoza
  • niedobór witaminy E u niemowląt
  • przewlekłe niedokrwistości hemolityczne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

 zespoły mieloproliferacyjne i mielodyplastyczne przebiegające z nadpłytkowością

A

o czerwienica prawdziwa
o zespół 5q
o idiopatyczna niedokrwistość syderblastyczna
o przewlekła białaczka megakariocytowa
o przewlekła białaczka szpikowa
o trombocytemia pierwotna
o mielofibroza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

 nowotwory niehematologiczne przebiegające z nadpłytkowością

A

o hepatoblastoma
o neuroblastoma (nerwiak zarodkowy, wywodzi się z cewy nerwowej,
najczęściej u niemowląt)
o raki (zwłaszcza rak trzustki)
o inne guzy lite

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

 zaburzenia immunologiczne przebiegające z nadpłytkowością

A

o kolagenozy
o reakcja przeszczepu przeciw biorcy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

 stany zapalne przebiegające z nadpłytkowością

A
  • choroba trzewna
  • przewlekłe zapalenie wątroby
  • wrzodziejące zapalenie okrężnicy
  • gruźlica
  • ostre i przewlekłe stany infekcyjne
  • ostra gorączka reumatyczna
  • reumatoidalne zapalenie stawów
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

najczęściej diagnozowana skaza krwotoczna, która może doprowadzić do anemii -

A

trombocytopenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

wartości referencyjne w trombocytopenii

A

 małopłytkowość, oznacza spadek liczny płytek krwi < 140 x 10^9/L

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

pojawianie się na skórze petechii/=wybroczyn jest objawem -;
jak wyglądają wybroczyny

A

małopłytkowości;
liczne, przeważnie drobne nie znikające po
uciśnięciu sinoczerwone wykwity na skórze

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

objawy trombocytopenii

A
  • skłonność do tworzenia się licznych, przeważnie drobnych nie znikających po uciśnięciu sinoczerwonych wykwitów na skórze zwanych petechiami lub wybroczynami
  • wydłużenie czasu krwawienia, nawracające krwawienie z nosa
  • podskórne i podśluzówkowe wylewy krwawe
  • # $% krwawienie z dziąseł samoistne lub po szczotkowaniu #$%
  • wydłużone krwawienie maciczne podczas miesiączek
  • przewlekłe lub (rzadziej) ostre krwawienia z przewodu pokarmowego
  • 00 dość częste krwawienia do spojówek
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

trombocytopenia wrodzona

A
  • zmniejszona produkcja płytek
  • zespoły rozrostowe z wtórną megakariocytopenią
  • nieprawidłowe rozmieszczenie płytek (splenomegalia i duże krwinki)
  • zakażenia
  • zwiększone niszczenie i zmniejszona produkcja
  • infekcje wewnątrzmaciczne
  • zespół Wiscotta Aldricha (jako małopłytkowość bardzo małych płytek współistniejąca z niedoborem przeciwciał)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

trombocytopenie nabyte

A

leki
związki toksyczne
zakażenia
choroby autoimmunologiczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Małopłytkowość rzekoma EDTA-zależna

A

a) Jest związana z obecnością w surowicy przeciwciał przeciwpłytkowych o charakterze zimnych aglutynin, odpowiedzialne za fałszywe zmniejszenie liczby płytek we krwi pobranej na wersenian (sodowy/potasowy)

b) Występować może zarówno u zdrowych jak i u pacjentów z rozpoznaniem roznych stanów chorobowych
c) Przyczyna „powstawania” w.w przeciwciał jest nieznana
d) Pacjenci nie wykazują tendencji do skazy krwotocznej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

CZYNNIKI WARUNKUJĄCE WYSTĘPOWANIE małopłytkowości rzekomej EDTA-zależnej

A
  1. Choroby nowotworowe:
     Nowotwory płuc
     Chłoniaki nieziarniste
     Ziarnica złośliwa
     Nowotwory krtani, sutka, jajników
     Gammapatie monoklonalne
     Prolaktyno ma
  2. Zmiany naczyniowe
     Zakrzepica żył głebokich kończyn dolnych
     CHNS- zmiany miażdżycowe
     Przemijające niedokrwienie mózgu
     Leki warfaryna, kwas walproinowy
  3. Choroby z autoagresji:
    → Ch.Graversa-Basedowa
    → RZS
    → Plamica małopłytkowa
    → Samoistny toczeń rumieniowaty
    → Toczeń układowy
    → Zespół Sjogrena
  4. Zakażenia
     Różyczka
     Marskość wątroby w przebiegu WYW typu B
     Mononukleoza zakaźna
     HIV
  5. Cukrzyca, niewydolność nerek, oparzenia, po podaniu surowicy anty-D
  6. Zdrowi: kobiety w ciąży, wcześniaki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

etapy przygotowania krwi obwodowej do obserwacji mikroskopowej

A
  1. Pobranie krwi wersenianowej (na antykoagulant)
  2. Wykonanie rozmazu krwi obwodowej
  3. Bawienie rozmazu metodą Grünwalda-Giemsy
  4. Obserwacja mikroskopowa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

pod jakim kątem ułożyć szkiełka podstawowe podczas wykonywania rozmazu krwi

A

30 - 45 stopni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

patologiczne formy erytrocytów

A
  1. anizocytoza
  2. mikrocyty
  3. stomatocyty
  4. sferocyty
  5. daktriocyty
  6. akantocyty
  7. krwinki tarczowate
  8. eliptocyty
  9. owalocyty
  10. komórki sierpowate
  11. fragmentocyty - schistocyty
  12. anulocyty - hypochromia
  13. nakrapiania zazadochłone
  14. ciałka howella-jolly’ego
  15. pierścienie cabota
  16. zmieniona barwliwość krwinek - hipochromia, anizochromia, hiperchromia, polichromatofilia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

obecność których abnormalnych form erytrocytów potwierdza zaburzenia erytropoezy

A

mikrocyty

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

czy mikrocyty występują w stanie fizjologii

A

tak, 10%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

w jakich stanach patologicznych występują mikrocyty

A

 w niedoborze żelaza
 w niedokrwistościach towarzyszących chorobom przewlekłym
 w talasemiach (niedokrwistość tarczowatokrwinkowa)
 niektórych hemoglobinopatiach
 w stanach niedożywienia
 w niedoborach miedzi
 w zatruciach metalami (aluminium, ołów)
 przy niedoborze witaminy B6
 w zaburzeniach syntezy hemu
 w zaburzeniach syntezy porfiryn
 w zaburzeniach syntezy globin

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

jak wyglądają mikrocyty

A

małe erytrocyty, średnica 5-6 µm

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

czy stomatocyty występują w stanie fizjologii

A

nie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

jak wyglądają stomatocyty

A

jednowklęsłe erytrocyty

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

w jakich patologiach występują stomatocyty

A

 w wrodzonych niedokrwistościach hemolitycznych
 w nabytych niedokrwistościach hemolitycznych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

jak wyglądają sferocyty

A

o erytrocyty niewklęsłe („kuleczka” zamiast dwuwklęsłego dysku  mniejszy niż
normalny  zmniejszona wymiana gazowa)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

w jakich stanach patologicznych występują sferocyty

A

niedokrwistości:
 we wrodzonej, genetyczne uwarunkowanej niedokrwistości sferocytowej
 w nabytych niedokrwistościach hemolitycznych, uwarunkowanych immunologicznie
 niedokrwistość sierpowato-krwinkowa
:
 w zespole powiększonej śledziony
 rozległe oparzenia
 posocznica
 niezgodność w układzie ABO
 niedobór kinazy pirogronianowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
51
Q

czy sferocyty występują w stanie fizjologii

A

nie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
52
Q

wygląd daktriocytów

A

o kształtu łzy, „spadająca kropla”

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
53
Q

czy daktriocyty występują w stanie fizjologii

A

tak, u niektórych noworodków

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
54
Q

daktriocyty patologicznie występują w

A

 w zwłóknieniu szpiku
 w mielofibrozie
 w niedokrwistościach hemolitycznych
 w zespołach mieloproliferacyjnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
55
Q

jak wyglądają akantocyty

A

gwiazdkowatego kształtu, “krwinki kolczaste” - sferoidalne, 2-20 wypustek
rozmieszczonych nieregularnie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
56
Q

akantocyty występują patologicznie w

A
  • w rzadkiej chorobie wrodzonego braku β-lipoprotein
  • niekt niedokrwistościach hemolitycznych
  • w zespołach złego wchłaniania
  • po splenektomii
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
57
Q

czy akantocyty występują w stanie fizjologii

A

nie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
58
Q

abnormalne formy erytrocytów występujące w stanie fizjologii:

A

anizocyty
mikrocyty 10%
daktriocyty
eliptocyty 5%
owalocyty 10%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
59
Q

czym jest della

A

przejaśnienie w środku obrazu erytrocytu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
60
Q

wygląd krwinek tarczowatych

A

o erytrocyty kształtu dzwonu widzianego od dołu - wybarwienie w środku i na
obwodzie, całkowicie rozdzielone przejaśnieniem; mają bardzo cienką błonę
przez nagromadzenie złogów i cholesterolu (gromadzą lecytynę i cholesterol)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
61
Q

krwinki tarczowate występują patologicznie w

A

 w chorobach wątroby
 w talasemiach
 w hiposplenizmie
 w niektórych hemiglobinopatiach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
62
Q

czy krwinki tarczowate występują w stanie fizjologii

A

nie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
63
Q

wygląd eliptocytów

A

erytrocyty w kształcie elipsy, od owalnego do cylindrycznego, związany
z nieprawidłowością strukturalną białek błony komórkowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
64
Q

czy eliptocyty występują w stanie fizjologii

A

tak, 5%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
65
Q

eliptocyty występują patologicznie w

A

niedoborze żelaza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
66
Q

wygląd owalocytów

A

o kształtu owalnego, czasami zwane eliptocytami, są odrobinę “grubsze”
 “krwinki olbrzymie”, większe niż normocyty, średnica >9µm

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
67
Q

czy owalocyty występują w stanie fizjologii

A

tak, 10%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
68
Q

owalocyty występują patologicznie w

A

 w niedokrwistości megaloplastycznej
 w niedokrwistości z niedoboru żelaza
 w niedokrwistościach makrocytowych
 w niedokrwistościach megalocytowych
 w zwłóknieniu szpiku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
69
Q

komórki sierpowate - geneza

A

nieprawidłowa budowa hemoglobiny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
70
Q

komórki sierpowate patologicznie występują w

A

nideokrwistości sierpowatej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
71
Q

fragmentocyty = schistocyty wygląd

A

‘nadgryzione’ erytrocyty

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
72
Q

fragmentocyty występują patologicznie w

A

zakrzepowej plamicy małopłytkowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
73
Q

przyczyny zakrzepowej plamicy małopłytkowej

A

mutacja genu kodującego metaloproteinazę - powstanie nieprawidłowych dwóch multimerów czynnika von Villebranda(i jego degradacja) - nieprawidłowa agregacja płytek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
74
Q

hypochromia wygląd

A

olbrzymie przejaśnienie erytrocytu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
75
Q

hypochromia występuje patologicznie w

A

niedokrwistościach z niedoboru żelaza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
76
Q

nakrapiania zasadochłonne wygląd

A

pozostałości RNA w cytoplazmie, odrobinę podobne do retykulocytów (drobne
fioletowe kropeczki na obwodzie)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
77
Q

nakrapiania zasadochłonne występują patologicznie w

A

▪ w niedokrwistości megaloblastycznej
▪ w niedokrwistości syderoblastyczej
* charakterystyczna cecha to odkładanie żelaza w tkankach, szczególnie
w wątrobie i śledzionie → wtórna hemochromatoza (obciążenie
organizmu żelazem) prowadzi do zaburzenia powstawania erytrocytów
▪ w talasemii
▪ w zatruciu lekami
▪ w alkoholizmie
▪ w stanach zatrucia metalami ciężkimi, np. ołowiem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
78
Q

jaka nieprawidłowość erytrocytów będzie występować przy rozległych oparzeniach

A

sferocyty

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
79
Q

jaka nieprawidłowość erytrocytów będzie występować przy mielofibrozie

A

daktriocyty

80
Q

jaka nieprawidłowość erytrocytów będzie występować przy niedokrwistości z niedoboru żelaza

A

eliptocyty, hypochromia, owalocyty
mikrocyty

81
Q

jaka nieprawidłowość erytrocytów będzie występować przy zatruciu metalami ciężkimi

A

mikrocyty, nakrapiania zasadochłonne

82
Q

jaka nieprawidłowość erytrocytów będzie występować przy talasemiach

A
  1. mikrocyty
  2. krwinko tarczowate
  3. nakrapiania zasadochłonne
83
Q

jaka nieprawidłowość erytrocytów będzie występować przy zatruciu lekami i alkoholizmie

A

nakrapiania zasadochłonne

84
Q

jaka nieprawidłowość erytrocytów będzie występować przy zwłóknieniu szpiku

A

daktriocyty, owalocyty

85
Q

jaka nieprawidłowość erytrocytów będzie występować w rzadkiej chorobie wrodzonego braku β-lipoprotein

A

akantocyty

86
Q

jaka nieprawidłowość erytrocytów będzie występować w zespołach złego wchłaniania

A

akantocyty

87
Q

jaka nieprawidłowość erytrocytów będzie występować w hiposplenizmie

A

krwinki tarczowate

88
Q

jaka nieprawidłowość erytrocytów będzie występować w zespołach mieloproliferacyjnych

A

daktriocyty

89
Q

jaka nieprawidłowość erytrocytów będzie występować w niezgodności w układzie AB0

A

sferocyty

90
Q

jaka nieprawidłowość erytrocytów będzie występować w posocznicy

A

sferocyty

91
Q

jaka nieprawidłowość erytrocytów będzie występować w niedoborze witaminy B6

A

mikrocyty

92
Q

jaka nieprawidłowość erytrocytów będzie występować w zaburzeniach syntezy hemu, porfiryn, globin

A

mikrocyty

93
Q

jaka nieprawidłowość erytrocytów będzie występować w niedokrwistościach towarzyszących chorobom przewlekłym

A

mikrocyty

94
Q

jaka nieprawidłowość erytrocytów będzie występować w niedoborach jonów miedzi

A

mikrocyty

95
Q

pierścienie cabota patologicznie występują w

A

niedokrwistości Addisona-Biermera
ołowicy
niektóre zaburzenia erytropoezy

96
Q

jak wyglądają ciałka howella-jolly’ego

A

są to patologiczne fragmenty jądra w erytrocytach

97
Q

ciałka howella-jolly’ego patologicznie występują w

A

po splenektomii, w asplenii oraz w anemiach hemolitycznych.
[ Brak ciałek Howella Jolly’ego po zabiegu usunięcia śledziony świadczy o obecności dodatkowej śledziony ]
[fizjologicznie występują w niektórych erytrocytach psów i kotów}

98
Q

w niedokrwistości zasadochłonnej występują patologiczne formy erytrocytów:

A

owalocyty,
nakrapiania zasadochłonne

99
Q

jaka nieprawidłowość erytrocytów będzie występować w niedokrwistości makrocytowej i megalocytowej

A

owalocyty

100
Q

jaka nieprawidłowość erytrocytów będzie występować w hiposlpenizmie

A

krwinki tarczowate

101
Q

jaka nieprawidłowość erytrocytów będzie występować po splenektomii

A

akantocyty, ciałka howella-jolly’ego

102
Q

jaka nieprawidłowość erytrocytów będzie występować w niedokrwistości sierpowatokrwinkowej

A

sferocyty, komórki sierpowate

103
Q

jaka nieprawidłowość erytrocytów będzie występować w zakrzepowa plamicy małopłytkowej

A

schistocyty = fragmentocyty

104
Q

jaka nieprawidłowość erytrocytów będzie występować w niedokrwistości syderoblastycznej

A

nakrapiania zasadochłonne

105
Q

mechanizm postawania niedokrwistości syderoblastycznej

A
  1. nadmiar żelaza w tkankach - w wątrobie i śledzionie
  2. wtórna hemochromatoza prowadzi do zaburzeń powstawania erytrocytów
106
Q

co to hemochromatoza

A

obciążenie ogranizmu żelazem;
nadmiar żelaza

107
Q

jaka nieprawidłowość erytrocytów będzie występować w niedoborze kinazy pirogronianowej

A

sferocyty

108
Q

co to RMI

A

wskaźnik dojrzałości retykulocytów

109
Q

co to CHr

A

średnia zawartość hemoglobiny w
retikulocytach

110
Q

co to MCV

A

średnia objętość erytrocytu

111
Q

MCH

A

średnia masa hemoglobiny w krwince czerwonej

112
Q

MCHC

A

średnie stężenie hemoglobiny w krwinkach czerwonych

113
Q

MCHC

A

średnie stężenie hemoglobiny w krwinkach czerwonych

114
Q

RDW

A

wskaźnik zróżnicowania objętosci krwinek czerwonych

115
Q

HDW

A

wskaźnik zróżnicowania zawartości hemoglobiny w krwinkach czerwonych

116
Q

wskaźniki czerwonokrwinkowe:

A

MCV
MCH
MCHC
RDW
HDW

117
Q

WBC

A

liczba krwinek białych

118
Q

Gra

A

liczba granulocytów obojętnochłonnych

119
Q

Eos

A

liczba granulocytów kwasochłonnych

120
Q

Bazo

A

liczba granulocytów zasadochłonnych

121
Q

Mono

A

liczba limfocytów

122
Q

5 Diff lub 3 Diff

A

różnicowanie krwinek białych na 2 lub 3 populacje

123
Q

WBC volume histogram

A

histogram objętości krwinek białych

124
Q

wskaźniki układu białokrwinkowego

A

WBC
Gra
Eos
Bazo
Mono
5 Diff lub 3 Diff
WBC volume histogram

125
Q

PLT

A

liczba płytek krwi w jednostce objętości

126
Q

MPV

A

średnia objętość płytek krwi wyliczana na podstawie średniego rozkładu objętości płytek krwi

127
Q

PCT

A

płytkokryt; stosunek objętości płytek do całkowitej wielkości płytek

128
Q

PDW

A

wskaźnik zróżnicowania wielkości płytek

129
Q

PLT Volume Histogram

A

histogram objętości płytek

130
Q

HEMATOKRYT

A

stosunek elementów morfotycznych krwi do całej objętości krwi:
- krew normalna
- anemia
- policytemia

131
Q

HEMOGLOBINA – zbudowana z

A

2 par białkowych podjednostek; każda podjednostka zawiera
jako grupę niebiałkową cząsteczkę hemu, która ma centralnie położony atom Fe2+, co umożliwia
jej wiązanie cząsteczek tlenu (O2)

132
Q

wskaźniki płytek krwi

A

PLT
PMV
PCT
PDW
PLT Volume Histogram

133
Q

przyczyna niedokrwistości megaloblastycznej

A

niedobór witaminy B12 lub kwasu foliowego, wytwarzane są megalocyty

134
Q

ogólny obraz niedokrwostości aplastycznej

A

współistnienie trombocytopenii, leukopenii wraz z zmniejszoną aktywnością tkanki krwiotwórczej w szpiku

135
Q

choroba Addisona-Biermera przyczyna

A

niedobór witaminy B12 na skutek złego jej wchłaniania z przewodu na skutek BRAKU CZYNNIKA WEWNĘTRZNEGO na tle immunologicznym

136
Q

postępowanie doagnostyczne w niedokrwistości aplastycznej

A
  1. morfologia z rozmazem i płytkami
  2. ocena retikulocytów
  3. BIOPSJA ASPIRACYJNA SZPIKU - cytomorfologia z oceną histologiczną
  4. wykluczenie innych chorób z pancytopenią
  5. ocena obrazowa narządów pozaszpikowych narządów hematopoeycznych
137
Q

jakie badania biochemiczne w diagnostyce niedokrwistości megaloblastycznej

A

kwas foliowy
wit B12
LDH
bilirubina
oznaczenie przeciwciał przeciwko komórkom okładzinowym oraz IF

138
Q

postępowanie diagnostyczne w niedokrwistości megaloblastycznej

A
  1. wywiad
  2. dieta
  3. morfologia krwi obwodowej - ▪ makrocytoza erytrocytów (MCV>110fl) + makroowalocyty
    ▪ hipersegmentacja jąder granulocytów
    ▪ małopłytkowość
  4. cytologia z rozmazem i płytkami
  5. cytologia szpiku
  6. badanie biochemiczne krwi -
    - LDH
    - bilirubina
    - obecność przeciwciał przeciwko komórkom okładzinowym i IF
    - B12 i kwas foliowy
  7. badanie czynności żołądka - gastroskopia, h.pylori
139
Q

kwas metylmalonowy oraz homocysteina są badane w diagnostyce

A

choroby Addisona-Biermera

140
Q

postępowanie diagnostyczne w chorobie Addisona-Biermera

A
  1. cytologia szpiku
  2. kwas foliowy
  3. B12
  4. testy wchłaniania
  5. kwasy metylmalonowy, homocysteina
141
Q

okresy niedoboru żelaza

A
  • przedutajony – niedobór żelaza w puli magazynowej
  • utajony – niedobór żelaza w erytropoezie bez niedokrwistości, zmniejszone stężenie żelaza w szpiku kostnym i surowicy
  • jawny – niedokrwistość z niedoboru żelaza
142
Q

gospodarka żelaza w organizmie101

A

75% jest związane z hemoglobiną
20% zmagazynowane w postaci ferrytyny i hemodyseryny
5% w hemoproteinach (mioglobina cytochromy itp)

organizm człowieka zawiera 3-4g żelaza

143
Q

rola żelaza

A
  • udział w utlenianiu i redukcji
  • kofaktor reakcji chemicznych
  • udział w reakcji Fentona
  • trasport tlenu
  • ferrytyna i hemoksyderyna - żelazo zapasowe
144
Q

wchłanianie żelaza

A
  • w dwunastnicy,
  • kwas askorbinowy i niskie pH soku żołądkowego - sprzyjają utrzymaniu żelaza na stopniu utlenienia 2+, czyli w jedynej formie jaka się wchłania
  • achlorhydria będzie zaburzać wchłanianie żelaza
145
Q

kontrola wchłaniania żelaza

A
  1. ilość zmagazynowanego żelaza
  2. nasilenie erytropoezy
  3. ilość transferrytyny
  4. choroby p pokarmowego
  5. kwasy askorbinowy, bursztynowy zwiększają wchłanianie żelaza, szczawiany fosforany i tanina zmniejszają wchłanianie Fe
146
Q

w co się zmienia ferrytyna kiedy odłączy się od niej żelazo

A

apoferrytyna

147
Q

co transportuje żelazo w osoczu

A

transferrytyna

148
Q

pula aktywna i niekatywna żelaza związane są z

A
  1. ferrytyna
  2. hemosyderyna
149
Q

jak dochodzi do hemochromatozy

A
  • mamy za dużo żelaza w postaci ferrytyny
  • odkłdają się złogi w postaci hemosyderyny
150
Q

przyczyny niedoboru żelaza

A
  1. niedobór w diecie
  2. upośledzone wchłanianie
  3. taniny mleko kawa otręby upośledzają wchłanianie żelaza
  4. przewlekłe biegunki, celiakia, stany po resekcjach, niedokwasota soku żołądkowego, zanikowe zapalenie błony śluzowej
151
Q

diagnostyka niedoboru żelaza

A
  1. MCK (średnie stężenie hemoglobiny) <80fl
  2. obniżone poziom ferrytyny w surowicy
  3. podwyższone poziom rozpuszczalnego receptora dla transferryny
152
Q

talasemia przyczyna

A

wrodzony defekt syntezy łańcuchów alfa lub beta-globiny

153
Q

Nocna napadowa hemoglobinuria

A

ang. Paroxysmal Nocturnal Hemoglobinuria
– nabyta niedokrwistość hemolityczna na skutek mutacji somatycznej genu PIG-A w
komórce macierzystej, co objawia się zwiększoną podatnością na lizę przez dopełniacz

154
Q

niedokrwistości mikroangiopatyczne

A

Niedokrwistość powstające w wyniku uszkadzania erytrocytów na skutek zakrzepów w obrębie mikrokrążenia.

155
Q

nadkrwistość przyczyny

A
  • nadprodukcja erytrocytów i HgB (czerwienica pierwotna)
  • zmniejszenie objętości osocza (odwodnienie) z wtórnym zwiększeniem liczby
    erytrocytów (nadkrwistość względna)
  • nadczynność szpiku kostnego jako następstwa wzrostu ilość erytropoetyny w
    przebiegu innych schorzeń
    (nadkrwistość wtórna)
156
Q

stany w których dochodzi do obniżonego OB

A
  1. czerwienica prawdziwa
  2. poligobulia objawowa na skutek wzmożonej erytropoezy adaptacyjnej np.:
    - u zamieszkujących na dużych wysokościach nad poziomem morza, na skutek obniżonego w powietrzy ciśnienia parcjalnego tlenu (->sportowcy
    - we wodzonych wadach serca
    - u osób z przewlekłymi chorobami płuc (zespół serca płucnego)
  3. w stanach zwiększonej syntezy erytropoetyny m.in.
    - nienowotworowe choroby nerek
    ▪ torbiele, wodonercze, przewlekłe niedotlenienie nerek)
    - nowotworach złośliwych wpływających a produkcję erytropoetyny
    ▪ nowotwory wątroby, guz chromochłonny nadnercza, gruczolak nadnercza
  4. hipofibrynogenemia
  5. abetalipoproteinemia
  6. niedokrwistość sierpowatokrwinkowa
  7. niedokrwistość z niedoboru kinazy pirogronianowej
    → zaburzenia przemian metabolitycznych
  8. sferocytoza wrodzona
  9. zastoinowe niewydolności krążenia
  10. przewlekła terapia sterydami
  11. hemoglobinopatia (z powodu częstej nadkrwistości)
157
Q

stany w których dochodzi do zwiększonego OB

A
  1. w chorobach infekcyjnych
  2. stany zapalne różnego typu
  3. choroby układu krwiotwórczego
  4. nowotwory
  5. choroby przewodu pokarmowego
  6. choroby układu moczowego
  7. kolagenozy
    - RZS, twardzina skóry, toczeń zapalenia skórno-mięśniowe
  8. inne
    - stany zapalne tarczycy, pooparzeniowe po zabiegach chirurgicznych, po
    urazach
158
Q

szereg białokrwinkowy

A

komóka pnia szpiku
mieloblast
promielocyt
mielocyt
metamielocyt
granulocyt z jądrem pałeczkowatym
granulocyt z jądrem segmentowanym

159
Q

niedokrwistość tarczowatokrwinkowa = talasemia

A

zaburzenia syntezy łańcuchów alfa lub beta - globiny, objawiająca się niedokrwistością mikrocytową z obecnością krwinek tarczowatych

160
Q

diagnostyka talasemii

A
  1. morfologia krwi obwodowej, retikulocyty
  2. ocena czynności szpiku
  3. ocena gospodarki żelazowej
  4. badanie ilościowe hemoglobiny F, A2 i H
161
Q

dlaczego w chorobach przewlekłych może się pojawiać niedokrwistość chorób przewlekłych

A

stan zapalny lub aktywacja czynników komplementarnych immunologicznie prowadzi do zaburzeń wytwarzania erytrocytów/skrócenia czasu ich przeżycia

162
Q

jak wygląda obraz mikroskopowy w niedokrwistości chorób przewlekłych

A

normocyty, rzadziej mikrocyty, normochromia z niską retikulocytozą

163
Q

w przebiegu niedokrwostości chorób przewlekłych jakie będą poziomy:
- zapasy żelaza w szpiku
- poziom ferrytyny
- poziom żelaza i wysycenie transferrytyny

A
  • żelazo w szpiku prawidłowe
  • poziom ferrytyny prawidłowy
  • poziom żelaza i transferrytyna prawidłowe lub obniżone
164
Q

sferocytoza wrodzona

A

genetycznie uwarunkowany defekt błony erytrocytów prowadząco do powstania kulistych krwinek = sferocytów

165
Q

diagnostyka sferocytozy wrodzonej

A
  • wywiad rodzinny
    -podniesione LDH i HIPERBILIRUBINEMIA
  • morfologia z rozmazem, retikulocyty
  • OPORNOŚĆ OSMOTYCZNA KRWINEK CZERWONYCH
166
Q

enzymopatie hemolityczne

A

grupa niedokrwistości hemolitycznych na tle niedoborów enzymów regulujących metabolizm erytrocytów:
- cykl pentozowy
- przemiana glutationu
- przemiana methemoglobiny i nukleotydów

167
Q

jaka choroba występuje na skutek mutacji somatycznej genu PIG-A

A

nocna napadowa hemoglobinuria = PNH

168
Q

jakie znaczenie dla komórki macierzystej będzie miało pojawienie się mutacji PIG-A

A

zwiększona podatność na lizę przez dopełniacz

169
Q

czym jest haptoglobina; główna funkcja

A

Haptoglobina jest α1-globuliną syntetyzowaną w wątrobie, tworzącą duży kompleks z Hb pozakrwinkową. Odpowiada za jej transport i chroni przed wydaleniem z moczem. Kompleks Hb–haptoglobina przechodzi do komórek układu siateczkowo-śródbłonkowego, gdzie haptoglobina po uwolnieniu Hb zostaje rozłożona, natomiast żelazo z Hb pozostaje w ustroju, a hem podlega dalszym przemianom

170
Q

jak w nocnej napadowej hemoglobinurii będzie wyglądał obraz krwi obwodowej oraz szpiku

A

krew obwodowa - pancytopenia
szpik - typowo hiperplastyczny, w współistniejącym niedoborze żelaza - aplastyczny lub zmieniony

171
Q

co wyjdzie w badaniach diagnostycznych jesli pacjent a nocną napadową hemoglobinurię

A
  • podniesiony poziom bilirubiny
  • podniesiony poziom Hgb
  • obniżona haptoglobina
  • hemosyderyna w moczu
172
Q

jakie badania brać pod uwagę przy różnicowaniu hemoglobinurii z hematurią

A

hematuria - >5 erytrocytów/uL moczu

173
Q

na czym polega niedokrwistość immunolohemolityczna

A

przyśpieszone niszczenie erytrocytów na skutek działania specyficznych przeciwciał (dopełniacz lub kompleksy immunologiczne)

174
Q

rodzaje niedokrwistości immunolohemolitycznej

A

rodzaje:
- autoimmunizacyjne
- alloimmunizacyjne

175
Q

w wyniku czego powstają niedokrwistości mikriangiopatyczne

A

uszkadzanie erytrocytów powstaje w wyniku zakrzepów w mikrokrążeniu

176
Q

niedokrwistości mikroangiopatyczne powstają w

A
  • ciąża
  • DIC
  • nowotwory
  • zakrzepowa plamica małopłytkowa
  • zespół hemolityczno-mocznicowy, w tym zespół wielonarządowy u niemowląt
177
Q

czym się różnią
zakrzepy skrzepy i skrzepliny

A

zakrzepy są in vivo
skrzepy in vitro
skrzepliny u zmarłego

178
Q

nadkrwistość

A

to stan patologii w którym dochodzi do zwiększenia liczby erytrocytów i hemoglobiny w jednostce objętości krwi krążącej, a w konsekwencji także hematokrytu

179
Q

przyczyny nadkrwistości

A
  1. czerwienica pierwotna - NADPRODUKCJA erytrocytów i hgb
  2. NADKRWISTOŚĆ Względna- odwodnienie (zmniejszenie objętości osocza i zwiększenia il erytrocytów)
  3. nadkrwistość wtórna - nadczynność szpiku kostnego jako następstwo wzrostu erytropoetyny w przebiegu chorób ze wzrostem erytropoetyny
180
Q

w jakich chorobach stwierdza się trzycyfrowe OB

A

szpiczak mnogi i makroglobulinemii Waldenstroma

181
Q
  • Wzrost OB (szybsze opadanie elementów morfotycznych krwi)
A
  1. w chorobach infekcyjnych
  2. stany zapalne różnego typu
  3. choroby układu krwiotwórczego
  4. nowotwory
  5. choroby przewodu pokarmowego
  6. choroby układu moczowego
  7. kolagenozy
    - RZS, twardzina skóry, toczeń zapalenia skórno-mięśniowe
  8. inne
    - stany zapalne tarczycy, pooparzeniowe po zabiegach chirurgicznych, po
    urazach
182
Q

w jakich stanach obniżone OB

A
  1. czerwienica prawdziwa
  2. poligobulia objawowa na skutek wzmożonej erytropoezy adaptacyjnej np.:
    o u zamieszkujących na dużych wysokościach nad poziomem morza, na skutek
    obniżonego w powietrzy ciśnienia parcjalnego tlenu (-> sportowcy
    o we wodzonych wadach serca
    o u osób z przewlekłymi chorobami płuc (zespół serca płucnego)
  3. w stanach zwiększonej syntezy erytropoetyny m.in.
    o nienowotworowe choroby nerek
    ▪ torbiele, wodonercze, przewlekłe niedotlenienie nerek)
    o nowotworach złośliwych wpływających a produkcję erytropoetyny
    ▪ nowotwory wątroby, guz chromochłonny nadnercza, gruczolak nadnercza
  4. hipofibrynogenemia
  5. abetalipoproteinemia
  6. niedokrwistość sierpowatokrwinkowa
  7. niedokrwistość z niedoboru kinazy pirogronianowej
    o → zaburzenia przemian metabolitycznych
  8. sferocytoza wrodzona
  9. zastoinowe niewydolności krążenia
  10. przewlekła terapia sterydami
  11. hemoglobinopatia (z powodu częstej nadkrwistości)
183
Q

przyczyny leukopenii

A
  • nowotwory
  • choroby autoimmunologiczne
  • zespół Kostmana
  • choroby szpiku
  • choroby pasożytnicze
  • gruźlica
  • HIV/AIDS
  • niedożywienie
  • zatrucia subst organicznymi ostre lub przewlekłe
  • hipersplenizm
184
Q

leukopenia próg

A

obniżenie leukocytów poniżej 4,0 x 10^9/l

185
Q

podział leukopenii z punktu widzenia czasu wystąpienia objawów

A
  • ostra
  • przewlekła
186
Q

rozpoznanie leukopenii

A
  1. morfologia krwi obwodowej - zmniejszenie il krwinek białych i granulocytów
  2. biopsja aspiracyjna szpiku - hipoplazja szpiku + zmniejszenie il komórek układu granulocytarnego
  3. badanie przeciwciał granulocytarnych
187
Q

wskazania do wykonania leukogramu (rozmaz krwi obwodowej)

A
  1. nieprawidłowości w morfologii
  2. podejrzenie infekcji bakteryjnych
  3. podejrzenie infekcji pasożytniczych
  4. chemioterapia, radioterapia
  5. niedokrwistości, nowotwory, kolagenozy
  6. zaburzenia funkcji śledziony, choroby rozrostowe
188
Q

cechy charakterystyczne granulocytów obojętnochłonnych

A

segmentowane jądra

189
Q

cechy charakterystyczne granulocytów z pałeczkowatym jądrem

A

pałeczkowate jądro

190
Q

cechy charakterystyczne granulocytów zasadochłonnych

A

liczne ziarnostości zasadochłonne

191
Q

cechy charakterystyczne granulocytów kwasochłonne

A

pomidorowa cytoplazma

192
Q

cechy charakterystyczne limfocytów

A

małe komórki, duże jądro

193
Q

cechy charakterystyczne monocytów

A

duża komórka, nieregularny kształt, różowe jądro

194
Q

hipersegmentacja jąder granulocytów

A
  • 6-11 segmentów
  • bezobjawowa
  • dziedziczna
195
Q

do jakiej probówki pobieramy krew na rozmaz krwi obwodowej

A

na antykoagulant

196
Q

wartości referencyjne leukogramu dla dorosłych

A

granulocyty obojętnochłonne 37 - 80%
granulocyty zasadochłonne 0 - 2,5%
granulocyty kwasochłonne 0 - 7%
monocyty 0 -12%
limfocyty 10 - 50%

(u dzieci poniżej 7 roku życia jest więcej limfocytów niż granulocytów, potem następuje skrzyżowanie i mamy jak u dorosłych przewagę granulocytów)

197
Q

wartości referencyjne leukocytów

A

noworodki 5,5 x 10^9/l
niemowlęta 6,0 x 10^9/l
1-3 6,0 x 10^9/l
5-7 5,5 x 10^9/l
7-13 4,5 x 10^9/l
>13 4,3 x 10^9/l
dorośli 4,1 x 10^9/l