DEEL 2 hoofstuk 1: het recht is rationeel en wetenschappelijk opgebouwd Flashcards
Wat is een wet?
specifieker dan een norm, het is een norm uitgaande van een daartoe bevoegde overheid.
-> onderscheid maken tussen wet in formele zin en wet in materiële zin.
bij wet in formele zin praten we over:
1. wetten
2. decreten
3. ordonnanties
wat is een juridische norm?
een norm waarvan van overheidswege opgelegden minstens van overheidswege erkende, sancties verbonden zijn.
-> er bestaan ook nog hulpregels , deze krijgen een normatief karakter in combinatie met andere regels.
wat is een norm?
gedragsvoorschrift dat betrekking heeft op een onbepaald aantal situaties of personen.
kenmerkende elementen:
- algemeenheid
- verbindend karakter
Geef de definitie van een gebiedende norm.
Als A, dan B
Bv als je minderjarig bent, dan moet je je houden aan de leerplicht
Geef de definitie van een verbiendende norm.
als C, dan niet B.
BV: als je minderjarig bent, mag je geen sterke drank.
wat is een dwingende regel?
regels waarvan je niet mag afwijken
wat zijn aanvullende regels?
normen waar men wel mag van afwijken.
wat is een norm van openbare orde?
deze behoren tot de dwingende normen MAAR ze kijken hierbij niet naar particuliere belangen maar naar openbare belangen.
wat bedoeld men met ‘ een algemeen voorschrift is reglementair’?
ze houden een nieuwe regel in.
wat is objectief recht?
het recht bekeken als abstracte normen, los van concrete toepassing.
wat is subjectief recht?
- het gaat de objectieve norm toepassen op een werkelijke situatie met rechtssubjecten.
- het is de concrete bevoegdheid of macht om iets te vragen, eisen of vorderen.
wat zijn rechtsobjecten?
dieren, dingen, goederen.
wat zijn rechtssubjecten?
drager van subjectieve rechten en plichten.
wat is subjectieve aansprakelijkheid?
het concrete gedrag moet beoordeelt worden om te zien of een fout hem kan toegerekend worden.
wat is objectieve aansprakelijkheid?
met moet instaan voor bepaalde gevolgen op basis van een bepaalde regel of hoedanigheid.
BV: werkgever is aansprakelijk voor de gewone fouten van zijn werknemers.
wie zijn de bekendste rechtspersonen - publiekrechtelijk vlak?
- verschillende overheden (belgische staat, vlaams gewest etc)
- openbare instellingen (polderbedrijven, intercommunals etc)
wie zijn de bekendste rechtspersonen op privaatrechterlijk vlak?
- vennootschappen (bvba, nv, cvba)
- verenigingen zonder winstoogmerk
- stichtingen
- verenigingen van mede-eigenaars van een appartement mede-eigendom.
wie is rechtsbekwaam?
houd in dat men rechten (en plichten) heeft.
-> we spreken ook wel over genotsbekwaamheid omdat we van rechten kunnen genieten.
wat is handelingsbekwaam?
houd in dat men zijn rechten en plichten ook effectief zelf kan uitvoeren, afdwingen en toepassen.
natuurlijke pers. zijn handelingsbekwaam vanaf 18 jr.
wat zijn de uitzonderingen op de handelingsbekwaamheid?
- minderjarig, minder als 15 jr. oud maar vertegenwoordigd door ouders/voogd.
- erge geesteszieke
- handicap
- verkwisters (kunnen risicovolle handelingen zelf niet verrichten)
- strafrechtelijke veroordeelden
- situatiespecifieke beperkte onbekwaamheden
wat is een rechtsfeit?
een gebeurtenis waar rechtsregels aan vastgeknoopt zijn.
BV vaas breken door het binnen voetballen
-> het was niet je intentie de vaas te breken, er is een menselijke tussenkomst.
een rechtsfeit kan op 2 manieren, welke?
- met menselijke tussenkomst
- zonder menselijke tussenkomst
BV wanneer er bliksem inslaat op je huis is dit een rechtsfeit omdat de brandverzekering zal moeten tussenkomen.
wat is een rechtshandeling?
een handeling van de mense met doel rechtsgevolgen erbij te roepen
BV huis kopen
wat zijn de verschillende vormen van een rechtshandeling?
- éénzijdige rechtshandelingen: wil van 1 persoon aanwezig
BV testament - meerzijdige RH: wil van 2 of meer personen aanwezig
BV overeenkomst - RH ten bezwarende titel:” voor wat - hoort wat” principe
- RH ten kosteloze titel
BV schenking - RH onder levenden: RH krijg haar volle uitwerking als alle personen om wie het gaat nog in leven zijn.
- RH ter oorzaak des doods: RH heeft pas effect bij het overlijden van de persoon in kwestie
BV testament
wat is een translatieve RH?
eigendom gaat over naar iemand anders, soort overdracht dus.
wat is een constitutieve RH?
BV oprichting vennootschap
wat is een declaratieve RH?
BV vernietigen van de OK
wat is de materiële motivering?
dit omvat de inhoudelijke elementen, waarop een beslissing gestoeld is.
wat is een formele motivering?
dit is de schriftelijke vorm waarin die juridische en feitelijke elementen uitdrukkelijk worden beschreven.
wat is een formele rechtsbron?
dit is de vorm waarin het recht verschijnt:
- RS
- wet
- RL
- gewoonte
- algemene rechtsbeginselen
wat zijn materiële rechtsbronnen?
dit zijn echter alle factoren die aan de basis liggen van de tot standkoming van het recht:
- sociale evolutie
- klimatologische omstandigheden
wat is het verschil tussen wettig en wettelijk?
wettig: synoniem voor rechtsgeldig, rechtmatig
wettelijk: refereert naar een concrete wet
wat is het verschil tussen rechtsgeleerd, rechtskundig en rechterlijk?
rechtsgeleerd, rechterlijk en rechtskundig: verwijzen naar bepaalde takken van het recht
rechterlijk: verwijst naar iets dat eigen is aan een rechter, de RB of de rechtsbeding.
wat zijn de verschillen in sancties?
uitvoering bij equivalent: financiële situatie, kan hardhandig afgedwongen worden via een beslagprocedure.
nietigheid
herstel in vorige toestand
wat zijn de sancties in publiekrechtelijke takken?
enkel pecunaire sancties
BV administratieve geldboete.
wat zijn de tuchtstraffen?
- terugzetting in graad
- schorsing, schrapping
- waarschuwing
