Deel 2 Flashcards
Epidemiologische transitie - betekenis en fasen
= veranderingen in ziekte/sterfte oorzaken van een land, naarmate ze zich sociaal + economisch ontwikkelen
- Tijdperk van hongersnood + epidemieën
> dood door infectieziekten (TBC, cholera)
- Tijdperk van afnemende pandemieën
> verbeterde hygiëne > minder infectieziekten, zijn er nog wel maar minder (dodelijk)
- Tijdperk van degenaretaieve en door mens veroorzaakte aandoeningen
> dood door chronische ziekten (CVD, DM, kanker)
infectieziekten door AB onder controle
- Tijdperk van delayed generative disease
> mensen leven langer ondanks de chronische ziekten
dementie komt erbij
- Tijdperk van ‘emerging’ en ‘re-emerging’ infecties
> door AB resistentie & infectieziekten weer grotere rol (klimaat + globalisering)
Planmatige aanpak volksgezondheidsproblemen (6 stappen)
- Absolute omvang/ernst = incidentie, prevalentie, sterfte en ziektelast
- Relatieve omvang/ernst = trends, internationale positie, positie tov andere ziekten
- Effectiviteit van beschikbare maatregelen
- Doelmatigheid van de maatregelen (efficiency en kosteneffectiviteit)
- Mogelijke negatieve gevolgen, sociale haalbaarheid en financiële haalbaarheid
- Effectiviteit/doelmatigheid van de alternatieven
Minimale Interventie Strategie
= manier om iemand zijn gedrag te veranderen, met zo min mogelijk moeite
- Vaststellen van motivatieniveau
- Motivatie verhogen
- Barrières inventariseren en bespreken
- Startdatum van verandering vaststellen
- Hulpmiddelen bepalen
- Follow-up en nazorg
Kosteneffecitiviteitsratio (IKER)
= hoeveel er moet worden geïnvesteerd (€) voor 1x extra opbrengt (bijv. QALY)
> bij vervanging van strategie A naar strategie B
Doelmatigheid & drempelwaarde betekenis
= hoe effectief de middelen zijn om het doel te behalen
- Drempelwaarde = hoeveel geld iets mag kosten, per ziekte QALY om nog doelmatig te zijn
> dus een ernstigere heeft een hogere drempelwaarde
QALY
= quality adjusted life years = hoeveel jaar erbij x kwaliteit van leven
= getal tussen 0.0 (dood) en 1.0 (helemaal gezond)
Ziektelasten & drempelwaarden (voor doelmatigheid)
- Ernstige ziekte = 80.000 euro / QALY
- Matige ziekte = 50.000 euro / QALY
- Milde ziekte = 20.000 euro / QALY
Praktijkvariatie
= 1 vd redenen (naast ethiek) waarom shared decision making is opgezet, behandelingen verschillen per praktijk waar je komt (geografische ligging)
= onwenselijk want:
1. Behandeling wordt bepaald door de voorkeuren van de behandelaar
2. Behandelingen niet echt evidence based, dus veel over-/onderbehandelingen
3 meest voorkomende doodsoorzaken in NL
- Dementie
- Longkanker
- Beroerte
3 meest voorkomende doodsoorzaken wereldwijd
- CVD
- Maligniteiten
- Infectieuze en parasitaire ziekten
3 ziekten met hoogste prevalentie
= incidentie x duur
- Nek- en rugklachten
- Artrose
- Angst / diabetes
3 ziekten met hoogste incidentie
- Bovenste / onderste luchtweginfectie
- Prive ongevallen
- Maagdarm infecties
DALY
= disability adjusted life years
-= aantal verloren levensjaren door sterfte (YLL) + aantal verloren levensjaren door beperkingen & handicap (YLD)
Meestvoorkomende DALY in NL:
1. Coronaire hartziekten
2. Beroerte
3. DM
4. COPD
5. Angststoornissen
5 hoogste DALY wereldwijd
- CVD
- Infectieuze en parasitaire ziekten
- Maligniteiten
- Ondervoeding
- Ongevallen
6 A’s van arbeid (4 belangrijkste eerst en voorbeelden)
- Arbeidsinhoud = fysiek werk
- Arbeidsomstandigheden = hulpmiddelen, werkdruk
- Arbeidsvoorwaarden = loon, pauzes
- Arbeidsverhoudingen = hoe is het leiderschap, collegiale relaties
- Arbeidszingeving = nut van het werk
- Arbeidsperspectief = doorgroeimogelijkheden
Hoogste sterfte in NL vs hoogste sterfte wereldwijd
NL
1. Dementie
2. Longkanker
3. Beroerte
Wereldwijd
1. CVD
2. Maligniteiten
3. Infectie / parasitaire ziekten
Hoogste prevalentie en hoogste incidentie ziekten in NL
Incidentie
1. Luchtweginfecties
2. Privé ongevallen
3. Maagdarm infecties
Prevalentie
1. Nek- en rugklachten
2. Artrose
3. Diabetes
Hoogste DALY’s in NL en hoogste DALY’s wereldwijd
NL
1. Coronaire hartziekten
2. Beroerte
3. Diabetes
4. COPD
5. Angststoornissen
Wereldwijd
1. CVD
2. Infectieuze en parasitaire ziekten
3. Maligne nieuwvormingen
4. Ondervoeding
5. Ongevallen
