Deel 1: II. De bronnen van het objectief recht (H3: de wet)

Question 1

zelfstandige rechtsbron

Answer 1

reikt de rechtsregel aan zonder dat er behoefte is om die rechtsregels nog in een andere rechtsbron te vestigen

Question 2

niet-zelfstandige rechtsbron

Answer 2

de rechtsregel die ze aanreikt, dient nog in een andere zelfstandige bron te worden bevestigd

Question 3

bindende rechtsbron

Answer 3

de rechtsregel die ze aanreikt moet door de burger worden nageleefd en door de rechten worden toegepast

Question 4

algemeen-bindende rechtsbron

Answer 4

de rechtsregel die ze aanreikt geldt voor alle burgers die binnen het toepassingsgebied vallen worden nageleefd en door alle rechters worden toegepast

Question 5

niet-algemeen bindende rechtsbron

Answer 5

de rechtsregel die ze aanreikt moet slechts door bepaalde burgers worden nageleefd en slechts door bepaalde rechters worden toegepast

Question 6

niet-bindende rechtsbron/gezaghebbende rechtsbron

Answer 6

de rechtsregel die ze aanreikt, kan maar moet niet door de burger worden nageleefd en kan maar moet niet door de rechter worden toegepast

Question 7

de wet

Answer 7

elke algemene regel die door de bevoegde overheid uitdrukkelijk werd uitgevaardigd en neergelegd in een bindende tekst

Question 8

beschikkingen

Answer 8

overheidsbesluiten voor concrete gevallen

Question 9

wet in materiële zin

Answer 9

overheidsbesluiten met algemene strekking

Question 10

trias politica

Answer 10

de vorming van het recht moet uitsluitende een taak van de wetgevende macht zijn

Question 11

codificeren

Answer 11

het samenbrengen van rechtsregels in een wettekst op een systematische, geordende wijze

Question 12

exegetische school

Answer 12

steunde de codificatiebeweging, stelde dat het recht volledig in de geschreven wetten moet te vinden zijn

Question 13

legisme

Answer 13

de herleiding van het recht tot de wet

Question 14

historische school

Answer 14

het recht moet de direct uitdrukking van de ‘volksgeist’ zijn, recht moet zich op een organische wijze met het volk ontwikkelen

Question 15

subsidiariteitsbeginsel

Answer 15

vraagt dat de bevoegdheden aan het niveau worden toegewezen, waar ze het best kunnen worden uitgeoefend

Question 16

deregulering

Answer 16

verminderen van het aantal regelingen

Question 17

harmonisatie

Answer 17

betere onderlinge afstemming tussen wetten

Question 18

positiveren

Answer 18

beginselen die eerst ethische verwachtingen zijn, omzetten tot eisen van het recht zelf door ze op te nemen in het recht

Question 19

rechtstreekse democratie

Answer 19

de wetgevende macht ligt bij de meerderheid van de bevolking die zich uitspreekt in een referendum

Question 20

onrechtstreekse democratie

Answer 20

de wetgevende macht ligt bij de meerderheid van de verkozen volksvertegenwoordigers van het volk die beslissen, eventueel na een volksraadpleging

Question 21

presidentieel systeem

Answer 21

de uitvoerende macht ligt bij een verkozen staatshoofd

Question 22

parlementair systeem

Answer 22

de uitvoerende macht ligt bij een niet-verkozen regering die het vertrouwen heeft van de volksvertegenwoordiging

Question 23

semi-presidentieel systeem

Answer 23

de uitvoerende macht ligt bij een verkozen staatshoofd die een regering benoemt die het vertrouwen heeft van de volksvertegenwoordiging

Question 24

rechtszekerheid

Answer 24

impliceert dat de regelgeving voldoet aan de eisen van toegankelijkheid, berekenbaarheid en betrouwbaarheid, en uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid

Question 25

legaliteitsbeginsel

Answer 25

de overheid is gebonden aan de in de wet geformuleerde regels

Question 26

subsidiariteitsbeginsel

Answer 26

de wetgeving wordt uitgevaardigd op het niveau dat er het meest toe geschikt is

Question 27

gelijkheid voor de wet = beginsel van behoorlijke wetstoepassing

Answer 27

de wet moet op een gelijke wijze worden toegepast op elkeen die binnen het toepassingsgebied van de wet valt

Question 28

gelijkheid door de wet = beginsel van behoorlijke wetgeving

Answer 28

de wet zelf behandelt de burgers gelijk

Question 29

discriminatie

Answer 29

de onverantwoorde ongelijke behandeling

Question 30

nemo censetur ignorare legem

Answer 30

niemand wordt geacht de wet niet te kennen

Question 31

het federaal niveau

Answer 31

overheden met een federale rechtsmacht vaardigen rechtsregels uit met een federaal geldingsbereik = regels die in geheel België van kracht zijn

Question 32

het deelstatelijk niveau (gemeenschappen en gewesten)

Answer 32

overheden met deelstatelijke rechtsmacht vaardigen rechtsregels uit met een deelstatelijk geldingsbereik

Question 33

het provinciaal niveau

Answer 33

overheden met een provinciale rechtsmacht vaardigen hier rechtsregels uit met een provinciaal geldingsbereik

Question 34

het gemeentelijk niveau

Answer 34

overheden met een gemeentelijke rechtsmacht vaardigen hier rechtsregels uit met een gemeentelijk geldingsbereik

Question 35

het bestuurlijk niveau

Answer 35

overheden met een beperkte bestuurlijke rechtsmacht vaardigen hier rechtsregels uit met betrekking tot een bepaald domein van de overheidszorg

Question 36

het niveau van de regelgeving bij overeenkomst

Answer 36

publieke personen en/of private personen vaardigen hier bij overeenkomst rechtsregels uit

Question 37

het internationaal niveau

Answer 37

overheden die niet uitsluitend tot één nationale rechtsmacht behoren, vaardigen hier rechtsregels uit met een internationaal geldingsbereik

Question 38

de grondwet

Answer 38

de hoogste federale wet die de basis vormt van het gehele rechtssysteem, ze richt zich voornamelijk tot de overheid en bevat de fundamentele regels over de werking van verschillende overheidsinstellingen en over de verhouding van de overheid tot de burgers

Question 39

constituante

Answer 39

wetgevende kamers met grondwetgevende bevoegdheid tijdens de herzieningsprocedure van de Grondwet

Question 40

de wet in formele zin

Answer 40

het besluit dat tot stand komt door de gezamenlijke werking van de twee/drie takken van de wetgevende macht

Question 41

residuaire wetgevende bevoegdheden

Answer 41

bevoegdheden van de Kamer van volksvertegenwoordigers = monocamerale aangelegenheden

Question 42

wetsontwerp

Answer 42

initiatief om een wet te stemmen komt van de koning

Question 43

memorie van toelichting

Answer 43

een tekst waarin de koning de motieven van het ontwerp uiteenzet

Question 44

wetsvoorstel

Answer 44

initiatief om een wet te stemmen komt van één of meerdere leden van de Kamer

Question 45

toelichting

Answer 45

een tekst waarin de indiener de motieven van het voorstel uiteenzet

Question 46

in overweging nemen

Answer 46

de meerderheid moet bereid zijn om het wetsvoorstel te behandelen

Question 47

alarmbelprocedure

Answer 47

Een alarmbel kan door 3/4de van de leden van een taalgroep geluid worden, wanneer zij van oordeel zijn dat een wetsontwerp of een wetsvoorstel de ‘betrekkingen tussen de gemeenschappen ernstig in het gedrang brengt’

Question 48

datum van bekrachtiging

Answer 48

de datum waarop de koning als hoofd van de wetgevende macht er zijn instemming mee betuigt
= de wet bestaat

Question 49

datum van afkondiging

Answer 49

de datum waarop de koning als hoofd van de uitvoerende macht het bestaan van de wet bevestigt en ze daardoor voor verdere uitvoering vatbaar maakt

Question 50

datum van bekendmaking

Answer 50

datum waarop de wet in het Belgisch Staatsblad bekend wordt gemaakt zodat ze tegenstelbaar wordt aan eenieder

Question 51

datum van inwerkingtreding

Answer 51

datum waarop de rechten en de verplichtingen in de wet in werking treden, waarop de wet verbindend wordt = 10 dagen na de publicatie

Question 52

continuïteitsbeginsel

Answer 52

de staat moet in zijn essentiële functie kunnen blijven voortbestaan

Question 53

normatieve bevoegdheid

Answer 53

de bevoegdheid om in koninklijke besluiten ‘materiële wetten’ uit te vaardigen

Question 54

interpretatieve omzendbrief

Answer 54

een omzendbrief waarin de minister aangeeft op welke wijze een wet of KB, naar zijn oordeel, dient te worden geïnterpreteerd

Question 55

indicatieve omzendbrief

Answer 55

een omzendbrief waarin de minister aangeeft op welke wijze de aan de minister verleende bevoegdheid dient te worden uitgeoefend

Question 56

verordende omzendbrief

Answer 56

een omzendbrief die (aanvullende) dwingende rechtsregels bevat

Question 57

gemeenschappen

Answer 57

bevoegdheid inzake taal, cultuur, onderwijs en persoonsgebonden aangelegenheden

Question 58

decreten

Answer 58

rechtsregels uitgevaardigd door het Vlaams Parlement, het Waalse Parlement, het Franse gemeenschapsparlement, het Parlement van de Duitstalige Gemeenschap, de Vergadering van de Franse gemeenschapscommissie met kracht van wet

Question 59

coöperatief federalisme

Answer 59

de staat, de gemeenschappen en de gewesten werken samen met elkaar

Question 60

parastatalen

Answer 60

openbare instellingen met rechtspersoonlijkheid opgericht ‘naast de staat’

Question 61

functionele decentralisatie

Answer 61

het toevertrouwen van bepaalde aspecten van de overheidszorg aan gedecentraliseerde bestuurslichamen

Question 62

CAO

Answer 62

een collectief akkoord tussen één of meer werknemersorganisaties en één of meer werkgeversorganisaties, waarin de arbeidsvoorwaarden en de arbeidsomstandigheden worden geregeld.

Question 63

internationaal recht

Answer 63

regelt de coëxistentie en coöperatie van staten

Question 64

internationaal verdrag

Answer 64

een doorgaans schriftelijke overeenkomst tussen twee of meerdere staten gesloten, waarbij deze ten aanzien van mekaar hun wederzijdse rechten en verplichtingen vaststellen

Question 65

verdrag-overeenkomst

Answer 65

verdragsluitende staten gaan ten aanzien van mekaar welbepaalde verplichtingen aan, die noch rechtstreeks, noch onrechtstreeks enige weerslag hebben op de normen die in de rechtsorde van de staten van kracht zijn

Question 66

verdrag-wet

Answer 66

verdragsstaten stellen reeds bestaande of nieuwe, algemeen geldende rechtsregels vast

Question 67

codificatieverdragen

Answer 67

verdragen waarin bestaande gewoonterechtsregels worden vastgelegd

Question 68

normatieve verdragen

Answer 68

verdragen die rechten en verplichtingen creëren hetzij voor verdragsluitende staten hetzij ook voor de burgers in verdragsluitende staten

Question 69

verdrag-constitutie

Answer 69

de staten richten een internationale organisatie op en bepalen de regels voor de samenstelling, de bevoegdheid en de werking ervan

Question 70

een verordening van de EU

Answer 70

heeft een algemene strekking, is verbindend in al haar onderdelen en is rechtstreeks toepasselijk in elke lidstaat

Question 71

een richtlijn van de EU

Answer 71

is verbindend ten aanzien van het te bereiken resultaat voor elke lidstaat waarvoor zij bestemd is, maar aan de nationale instanties wordt de bevoegdheid gelaten de vorm en middelen te kiezen

Question 72

een besluit van de EU

Answer 72

is verbindend in al haar onderdelen, indien de adressaten worden vermeld, is het alleen voor hen bindend

Question 73

dualistische opvatting

Answer 73

de internationale en nationale rechtsorde zijn twee verschillende rechtsordes

Question 74

lex posterior derogat priori

Answer 74

de latere wet heft de eerdere wet op

Question 75

monistische opvatting

Answer 75

de rechtsorde is 1 geheel

Question 76

hiërarchisch conflict

Answer 76

de hogere wet gaat voor op de lagere wet

Question 77

bevoegdheidsconflict

Answer 77

de door de bevoegde overheid uitgevaardigde wet gaat voor op de door de onbevoegde overheid uitgevaardigde wet

Question 78

legaliteitsbeginsel

Answer 78

de lagere rechtsregel heeft slechts rechtskracht wanneer die in overeenstemming is met de hogere rechtsregel

Question 79

Grundnorm = ultimate rule of recognition

Answer 79

de hoogste rechtsregel die zelf geen legitimatie meer behoeft en die voor de legitimatie van het hele systeem instaat

Question 80

lex specialis legi generali derogat

Answer 80

de wet die een meer bijzondere regeling inhoudt, heft de wet met de meer algemene regeling op

Question 81

legi speciali per generalem non derogatur

Answer 81

de wet met een meer algemene inhoud heft de wet met een meer bijzondere inhoud niet op

Question 82

tijdelijke wet

Answer 82

een wet waarvan de geldingsduur in de wet zelf is bepaald

Question 83

onmiddellijke rechtsfeiten

Answer 83

rechtsfeiten die onmiddellijke rechtsgevolgen teweeg brengen

Question 84

durende rechtsfeiten

Answer 84

duren soms lang vooraleer ze rechtsgevolgen teweeg brengen

Question 85

aflopende rechtsgevolgen

Answer 85

rechtsgevolgen die zich op 1 bepaald ogenblik voordoen

Question 86

voortdurende rechtsgevolgen

Answer 86

rechtsgevolgen die zich uitstrekken over een langere periode

Question 87

eerbiedigende werking

Answer 87

de nieuwe wet eerbiedigt de werking van de oude wet, deze blijft van toepassing op rechtstoestanden en rechtsgevolgen die nog voortduren na het van kracht worden van de nieuwe wet

Question 88

terugwerkende kracht

Answer 88

de wet heeft rechtsgevolgen voor feiten die dateren van voor de bekendmaking

Question 89

aanvullende regels

Answer 89

regels die slechts zullen gelden ter aanvulling van een overeenkomst wanneer de partijen er niet uitdrukkelijk van afwijken

Question 90

interpretatieve wet

Answer 90

de wetgever geeft aan op welke wijze de weet dient geïnterpreteerd te worden

Question 91

vreemd recht

Answer 91

het door buitenlandse wetgevers uitgevaardigd recht

Question 92

internationaal privaatrecht

Answer 92

regelt de verhoudingen tussen burgers met aanknopingspunten met meerdere rechtsorden

Question 93

verwijzingsregels

Answer 93

regels die aanwijzen welk nationaal recht toegepast moet worden op privaatrechtelijke verhoudingen met aanknopingspunten in verschillende rechtsorden

Question 94

Belgische internationale openbare orde

Answer 94

regels van nationale openbare orde die dermate fundamenteel zijn dat ze niet wijken voor de buitenlandse regels die het internationaal privaatrecht aanwijzen