Dadl Cyfoes yr Ymagwedd Ymddygiadol - Defnyddio Technegau Cyflyru Er Mwyn Reoli Ymddygiad Plant Flashcards
1
Q
ymddygiadol - Mae technegau cyflyru yn addas Yn y Cartref
A
- Pan mae plentyn yn ddrwg, mae mam yn gwaeddu ac mae’r math hyn o sylw yn gweithio fel atgyfnerthiad cadarnhaol. Y ffordd gorau o gwirio ymddygiad yw i beidio rhoi unrhyw atgyfnerthiad o’r gwbl
- defnyddiodd ‘supernanny’ Jo Frost y ‘gris drwg’ (naughty step) - mae hyn yn gweithio fel atgyfnerthiad cadarnhaol sydd ond yn cael ei defnyddio ar adegau penodol
- Mae rhieni yn defnyddio arian poced fel math o hybu ymddygiad cadarnhaol (e.e. Golchi car, cwblhau gwaith cartref ayyb)
- gofynodd Gill (1998) i rieni annog eu plant i gwblhau gorychwilion gwaith ty trwy dalu arian poced (atgyfnerthiad positif) neu trwy peidio rhoi arian poced (cosbi). Daeth yr ymchwilydd i’r casgliad fod y strategaethau hyn yn gweithio’n llwyddiannus gan fod plant wedi dod i wneud 20% o’r gorychwilion gwaith ty yn y pen draw
2
Q
ymddygiadol - Mae technegau cyflyru yn addas Yn yr ysgol
A
- byd addysg yn defnyddio cyflyru gweithredol llawer (e.e. Ser aur, pwyntiau ar classcharts ac ati). Edrychodd McAllister et al (1969) ar siarad anaddas mewn gwersi saesneg ac ffeindiodd fod lleihad yn y torri ar ddraws wrth i’r athrawon defnyddio ‘ganmolaeth (praise) gan yr athro’ fel gwobr o nhw’n siarad pan mae nhw angen e.e. Wrth ateb cwestiynau
- LeFrancois (2000) yn awgrymu y gellir defnyddio cyflyru clasurol i wella perfformiad myfyrwyr e.e. Trwy cael ddosbarth wedi’i addurno’n braf ac gyda gwersi hwyl gyda nifer o jociau, mae hyn yn wella’r amgylchedd mae nhw’n gweithio ynddi gan cynyddu eu perfformiad academaidd
3
Q
ymddygiadol - Mae technegau cyflyru yn addas gyda cyfoedion
A
- efallai ein bod yn cael ein dylanwadu gan ein rhieni i ddechrau, ond pan fyddwn yn symud i feithrinfa ac wedyn i’r ysgol bydd dylanwad ein cylch cyfoedion yn dechrau cynyddu
- er mwyn lleihau ymatebion negyddol cylch cyfoedion (fel eithrio (exclude) a beirniadu), a chynyddu ymatebion cadarnhaol (fel canmol a derbyn), mae plant yn dynwared ymddygiad a gweithredoedd eu cyfoedion, hynny yw, rydyn yn cael ein cyflyru gan ein cyfoedion
4
Q
ymddygiadol - Mae technegau cyflyru yn addas yn grwpiau o blant sy’n agored i niwed
A
- Chaney et al (2004) = ‘funhaler’ wedi wneud defnyddio ‘inhalers’ yn fwy hwyl i blant gyda asthma, ac ar ol 2 wythnos dywedodd rhieni fod eu blant yn cymryd eu meddiginiaeth yn llawer fwy aml
5
Q
ymddygiadol - Nid yw technegau cyflyru yn addas yn y cartref
A
- mae technegau fel y dris drwg yn cael eu beirniadu yn aml gan arbenigwyr gofal plant er enghraifft Morris (2014) yn honni fod e’n gallu cael effeithiau emosiynol hir dymor oherwydd nid oes gan blant yr un gallu ag oedolion i adlewyrchu ar eu hymddygiad eu hunaun a mynegi’r teimladau y maen nhw’n eu profi o bethau fel profiad y gris drwg, h.y. Heb empathi a chymorth gyda’u teimladau, gall y gris drwg gael effaith negyddol ar ddatblygiad yn y pen draw
- Efallai bod rhieni yn trio dilyn arbenigwyr gofal plant fel Jo Frost (supernanny) a bod yn dawel a chyson wrth weithredu technegau fel y gris drwg, fodd bynnagm mae bywyd prysur rhiant llawn-amser yn golygu y gall hyn hyd yn oed yn y rhieni mwyaf ymroddedig wneud camgymeriadau a danfos rhwystredigaeth ac anghysondeb yn y ffordd maen nhw’n gweithredu technegau cyflyru - o ganlyniadm mae’n anhebygol y bydd technegau cyflyru mor effeithiol mewn gwirionedd ag y mae arbenigwyr yn ei addo
6
Q
ymddygiadol - Nid yw technegau cyflyru yn addas yn yr ysgol
A
- addysg montessori yn credu bod y gwobrau a chobsau y mae technegau cyflyru yn eu hyrwyddo yn niweidiol i ddatblygiad plant mewn gwirionedd a’u bod yn ymyrryd ag ysfeydd mewnol plentyn i ddysgu. Wnaeth Lepper et al (1973) ymchwil sy’n cefnogi’r casgliad hwn, gofynnwyd i blant ysgol feithrin dynnu lluniau braf, ac dywedodd i 1 grwp mae gwobr os ydy nhw’n tynnu llun dda, ac ni ddywedodd unrhywbeth i’r grwp arall, cymerodd y grwp oedd yn derbyn wobr hanner cymaint o’r amser i dynnu’r llun a’r grwp arall sy’n awgrymu bod eu cymhelliad nhw’u hunain wedi cael ei ddinistrio gan y disgwyliad o wobrau allanol
- Dweck (1975) = wedi canfu fod plant a gafodd eu canmol am wneud gwaith da mewn prawf mathemateg wedi gwneud yn waeth mewn prawf diweddarach ac anoddach na phlant a ddywedwyd wrthynt eu bod yn ddiog, hynny yw, roedd yr ail grwo wedi dysgu dyfalbarhau a thasgau tra bo’r grwp ‘canmoledig’ yn rhoi’r gorau iddynt yn hawdd. Dengys hyn nad yw gwobrau pob amser yn arwain at berfformiad gwell.
7
Q
ymddygiadol - Nid yw technegau cyflyru yn addas gyda cyfoedion
A
- efallai na fydd dylanwadau cylch cyfoedion yn rhai cadarnhaol
- er enghraifft, canfu Bricker et al (2006) fod plant mor ifanc a 10 mlwydd oed yn fwy tebygol o roi cynnig ar ysmygu os oedd aelodau o’u cylch cyfoedion yn ysmygu
- mae hyn yn dangos nad yw angen plentyn am atgyfnerthu cadarnhaol gan eu cylch cyfoedion bob amser yn opsiwn iach
8
Q
ymddygiadol - Nid yw technegau cyflyru yn addas yn grwpiau o blant sy’n agored i niwed
A
- gan mai symptomau yn unig y mae technegau cyflyru yn eu trin, cred rhai y gall yr ymddygiad annymunol ddychwelyd unwaith bod yr atgyfnerthu yn dod i ben
9
Q
ymddygiadol - goblygiadau moesegol
A
- plant yn cael eu cyflyru gan oedolion, heb yn wybod iddynt a heb gydsyniad
- gall technegau fel y ‘gris camfyhafio’ achosi niwed seicolegol
- bydd cosb corfforol (smacio) yn achosi niwed corfforol
- mae eu hewyllys rhydd i ymddwyn mewn unrhyw ffordd y maen nhw eisiau yn cael ei ddiddymu
- mae cosb corfforol yn gyfreithlon ar hyn o bryd yn rhannau’r DU ond yn anghyfreithlon yn yr Alban a nawr yng Nghymru (ers 2022)
10
Q
ymddygiadol - goblygiadau cymdeithasol
A
- mae cyflyru plant sy’n agored i niwed yn caniatau iddynt ymddwyn mewn modd mwy ‘norma’, gan gynyddu’r tebygolrwydd y byddai’n cael eu derbyn mewn cymdeithas
11
Q
ymddygiadol - goblygiadau economaidd
A
- os bydd plant yn gadael yr ysgol gyda graddau gwell, mewn theori dylent gael gwell swydd ac ennill mwy o arian
- y tair mantais fwyaf poblogaidd yn y gweithle ymhlith gen z yw cael diwrnod o wyliau blynyddol ar eich pen blwydd, coffi am ddim, ac oriau hyblyg, nid arian
