Cultuur & Maatschappij

Question 1

Wat zijn de belangrijkste elementen van een cultuur?

Answer 1

De symbolen waarmee men betekenis geeft, de waarden die men nastreeft, de normen die men volgt en de materiële goederen die men gebruikt.

Question 2

Wat is een symbool?

Answer 2

Een drager van betekenis dat door een bepaalde groep van mensen kan worden herkend. (bv. munteenheden, cijfers, richtingspijlen)

Question 3

Wat zijn waarden?

Answer 3

Abstracte idealen of streefdoelen die zeer algemeen uitdrukken wat in een groep of samenleving belangrijk wordt gevonden.

Question 4

Wat zijn normen?

Answer 4

Duidelijk beschreven gedragsregels die mensen verondersteld worden na te leven. (bv. de verkeersregelementen, jus cogens)

Question 5

Wat zijn materiële goederen?

Answer 5

Artificiële en door de mens vervaardigde objecten en natuurlijke voorwerpen of grondstoffen, voor zover deze in het menselijk handelen een betekenis krijgen.

Question 6

Wat is de materiële cultuur?

Answer 6

De materiële voorwerpen die een belangrijke plaats inneemt in het leven van bepaalde groep of samenleving. (bv. pijl en boog, keramische potten, auto’s)

Question 7

Wat is een maatschappij?

Answer 7

Een structuur van intermenselijke relaties (of sociale verhoudingen) dat individuen verbindt.

Question 8

Wat is een cultuur?

Answer 8

De dominante manier van denken en handelen binnen een maatschappij.

Question 9

Wat hield Charles Darwins publicatie in 1859 ‘On the Origin of Species’ in?

Answer 9

Nauwgezette observaties van talrijke levenssoorten bracht Darwin tot zijn theorie over het ontstaan van deze soorten, ze zijn het gevolg van evolutie.

Question 10

Wat is evolutie volgens Darwin?

Answer 10

Het gevolg van twee mechanismen die op elkaar inwerken: genetische variatie (ten gevolge van mutatie) en natuurlijke selectie.

Question 11

Wat is genetische variatie?

Answer 11

Dat bij de overgang naar de volgende generatie organismen voorkomen die ietwat andere eigenschappen vertonen dan hun ouders.

Question 12

Wat is natuurlijke selectie?

Answer 12

Verdringing van de minder aangepaste door de meer aangepaste organismen.

Question 13

Wat wordt verstaan onder co-evolutie?

Answer 13

Dat (1) het gebruik van werktuigen en de ‘paleotaal’ een belangrijke rol hebben gespeeld in het evolutieproces. En (2) de biologische evolutie van de hominiden (o.m. toename van het hersenvolume) een belangrijke rol speelden in de culturele evolutie.

Question 14

Hoe verklaart Edward Wilson sociaal gedrag?

Answer 14

Door de mensheid te beschouwen als een reservoir van genen, en dat mensen zich gedragen op zo’n manier dat de kwaliteit van hun genetische verzameling geoptimaliseerd wordt.

Question 15

Wat is een instinct?

Answer 15

Een complex gedragspatroon dat genetisch bepaald is.

Question 16

Wat zijn sociale instituties volgens Emile Durkheim?

Answer 16

Manieren van denken, voelen en handelen. Zij bestaan buiten het individu en forceren zich dwingend op dat individu.

Question 17

Wat is Arnold Gehlens theorie over sociale instituties?

Answer 17

Hij betrok zich bij de inzichten van Adolf Portmann over de ‘menselijke vroeggeboorte’. Omdat menselijke wezens zich nog veel moeten biologisch ontwikkelen na de geboorte, zijn ze gevoeliger voor invloeden uit de omgeving. Sociale instituties zijn de cultureel geproduceerde gedragspatronen die aan het menselijk leven een stabiliteit geeft die zijn biologische constitutie hem niet kon geven.

Question 18

Wat betekent cultuurrelativisme?

Answer 18

Dat men een cultuur moet begrijpen door de termen van zijn eigen betekenissen en waarden, in plaats van deze te beoordelen tegen de criteria van een andere cultuur.

Question 19

Wat is relatief cultuurrelativisme?

Answer 19

Dat men de eigen culturele vanzelfsprekendheden en veronderstellingen opzij plaatst om te vermijden dat men vreemde gebruiken en waarden verkeerd begrijpt.

Question 20

Wat is absoluut cultuurrelativisme?

Answer 20

Hier veronderstelt men alle waarden en normen van gelijke morele waarde.

Question 21

Wat is etnocentrisme?

Answer 21

De waarden, normen, praktijken en denkbeelden uit een andere cultuur interpreteren in het licht van de waarden en normen van de eigen cultuur, in plaats van ze te situeren in de context van de andere cultuur.

Question 22

Wat zijn culturele universalia?

Answer 22

Kenmerken die voorkomen in alle, of zo goed als alle culturen. (bv. huwelijk, dans, kunst, grappen maken)

Question 23

Hoe omschreef de antropoloog Ralph Linton acculturatie?

Answer 23

Het verschijnsel dat zich voordoet wanneer individuen op groepen met elkaar in direct contact komen, met een wijziging in de originele cultuurpatronen van een of beide groepen voor gevolg.