College Jana 1

Question 1

Kenmerken Evidence Based Practice

Answer 1

• Oorsprong in medische wetenschappen
• Geen eenduidige definitie EBP
• Verengd en rigide gebruik van EBP
• Professionals ervaren EBP als een beperking van handelingsruimte en autonomie

Question 2

3 onderdelen EBP

Answer 2

Research-based
Expert-based/Practice-based
Client-based

Question 3

Perspectieven EBP

Answer 3

Ouder/kind/client
Hulpverlening
Wetenschap
Maatschappij

Question 4

Perspectief ouder/kind/client

Answer 4

kwaliteit van leven verbeterd
problemen opgelost/verminderd
tevreden
doelen behaald
geen uitval

Question 5

Perspectief hulpverlening

Answer 5

goed uit te leggen
minder afhankelijk individuele behandelaar
om te zetten in protocol: duidelijkheid
beantwoorden vraag client
geen uitval (zorgtrouw)

Question 6

Perspectief wetenschap

Answer 6

causaal verband interventie en uitkomsten aangetoond

Question 7

Perspectief maatschappij

Answer 7

zorg is betaalbaar
gezonde ontwikkeling van kinderen

Question 8

Kanttekeningen Randomized Controlled Trial (RCT)

Answer 8

Primaat van RCT:
Wetenschappers,
Redacties tijdschriften,
Subsidiegevers (bijv. ZonMw)

Consequenties:
‘wat werkt’ i.p.v. ‘wat werkt voor wie waarom en onder welke omstandigheden’
Verschraling onderzoek
Onderwaardering kwalitatief onderzoek

RCT niet altijd haalbaar/gewenst:
Realiteit van de praktijk
Ethische bezwaren
Perspectief cliënt en therapeut

Question 9

Grenzen wetenschapsperspectief

Answer 9

Afwezigheid van evidence betekent niet afwezigheid van effectiviteit

Evidence geeft geen zekerheid maar waarschijnlijkheid

Lastig om de onderzoekscontext te veralgemeniseren naar de verschillende klinische contexten. In wetenschappelijk onderzoek wordt er alles aan gedaan om het effect een maximale kans te geven (ideale omstandigheden creëren) en de interventie als de causale factor te kunnen aanwijzen.

Waardevol bij kritisch gebruik

Question 10

Stand van zaken effectonderzoek

Answer 10

• Groot impuls in NL vanaf 2005
• Toename aan experimenteel onderzochte interventies en meta-analyses

Question 11

Kanttekeningen stand van zaken effectonderzoek

Answer 11

Nederlands onderzoek schaars

in de praktijk nauwelijks gebruikt

aantal bewezen effectieve interventies gering

kleine tot matige effecten

onduidelijk welke groepen er het meeste baat bij hebben

interventies nog niet genoeg geëxpliciteerd voor gedegen onderzoek

resultaten bij specifieke doelgroepen of interventies in het buitenland zijn niet zonder meer generaliseerbaar naar overeenkomstige doelgroepen of interventies in Nederland

buitenlandse studies zijn daarnaast weinig representatief voor de dagelijkse praktijk van de Nederlandse jeugdhulp waar interventies vaak worden ingezet bij een combinatie van problemen (Felder & Meerding, 2017; Van Yperen e.a., 2017).

het welzijn van jeugdigen in een land is afhankelijk van zaken als de toegang tot zorg en voorzieningen, de kwaliteit van het onderwijs, de kwaliteit van de samenleving en het economische niveau van het land. “Hoe hoger het niveau van deze zaken, hoe lastiger het is om met een specifiek programma daarbovenop effect te sorteren” (Van Yperen e.a., 2017, p. 24).

Question 12

Top-down implementeren van interventies die effect in onderzoek hebben bewezen

Answer 12

transport van onderzoeksinterventies vanuit wetenschappelijke kader naar klinische praktijk

onderzoek naar het welslagen van de implementatie

Question 13

Bottom-up onderzoek van interventies die in de praktijk worden uitgevoerd

Answer 13

Middels praktijkonderzoek effectiviteit in kaart brengen

Question 14

Mengvorm van Top down en bottom up

Answer 14

resultaatgerichte ontwikkeling van interventies (RGOI)

Question 15

Kenmerken practice based evidence (PBE)

Answer 15

doel: doorontwikkelen van interventie in de praktijk

kenmerken:
- vindt plaats in praktijksituatie
- onderzochte interventie betrouwbare afspiegeling van toepassing in praktijk (externe validiteit)
- uitkomsten van onderzoek goed generaliseerbaar (externe validiteit)
- weinig zicht op onzichtbare, externe invloeden die buiten interventie vallen (interne validiteit)
- resultaten daardoor lastig te implementeren (interne validiteit)

Question 16

Resultaatgerichte ontwikkeling van interventies (RGOI)

Answer 16

combinatie top-down en bottom-up:
- theoretisch ontwerpen en onderbouwen van werkwijzen in de praktijk en monitoren uitkomsten
- gebruik van bestaande wetenschappelijke kennis over werkzame interventies en methoden van onderzoek

Question 17

Doel RGOI

Answer 17

• voorkomen het wiel opnieuw uitvinden
• ruimte voor de praktijk om werkwijzen te ontwikkelen en door te ontwikkelen

Question 18

leidende principes RGOI

Answer 18

• aansluiting: ontwikkelingsniveau interventie en context
• inbedding: expliciteren handelen, meetinstrumenten en reflectie voor methodisch werken
• benutting: voor praktijk en ouder/kind. resultaten herkenbaar, begrijpelijk, goed genoeg, verbeteracties nodig?
• samenwerking: gezamenlijk zoekproces op niveaus van primair proces, team, instelling, beleid

Question 19

Effectladder Van Yperen

Answer 19

1. nog geen bewijskracht: voorwaardelijk
2. goed onderbouwd/theoretische: veelbelovend
3. effectief eerste aanwijzingen: doeltreffend
4. effectief goede aanwijzingen: plausibel
5. effectief sterke aanwijzingen: werkzaam

Question 20

kenmerken effectladder

Answer 20

Geen hiërarchisch model, wel ontwikkelingsmodel

Niet het design, maar de uitvoering ervan bepaalt de bewijskracht

Eens beschreven is niet altijd zo bedreven

De ladder wordt niet altijd stap voor stap beklommen

Onderzoek in eerdere ontwikkelingsfasen kan ook later van dienst blijven

Question 21

basisprincipes EBM

Answer 21

1. hiërarchie van bewijs om klinische besluitvorming te sturen
2. bewijs alleen nooit voldoende om klinische beslissing te nemen.