College 1 - Wat is politieke filosofie?

Question 1

Hoe reageert Trasymachus op de vraag van Socrates om een definitie te geven van rechtvaardigheid?

Answer 1

Hij reageert cynisch:

“Rechtvaardigheid is het voordeel van de sterkste.”

Iedereen denkt nou eenmaal aan zichzelf. Het heeft geen zin om erover na te denken, want je kunt het toch niet veranderen.

Dat is de houding van een sofist, tegenovergesteld aan een filosoof.

Question 2

Wat is politieke filosofie en hoe is het ontstaan?

Answer 2

Het is ontstaan uit een reactie of verzet tegen de cynische houding van mensen: dat de wereld nou eenmaal is zoals het is.

Politieke filosofie bevraagt de legitimiteit van de macht.

Question 3

Welke vormen zijn er van de bevraging van de macht?

Answer 3

1.) De joods-christelijke bevraging:

De macht wordt gelegitimeerd als het is aangesteld door God en/of ondergeschikt is aan de goddelijke wet.

Het is niet-legitiem als de oorsprong duivels is.

2.) De grieks-romeinse bevraging:

De macht wordt gelegitimeerd als het is gebaseerd op menselijke redelijkheid (ethiek).

Het is niet-legitiem als het onredelijk is.

Question 4

Welke veranderingen ontstaan er in de 16/17de eeuw in de politieke filosofie?

Answer 4

De cynische houding komt terug. Filosofen vragen zich af waarom de macht gelegitimeerd moet worden. Heeft het niet een eigen reden om te bestaan? Het idee ontstaat dat de staat een noodzakelijke voorwaarde is van het menselijk samenleven: om vrede en veiligheid te waarborgen.

Question 5

Welke veranderingen ontstaan er in de 17/18de eeuw in de politieke filosofie?

Answer 5

Dan keert de begrenzing van de politieke macht terug.

Dat gebeurt op 3 manieren:

1. ) De juridische weg: de rechten van de mensen dienen als inperking van de politieke macht. (Locke)
2. ) De economische weg: de economie als inperking. (Mandeville en Smith)
3. ) De sociale weg: de gelijkheid als inperking. (Marx)

Question 6

Wat verschilt de manier waarop politicologen en filosofen zich bezig houden met politiek?

Answer 6

Politicologen: beschrijven hoe de politiek is (empirisch).

Filosofen: denken na over definities. (Wat is politiek eigenlijk? Is het nodig? Wanneer is het goed?)

Question 7

En wat zijn de 3 voorwaarden voor een politieke orde?

Answer 7

1. ) Als er vrede heerst. Er is sprake van een monopolie op geweld,die gebruikt van worden door één instantie om de vrede te bewaren.
2. ) Als er een stelsel van wetten is ingesteld. Om geschillen tussen burgers te regelen.
3. ) Het is zichtbaar, gaat niet willekeurig te werk en verantwoord zich tegenover de burgers.

Question 8

Wat zijn de 3 kenmerken van politiek?

Answer 8

2. ) Omgaan met de veelheid en verscheidenheid van opvattingen in de samenleving
3. ) Het politiek besluit maat een voorlopig eind aan het conflict (omgaan met conflict).
4. ) Een gepacifieerde krachtmeting: voortzetting van oorlog met andere middelen (confrontatie van opvattingen zonder geweld).

Question 9

Wat is het verschil tussen de normatieve- en politieke ruimte?

Hoe speelt de politieke macht daarin een rol?

Answer 9

Normatieve ruimte zijn alle mogelijke opvattingen over wat normaal is of zou moeten zijn (we kunnen leven met meningsverschillen).

Politieke ruimte omvat alle opvattingen uit de normatieve ruimte wanneer deze impliceren dat ze voor iedereen moeten gelden (er wordt een afspraak voorgesteld).

De politieke macht omvat alle normen die door de macht bekrachtigd wordt (als het als wet aangenomen wordt).

Question 10

Wat is een (politiek) geschil?

Answer 10

1. ) Een partij wenst een bepaalde toekomstige toestand van de wereld die onverenigbaar is met die van sommige andere partijen.
2. ) Elke partij verricht handelingen om die gewenste toestand naderbij te brengen.

Question 11

Hoe kan een (politiek) geschil worden beslecht?

Answer 11

1. ) Als alle partijen voorkeur geven aan een wereld zonder geschil dan met een geschil.
2. ) Als alle partijen een overeenstemming van regels vinden volgens welke er aan het geschil een einde kan worden gemaakt.