Choroby dróg żółciowych, wątroby i trzustki Flashcards
Kamica żółciowa: gdzie i z czego zbudowane złogi
w pęcherzyku i drogach żółciowych złogi zbudowane z:
- cholesterolu
- barwniki żółciowe
- wapń
Kamica żółciowa: epidemiologia
10-20% populacji osób dorosłych
szczyt zachorowań 40-50 lat, K 2-3x częściej
Kamica żółciowa: czynniki ryzyka 5F
Female Fat Forty (40rż) Fertile (płodność- dzieci) Fair (jasna karnacja)
Kamica żółciowa: czynniki ryzyka pozostałe
- genetyka
-cukrzyca - dieta bogata w cholesterol i uboga w błonnik
- hipertriglicerydemia
- marskość wątroby
- ChLC
- zespół krótkiego jelita, złego wchłaniania
przyjmowanie leków (estrogeny, dsa, fibraty)
Kamica żółciowa: diagnostyka i przebieg
USG
często kamica bezobjawowa 75% - usg kontrola co 6 msc
objawy:
- przewlekła niestrawność
- ostry napad kolki żółciowej
- przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego
Kamica żółciowa: proponowane wskaznaia do profilaktycznej cholecystektomii
- pęcherzyk porcelanowy
- leczenie immunosupresyjne
- przed operacją kardiochirurgiczną
- BMI > 40
- niedokrwistość sierpowatokrwinkowa
- możliwość usunięcia podczas innego zabiegu
- podczas planowania ciąży
- cukrzyca
- wyjazd na dłuższy czas do kraju gdzie nie ma opieki
- czynniki rozwoju raka pęcherzyka ( złogi > 3cm, polipy > 1cm, torbiele dróg żółciowych, przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego )
Kamica żółciowa: objawy
po TŁUSTYCH posiłkach:
- ból w prawym podżebrzu
- uczucie pełności i rozpierania
- wzdęcia
Kamica żółciowa: badanie przedmiotowe
Objaw Chełmońskiego: ból przy wstrząsaniu okolicy podżebrowej prawej
Objaw Murphy’ego: ucisk dłonią badającego w okolicy podżebrowej prawej i jednoczesne wykonanie wdechu
Kamica żółciowa: leczenie przeciwbólowe
NLPZ, paracetamol, petydyna, pentazocyna, buprenorfina
NIE WOLNO MORFINY -działanie kurczące na zwieracz Oddiego
Kamica żółciowa: leki rozkurczowe
drotaweryna
hioscyna
papaweryna
Kamica żółciowa: kwas ursodeoksycholowy wskazania i przeciwskazania1
obcenie tylko podczas szybkiej utraty masy ciała ( czynnik ryzyka kamicy)
przeciwwskazania:
- kamienie barwnikowe
- kamienie uwapnione
- złogi > 15mm
- kamienie mnogie
- otyłość
- ciąża
- choroby wątroby
- ciężki przebieg kamicy
Kamica żółciowa: cholecystektomia trójkąt Calota
przewód pęcherzykowy i tętnicę pęcherzykową podwiązać i przeciąć
Trójkąt Calota !
Kamica żółciowa: co jeśli kamica przewodowa ?
najpierw ECPW ze sfinkterektomią endoskopową i usunięciem złogów z dróg żółciowych
wskazania do cholecystektomii metodą otwartą
- żółtaczka mechaniczna, gdy ECPW nie wykazało złogów w drogach żółciowych
- zrosty po przebytych wcześniej zabiegach operacyjnych
- rozlane zapalenie otrzewnej
- nadciśnienie wrotne
- zaburzenia krzepnięcia krwi
Przewlekła kamica pęcherzykowa: mechanizm
stałe, mechaniczne drażnienie błony śluzowej przez złogi powodujące przewlekły stan zapalny
ryzyko powstania raka
Przewlekła kamica pęcherzykowa: objawy
okresowe napady kolki żółciowej
pełność po posiłku, odbijanie
nudności, wzdęcia
Powikłania kamicy pęcherzykowej
ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego ostre zapalenie trzustki zółtaczka mechaniczna wodniak pęcherzyka żółciowego ropniak pęcherzyka żółciowego przedziurawienie pęcherzyka rak pęcherzyka
Kamica żółciowa a OZT
to jedna z dwóch najczęstszych przyczyn
Żółtaczka mechaniczna a kamica żółciowa
następstwo zablokowania ujścia przewodu żółciowego wspólnego przez złóg
- zazwyczaj kilka h po napadzie kolki żółciowej
- potwierdzenie bilirubiny > 1 mg/dl
Przedziurawienie pęcherzyka żółciowego: jako następstwo czego ? do czego przetoki, jak rozpoznajemy ?
najcięższe powikłanie zapalenia, wodniaka i ropniaka pęcherzyka
dziurawi do dwunastnicy, jelita cienkiego lub żołądka - przetoki - w RTG gaz w drogach żółciowych
Kamica przewodowa: info ogolne
najczęstsza przyczyna zapalenia dróg żółciowych
może prowadzić do OZT
Kamica przewodowa: objawy
jak w kolce żółciowej i dodatkowo:
- żółtaczka (poprzedzona napadem kolki)
- świąd skóry
- ciemne zabarwienie moczu
- odbarwienie stolca
Kamica przewodowa: diagnostyka
USG- nieuwidocznienie złogów nie wyklucza rozpoznania kamicy przewodowej
endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna (ECPW) - BADANIE Z WYBORU
- możliwość ewakuacji złogu
ew. MRCP i cholangioskopia
Kamica przewodowa: leczenie
- z wyboru ECPW ze sfinkterotomią ( przecięcie brodawki większej dwunastnicy) i laparoskopową cholecystektomią
Ostre zapalenie przewodów żółciowych: definicja, etiologia
ostry proces zapalny spowodowany zakażeniem, w następstwie utrudnienia/ zablokowania odpływu żółci
- E. coli !
Ostre zapalenie przewodów żółciowych: u kogo najczęściej ?
kobiety
średni wiek
z kamicą żółciową lub po operacji na drogach żółciowych
Ostre zapalenie przewodów żółciowych: czynniki ryzyka
- kamica żółciowa
- nowotwory utrudniające odpływ żółci
- zwężenie dróg żółciowych
PSC - pierwotne stwardniejące zapalenie dróg żółciowych - ucisk na przewody żółciowe przez torbiel trzustki
Ostre zapalenie przewodów żółciowych: Triada Charcota
i Pentada Reynoldsa
- silny ból kolkowy
- gorączka z dreszczami
- żółtaczka
- objawy wstrząsu
- objawy splątania
Ostre zapalenie przewodów żółciowych: leczenie zachowawcze
- ścisła dieta oraz nawadnianie 0,9% NaCl iv
- leki przeciwbólowe i rozkurczowe
- antybiotyki empiryczne: ciprofloksacyna z metronidazolem
Ostre zapalenie przewodów żółciowych: leczenie inwazyjne
ECPW ze sfinkterotomią !
drenaż przezskórny przez kontrolą USG
Ostre zapalenie przewodów żółciowych: rokowanie
nieleczone -> zgon
brak możliwości usunięcie przeszkody z dróg żółciowych - śmiertelność 80-100%
śmiertelność 5-30% u chorych intensywnie leczonych
Rak pęcherzyka żółciowego: podstawowe info
gruczolakorak
długotrwała, nieleczona kamica pęcherzyka
częściej kobiety, otyłe
szczyt po 70 rż
Rak pęcherzyka żółciowego: czynniki ryzyka
- wieloletnia kamica pęcherzyka żółciowego
- pęcherzyk porcelanowy
- przewlekłe zapalenie pęcherzyka
- polipy pęcherzyka
Żółtaczka z niebolesnym guzem w prawym podżebrzu: diagnostyka różnicowa
rak głowy trzustki lub pęcherzyka żółciowego
Rak pęcherzyka żółciowego: leczenie
operacja na otwarto: radykalne usunięcie pęcherzyka, węzłów i części wątroby, ALE większość nieresekcyjna
Rak dróg żółciowych: info ogólne, podział
GRUCZOLAKORAK
podział na wewnątrz i zewnątrzwątrobowego (częstszy) raka dróg żółciowych
Guz Klatskina
rak w miejscu połączenia prawego i lewego przewodu wątrobowego
Rak dróg żółciowych: czynniki ryzyka
pierwotne stwardniejące zapalenie dróg żółciowych (PSC) torbiele dróg żółciowych kamica dróg żółciowych przewlekłe zapalenie dróg żółciowych wrodzone wady dróg żółciowych pasożyty
Rak dróg żółciowych: objaw Courvoisiera
palpacyjnie powiększony, niebolesny pęcherzyk żółciowy
Rak dróg żółciowych: różnicowanie
rak brodawki vatera
rak głowy trzustki, PZT
kamica przewodowa
Nadciśnienie wrotne: wartości
> 12 mmHg
główna przyczyna: marskość wątroby
Nadciśnienie wrotne: blok przedzatokowy
przedwątrobowy:
- zakrzepica ż. wrotnej, śledzionowej, krezkowych, przetoki tętniczo-żylne przedwątrobowe lub śródwątrobowe
wewnątrzwątrobowy
-pierwotne zapalenie dróg żółciowych, wrodzone zwłóknienie wątroby