Chirurgia serca - nabyte choroby serca Flashcards
Choroba niedokrwienna serca
- zespół objawów wywołany dysproporcją między wielkością przepływu wieńcowego a zapotrzebowaniem mięśnia sercowego na tlen i związki energetyczne
- obejmuje chorobę naczyń wieńcowych i jej powikłania → zwłaszcza ostrą niedomykalność zastawki mitralnej, pozawałowy ubytek w przegrodzie międzykomorowej, tętniak lewej komory
Choroba niedokrwienna serca - epidemiologia
- w Polsce choruje 1mln → 80 tysięcy rocznie zapada na zawał mięśnia sercowego
- najczęstsza przyczyna (90%) → zmiany miażdżycowe w tętnicach wieńcowych
Choroba niedokrwienna serca - diagnostyka
• EKG wysiłkowe → badanie przesiewowe u pacjentów z podejrzeniem stabilnej dławicy piersiowej, u chorych bez bólu
• echokardiografia
• koronarografia
- środek kontrastowy wstrzykuje się do naczyń wieńcowych przez cewnik → zwykle dostęp przez tętnice udową lub promieniową
- obrazy otrzymuje się w kilku różnych płaszczyznach → minimalizacja przeoczenia ekscentrycznych blaszek miażdżycowych
Choroba niedokrwienna serca - wskazania do pomostowania tętnic wieńcowych
zwężenie:
• > 50% pnia lewej tętnicy wieńcowej
• 3 lub 2 tętnic wieńcowych (>70%) ze zwężeniem w początkowym odcinku
• gałęzi przedniej zstępującej
• ujścia dominującej prawej tętnicy wieńcowej
• niepowodzenie innych metod leczniczych
Choroba niedokrwienna serca - wskazania do operacji w trybie natychmiastowym
- w pierwszych 4h, jeśli wystąpiły objawy wstrząsu kardiogennego
- których nie można skutecznie leczyć innymi metodami
- po powikłanej plastyce tętnic wieńcowych lub stentowaniu
Choroba niedokrwienna serca - leczenie chirurgiczne
• pomostowanie aortalno-wieńcowe CABG
przezskórna wewnątrznaczyniowa angioplastyka wieńcowa
przezmięśniowa laserowa rewaskularyzacja serca
Pomostowanie aortalno-wieńcowe CABG
- wykonanie pomostu między aortą wstępującą a tętnicą wieńcową poza miejscem jej zwężenia
- najczęściej wykonuje się pomosty z tętnicy piersiowej wewnętrznej lub żyły odpiszczelowej chorego
- jeżeli obwodowa cześć tętnicy jest zamknięta przez złogi miażdżycowe → endarterektomia w celu przywrócenia światła naczynia
- trwałość pomostów około 70% po 5 latach i 40% po 10 latach
- niewydolność pomostów żylnych wskutek przerostu błony wewnętrznej → odpowiedź naczynia na wysokie ciśnienie panujące w jego świetle
- standardowo wykorzystuje się tętnice piersiową wewnętrzną → jak pomost żylny lub pomost połączony w naturalny sposób z lewą tętnicą podobojczykową
- drożność pomostu z tętnicy przekracza 90% po 5 latach i 70% po 10 latach
- tętnice piersiową wewnętrzną najczęściej wykorzystuje się do pomostowania gałęzi przedniej zstępującej, a naczynia żylne do pomostowania pozostałych tętnic wieńcowych
- najlepsze wyniki odległe u chorych z wykorzystaniem kilku pomostów tętniczych
- tętnica promieniowa gdy żyła odpiszczelowa złej jakości → może być użyta z obiema tętnicami piersiowymi → całkowita rewaskularyzacja tętnicza
- gdy brakuje naczyń odpowiedniej jakości do pomostów to → tętnica żołądkowo-sieciowa prawa, żyła odstrzałkowa, żyła odpromieniowa
- pomosty z protez naczyniowych nie są stosowane → szybko się zamykają
Pomostowanie aortalno-wieńcowe - metody operacji
- metoda klasyczna
• przez przecięcie mostka → sternotomia
• zastosowanie krążenia pozaustrojowego w hipotermii 32-34°C
• zespolenie wykonuje się na zatrzymanym sercu
• zaleta → możliwość wykonanie równocześnie innych zabiegów np. korekcji wady serca - bez użycia krążenia pozaustrojowego
• dojście przez mostek
• na bijącym sercu
• zaleta → wyeliminowanie krążenia pozaustrojowego
• wada → większa możliwość błędu technicznego - metoda hybrydowa
• pomostowanie z małego dostępu z równoczesną przezskórną angioplastyką z/bez umieszczania stentów w świetle tętnic wieńcowych - przy użyciu robotów
• bez otwierania klatki piersiowej
• wprowadza się ramiona robota
Pomostowanie aortalno-wieńcowe - wyniki
- śmiertelność okołooperacyjna chorych ze stabilną chorobą niedokrwienną → 2-3% (1%)
- ryzyko wystąpienia udaru → 1-2%
- zawał mięśnia sercowego po operacji → 5% chorych
- ustąpienie objawów dławicowych → 70% (80%) , u pozostałych znaczne zmniejszenie dolegliwości
- nawrót dławicy piersiowej → 10% na rok
- pomosty tętnicze → większa trwałość i poprawa przeżywalności
Prewencja wtórna choroby wieńcowej
• wszyscy chorzy powinni być poddawani prewencji wtórnej choroby wieńcowej → leki hamujące agregację płytek krwi (ASA) i ↓ stężenie cholesterolu (statyny)
Pomostowanie naczyń wieńcowych - EBM
- rewaskularyzacja w celu poprawy odległych wyników leczenia
- znaczne zwężenie pnia lewej tętnicy wieńcowej → pomostowanie naczyń wieńcowych
- choroba trójnaczyniowa → rozważyć pomostowanie naczyń wieńcowych w celu poprawy rokowania, gdy brak możliwości leczenia operacyjnego → interwencja przezskórna
- farmakoterapia → zapobieganie nowym epizodom naczyniowym
- wszyscy chorzy ze stabilną chorobą wieńcową wywołaną zmianami miażdżycowymi → rutynowe stosowanie przez długi okres kwasu acetylosalicylowego i statyn
Anatomia tętnic wieńcowych
• rozpoczynają się w obrębie zatok aorty → lewa (tylna), prawa (przednia)
• lewa tętnica wieńcowa → ku tyłowi od pnia płucnego
- tętnica międzykomorowa przednia (zstępująca przednia, LAD) → przednia część lewej komory i przednie 2/3 przegrody międzykomorowej
- gałąź okalająca → tylna i boczna część lewej komory
• prawa tętnica wieńcowa → w bruździe między prawym przedsionkiem i prawą komorą
- przednia część prawej komory (gałęzie brzeżne)
• prawa tętnica wieńcowa i gałąź okalająca tętnicy lewej mogą przechodzić w tętnicę tylną zstępującą → dolna powierzchnia obu komór i dolna część przegrody (tętnica dominująca)
• prawa tętnica wieńcowa, tętnica przednia zstępująca, gałąź okalająca → główne systemy naczyniowe; zwężenie w każdym z tych naczyń lub w ich odgałęzieniach → choroba jednonaczyniowa, choroba dwu- trójnaczyniowa → proces miażdżycowy odpowiednio w dwóch lub trzech systemach
Przezskórna wewnątrznaczyniowa angioplastyka wieńcowa (PTCA)
- wprowadzenie przezskórnie dwukanałowego cewnika z balonem
- balon wypełnia się → rozszerzenie tętnicy
- w miejscu rozszerzenia przeważnie zostawia się stent, najczęściej powlekany powoli uwalniającym się lekiem antyproliferacyjnym
Przezskórna wewnątrznaczyniowa angioplastyka wieńcowa (PTCA) - wskazania
- ostre zespoły wieńcowe
- zwężenie światła tętnicy wieńcowej > 50% jeśli istnieją dowody świadczące o niedokrwieniu w obszarze zaopatrywanym przez te tętnice np. gorsza kurczliwość w obrazie echokardiograficznym
Przezskórna wewnątrznaczyniowa angioplastyka wieńcowa (PTCA) - przeciwwskazania względne
• zwężenie pnia lewej tętnicy wieńcowej i zmiany wielonaczyniowe