Chirurgia serca - nabyte choroby serca Flashcards

1
Q

Choroba niedokrwienna serca

A
  • zespół objawów wywołany dysproporcją między wielkością przepływu wieńcowego a zapotrzebowaniem mięśnia sercowego na tlen i związki energetyczne
  • obejmuje chorobę naczyń wieńcowych i jej powikłania → zwłaszcza ostrą niedomykalność zastawki mitralnej, pozawałowy ubytek w przegrodzie międzykomorowej, tętniak lewej komory
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Choroba niedokrwienna serca - epidemiologia

A
  • w Polsce choruje 1mln → 80 tysięcy rocznie zapada na zawał mięśnia sercowego
  • najczęstsza przyczyna (90%) → zmiany miażdżycowe w tętnicach wieńcowych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Choroba niedokrwienna serca - diagnostyka

A

• EKG wysiłkowe → badanie przesiewowe u pacjentów z podejrzeniem stabilnej dławicy piersiowej, u chorych bez bólu
• echokardiografia
• koronarografia
- środek kontrastowy wstrzykuje się do naczyń wieńcowych przez cewnik → zwykle dostęp przez tętnice udową lub promieniową
- obrazy otrzymuje się w kilku różnych płaszczyznach → minimalizacja przeoczenia ekscentrycznych blaszek miażdżycowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Choroba niedokrwienna serca - wskazania do pomostowania tętnic wieńcowych

A

zwężenie:
• > 50% pnia lewej tętnicy wieńcowej
• 3 lub 2 tętnic wieńcowych (>70%) ze zwężeniem w początkowym odcinku
• gałęzi przedniej zstępującej
• ujścia dominującej prawej tętnicy wieńcowej
• niepowodzenie innych metod leczniczych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Choroba niedokrwienna serca - wskazania do operacji w trybie natychmiastowym

A
  • w pierwszych 4h, jeśli wystąpiły objawy wstrząsu kardiogennego
  • których nie można skutecznie leczyć innymi metodami
  • po powikłanej plastyce tętnic wieńcowych lub stentowaniu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Choroba niedokrwienna serca - leczenie chirurgiczne

A

• pomostowanie aortalno-wieńcowe CABG
przezskórna wewnątrznaczyniowa angioplastyka wieńcowa
przezmięśniowa laserowa rewaskularyzacja serca

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Pomostowanie aortalno-wieńcowe CABG

A
  • wykonanie pomostu między aortą wstępującą a tętnicą wieńcową poza miejscem jej zwężenia
  • najczęściej wykonuje się pomosty z tętnicy piersiowej wewnętrznej lub żyły odpiszczelowej chorego
  • jeżeli obwodowa cześć tętnicy jest zamknięta przez złogi miażdżycowe → endarterektomia w celu przywrócenia światła naczynia
  • trwałość pomostów około 70% po 5 latach i 40% po 10 latach
  • niewydolność pomostów żylnych wskutek przerostu błony wewnętrznej → odpowiedź naczynia na wysokie ciśnienie panujące w jego świetle
  • standardowo wykorzystuje się tętnice piersiową wewnętrzną → jak pomost żylny lub pomost połączony w naturalny sposób z lewą tętnicą podobojczykową
  • drożność pomostu z tętnicy przekracza 90% po 5 latach i 70% po 10 latach
  • tętnice piersiową wewnętrzną najczęściej wykorzystuje się do pomostowania gałęzi przedniej zstępującej, a naczynia żylne do pomostowania pozostałych tętnic wieńcowych
  • najlepsze wyniki odległe u chorych z wykorzystaniem kilku pomostów tętniczych
  • tętnica promieniowa gdy żyła odpiszczelowa złej jakości → może być użyta z obiema tętnicami piersiowymi → całkowita rewaskularyzacja tętnicza
  • gdy brakuje naczyń odpowiedniej jakości do pomostów to → tętnica żołądkowo-sieciowa prawa, żyła odstrzałkowa, żyła odpromieniowa
  • pomosty z protez naczyniowych nie są stosowane → szybko się zamykają
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Pomostowanie aortalno-wieńcowe - metody operacji

A
  1. metoda klasyczna
    • przez przecięcie mostka → sternotomia
    • zastosowanie krążenia pozaustrojowego w hipotermii 32-34°C
    • zespolenie wykonuje się na zatrzymanym sercu
    • zaleta → możliwość wykonanie równocześnie innych zabiegów np. korekcji wady serca
  2. bez użycia krążenia pozaustrojowego
    • dojście przez mostek
    • na bijącym sercu
    • zaleta → wyeliminowanie krążenia pozaustrojowego
    • wada → większa możliwość błędu technicznego
  3. metoda hybrydowa
    • pomostowanie z małego dostępu z równoczesną przezskórną angioplastyką z/bez umieszczania stentów w świetle tętnic wieńcowych
  4. przy użyciu robotów
    • bez otwierania klatki piersiowej
    • wprowadza się ramiona robota
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Pomostowanie aortalno-wieńcowe - wyniki

A
  • śmiertelność okołooperacyjna chorych ze stabilną chorobą niedokrwienną → 2-3% (1%)
  • ryzyko wystąpienia udaru → 1-2%
  • zawał mięśnia sercowego po operacji → 5% chorych
  • ustąpienie objawów dławicowych → 70% (80%) , u pozostałych znaczne zmniejszenie dolegliwości
  • nawrót dławicy piersiowej → 10% na rok
  • pomosty tętnicze → większa trwałość i poprawa przeżywalności
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Prewencja wtórna choroby wieńcowej

A

• wszyscy chorzy powinni być poddawani prewencji wtórnej choroby wieńcowej → leki hamujące agregację płytek krwi (ASA) i ↓ stężenie cholesterolu (statyny)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Pomostowanie naczyń wieńcowych - EBM

A
  • rewaskularyzacja w celu poprawy odległych wyników leczenia
  • znaczne zwężenie pnia lewej tętnicy wieńcowej → pomostowanie naczyń wieńcowych
  • choroba trójnaczyniowa → rozważyć pomostowanie naczyń wieńcowych w celu poprawy rokowania, gdy brak możliwości leczenia operacyjnego → interwencja przezskórna
  • farmakoterapia → zapobieganie nowym epizodom naczyniowym
  • wszyscy chorzy ze stabilną chorobą wieńcową wywołaną zmianami miażdżycowymi → rutynowe stosowanie przez długi okres kwasu acetylosalicylowego i statyn
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Anatomia tętnic wieńcowych

A

• rozpoczynają się w obrębie zatok aorty → lewa (tylna), prawa (przednia)
• lewa tętnica wieńcowa → ku tyłowi od pnia płucnego
- tętnica międzykomorowa przednia (zstępująca przednia, LAD) → przednia część lewej komory i przednie 2/3 przegrody międzykomorowej
- gałąź okalająca → tylna i boczna część lewej komory
• prawa tętnica wieńcowa → w bruździe między prawym przedsionkiem i prawą komorą
- przednia część prawej komory (gałęzie brzeżne)
• prawa tętnica wieńcowa i gałąź okalająca tętnicy lewej mogą przechodzić w tętnicę tylną zstępującą → dolna powierzchnia obu komór i dolna część przegrody (tętnica dominująca)
• prawa tętnica wieńcowa, tętnica przednia zstępująca, gałąź okalająca → główne systemy naczyniowe; zwężenie w każdym z tych naczyń lub w ich odgałęzieniach → choroba jednonaczyniowa, choroba dwu- trójnaczyniowa → proces miażdżycowy odpowiednio w dwóch lub trzech systemach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Przezskórna wewnątrznaczyniowa angioplastyka wieńcowa (PTCA)

A
  • wprowadzenie przezskórnie dwukanałowego cewnika z balonem
  • balon wypełnia się → rozszerzenie tętnicy
  • w miejscu rozszerzenia przeważnie zostawia się stent, najczęściej powlekany powoli uwalniającym się lekiem antyproliferacyjnym
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Przezskórna wewnątrznaczyniowa angioplastyka wieńcowa (PTCA) - wskazania

A
  • ostre zespoły wieńcowe
  • zwężenie światła tętnicy wieńcowej > 50% jeśli istnieją dowody świadczące o niedokrwieniu w obszarze zaopatrywanym przez te tętnice np. gorsza kurczliwość w obrazie echokardiograficznym
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Przezskórna wewnątrznaczyniowa angioplastyka wieńcowa (PTCA) - przeciwwskazania względne

A

• zwężenie pnia lewej tętnicy wieńcowej i zmiany wielonaczyniowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Przezskórna wewnątrznaczyniowa angioplastyka wieńcowa (PTCA) - powikłania

A
  • rozwarstwienie → może spowodować zawał serca
  • krwawienie
  • nawrót zwężenia
17
Q

Przezskórna wewnątrznaczyniowa angioplastyka wieńcowa (PTCA) - wyniki

A
  • zakrzep w udrożnionej tętnicy (0,5-1,0%)
  • nawrót zwężenia (restenoza) pojawia się przeważnie w ciągu pierwszych 6 miesięcy → leczenie restenozy → ponowne założenie stentu lub operacja
18
Q

Przezmięśniowa laserowa rewaskularyzacja serca

A
  • wytworzenie 20-60 małych kanalików w mięśniu sercowym za pomocą lasera → krew dopływa bezpośrednio z komory do mięśnia sercowego
  • tylko gdy nie można wykonać operacji pomostowania lub przezskórnego poszerzenia tętnic wieńcowych
19
Q

Powikłania choroby wieńcowej

A
  1. pozawałowy tętniak lewej komory
  2. niedomykalność zastawki mitralnej
  3. pozawałowy ubytek w przegrodzie międzykomorowej
20
Q

Pozawałowy tętniak lewej komory

A
  • duży tętniak zmniejsza objętość wyrzutową serca
  • gdy duża część wolnej ściany lewej komory, objęta blizną pozawałową, zmienia się tętniakowato w wyniku ciśnienia wewnątrzkomorowego
  • u około 8% chorych z zawałem serca
  • upośledza skurcz serca i nasila jego pracę
  • może prowadzić do zakrzepu w obrębie tętniaka → źródło zatorów
  • zaburzenia rytmu powstające w strefie niedokrwionego mięśnia sercowego otaczającego obrzeża tętniaka
21
Q

Pozawałowy tętniak lewej komory - leczenie

A
  • wycięcie tętniaka
  • usunięcie ewentualnej skrzepliny
  • zamknięcie ubytku szwem wzmocnionym przez paski teflonowe lub fragmenty protezy naczyniowej
  • niekiedy plastyka z użyciem łaty w celu zachowania kształtu lewej komory
  • zabieg w trybie planowym → śmiertelność 6-10% i ↑ ryzyka udaru
22
Q

Powikłania choroby wieńcowej - niedomykalność zastawki mitralnej - przewlekła

A
  • przewlekłe niedokrwienie → włóknienie mięśni brodawkowatych → niedomykalność zastawki mitralnej
  • leczenie → rekonstrukcja lub wymiana zastawki, zwykle z wykonaniem pomostów aortalno-wieńcowych
  • śmiertelność → 8-11% (zwykle niższa < 5%)
23
Q

Powikłania choroby wieńcowej - niedomykalność zastawki mitralnej - ostra

A
  • objęty zawałem mięsień brodawkowaty może pęknąć → duża niedomykalność zastawki mitralnej
  • ciężki stan
  • objawy obrzęku płuc wywołanego niedomykalnością
  • zespół małego rzutu w wyniku zawału
  • zwykle konieczna sztuczna wentylacja
  • wymiana zastawki mitralnej i wykonanie pomostów aortalno-wieńcowych ze wskazań nagłych → śmiertelność 15-40% → znacznie ograniczona wydolność serca i wtórna niewydolność wielonarządowa
24
Q

Wymiana zastawek serca - EBM

A
  1. wymianę zastawki aortalnej zaleca się:
    • objawowym zwężeniu zastawki ciężkiego stopnia
    • u chorych z ciężkiego stopnia zwężeniem zastawki poddawanych CABG, zabiegom chirurgicznym aorty lub innych zastawek aorty
    • objawowa niedomykalność zastawki ciężkiego stopnia niezależnie od czynności skurczowej lewej komory
    • u chorych z bezobjawową przewlekłą niedomykalnością zastawki ciężkiego stopnia i upośledzeniem czynności skurczowej lewej komory, a także podczas wykonywania u nich CABG, zabiegów chirurgicznych aorty czy innych zastawek
  2. zabiegi operacyjne zastawki mitralnej (w miarę możliwości naprawcze) zaleca się:
    • objawowe zwężenie zastawki umiarkowanego lub ciężkiego stopnia
    • objawowa, ostra niedomykalność zastawki
    • przewlekła niedomykalność zastawki ciężkiego stopnia
25
Q

Pozawałowy ubytek w przegrodzie międzykomorowej

A
  • martwica przegrody międzykomorowej → ubytek w przegrodzie
  • krew z lewej komory (wysokie ciśnienie) → prawa komora (niskociśnieniowa, przeciek lewo-prawy) → ↑ obciążenia prawej komory i przepływu płucnego oraz ↓ pojemności minutowej
  • nagła, ciężka duszność 3-8 dni po zawale
  • holosystoliczny szmer
  • rozpoznanie → echokardiografia, koronarografia
  • rekonstrukcja ubytku ze wskazań nagłych → trudna technicznie, ciężko znaleźć miejsce nieobjęte zawałem do którego można przyszyć łatę, upośledzona funkcja mięśnia sercowego bezpośrednio po zawale
  • zwykle konieczne mechaniczne wspomaganie pracy komór z użyciem kontrapulsacji wewnątrzaortalnej
  • śmiertelność okołooperacyjna w nagłych stanach → 20-50%
  • niewielki ubytek → leczenie zachowawcze → funkcja serca stabilizuje się, brzegi ubytku ulegają wzmocnieniu w wyniku włóknienia, zamknięcie ubytku staje się prostsze → zabieg po kilku tygodniach
  • śmiertelność okołooperacyjna → < 10%
26
Q

Wady zastawkowe serca

A
  • najczęściej aortalnej, mitralnej
  • rzadziej trójdzielnej
  • niemal niespotykana płucnej
  • zwężenie, niedomykalność lub połączenie obu patologii
  • powodują zaburzenia krążenia mogące doprowadzić do niewydolności serca
27
Q

Wady zastawkowe - niedomykalność

A

krew w czasie skurczu serca nie zostaje w całości przemieszczona do tętnic lub komór, ponieważ pewna jej część cofa się przez niezamkniętą całkowicie zastawkę

28
Q

Wady zastawkowe- zwężenie

A

powoduje nadmierne opory na drodze naturalnego przepływu krwi wewnątrz jamy serca

29
Q

Nasilenie objawów niewydolności serca w skali NYHA

A

I → nie występują żadne dolegliwości
II → dolegliwości po znacznym wysiłku fizycznym
III → dolegliwości nawet przy nieznacznym wysiłku fizycznym
IV → dolegliwości występują w spoczynku

30
Q

Wady zastawkowe - diagnostyka

A
  • przezklatkowe echo techniką dopplera → gradienty przezzastawkowe i stopień niedomykalności
  • echo przezprzełykowe → dokładniejsza ocena anatomii zastawek i struktur wewnątrznaczyniowych
  • koronarografia → dodatkowo u pacjentów w średnim i podeszłym wieku
  • wentrykulografia i aortografia → ocena ilościowa niedomykalności zastawki aortalnej i mitralnej
  • pełne cewnikowanie serca → pomiar objętości minutowej i ciśnienia w jamach serca i tętnicy płucnej
  • parametry echokardiograficzne → gradienty ciśnień i pola powierzchni zastawek