chapter 8 ritmes in wakker zijn en slapen Flashcards
wat is de biologische klok?
dit reguleert verschillende lichaamsfuncties en is endogeen ( gestuurd van binnenuit )
wat is het endogeen circadiaans ritme?
is de regeling van het dagelijkse ritme
wat is het endogeen circannual ritme?
regeling van het jaarlijkse ritme
wat is een zeitgeber?
factoren die zorgen voor de reset van circadiaans ritme, belangrijkste is licht
wat is een jetlag?
een verstoring van het circadiane ritme als gevolg van het veranderen van tijdzones
wat is het verschil tussen phase delay en phase advance?
bij phase delay ( westen ) gaat de klok vooruit en ga je later slapen
bij phase advance ( oosten ) gaat klok achteruit en moet je eerder opstaan
wat is het gevolg van een langere stijging in cortisol?
dit kan neuronen in de hippocampus beschadigen en verkleinen, waardoor je aan geheugenverlies kan leiden
wat is de suprachiasmaticus nucleus? (SCN)
dit is een deel van de hypothalamus, zorgt voor de belangrijkste controle over circadiane ritmes van slaap en temperatuur
wat is de tractus retinohypothalamus?
dit is een zenuwbaan die vanaf ganglioncellen in netvlies door de oogzenuw naar het SCN loopt
hoe komt licht bij de SCN?
axonen veranderen de ‘instellingen’ van het SCN door input van ganglioncellen met hun eigen fotopigment ( menalopsine ). ze reageren op gemiddelde hoeveelheid licht, waardoor het ook werkt bij blinden.
welke genen spelen een rol bij het circadiaan ritme en wat stimuleren ze?
Period ( PER ) en Timeless ( TIM )
de proteinen stimuleren slaap en inactiviteit
wat doet de pijnappelklier?
dit wordt gecontroleerd door SCN en geeft melatonine af in de avond.
wat is melatonine?
een hormoon dat slaperigheid veroorzaakt. melatonine helpt ook bij het beheersen van de puberteit en bij lichamelijke aanpassingen aan seizoenswisselingen
wat zijn onderbrekingen van bewustzijn?
coma
vegetatieve staat (alleen reactie op pijnprikkel, geen bewustzijn )
minimale staat van bewustzijn ( korte periodes tussendoor van zinvolle acties en beperkte spraak )
hersendood ( geen hersenactiviteit )
wat is polisomnografie?
hier wordt slaap mee gemeten, een combinatie van EEG, oogbewegingsmetingen EOG en spierbeweging EMG
wat zijn alfagolven?
deze zijn kenmerkend voor ontspannen waakzaamheid
wat is kenmerkend voor fase 1 van slaap?
EEG laat onregelmatige lage spanningsgolven zien
wat is kenmerkend voor fase 2 van slaap?
kenmerkend zijn sleep spindles ( hoge hersengolven tijdens uitbarsting ) en K-complex ( scherpe golf met hoge amplitude ).