Cele i zadania epi Flashcards
Zdrowie
Pełny dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny – stan lub zdolność ustroju do wykonywania odpowiednich czynności w określonych warunkach środowiska.
Epidemiologia
Nauka badająca rozpowszechnienie chorób wśród ludności oraz czynniki, które wpływają lub warunkują to rozpowszechnienie, wykorzystuje wyniki tych badań do kontroli oraz poprawy stanu zdrowia ludności
Role epidemiologii
- Opis częstości występowania zjawisk chorobowych
- Poznanie przebiegu naturalnej historii choroby
- Określanie związków przyczynowo-skutkowych
- Planowanie i ocena skuteczności profilaktyki
Mierniki stanu zdrowia
- Pozytywne:
- % zaszczepionej populacji
- prawidłowe wyniki badań biochemicznych
- prawidłowe wyniki badań antropometrycznych
- % 5-letnich przeżyć chorych na nowotwory - Negatywne:
- zapadalność (w tym skumulowana)
- chorobowość (punktowa, okresowa)
- śmiertelność
- umieralność (proporcjonalna, niemowląt, okołoporodowa)
Zapadalność
Ryzyko wystąpienia choroby w populacji wyjściowo zdrowej.
Z = (liczba nowych zachorowań/populacja narażona od początku okresu badania)*k
Zapadalność skumulowana
Osoby które zachorowały w określonym czasie.
ZS = liczba nowych zachorowań/liczba osób narażonych na ryzyko
Współczynnik zapadalności
IR = liczba nowych zachorowań/całkowity osobo-czas obserwacji
Chorobowość
CH = (liczba chorych/liczba osób narażonych na ryzyko)*k
CH = Z*średni czas trwania choroby
Zależy od:
- czasu trwania choroby
- liczby nowych przypadków
- emigracji
- imigracji
- nowych metod diagnostycznych i leczniczych
Może być punktowa oraz okresowa.
Śmiertelność
Najczęściej określana w obserwacji 5-letniej.
Ciężka do określenia przez konkurencyjność przyczyn zgonu
Umieralność
U = [liczba zgonów (w czasie)/liczba osób narażonych na ryzyko zgonu (w czasie)]*k
Umieralność określa się względem wieku, płci oraz przyczyn zgonu.
Umieralność proporcjonalna
U prop. = [liczba zgonów z powodu choroby x/liczba zgonów wszystkich]*100%
Umieralność niemowląt
U niem. = [liczba zgonów niemowląt w roku/liczba urodzeń żywych w roku]*k
Wczesna - do 27 dnia życia niemowlęcia
Późna - do 11 miesiąca życia niemowlęcia
Umieralność okołoporodowa
U oko. = [(liczba urodzeń martwych + liczba zgonów niemowląt (do 6 dnia) w roku)/(liczba urodzeń martwych + liczba urodzeń żywych w roku)]*k
Standaryzacja
Proces matematyczny mający na celu wyeliminowanie różnic w porównywanych populacjach.
Zdrowie wg Marca Lalonda
Zdrowie to stan, który nie może być osiągalny dla większości populacji tylko przez koncentrację funduszy dla poszerzania infrastruktury i świadczeń medycyny naprawczej.
Zdrowie jest wynikiem działania czynników związanych z: – dziedziczeniem genetycznym – środowiskiem – stylem życia – opieką medyczną