Badania epidemiologiczne

Question 1

Strategia badań epidemiologicznych

Answer 1

1. Określenie celu badania
2. Wybór planu badania
3. Przygotowanie i przeprowadzenie badania
4. Analiza rezultatów
5. Dyskusja na temat czynników wpływających na wyniki badania
6. Podjęcie działań zmierzających do upowszechnienia oraz praktycznego wykorzystania wyników

Question 2

Przyczyny choroby

Answer 2

Zdarzenie lub stan, który albo sam albo w połączeniu z innymi czynnikami inicjuje pewną sekwencję zmian patologicznych prowadzących do określonego skutku

Question 3

Czynnik etiologiczny

Answer 3

Biologiczny, chemiczny, fizyczny lub inny czynnik wywołujący określoną chorobę

Question 4

Czynnik ryzyka

Answer 4

Cecha lub ekspozycja zwiększająca prawdopodobieństwo określonego zdarzenia

Question 5

Postulaty Henlego-Kocha

Answer 5

Dla potwierdzenia związku infekcji z daną chorobą:

1. Patogen musi być obecny w każdym przypadku danej choroby
2. Patogen można wyizolować i hodować w czystej kulturze
3. Patogen wszczepiony podatnemu zwierzęciu musi wywołać daną chorobę
4. Patogen musi być odzyskany od tego zwierzęcia i zidentyfikowany

Question 6

Przyczynowość w chorobach przewlekłych

Answer 6

1. Spójność
2. Swoistość
3. Siła
4. Odpowiedź zależna od wieku
5. Prawdopodobieństwo
6. Następstwo czasu
7. Odrwacalność

Question 7

Typy badań (lista)

Answer 7

1. Obserwacyjne:
   - opisowe
   - analityczne
2. Eksperymentalne:
   - losowe badania kontrolowane
   - interwencja populacyjna

Question 8

Badania analityczne

Answer 8

Badana zależność między czynnikami ryzyka, a efektami zdrowotnymi
Celem jest identyfikacja lub pomiar wpływu czynników ryzyka albo powiązanie wybranego efektu zdrowotnego ze specyficzną ekspozycją

1. Ekologiczne
2. Przekrojowe
3. Kliniczno-kontrolne
4. Kohortowe

Question 9

Badania ekologiczne

Answer 9

Celem jest określenie czy wysoki poziom ekspozycji w populacji prowadzi do wysokiej zapadalności na chorobę przez porównywanie danych między populacjami w tym samym czasie lub porównywanie danych w obrębie populacji w różnych okresach czasu

• tanie i łatwe
• trudne do interpretacji
• brak kontroli nad czynnikami zakłócającymi

Question 10

Błąd ekologiczny

Answer 10

Nieuzasadnione przenoszenie wniosków z korelacji grupowych na zależność na poziomie jednostki

Question 11

Badanie przekrojowe

Answer 11

Badanie związku między chorobą, a innymi zmiennymi

• szybko uzyskiwany wynik
• określenie częstości występowania danego zjawiska
• tanie
• działanie czynnika szkodliwego nie musi prowadzić do wskazania choroby

Question 12

Badanie kliniczno-kontrolne

Answer 12

Określa związek przyczynowo-skutkowy przez wyliczanie ilorazu szans

Question 13

Iloraz szans

Answer 13

Isz = szansa ekspozycji w grupie przypadków/szansa ekspozycji w grupie kontrolnej

> 1 – czynnik zwiększa szansę wystąpienia danego zjawiska;
<1 – czynnik zmniejsza szansę;
= 1 – czynnik nie ma wpływu na częstość występowania
zjawiska

Question 14

Badanie kohortowe

Answer 14

Określa związek przyczynowo-skutkowy przez pomiar zapadalności w grupach eksponowanej i nieeksponowanej na podstawie ryzyka względnego.

Prospektywne lub retrospektywne

Question 15

Ryzyko względne

Answer 15

RW = zapadalność w grupie eksponowanej/zapadalność w grupie nieeksponowanej

> 1 czynnik zwiększa ryzyko wystąpienia zjawiska
<1 czynnik zmniejsza ryzyko wystąpienia zjawiska
= 1 czynnik nie ma wpływu na wystąpienie zjawiska

Question 16

Badania opisowe

Answer 16

Opisanie zjawiska zdrowotnego w kategoriach jego rozkładu w zależności od osób, miejsca i czasu

Celem jest uzyskanie informacji potrzebnych do sformułowania hipotez

Odpowiednie dla chorób nagłych lub rzadkich oraz monitorowania trendów w czasie

Question 17

Badania eksperymentalne

Answer 17

Zawsze wymagają zgody dobrowolnej badanego na udział w badaniu oraz zgody Komisjii Bioetycznej

1. Losowe badanie kontrolowane - badanie polegające na wprowadzeniu interwencji w grupie osób
   chorych i porównaniu jej wyników z rezultatami w grupie odniesienia
2. Interwencja populacyjna - celem jest ocena jednego czynnika wpływającego na występowanie punktów końcowych w różnych warunkach zmienności biologicznej

Question 18

NNT

Answer 18

Number needed to treat – określa liczbę osób, które należy poddać leczeniu, aby uzyskać pozytywny efekt u jednej osoby

Question 19

NNH

Answer 19

Określa liczbę osób poddanych terapii, na którą przypada jedna osoba, u której wystąpiły niepożądane skutki

Question 20

Randomizacja

Answer 20

Prosta lub warstwowa

Question 21

Ślepa próba

Answer 21

Przeprowadzenia badań, w której osoba badana nie wie do której grupy została zaliczona

Question 22

Podwójnie ślepa próba

Answer 22

Zarówno osoba badana jak i osoba zbierająca dane nie wiedzą do której grupy został zaliczony respondent