Cariologie hoofdstuk 6 Flashcards
Macromechanische retentie:
Restauratie krijgt houvast door middel van preparaties waarin ondersnijdingen werden aangebracht, dit leidt tot het verlies van gezond tandweefsel, element verzwakt en omvang van de restauratie neemt toe
Wat zijn de voordelen van een duurzame adhesieve verbinding?
- Er is geen noodzaak tot uitbreiding van de preparatie met als doel hou vast te winnen voor het restauratie materiaal
- Het door een cariëslaesie, preparatie of barsten element verzwakte element wordt versterkt
- Microlekkage wordt geëlimineerd of vermindert
Er is één restauratiemiddel dat een directe chemische verbinding aangaat met tandweefsel. welke is dit?
Glasionmeer cement
Glasionmeer cement bevatten verschillende glassoorten die met een combinatie van zuren worden gemengd. Het zuur reageert niet alleen met de glaspartikels maar ook met…
het calcium uit het glazuur en dentine
Is de hechtsterkte van glasionmeercement heel hoog?
Hoewel de hechtsterkte niet heel hoog is, overtreft deze de cohesieve treksterkte van het cement en levert het voor niet te zwaarbelaste restauraties voldoende retentie op
In adhesieve tandheelkunde kan onderscheid worden gemaakt tussen:
- Hechting aan glazuur of dentine
- Adhesiefsystemen die volgens bepaalde principes werken
Bij adhesiefsystemen maken we onderscheid tussen:
- Ets – en spoelsystemen
- Zelf – etsende primersystemen
- Ets – en spoelsystemen maken gebruik van…
- Bij de keuze van adhesiefsysteem zullen de meeste tandartsen zich laten leiden door de opgegeven hechtsterkte en het gebruiksgemak
een conditioner (etsmiddel) die van het oppervlak moet worden gespoeld
Zelf etsende primersystemen maken…
geen gebruik van een apart etsmiddel dat moet worden weggespoeld maar van een zure primer die niet wordt weggespoeld
kunnen hydrofobe monomeren hechten aan dentine?
- Dentine is een vitaal weefsel dat door vloeistofstroom vanuit dentine tubuli altijd vochtig is –> daardoor zou interactie met de hydrofobe monomeren die een bestandsdeel zijn van het adhesiefsystemen, verhinderd worden
- Met de ontwikkeling van nieuwe soorten monomeren, die over hydrofiele eigenschappen beschikken, werd het geleidelijk aan mogelijk om ook aan dentine micromechanish te hechten
- Functionele monomeren die fosfaatgroepen bevatten hebben ook de potentie om zich chemisch aan het in het tandweefsel aanwezige calcium te binden –> Phenyl-P en MDP
Indeling van adhesiefsystemen:
- Driestaps – totaal – etssystemen (ook wel ets en spoelsysteem)
- Twee stapts totaal ets-systeem
- Zelf etsende primer systemen
- Eenstaps zelfetsende primersystemen (all-in-one adhesiefsystemen)
Driestaps – totaal – etssystemen (ook wel ets en spoelsysteem)
noem de stappen
Stap 1: Gebruik van fosforzuur als conditioner
Stap 2: Appliceren van een impregneermiddel voor dentine (dentineprimer)
Stap 3: Hechtlak aanbrengen –> bonding
- Het etsmiddel demineraliseert het glazuur en het dentine
- De primer penetreert het gedemineraliseerde dentine en verwijderd het vocht tussen de vrij gelegde collageenvezels
- Zodat de hechtlak de vezels en het dentine goed kan impegneren en de zogeheten hybridelaag vormt.
Twee stapts totaal ets-systeem:
- De primer en hechtlak worden gecombineerd –> one bottle bonding
–> om de kans op fouten te verkleinen en de procedure te verkorten - Onderzoekers hebben aangetoond dat bij het gebruik van deze tweestaps totaaletssystemen de kwaliteit van de hechting aan dentine na verloop van tijd afneemt, de operateursgevoeligheid groter wordt en de tijdwinst minimaal is
- Tweestaps totaaletssystemen bevatten sterk zure hydrofiele monomeren waardoor een poreuze adhesieflaag ontstaat
- Dit maakt diffusie van water mogelijk, waardoor hydrolyse en vervolgens degradatie van de adhesieve laag optreedt
- Zelf etsende primer systemen
- Gebruiken geen fosforzuur om tandweefsel te etsen maar bevatten zure monomeren
- Tandweefsel wordt in contact hiermee gedemineraliseerd. De opgeloste bestandsdelen worden niet weggespoeld maar opgenomen in de adhesieflaag, hierdoor wordt het zuur geneutraliseerd
- Het zijn totaalsystemen want bij de voorbewerking wordt er geen onderscheid gemaakt tussen glazuur en dentine
Eenstaps zelfetsende primersystemen (all-in-one adhesiefsystemen)
- Wordt soms na menging van 2 componenten (zure monomeer en hechtlak), in 1 stap op glazuur en dentine aangebracht
- Kunnen niet alleen op basis van het aantal stappen ingedeeld maar ook op basis van hun zuurgraad
Het ideale adhesiefsysteem omvat de volgende zaken:
- Eenvoudig te verwerken
- Geeft voldoende hechtsterkte aan glazuur en dentine om de krimpspanning te kunnen weerstaan die optreedt bij polymerisatie van composiet
- Reduceert microlekkage
- Voorkomt post-operatieve gevoeligheid
- Levert een hechting op die niet vermindert na tijd
- Is biocompatibel en niet irriterend voor de pulpa
De keuze voor een bepaald adhesiefsysteem kan op grond van verschillende argumenten plaatsvinden
- Het type adhesiefsysteem (twee- of driestaps ets-en-spoel, of een-of tweestaps zelfetsend)
- Het beoogde applicatiegemak
- Resultaten uit onderzoek (in vitro en in vivo)
- De laagdikte van het adhesief
- De aanwezigheid van antibacteriële eigenschappen
wat is een ideale hechtlak?
Bij de keuze van een adhesiefsysteem kan ook de laagdikte van de hechtlak een rol spelen. De ideale hechtlak vormt een gelijkmatige dikte die voldoende dik is om polymerisatie toe te staan
- Polymerisatie wordt namelijk verhindert door contact met zuurstof als de laag dunner is dan…
- Is de daarentegen de laagdikte groter dan…
10-20 um
(40 um) –> dan zal bij deze laag bij een onvoldoende radio opaciteit zichtbaar zijn als radiolucente zone
- Hechtlakken die dikke lagen opleveren, moeten daarom over radiopaciteit beschikken om niet te worden aangezien voor een onvolledige adaptie van het restauratiemateriaal of voor cariës
Wat moet je doen bij hechtlakken die een oplosmiddel bevatten en hechtlakken die geen oplosmiddel bevatten?
Hechtlakken die een oplosmiddel bevatten moeten worden uitgeblazen om te verdampen –> dit type heeft goede bevochtigingseigenschappen en levert gelijkmatige laagdikte op
Hechtlakken die geen oplosmiddel bevatten hebben minder goede bevochtigingseigenschappen waardoor pooling optreedt
Wat is Pooling?
In de hoeken en op de bodem van kromvormige preparaties de laagdikte groter is dan op platte of bolle vlakken
Aangezien de belangrijkste faalredenen voor composietrestauraties breuk van de composiet en secundaire cariës zijn, zijn er adhesief systemen ontwikkeld die over antibacteriële eigenschappen bezitten.
Noem een adhesiefsysteem met antibacteriële eigenschappen.
Clearfil Protectbond
wat voor adhesiefsysteem is de clearfil protectbond en wat bevat het nog meer?
Clearfil Protectbond is een adhesief met antibacteriële werking en is een 2 staps – zelf etsende primersysteem –> de primer heeft een bromide verbinding met antibacteriële werking en bevat fluoride
Wanneer is de Clearfil Protectbond pas werkzaam en wat is een nadeel ervan?
Alleen als de Protectbond door de composiet wordt gemend wordt de cariogene biofilm geremd –> ongewenst wegens verkleuring composiet
Waarom werkt de clearfil protectbond niet alleen?
De adhesieflaag heeft aan de oppervlakte onvoldoende dikte en volume om de ontwikkeling van cariogene biofilm tegen te gaan
Waar zijn de onderzoeken betreft adhesiefsystemen vooral gericht op?
Keuze van een bepaalde adhesiefsysteem zal evidence based moeten zijn.
Onderzoeken naar adhesiefsystemen zijn vooral gericht op hechtsterkte en microlekkage (in vitro) of op retentie en randkwaliteit (in vivo)
In vitro onderzoek (hechtsterkte en microlekkage)
Treksterkte:
De kracht die wordt gemeten om de composiet van de glazuur of dentine af te trekken
In vitro onderzoek (hechtsterkte en microlekkage)
Afschuifsterkte:
Kracht die op composiet wordt uitgeoefend evenwijdig aan het oppervlak
In vitro onderzoek (hechtsterkte en microlekkage)
Microsterkte:
tegenwoordig de meest toegepaste methode om de sterkte van de verbinding te meten
De hechtsterkte aan glazuur wordt beïnvloed door verschillende factoren
- De oriëntatie van de prismata waaruit glazuur is opgebouwd en die via prismaschede onderling met elkaar verbonden zijn
- Daardoor is glazuur een ansiotroop materiaal
Ansiotroop:
De fysische eigenschappen variëren afhankelijk van de richting waarin wordt belast
Als de glazuurprisma’s in de lengterichting (op de kopse kant) worden belast, is de hechtsterkte zo groot dat er een breuk in het composiet zal optreden
Als de trekkracht daarintegen loodrecht op de richting van de glazuurprisma’s wordt uitgeoefend dan is de hechtsterkte significant lager en treedt er een breuk op in het glazuur in de prismaschede
- Hierom wordt een bevel gebruikt.
Waarvoor wordt een bevel gemaakt?
Het aanbrengen van een bevel in het glazuur beperkt het barsten in het glazuur aan de restauratierand
Het etsmiddel en de inwerktijd zijn ook van invloed op de hechtsterkte
Wat is de meest betrouwbare etsmiddel en de inwerktijd ervan?
- Fosforzuur –> meest betrouwbare etsmiddel
- Inwerktijd –> 15-30 seconde
Wat zou nog meer de hechtsterkte negatief kunnen beïnvloeden?
- Het fluoridegehalte zou de hechting aan glazuur eveneens kunnen beïnvloeden
- Blootstelling aan water heeft een negatief effect op de hechtsterkte, als de randen niet in het glazuur maar in het dentine eindigen
Adhesiefsystemen die veel zure en hydrofiele monomeren (2 staps zelf ets en spoelsysteem en 1 staps zelf etssysteem) bevatten zijn gevoeliger voor
voor hydrolyse dan die waarbij tot slot een hydrofobe kunststof wordt toegepast
Wat kan er gebeuren als dentine te veel wordt gedemineraliseerd?
Als dentine te veel wordt gedemineraliseerd waardoor het vrijliggende collageen niet volledig met kunsthars kan worden geimpegneerd kan er nanolekkage ontstaat –> verlies van hechting
Hoor je een hechtlak die geen spoelmiddel hebben uit te blazen? Wat gebeurt er als je het wel doet? en wat kan je beter anders doen?
Hechtlak die geen spoelmiddel hebben, hoor je niet uit te blazen voor een dunnere laag –> kan zorgen dat er lucht in de adhesief laag wordt geblazen en de polymerisatie door zuurstofinhibitie wordt belemmerd –> beter om overmaat weg te deppen
Conclusie adhesieflaag
dus niet hoe dikker hij wordt, des te beter dat is, maar dat hij aan een minimale laagdikte moet voldoen
wat wordt er bij in vitro onderzoeken onderzocht? En wat is de beste resultaat die eruit is gekomen?
In vitro onderzoeken, wordt de duurzaamheid van de adhesieve verbinden nagegaan (meestal worden klasse V restauraties onderzocht)
Beste resultaat: 3 stap ets en spoelsysteem
Heeft het maken van een bevel en de wijze van droogleggen significant effect op retentie bij klasse V preparaties?
Bij klasse V preparaties blijkt dat een bevel en de wijze van droogleggen geen significant effect hebben op de retentie
Waarvoor zorgt het opruwen van het dentine met een boor?
Het opruwen van het dentine met een boor zorgt voor een hogere hechtsterkte
Uit het onderzoek naar de retentie van klasse V restauraties worden de volgende conclusies getrokken
- Hoge retentiepercentage worden verkregen met glasionomeercement, driestaps ets- en-spoelsystemen en twee stap zelf etsende primer
- Minder gunstige resultaten bij: 2 stap ets en spoelsysteem
- Onvoldoende resultaten bij: 1 stap zelf etsende primer systeem
Kwaliteit hechting hangt niet alleen af van toegepaste adhesiefsysteem, maar ook van andere factoren. Zo kan het substraat waaraan men wil hechten in samenstelling varieren.
Glazuur kan:
1. Beslepen/onbeslepen
2. Carieus
3. Hypo/hypergemineraliseerd
Dentine kan:
1. Vitaal
2. Avitaal
3. Sclerotisch
- Elk substraat zal op een andere wijze reageren met bepaalde adhesiefsystemen
- Door glazuur te etsen met fosforzuur kan een kunststof…
- De mate waarin tandweefsel in oplossing gaat hangt af van de:
micro mechanisch houvast vinden in het geëtste oppervlak
- Concentratie
- Inwerktijd
- Type zuur
Door het etsen wordt een oppervlakkige laag van…
wat gebeurd er daarna met het glazuur?
10-20 um verwijderd, waarna het glazuur selectief oplost zodat er een micro mechanisch oppervlak ontstaat
Wat is belangrijk zodat ets zijn werk goed kan doen op het glazuur?
Om het zuur goed zijn werk te laten doen moet het glazuur plaquevrij zijn.
Wat gebeurd er als je te lang gaat etsen?
Te lang etsen leidt tot overmatige substraat verlies aan het oppervlak en de vorming van een neerslag van oplosproducten op het tandoppervlak
Waarom wordt er nagespoeld na het etsen?
Wat wordt er gedaan na het spoelen?
Hoe kan je zien dat er voldoende lang is gedroogd?
Naspoelen (want ets en spoelsysteem) om het zuur en opgeloste bestanddelen van het oppervlak te verwijderen
Vervolgens wordt het oppervlak gedroogd met schone perslucht
Als er een dof-wit oppervlak zichtbaar wordt is er voldoende lang gedroogd
Wat is er misgegaan bij het etsen als het krijtwit is
Er is te lang geëtst
waar wordt fluoride vooral opgeslagen?
Glazuurprisma’s zijn met elkaar verbonden door de relatief poreuze prismaschede
- Fluoride wordt vooral in de prismaschede opgeslagen waardoor deze structuur minder gevoelig wordt voor de inwerking van zuren
- Bij aanwezigheid van veel fluoride zullen daarom de centra van de glazuurprismata in oplossing gaan –> dit geeft een type 1 ets patroon
- Alle drie de patronen kunnen binnen één element voorkomen
hoe is een type 1 etspatroon?
- Bij aanwezigheid van veel fluoride zullen daarom de centra van de glazuurprismata in oplossing gaan –> dit geeft een type 1 ets patroon
hoe is een type 2 etspatroon?
- Als het glazuur minder goed geminderaliseerd is, zal de poreuze prismaschede als eerste oplossen en ontstaat een type 2 etspatroon