Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

CA/LB Diagnoza i wsparcie rodziny i dziecka > CA/LB Diagnoza 3 - lęk, trauma, OCD > Flashcards

CA/LB Diagnoza 3 - lęk, trauma, OCD Flashcards

1
Q

Trauma w kontekście dziecięcym

A

doświadczenie zdarzeń lub sytuacji, które przerastają możliwości adaptacyjne dziecka, powodując długotrwałe zmiany w psychice, zachowaniu i rozwoju emocjonalnym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

„Childhood Trauma” („trauma dziecięca”)

A

wszelkie formy złego traktowania fizycznego i/lub emocjonalnego, wykorzystywania seksualnego, zaniedbania lub innego wykorzystywania, skutkujące rzeczywistą lub potencjalną szkodą dla zdrowia, przetrwania, rozwoju lub godności dziecka, doświadczane w relacji zależności, zaufania lub władzy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Traumatyczne przeżycia mogą obejmować

A
  • przemoc,
  • nadużycia,
  • zaniedbanie,
  • utratę bliskiej osoby,
  • katastrofy naturalne.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Trauma dziecięca często prowadzi do

A

trwałych konsekwencji w zakresie regulacji emocji, poczucia własnej wartości oraz zdolności do budowania relacji interpersonalnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Objawy traumy u dzieci - sfera somatyczna

A
  • zaburzenia w kontroli funkcji fizjologicznych (np. moczenie się)
  • skłonność do chorób somatycznych (przeziębienia, alergie)
  • zaburzenia snu, łaknienia
  • męczliwość
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Objawy traumy u dzieci - procesy poznawcze

A
  • zaburzenia myślenia, koncentracji uwagi
  • rozkojarzanie się
  • zaburzenia pamięci
  • trudności w przełączaniu się z jednej aktywności myślowej na inną
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Objawy traumy u dzieci - procesy emocjonalne

A
  • poczucie braku bezpieczeństwa
  • zakłócenia w procesie regulacji i samoregulacji emocji
  • brak zaufania do innych
  • obniżony nastrój
  • lękliwość
  • zaburzona samoocena
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Objawy traumy u dzieci - zachowanie

A
  • zachowania impulsywne
  • zachowania wymierzone przeciwko sobie (samookaleczenia)
  • zachowania wymierzone przeciwko innym
  • zachowania tzw. niebezpieczne
  • skłonność do regulacji afektu za pomocą używek (alkoholu, dopalaczy, narkotyków)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Objawy po traumie u małych dzieci (0-5 lat)

A
  • drażliwość, “grymaszenie”
  • łatwość wpadania w stany pobudzenia i trudności w ukojeniu
  • częste napady złości bez jakiegokolwiek powodu
  • zamknięcie i niechęć do eksplorowania otoczenia
  • stany podwyższonej aktywności w porównaniu z grupą rówieśniczą
  • uporczywe odtwarzanie traumy przez różne czynności, w tym odgrywanie w zabawie
  • opóźnienia w rozwoju funkcji kluczowych dla danego okresu, zarówno w rozwoju fizycznym (np. dziecko przestaje chodzić samodzielnie), jak i psychicznym (np. mowa)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Objawy po traumie u dzieci w wieku szkolnym (6-12 lat)

A
  • zaburzenia koncentracji uwagi i skupienia się na danej czynności
  • wycofanie z aktywności społecznej, “bycie niewidocznym”
  • płaczliwość i nadmiernie utrzymujący się smutek
  • katastrofizowanie i przywoływanie sytuacji przerażających
  • trudności w przejściu od jednej formy aktywności do drugiej
  • zaburzenia zachowania w kierunku impulsywnego rozładowywania napięcia przez agresję
  • wycofywanie się z relacji z dorosłymi i rówieśnikami (manifestowanie potrzeby bycia zostawionym samemu sobie)
  • zaburzenia łaknienia
  • bójki z rówieśnikami
  • problemy w nauce
  • zaburzenia somatyczne (bóle głowy, brzucha)
  • zachowania charakterystyczne dla młodszych dzieci (oddawanie moczu do łóżka, ssanie palca)
  • lęk przed ciemnością
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Objawy po traumie u młodzieży (13-18 lat)

A
  • nieustanne opowiadanie o przeżytej traumie lub wprost przeciwnie, milczenie i zaprzeczanie, że coś się stało
  • stany chronicznego zmęczenia, przesypianie wielu godzin, brak energii do podejmowania jakichkolwiek aktywności
  • zachowania niebezpieczne i ryzykowne
  • zaburzenia zachowania związane z impulsywnym rozładowywaniem napięcia przez agresję i łamanie zasad oraz norm
  • szukanie nowych znajomych o podobnych zainteresowaniach
  • regulacja napięcia za pomocą używek i narkotyków
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Trauma typu I (prosta i jednorazowa)

A

związana z pojedynczymi, ekstremalnymi wydarzeniami, które mogą być spowodowane katastrofami naturalnymi, działaniami niezamierzonymi lub zamierzonymi człowieka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Skutki traumy typu I

A

przewlekły lęk, zaburzenia snu, flashbacki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Trauma typu II (złożona, przewlekła)

A

związana z powtarzającymi się wydarzeniami, występującymi w bliskich relacjach; wyjaśniana w kontekście traumy relacyjnej -powtarzające się przykre wydarzenia występują zwykle w kontekście bliskiej osoby

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Skutki traumy typu II

A

zaburzenia relacyjne, niskie poczucie własnej wartości

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Trauma kumulacyjna

A
  • DESNOS
  • cPTSD
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Trauma interpersonalna

A
  • dotyczy wszelkich urazowych doświadczeń dziecka związanych z innymi ludźmi
  • przemoc domowa
  • nadużycia seksualne
  • nękanie
  • prześladowanie
  • tortury
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Traumatyczna żałoba

A

pojawia się w wyniku straty bliskiej osoby w traumatycznych okolicznościach i wiąże się z poczuciem winy oraz trudnościami w przepracowywaniu żalu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Przedłużająca się żałoba

A

Może być to powiązane z zaabsorbowaniem okoliczności śmierci, goryczą związaną ze śmiercią, poczuciem winy, obwinianiem siebie, trudnościami w zaakceptowaniu straty, zmniejszoną świadomością siebie, oscylowaniem między zaabsorbowaniem a unikaniem, trudnościami w powrocie do normalnej aktywności i relacji towarzyskich, wycofaniem, zaburzeniami w poczuciu sensu życia i emocjonalnym odrętwieniu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Przedłużająca się żałoba - objawy

A
  • doświadczenie straty bliskiej osoby;
  • poważna tęsknota/emocjonalny ból utrzymujący się dłużej niż 6 miesięcy po jej śmierci;
  • żałoba utrudnia normalne funkcjonowanie
  • reakcja żałoby wykracza poza normatywny kontekst kulturowo/religijny.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Reaktywne zaburzenia przywiązania (RAD)

A
  • typ zahamowany;
  • typ odhamowany
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Trauma w wyniku przemocy fizycznej i zaniedbania

A
  • zachowania agresywne i destrukcyjne,
  • zaburzenia regulacji uczuć,
  • pozabezpieczne wzorce przywiązania,
  • zaburzenia w relacjach z rówieśnikami w postaci agresywnych bądź ucieczkowo-izolacyjnych postaw,
  • pogorszenie wyników w nauce,
  • objawy zaburzeń depresyjnych,
  • zaburzenia zachowania,
  • nadpobudliwość psychoruchowa,
  • zachowania opozycyjno-buntownicze,
  • zespół stresu pourazowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Zespół stresu pourazowego - 3 grupy objawów

A
  1. uporczywe doświadczanie traumy
  2. objawy pobudzenia związane z sytuacją traumatyczną
  3. zmniejszona reaktywność i zainteresowanie otoczeniem
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Objawy PTSD

A

Zespół stresu pourazowego (PTSD) objawia się powracającymi wspomnieniami traumatycznego zdarzenia, koszmarami sennymi, nadmierną czujnością oraz unikaniem sytuacji przypominających traumę. Dzieci z PTSD mogą odczuwać silne emocje, takie jak strach i przerażenie, a także cierpieć na zaburzenia snu, trudności z koncentracją i obniżony nastrój. Objawy te muszą utrzymywać się przez co najmniej kilka tygodni i wpływać na codzienne funkcjonowanie.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Uporczywe doświadczanie traumy - objawy

A
  • intruzywne wspomnienia,
  • koszmary związane ze zdarzeniem,
  • zabawy zawierające różne aspekty traumatycznego wydarzenia;
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Objawy pobudzenia związane z sytuacją traumatyczną

A
  • wzrost drażliwości emocjonalnej,
  • nagły, silny strach,
  • zaburzenia snu,
  • trudności w koncentracji uwagi w szkole,
  • strach w reakcji na bodźce przypominające traumę
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Zmniejszona reaktywność i zainteresowanie otoczeniem - objawy

A
  • zmniejszone zaangażowanie w ulubione aktywności,
  • emocjonalne odcięcie w kontaktach z rodzicami i kolegami,
  • obniżona tolerancja na bodźce,
  • unikanie intensywnych emocji;
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Terapia dzieci z traumą

A
  • Zrozumienie wpływu traumy na dziecko.
  • Stworzenie bezpiecznego środowiska terapeutycznego.
  • Przetworzenie doświadczeń traumatycznych.
  • Wzbudzenie nadziei i budowanie pozytywnych relacji.
  • Przywrócenie równowagi emocjonalnej i funkcji rozwojowych.
  • Każdy etap wymaga indywidualnego podejścia, uwzględniającego wiek dziecka, jego potrzeby oraz wsparcie ze strony opiekunów.
29
Q

Problem wykorzystywania seksualnego

A

jest jednym z najpoważniejszych zjawisk patologii społecznej. W istotny sposób wpływa zarówno na aktualne życie ofiary, jak i na jej przyszłość. Ponieważ ma charakter ukryty, stąd jest tylko szacowany, a rzeczywiste wskaźniki jego rozmiaru zaniżone. Wiele dzieci dotkniętych traumą wykorzystania jest zbyt przerażonych, wystraszonych, zawstydzonych i zakłopotanych, aby komuś o tym powiedzieć. Obawiają się także braku społecznej akceptacji.

30
Q

Definiowanie wykorzystywania seksualnego dziecka

A
  • wykorzystywanie seksualne
  • molestowanie seksualne
  • krzywdzenie seksualne
  • przemoc seksualna
  • nadużycie seksualne
31
Q

Emocje w odpowiedzi na doświadczenie przemocy seksualnej przez dziecko

A
  • strach,
  • lęk,
  • przerażenie,
  • poczucie winy,
  • wstyd,
  • złość,
  • gniew,
  • poczucie pustki,
  • samotność,
  • smutek,
  • przygnębienie,
  • poczucie zagubienia,
  • poczucie bezsilności i bezradności,
  • poczucie zbrukania, bycia złym,
  • przyjemność
32
Q

Typ i zakres następstw przemocy seksualnej determinują następujące czynniki

A
  • okres trwania przemocy,
  • rodzaj relacji,
  • typ przemocy
  • reakcja na przemoc
33
Q

Następstwa przemocy seksualnej

A
  • objawy behawioralne typu acting out (nadpobudliwość, agresywność) oraz typu acting in (regresywne zachowania, zaburzenia psychosomatyczne),
  • zaburzenia emocjonalne (lęki, depresje, samodestrukcja).
  • zaburzenia poznawcze (zaburzenia myślenia, problemy z nauką),
  • zaburzenia interpersonalne (konflikty, problemy rodzinne, zanik autorytetów).
34
Q

Do odległych następstw molestowania seksualnego należą

A
  • negatywna samoocena, również w zakresie seksualnego funkcjonowania,
  • depresja,
  • stany lękowe,
  • bezsenność,
  • osobowość borderline,
  • przewlekłe bóle miednicy u kobiet,
  • dysocjacyjne zaburzenie tożsamości,
  • zespół stresu pourazowego – tym wyższy jego poziom, im bardziej wymuszony jest kontakt seksualny i im więcej w nim elementów brutalności,
  • zaburzenia tożsamości płciowej,
  • uzależnienia,
  • skłonność do złych nastrojów,
  • fobie,
  • zaburzenia seksualne, np.: promiskuityzm, awersja seksualna, dyspareunia
35
Q

Wybrane obszary, istotne w pracy terapeutycznej (terapia traumy u dzieci)

A
  • przywrócenie dziecku poczucia stabilności emocjonalnej (praca na emocjach);
  • przywrócenie dziecku zaufania do osoby dorosłej (zbudowanie więzi terapeutycznej opartej na zaufaniu oraz zadbanie o obecność rodzica niekrzywdzącego w procesie leczenia);
  • odzyskanie przez dziecko poczucia kontroli (sprawstwa i siły);
  • odbudowanie poczucia własnej wartości (wzmacnianie indywidualności, wiary we własne siły, samodzielności, zmiana obrazu własnej osoby z negatywnego na pozytywny);
  • zdjęcie z dziecka odpowiedzialności za przeżytą sytuację, praca z poczuciem winy;
  • odzyskanie przez dziecko świadomości i akceptacji własnego ciała oraz kontroli nad nim(budowanie szacunku do własnego ciała)
36
Q

Obszary, których najczęściej dotyczy praca terapeutyczna (terapia traumy u dzieci)

A
  • wprowadzenie dziecka w obszar terapii (określenie warunków, celów i form terapii);
  • zbudowanie relacji terapeutycznej (jest to szczególnie ważne, gdy dziecko doświadczyło traumy ze strony osób dorosłych);
  • przygotowanie rodziców/opiekunów do terapii dziecka;
  • stabilizacja stanu emocjonalnego dziecka oraz kształtowanie w dziecku umiejętności samoregulacji;
  • uruchomienie wspomnień o wydarzeniach traumatycznych;
  • psychoedukacja na temat objawów traumy – dla dziecka i rodzica;
  • wyjaśnienie i zrozumienie doświadczenia traumatycznego oraz przebudowa tych doświadczeń;
  • integracja doświadczeń traumatycznych w sferze emocji dziecka;
  • ustanowienie systemu zabezpieczającego dziecko; opracowanie – wraz z dzieckiem oraz jego opiekunami – systemu wspierania go podczas wystąpienia sytuacji trudnych, np. wspomnień emocji dotyczących traumy.
37
Q

Formy pomocy psychologicznej dziecku wykorzystywanemu seksualnie oraz jego rodzinie

A
  • interwencja kryzysowa;
  • terapia indywidualna dziecka;
  • terapia grupowa dziecka;
  • terapia indywidualna rodzica;
  • spotkania edukacyjne dla rodziców;
  • grupy wsparcia dla rodziców
38
Q

Wytyczne i zasady istotne w pracy z dzieckiem po traumie nadużycia

A
  1. Leczenie poznawczo-behawioralne okazuje się skuteczne w pracy z dziećmi po ciężkich traumach seksualnych, ale nie w fazie szoku dzieci.
  2. Małe dzieci mogą reagować na interwencje behawioralne ograniczone do 10–12 sesji. Jednak dzieci z objawami traumy wymagają dłuższego leczenia.
  3. Nie ma danych wskazujących na większą skuteczność terapii grupowej lub indywidualnej. Na ogół uważa się, że młodzież może lepiej reagować w terapii grupowej.
  4. Chłopcy i dziewczęta na ogół reagują inaczej na wykorzystywanie seksualne i wymagają odmiennych interwencji terapeutycznych.
39
Q

Lęk pojawia się, gdy

A

gdy trudno określić, co konkretnie stanowi zagrożenie. Lęk można więc określić jako stan, w którym człowiek obawia się czegoś, co jednak nie znajduje potwierdzenia w rzeczywistości, jaka go otacza.

40
Q

Lęk normatywny

A

jest zazwyczaj sygnałem realnego zagrożenia, umożliwia zróżnicowane reakcje adaptacyjne, konfrontacja z nim przynosi dziecku poczucie
satysfakcji i zadowolenia

41
Q

Lęk normatywny - przykłady wieku dziecka

A
  • 8 miesięcy-2 lata – lęk przed separacją od opiekuna
  • 2-4 lata – głównie lęki przed zwierzętami i ciemnością
  • 4-6 lat – lęk przed duchami, potworami, dziwnymi dźwiękami
  • po 6 rż. – dziecko boi się zranienia, śmierć, naturalnych klęsk żywiołowych
  • w okresie preadolescencji – lęk przed brakiem akceptacji rówieśniczej
42
Q

Lęk patologiczny

A

jest nadmiernie nasilony, nieproporcjonalny do
wywołującego go bodźca zewnętrznego lub wewnętrznego, towarzyszą mu uporczywe
objawy fizjologiczne i somatyczne. Ma charakter dezadaptacyjny, ponieważ reakcje dziecka są sztywne i powtarzające się, a przez to nieadekwatne i zaburzające funkcjonowanie psychospołeczne.

43
Q

Lęk społeczny

A
  • dziecko obawia się braku akceptacji, krytyki, w obecności kogoś czuje się skrępowane, zawstydzone;
  • pewniej czuje się, gdy jest niewidoczne dla innych;
  • utrudnia realizowanie nowych wyzwań;
  • pojawia się stres przed wystąpieniami publicznymi, wyjściem do tablicy, recytowaniem wiersza, odpowiadaniem na pytania nauczyciela
44
Q

Uogólnione zaburzenie lękowe (GAD)

A
  • przewlekły, nieukierunkowany wolnopłynący
    lęk oraz utrzymywanie organizmu w stanie ciągłej gotowości do ewentualnej reakcji na
    nieoczekiwane wydarzenia
  • charakterystyczne jest utrzymywanie się: nieuzasadnionych obaw o przyszłość (w odniesieniu do osób najbliższych, zdrowia, własnych niepowodzeń w szkole i sytuacjach społecznych, ale też sytuacji w świecie, wojny, katastrof itd.), napięcia mięśniowego i w układzie ruchu (drżenia, problemy z odprężeniem, bóle napięciowe, ciągłe wiercenie się itp.) oraz nadmiernej aktywności układu autonomicznego (bóle i/lub zawroty głowy, tachykardia, suchość w ustach, nadmierna potliwość, odczucie „kamienia” w brzuchu, problemy ze snem i koncentracją itp.)
  • lęk o zdrowie najbliższych jest przewlekły, nie tylko w sytuacji oddzielenia (różnicuje GAD od lęku separacyjnego)
45
Q

Zaburzenia paniczne

A
  • nagłe, nieprzewidywane ataki paniki, czyli silny lęk + duże objawy somatyczne (duszności, omdlenia, kołatanie serca, zawroty głowy)
  • myśli koncentrują się na utracie kontroli nad swoimi reakcjami i zbliżającej się śmierci
  • Dziecko obawia się też, że nie będzie przy nim bliskich, by udzielić mu pomocy w sytuacji
    przerażających objawów somatycznych
46
Q

Zaburzenia fobiczne

A

– zwykle dotyczy konkretnego bodźca, sytuacji, przedmiotu, np. lęk przed psami, lęk przed pobieraniem krwi
- dziecko reaguje przerażeniem, obecnością objawów somatycznych, ucieczką lub inną formą unikania
- racjonalne wytłumaczenia nie są skuteczne

47
Q

Gdzie szukać przyczyn, źródła lęku

A

▪ Genetyczne – np. Temperament
▪ Czynniki poznawcze – dysfunkcjonalny sposób nadawania znaczenia światu
▪ Czynniki behawioralne – np. poprzez modelowanie czy warunkowanie klasyczne
lęku
▪ Czynniki rodzinne – nadopiekuńczość rodzica (bo dziecko nie buduje kompetencji, nie próbuje niczego, ma małą autonomię); wysokie wymagania i kontrola (dziecko odczuwa lęk przed oceną, ma niskie poczucie własnej
wartości); lęk jest bardzo ,,zaraźliwy”, dlatego lęk u rodzica/opiekuna łatwo przenosi się na dziecko.
▪ Czynniki sytuacje – np. wydarzenia w postaci porażki, upokorzenia i wstydu, niepowodzenia doświadczane w obecności innych (także w przestrzeni wirtualnej) oraz brak akceptacji/odrzucenie ze strony grupy rówieśniczej.

48
Q

Mechanizmy obrony przed lękiem

A

− Ucieczka – oddalenie się od obiektu budzące lęk, odwracanie głowy, krycie się za mamą
− Racjonalizacja - dziecko tłumaczy sobie pozorność rzekomo groźnych sytuacji, wynajduje ich pozytywne aspekty
− Projekcja - tłumaczenie postawy uciekającej inną przyczyną, akceptowaną przez środowisko

49
Q

Lęk normalny

A

Reakcja adekwatna do rzeczywistego zagrożenia. Przyczyny lęku są świadome, a człowiek jest w stanie racjonalnie ocenić sytuację.

50
Q

Lęk neurotyczny

A
  • Reakcja niewspółmierna do zagrożenia.
  • Mechanizmy obronne obejmują wypieranie lub blokowanie bodźców lękotwórczych w świadomości.
  • Ten rodzaj lęku bywa trwały i dezorganizuje codzienne funkcjonowanie.
51
Q

Lęk separacyjny

A
  • objawia się nadmiernym strachem dziecka przed rozłąką z osobami, z którymi jest silnie związane
  • przejawia się obawami, że bliscy nie wrócą lub stanie się im coś złego
  • często dotyczy hipotetycznych sytuacji, takich jak porwania czy wypadki
  • w odróżnieniu od normatywnego lęku przed rozstaniem, lęk separacyjny jest intensywny, utrzymuje się dłużej niż to typowe i zaburza funkcjonowanie dziecka
  • może prowadzić do trudności w edukacji szkolnej, ograniczenia kontaktów rówieśniczych oraz problemów z samodzielnością w dorosłości
52
Q

Trauma kumulacyjna a interpersonalna

A
  • Trauma kumulacyjna powstaje w wyniku sumowania drobnych, ale powtarzalnych zdarzeń traumatycznych, które w dłuższym okresie powodują znaczne obciążenie psychiczne.
  • Trauma interpersonalna natomiast dotyczy urazów wynikających z kontaktów z innymi ludźmi, takich jak przemoc domowa czy nadużycia seksualne.
  • Obie formy traumy mogą prowadzić do poważnych zaburzeń emocjonalnych i behawioralnych.
53
Q

Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne

A
  • zaliczane są do schorzeń neuropsychiatrycznych
    związanych ze zmianami strukturalnymi i czynnościowymi w obrębie OUN.
  • Zaburzenia OCD występują zarówno u osób dorosłych, jak i u młodzieży oraz dzieci,
    powodując duży dyskomfort pacjentów oraz odczuwalne pogorszenie jakości ich życia
  • Kryteria diagnostyczne stosowane do osób dorosłych i dzieci są tożsame.
54
Q

OCD w ICD-10 - kryteria

A
  • myśli natrętne (obsesje), bądź czynności natrętne (kompulsje)
  • myśli natrętne (myśli, idee, wyobrażenia) i czynności natrętne (działania)
  • Myśli i/lub czynności natrętne wywołują zdenerwowanie lub wpływają negatywnie na indywidualne lub społeczne funkcjonowanie pacjenta, zazwyczaj powodują, że chory traci z ich powodu dużo czasu.
  • Myśli lub czynności natrętne nie są wynikiem innych zaburzeń psychicznych, takich jak schizofrenia lub zaburzenia afektywne.
55
Q

Obsesje

A
  • nawracające uporczywie, bez udziału woli danej osoby, a nawet wbrew jej wysiłkom przeciwstawiania się, myśli, impulsy lub wyobrażenia
  • są one rozpoznawane jako własne, a nie
    obce, narzucone z zewnątrz, chociaż najczęściej oceniane jako nieprawdziwe lub absurdalne i
    odczuwane jako nieprzyjemne, stresujące
  • ważne jest, aby je odróżnić od martwienia się realnymi problemami, które występują na co
    dzień. Kiedy obsesje trwają przez długi czas, opór wobec nich słabnie, a poczucie ich
    bezsensowności maleje, co może prowadzić do trudności w diagnozowaniu, na przykład w
    odróżnieniu obsesyjnych myśli od urojeniowych
  • obsesje mogą przybierać różne formy, są to m.in. obsesyjne myśli, ruminacje, wątpliwości,
    impulsy oraz obsesyjne lęki (fobie)
56
Q

Postacie obsesji

A
  • Obsesyjne myśli
  • Obsesyjne wyobrażenia
  • Obsesyjne ruminacje
  • Obsesyjne wątpliwości
  • Obsesyjne impulsy
  • Obsesyjne fobie
  • Obsesyjne rytuały
57
Q

Obsesyjne myśli

A

objawiają się powtarzającymi się słowami lub frazami, często w formie rymów, które zazwyczaj mają dla osoby istotne znaczenie, na przykład mogą przybierać treści obsceniczne u osób religijnych

58
Q

Obsesyjne wyobrażenia

A

zazwyczaj polegają na powracających, uporczywych i intensywnych obrazach przedstawiających sceny o treści gwałtownej, agresywnej czy obscenicznej, a często dotyczą również niepokojących pacjenta praktyk seksualnych

59
Q

Obsesyjne ruminacje

A

powtarzające się frazy związane z martwieniem się o błahostki, rzeczywiste i prawdopodobne sytuacje, a także o absurdalne kwestie, takie jak koniec świata

60
Q

Obsesyjne wątpliwości

A
  • powracające myśli wyrażające niepewność osoby dotyczącej wcześniejszych działań, na przykład: „czy wyłączyłem żelazko?” lub „czy może wybuchnąć pożar?”
  • cechą charakterystyczną tych powracających wątpliwości jest ich nieuzasadniony charakter, ponieważ osoba podejmuje działania związane z tymi obawami w taki sposób, że nie ma żadnego zagrożenia
61
Q

Obsesyjne impulsy

A

objawiają się przymusem natychmiastowego działania, które zazwyczaj jest agresywne, niebezpieczne lub może prowadzić do społecznego zakłopotania, a nawet zagrożenia, na przykład przymusem, by ukłuć kogoś nożem,
wyskoczyć z jadącego pociągu czy krzyczeć obsceniczne słowa w kościele

62
Q

Obsesyjne fobie

A
  • nawracające i uporczywe lęki oraz obawy związane z sytuacjami, osobami czy przedmiotami, które zazwyczaj wywołują strach oraz natrętne myśli o unikaniu tych sytuacji, na przykład dotyczące zrobienia krzywdy innej osobie
  • niektórzy badacze nie rozróżniają obsesyjnych fobii, twierdząc, że zawsze towarzyszą im obsesje, podczas gdy inni uważają, że można wydzielić obsesje związane z natrętnymi obawami
63
Q

Obsesyjne rytuały (mentalne kompulsje)

A
  • złożone procesy myślowe, które są wykonywane w określony sposób, przykładem może być liczenie
  • zazwyczaj są one związane z kompulsjami
64
Q

Treści obsesji

A

1) agresja – agresywne natrętne myśli zwykle dotyczą atakowania innych osób, wyrażania gniewu lub przejawiania obscenicznych zachowań w miejscach publicznych.
2) porządek – myśli związane z porządkiem mogą odnosić się do sposobu realizacji
zadań oraz organizacji pracy.
3) brud i zarazki – Natrętne myśli dotyczące brudu i zarazków często wiążą się z lękiem przed uszkodzeniem ciała, zarażeniem się lub nabyciem choroby, zarówno u siebie, jak i u innych osób.
4) choroba – Uporczywe, nawracające myśli o chorobach zazwyczaj obejmują powtarzające się obawy dotyczące ryzyka zarażenia się lub rozwoju poważnej, często nieuleczalnej i zagrażającej życiu choroby, takiej jak nowotwór, choroby weneryczne czy HIV.
5) seks – Obsesyjne myśli o charakterze seksualnym zazwyczaj dotyczą sytuacji lub
praktyk, które pacjent uważa za wstydliwe lub nieakceptowalne, takich jak stosunek przez odbyt.
6) religia – Natrętne myśli o tematyce religijnej często przybierają formę uporczywie powracających wątpliwości dotyczących fundamentalnych zasad wiary, takich jak
„czy Bóg istnieje?” lub „czy wszystkie grzechy zostały wyznane?”.

65
Q

Kompulsje

A
  • powtarzające się zachowania, w tym powtarzające się czynności umysłowe, które dana osoba czuje się zmuszona wykonywać w odpowiedzi na obsesję, zgodnie ze sztywnymi zasadami lub w celu osiągnięcia poczucia “kompletności”
  • mogą mieć na celu zapobieganie negatywnym skutkom
66
Q

Kompulsje dzieli się na

A
  • czynności jawne: mycie rąk, układanie czegoś w określonej kolejności
  • czynności ukryte: modlenie się, liczenie
67
Q

Przerwanie konkretnej sekwencji działania

A
  • powoduje silny dystres
  • próba zmiany kompulsji wzbudza lęk
68
Q

Błędne koło w rozumieniu terapii CBT

A
  1. narastanie niepokoju (poczucie braku kontroli)
  2. nieakceptowana myśl
  3. interpretacja myśli
  4. przymus neutralizacji (rytuały)
  5. chwilowe obniżenie niepokoju
69
Q

Rytuały wczesnodziecięce

A
  • występujące na przełomie 2.–3. roku życia sprawdzania oraz dotykania, układania w określony sposób (szczególnie w zakresie takich czynności jak sen, kąpiel, jedzenie)
  • charakterystyczne dla okolic 7. roku życia dziecka kolekcjonowanie przedmiotów, często łączące się z charakterystycznymi sekwencjami układania

CA/LB Diagnoza i wsparcie rodziny i dziecka (4 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions