CA/LB Diagnoza 2 - uzależnienia Flashcards
Definicja uzależnienia
nabyta, silna potrzeba wykonywania określonych czynności lub przyjmowania pewnych substancji. W praktyce pojęcie to ma różne znaczenia. W języku potocznym odnosi się najczęściej do osób nadużywających substancji takich jak narkotyki (narkomania), leki (lekomania), alkohol (alkoholizm) czy papierosy. Jednak w szerszym rozumieniu może obejmować również inne zachowania, na przykład uzależnienie od gier hazardowych, oglądania telewizji, korzystania z Internetu czy aktywności seksualnych.
Uzależnienie fizjologiczne
określane także jako fizyczne, to nabyta potrzeba regularnego zażywania określonych substancji, objawiająca się szeregiem dolegliwości fizycznych, takich jak bóle, drżenie mięśni, wymioty, biegunki, uczucie zimna, czy bezsenność. Zaprzestanie przyjmowania tych substancji prowadzi do wystąpienia zespołu abstynencyjnego, znanego także jako zespół z odstawienia
Uzależnienia czynnościowe
określane także jako uzależnienia behawioralne, to zaburzenia, które dotyczą patologicznych nawyków związanych z wykonywaniem określonych czynności. Różnią się one od uzależnień od substancji chemicznych, takich jak alkohol czy narkotyki. Przykładami są uzależnienie od pracy (pracoholizm), hazardu, zakupów, Internetu, a nawet jedzenia. W przeciwieństwie do uzależnień od substancji, gdzie centralną rolę odgrywa chemia, uzależnienia czynnościowe wiążą się z kompulsywnym powtarzaniem określonych działań, które stają się dominującym elementem życia jednostki
Uzależnienie behawioralne diagnozuje się
kiedy osoba odczuwa znaczący dyskomfort psychiczny oraz negatywne skutki związane z wykonywaniem czynności - w tym przypadku podczas korzystania z Internetu
Kryteria diagnostyczne zaburzeń nałogowych wg. A. Goodmana
- niezdolność oparcia się impulsom popychającym do określonego zachowania
- poczucie narastającego napięcia pojawiającego się tuż przed rozpoczęciem zachowania
- przyjemność i ulga doświadczane podczas wykonywania zachowania
- poczucie utraty kontroli podczas wykonywania zachowania
Czynniki ryzyka - osobowościowe
- niskie poczucie własnej wartości
- wysoka samokontrola
- poczucie niższości i wstydu
- tłumienie negatywnych emocji
- ukryty bunt w relacjach
- poczucie krzywdy i usprawiedliwianie siebie
- wrażliwość na stres
- potrzeba natychmiastowej gratyfikacji
- brak umiejętności radzenia sobie z trudnymi emocjami
Indywidualne czynniki ryzyka
❖ niska samoocena,
❖deficyty rozwojowe: nadpobudliwość, słaba odporność na frustrację, niedojrzałość emocjonalna i społeczna, słaba kontrola wewnętrzna
❖ cechy charakteru takie jak: impulsywność, skłonność do zachowań ryzykownych, wysoki poziom lęku i niepokoju
❖ podatność na wpływy
❖ niski poziom oczekiwania sukcesu
❖ duże zapotrzebowanie na stymulację
❖ wcześnie występujące zachowania problemowe (zachowania opozycyjne, buntownicze, agresywne)
❖wczesne rozpoczynanie eksperymentowania z substancjami psychoaktywnymi (inicjacja przed 12 rokiem życia)
❖ pozytywne oczekiwania dotyczące skutków picia alkoholu i używania innych substancji
Czynniki ryzyka - środowiskowe
- negatywne wpływy środowiska rówieśniczego
- brak adekwatnej kontroli rodzicielskiej dotyczącej czasu spędzanego poza domem
- brak wsparcia emocjonalnego ze strony rodziny i przyjaciół
- brak autorytetów lub negatywny wpływ autorytetów
- niewłaściwe zagospodarowanie wolnego czasu
- duża dostępność substancji psychoaktywnych
- nasilenie przemocy w środowisku lokalnym
- bieda, niski status społeczno-ekonomiczny
- wysoka przestępczość, nieprzestrzeganie prawa
Rodzinne czynniki ryzyka
❖ niekorzystne czynniki prenatalne (palenia papierosów lub picie alkoholu przez matkę w czasie ciąży)
❖ brak więzi z rodzicami, wrogość wobec dziecka
❖ konflikty rodzinne z udziałem dziecka
❖ nieprawidłowa realizacja ról rodzicielskich (słaby nadzór nad dzieckiem, małe zaangażowanie rodziców w aktywność dziecka, surowa dyscyplina w domu lub brak dyscypliny; niekonsekwencja wychowawcza)
❖ przyzwalające postawy rodziców wobec różnych zachowań problemowych dzieci
❖ antyspołeczne wzorce ról w dzieciństwie, negatywne wzory starszego rodzeństwa (picie, palenie, używanie narkotyków)
❖ przestępczość, nadużywanie środków psychoaktywnych przez rodziców, choroby psychiczne rodziców
Czynniki ryzyka związane ze szkołą
❖ zły klimat społeczny szkoły, niski poziom nauczania, brak wsparcia nauczycieli
❖ wczesne niepowodzenia w nauce
❖ negatywny stosunek do szkoły i obowiązków szkolnych
❖ problemy z zachowaniem w szkole
Czynniki związane z rówieśnikami
- przynależność do niekonstruktywnej grupy rówieśniczej (rówieśnicy z problemami w zachowaniu, nie respektujący norm społecznych, używający substancji psychoaktywnych)
- obserwowanie u rówieśników aprobaty dla używania substancji psychoaktywnych
- odrzucenie przez rówieśników
Czynniki chroniące
- silna więź z rodzicami
- sukces w nauce i zainteresowanie nią (zaangażowanie we własną przyszłość i rozwój)
- konstruktywna, pozytywna grupa rówieśnicza
- kontrola środowiska i wytworzenie norm przeciwnych używaniu substancji psychoaktywnych
- posiadanie autorytetu, który daje pozytywny przykład
- wsparcie emocjonalne ze strony przyjaciół
Czynniki chroniące indywidualne
- wysoka inteligencja, zdolność uczenia się, ciekawość poznawcza
- posiadanie planów i celów życiowych, aspiracje edukacyjne
- zrównoważony temperament, towarzyskość, dobre zdolności adaptacyjne
- sprawne mechanizmy samokontroli (radzenie sobie z negatywnymi emocjami, kontrola impulsów)
- poczucie własnej wartości, wiara we własne możliwości
- optymizm i pogoda ducha
- umiejętności społeczne (porozumiewanie się z innymi w sytuacjach konfliktowych, rozwiązywanie problemów, asertywność, poczucie własnej skuteczności)
Czynniki chroniące rodzinne
- silna więź z rodzicami
- zaangażowanie rodziców w życie dziecka
- wsparcie ze strony rodziców, zaspakajanie potrzeb dziecka (emocjonalnych, poznawczych, społecznych i materialnych)
- zasady rodzinne, jasne oczekiwania rodziców
Czynniki chroniące środowiskowe
- zaangażowanie w konstruktywną działalność (dostęp do klubów młodzieżowych, klubów sportowych, wspólnot religijnych, wolontariat)
- przyjazne i bezpieczne sąsiedztwo (dostęp do ośrodków rekreacji, klubów, poradni, ośrodków interwencji kryzysowej)
- obecność wspierających, mądrych dorosłych (mentorów, wychowawców, trenerów, księży itp.)
Czynniki chroniące związane ze szkołą
- poczucie przynależności do szkoły
- pozytywny klimat szkoły i wsparcie nauczycieli
- wymaganie od uczniów odpowiedzialności i udzielania sobie wzajemnej pomocy
- wzmocnienia pozytywne, okazje do przeżycia sukcesu i rozpoznawania własnych osiągnięć
Czynniki chroniące rówieśnicze
przynależność do pozytywnej grupy rówieśniczej (rówieśnicy akceptujący normy, z aspiracjami edukacyjnymi, prospołeczni)
Pojedyncze czynniki ryzyka nie są bezpośrednią przyczyną wystąpienia uzależnień
- wiele zależy od kombinacji czynników ryzyka i czynników chroniących
- im więcej czynników ryzyka, im większa szkodliwość, im dłuższy ich czas oddziaływania i im mniej czynników chroniących tym większe ryzyko
Fonoholizm
- nadużywanie telefonów komórkowych, a konkretnie smartfonów, które pozwalają na dużo więcej niż tylko wykonywanie telefonów, czy pisanie SMS-ów
- zamieszczanie filmów czy zdjęć przez dzieci i młodzież staje się głównym sposobem autoprezentacji, a poczucie własnej wartości budowane jest poprzez liczbę polubień, komentarzy czy udostępnień; skutkiem takiego zachowania jest wprowadzenie ciągłego czuwania (czekanie na reakcję innych, częste sięganie po telefon, aby sprawdzić powiadomienia) oraz nieustanne pobudzenie układu nerwowego, utrudniającego wyciszenie i odprężenie, a w konsekwencji prowadzi do większej nerwowości i szybszego reagowania frustracją na najmniejsze bodźce
Wymiary doświadczeń związanych z używaniem smartfonów
- przedłużenie własnej osoby
- uzewnętrznienie tożsamości
- stała łączność
Fonoholizm - zachowania dziecka, które powinny zaniepokoić
- przywiązywanie dużej wagi do telefonu komórkowego, posiadanie go w każdej sytuacji
- objawy abstynenckie (obniżenie nastroju, niepokój, nerwowość)
- stała potrzeba kontaktowania się z innymi przez telefon przy jednoczesnym unikaniu kontaktów bezpośrednich
- reagowanie złością lub agresją na prośbę odłożenia telefonu
Symptomy uzależnienia od internetu
- dominacja
- zmiana nastroju
- zwiększona tolerancja
- zespół abstynencyjny
- konflikt
- nawroty
Dominacja
występuje, gdy korzystanie z Internetu staje się
najważniejszą czynnością w życiu. Objawia się m.in. zaabsorbowaniem emocjonalnym i myślowym, także wtedy, gdy osoba nie może korzystać z sieci.
Zmiana nastroju
występuje, gdy użytkownik korzysta z Internetu
po to, aby poprawić sobie nastrój albo zapomnieć o problemach
Zwiększona tolerancja
rozumiana jako proces zwiększającego się
zapotrzebowania na korzystanie z Internetu (pojawienie się poprawy nastroju powodowanej korzystaniem z Internetu wymaga coraz dłuższego czasu spędzonego online)
Zespół abstynencyjny
ograniczenie lub brak możliwości korzystania
z Internetu powoduje nieprzyjemne stany psychiczne, takie jak rozdrażnienie, poirytowanie, niepokój
Konflikt
rozumiany zarówno jako konflikt pomiędzy użytkownikiem a jego otoczeniem (rodziną, znajomymi), jak i pomiędzy spędzaniem czasu w Internecie a innymi typami aktywności, nauką,
sportem
Nawroty
intensywne, niekontrolowane korzystanie
z Internetu pojawiające się po okresach ograniczonego lub kontrolowanego użytkowania
Fonoholizm - negatywne skutki psychiczne
- nomofobia (lęk przed utratą telefonu oraz wykluczeniem z życia online)
- FOMO (lęk przed ominięciem czegoś, wizja braku powiadomień z mediów społecznościowych lub ich niewychwycenie)
- problemy ze snem
- zwiększona podatność na depresję, zaburzenia lękowe
- zaburzony obraz własnego ciała i obniżona samoocena
O uzależnieniu od dostępu do Internetu możemy mówić, gdy wystąpi przynajmniej 3 z 6 opisanych poniżej objawów równocześnie
- Silne pragnienie lub poczucie przymusu korzystania z dostępu do Internetu, bycia na portalach społecznościowych, ciągłego sprawdzania poczty elektronicznej, korzystania z gier on-line czy czatu.
- Trudności z samokontrolą dotyczącą powstrzymania się od włączenia przeglądarki internetowej, komputera, sprawdzenia poczty, włączenia gry.
- Wystąpienie zespołu abstynencyjnego (np. złe samopoczucie wywołane brakiem dostępu do Internetu).
- Zaistnienie tolerancji, tj. sytuacji, w której dla osiągnięcia zamierzonego efektu konieczne jest coraz częstsze i dłuższe korzystanie z Internetu.
- Utrata zainteresowań oraz przyjemności istniejących przed uzależnieniem się.
- Uporczywe korzystanie z dostępu do Internetu (w różny sposób) mimo bezspornych dowodów na destrukcyjny wpływ na zdrowie oraz stosunki społeczne.
dr Kimberly Young, wyróżniła pięć rodzajów uzależnienia związanego z siecią Internet
- erotomanię internetową,
- socjomanię internetową, czyli uzależnienie od internetowych kontaktów społecznych,
- uzależnienie od sieci internetowej,
- przeciążenie informacyjne, czyli przymus pobierania informacji.
- uzależnienie od komputera
Erotomania internetowa
kompulsywne korzystanie z serwisów pornograficznych lub oglądanie pornograficznych zdjęć, niekontrolowane korzystanie z chatów erotycznych, cybersex; z kategorią tą związane są też dewiacje seksualne np. pedofilia, zoofilia, skrajny ekshibicjonizm i inne, które ujawniają się przy korzystaniu z internetu
Socjomania internetowa
oznacza uzależnienie od chatów i internetowych kontaktów społecznych, wiążące się z upośledzeniem nawiązywania kontaktów w rzeczywistym życiu; nowe znajomości są nawiązywane wyłącznie w sieci i zastępują relacje z rodziną i przyjaciółmi; osoby dotknięte tą przypadłością mają trudności w rozpoczynaniu i podtrzymywaniu kontaktów poza internetem, zanika u nich także sfera komunikacji niewerbalnej
Uzależnienie od sieci internetowej
w kategorii tej mieszczą się uzależnienia od internetowego hazardu, od gier sieciowych, od obsesyjnego grania na rynkach finansowych, czy zakupów w internecie, a także od obserwowania mediów społecznościowych
Przeciążenie informacyjne
potrzeba sięgania do dostępnych w internecie danych, która prowadzi do natłoku informacji, z którym pacjent nie może sobie poradzić
Uzależnienie od komputera
obejmuje wszelkie uzależnienia niekoniecznie związane z dostęp do sieci, ale wynikające z potrzeby niekontrolowanego korzystania z komputera, w tym gier komputerowych
Siecioholizm
- Uzależnienie od Internetu
- Zaliczyć można do uzależnień behawioralnych
Zasady procesu leczenia uzależnienia od internetu
- usytuowanie sprzętu uniemożliwiającego izolowanie się od otoczenia;
- korzystanie z komputera w obecności innych osób;
- zmiana pór dnia korzystania z Internetu oraz wydłużanie przerw (mniej dłuższych, a więcej krótszych sesji);
- codzienne odnotowywanie swoich wszystkie aktywności (w tym czasu spędzanego przy komputerze);
- powstrzymanie się od używania w sieci pseudonimów.
W procesie leczenia uzależnienia od telefonu ważne jest aby
- rozmawiać o swoim problemie z bliskimi i znajomymi,
- systematycznie wykonywać ćwiczenia fizyczne,
- stosować techniki relaksacyjne
- starać się kontrolować swoje myśli dotyczące Internetu.
- Trzeba również mieć na uwadze, że nawet drobne czynności, nowe przyzwyczajenia, stopniowo będą ograniczać czas korzystania z sieci.
- Postawienie komputera w miejscu, w którym najczęściej przesiaduje rodzina, będzie korzystne dla osoby uzależnionej – sama będzie chciała się kontrolować, by nie dawać pretekstu bliskim do wypowiadania uwag co do czasu spędzonego w Internecie.
- Bardzo pomocne jest też ustalenie planu dnia, w którym znajdzie się też czas na serfowanie po sieci, ale pojawią się w nim także nowe aktywności, z wypoczywaniem włącznie.
- Wcielenie takiego planu w życie, zmiana nawyków, które przez ostatnie miesiące towarzyszyły osobie uzależnionej, pozwolą na zapełnienie takich obszarów życia, które z powodu uzależnienia były mocno zaniedbane.
- Kluczem do osiągnięcia “złotego środka” jest nauka korzystania z Internetu w takim stopniu, by nie zagrażał on psychice pacjenta, jego emocjonalnemu zdrowiu oraz życiowej sytuacji.
Proces leczenia
- proces leczenia opiera się na zmianie nawyków korzystania z Internetu, co ma stopniowo przywrócić w życiu pacjenta miejsce na inne, niewirtualne rozrywki, aktywności i relacje;
- stosuje się harmonogram korzystania z sieci, zmierzając do tego, by kontakty z Internetem były raczej krótsze, a częstsze, niż wielogodzinne sesje;
- pomocne są także techniki kształtujące nowe zachowania związane z korzystaniem z komputera, takie jak notowanie internetowych aktywności w dzienniku, zmienianie pór korzystania z sieci, czy trening stopniowego wydłużania przerw w dostępie do Internetu
Uzależnienie od e-papierosów
- częstotliwość stosowania wśród osób w wieku 15-18 lat jest większa niż tradycyjne wyroby tytoniowe
- jeden z głównych nałogów polskiej młodzieży
- Polska ma największy odsetek nieletnich palaczy
Konsekwencje zdrowotne e-papierosów
- podwyższenie ciśnienia krwi, zwiększenie wysiłku, jaki musi podjąć serce
- uszkodzenie układu oddechowego
- upośledzenie zdolności poznawczych, utrudnione radzenie sobie z emocjami, zwiększona podatność na kolejne uzależnienia w przyszłości
Uzależnienie od napojów energetycznych
- młodzież regularnie spożywająca energetyki staje się bardziej impulsywna, podatna na wpływ grupy
- po odstawieniu napojów nastrój polega pogorszeniu, w skrajnych przypadkach może przypominać epizody depresyjne
Uzależnienie od narkotyków
- nastolatek, pod presją rówieśników lub z ciekawości i potrzeby dobrej zabawy, coraz częściej sięga po substancje psychoaktywne, takie jak dopalacze, leki przeciwbólowe, marihuana, ekstazy, czy inne środki wywołujące stan tzw. “fazy” lub chwilowego odprężenia; podczas ich zażywania nie zastanawia się nad możliwymi konsekwencjami, zarówno tymi natychmiastowymi, jak i w odległym czasie
- najbardziej rozpowszechnione są marihuana i haszysz
Uzależnienie od narkotyków - sygnały ostrzegawcze w środowisku domowym
- unikanie przebywania w domu, preferowanie spędzania czasu poza nim
- niechętne rozmowy z rodziną o sobie, zamknięcie w relacjach rodzinnych
- konflikty i próby manipulowania rodzicami
- ignorowanie ustalonych zasad, łamanie zakazów, posuwanie się do kłamstw
- prowadzenie tajemniczych rozmów telefonicznych, niespodziewane wyjścia z domu
Uzależnienie od narkotyków - sygnały ostrzegawcze w środowisku szkolnym
- obniżenie wyników w nauce, opuszczanie lekcji, rezygnacja z zajęć pozalekcyjnych
- z czasem również poważniejsze wykroczenia, prowadzące do poważniejszych konsekwencji
Uzależnienie od narkotyków - sygnały ostrzegawcze w obszarze emocjonalnym
- częste przejawianie gwałtownych i skrajnych wahań nastroju
- łatwość w wpadaniu w złość, agresja, wrogość wobec rodziców
- rezygnacja z dotychczasowych zainteresowań i ulubionych zajęć
Uzależnienie od narkotyków - sygnały ostrzegawcze w obszarze fizycznym
- problemy z koncentracją, objawiające się rozwlekłym mówieniem i powtarzaniem tych samych treści
- zaburzenia pamięci
- trudności ze snem
- fizyczne symptomy obejmują spadek ciała, przewlekłe problemy z drogami oddechowymi, takie jak uporczywy katar, a także siniaki, drobne urazy i zaczerwienione oczy
- szczególnie niepokojącym objawem są źrenice słabo reagujące na światło
Jakie niepokojące objawy, które powinny zwrócić uwagę na ewentualny problem uzależnienia mogą zauważyć rodzice/nauczyciele
- unikanie rozmów, częste kłamstwa
- oddalanie się od rodziny
- kłopoty w szkole, których wcześniej nie było, np. wagary
- rozdrażnienie, niecierpliwość, agresja
- sypianie w różnych porach dnia (raz jest za bardzo pobudzone a raz ospałe)
- spędzanie czasu poza domem i unikanie kontaktu po powrocie
- nowi znajomi, o których nie chce rozmawiać lub samotne spędzanie czasu w pokoju
Uzależnienie od hazardu - czynniki ryzyka
- impulsywność
- poszukiwanie sensacji i wrażeń
- problemy emocjonalne - młodzież zmagająca się z depresją, niepokojem i niskim poczuciem własnej wartości może traktować hazard jako sposób na poprawę samopoczucia lub ucieczkę od trudności
- niski poziom umiejętności radzenia sobie ze stresem - niewłaściwe strategie radzenia sobie z trudnościami, koncentrując się na działaniach mających na celu chwilową poprawę nastroju, zamiast skutecznego rozwiązywania problemów
- lęk, szczególnie jako cecha osobowości, a nie chwilowy stan emocjonalny, może prowadzić do podejmowania działań, które chwilowo redukują napięcie
- trudności w nauce
Fascynacja pornografią
- większość dzieci i młodzieży reaguje na pornografię niepokojem, napięciem, zdenerwowaniem
- młodzi ludzie są szczególnie podatni na uzależnienie od pornografii, co wynika z cech rozwojowych ich mózgu, który dojrzewa
- mózg nastolatków jest bardziej wrażliwy na nagrody, co zwiększa ryzyko uzależnienia od pornografii w porównaniu do dorosłych
- pornografia negatywnie wpływa na rozwój poznawczy, kształtując nierealistyczne wyobrażenia na temat seksu (akceptacja przemocy wobec kobiet i agresywnych postaw)
- pornografia zakłóca rozwój osobowości we wszystkich wymiarach (emocjonalnym, poznawczym, społecznym, moralnym i etycznym)
- długotrwałe oglądanie pornografii sprzyja podejmowaniu przypadkowych kontaktów seksualnych oraz przedmiotowemu traktowaniu partnerów, jednocześnie utrudniając nawiązywanie bliskich relacji emocjonalnych, a w przypadku dziewcząt pornografia może zwiększać podatność na uwiedzenie, co w dorosłym życiu nierzadko wiąże się z promiskuityzmem seksualnym
Imprinting seksualny
utrwalenie się pierwszych doświadczeń jako kluczowych dla dalszego rozwoju seksualnego
Terapia uzależnień osób w procesie dorastania
- spożywanie alkoholu czy używanie narkotyków rozpatrywane jako przejaw innych trudności w adaptacji, co łączy się z trudnościami rozwojowymi
- niewielkie umiejętności w przewidywaniu negatywnych następstw przyjmowania szkodliwych substancji czy przejawiania konkretnych zachowań
- inne spojrzenie na świat z powodu zachodzących w organizmie zmian w porównaniu do dorosłych
- stosunkowo krótki czas trwania danej trudności
- rodzina - jej rola zarówno w powstawaniu, utrwalaniu, jak i w procesie terapii
- grupy rówieśnicze jako punkt odniesienia młodych ludzi
- elementy wychowawcze jako niezbędne do uwzględnienia
Rola psychologa w pracy z uzależnionym dzieckiem
- wsparcie w zakresie rozpoznania potrzeb dziecka
- praca nad nazywaniem oraz wyrażaniem emocji
- kształtowanie nowych umiejętności, a także strategii radzenia sobie w trudnych sytuacjach
- pomoc rodzicom we wsparciu dziecka w zależności od etapu terapii
Jak rodzice mogą wesprzeć dziecko w walce z uzależnieniem
- żeby wyrwać dziecko z obszaru uzależnienia, potrzebna jest zmiana w całym systemie rodzinnym
- zrozumienie, że zmiana ma swoje tempo zazwyczaj wymaga czasu i dzieje się powoli
komplementowanie, gdy dziecko jest chwalone dużo chętniej podejmuje daną aktywność - planowanie i rozmowa, co wspólnie można zrobić inaczej
- autorefleksja rodzina nad sobą, co może zrobić, aby pomóc dziecku w zmianie
- poświęcanie dziecku maksymalnej ilości czasu, dbanie o relacje
Profilaktyka uzależnień - strategie informacyjne
- Informowanie na temat skutków zachowań ryzykownych
- Dostarczanie wiedzy o mechanizmach i następstwach np. palenia tytoniu, picia alkoholu
Profilaktyka uzależnień - strategie edukacyjne
- Rozwijanie umiejętności psychologicznych czy społecznych
- Założenie, że osoby z deficytami szukają zastępczych sposobów radzenia sobie z trudnościami
Profilaktyka uzależnień - strategie działań alternatywnych
- Pomoc w zaspokajaniu istotnych potrzeb
- Stwarzanie możliwości do realizacji zachowań pozytywnych (sport, działalność społeczna itp.)
Profilaktyka uzależnień - strategie interwencyjne
- Pomoc w sytuacjach kryzysowych
- Poradnictwo, doradztwo, sesje interwencyjne, telefon zaufania
Profilaktyka uzależnień - strategie zmniejszania szkód
- interwencje, terapia
- grupy najwyższego ryzyka
Profilaktyka uzależnień - strategie zmian środowiskowych
Modyfikacje środowiska, miejsca przebywania, zmiana postaw społecznych wobec osób przejawiających zachowania problemowe.
Profilaktyka uzależnień - strategie zmian przepisów
- do całej lokalnej społeczności
- np. ograniczanie dostępu do środków odurzających
Teoria percepcji środowiska rodzinnego F. Streita
Dzieci i ich rodzice w sposób odmienny interpretują to, co się dzieje w ich rodzinie oraz najbliższym środowisku. Według tej teorii, jeżeli dziecko wskaźniki sytuacji rodzinnej interpretuje
jako niekorzystne, mogą pojawić się u niego zaburzenia w zachowaniu, do których zalicza się m.in. zażywanie substancji psychoaktywnych.
