Biblia Flashcards
- Człowiek w relacji z Bogiem. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów
Księgi Rodzaju
Wstęp: Księga Rodzaju otwiera Biblię. Bóg dał ludziom wolną wolę.
Teza: Relacja człowieka z Bogiem jest trudna: miłość i pokora przeplata się w niej z nieposłuszeństwem i buntem.
Argumentacja:
- Adam i Ewa - wierni, posłuszni rozkazom Boga, kochają go jak ojca. Wąż - pokusa niepewność - łamią zakaz, a skutkiem jest nieodwracalna kara
- Abel i Kain (synowie Adama i Ewy). Abel - młodszy, pasterz. Bóg docenia bardzo jego ofiarę z najlepszych zwierząt. Kain - starszy, rolnik, Bóg nie pochwala jego ofiary z ziemskiego płodu. Zazdrość Kaina, morduje Abla - Bóg pozbawia ziemię plonów i naznacza go kainowym piętnem - znowu bunt jest karany.
Kontekst: Dziady III.
Bunt Konrada - zarzuca Bogu brak miłości, zrównuje się z nim, uważa się za lepszego i tego, który uwolni ludzkość, Polaków od cierpienia
Pokora ks. Piotra- to dzięki jego miłość i skrusze, świadomości małości człowieka wobec Boga, Bóg pokazuje mu swój plan wobec Polski, mesjanistyczną wizję a ks. Piotr rozumie jej przekaz, że Polacy mają cierpieć
- Jak człowiek może się zachować w obliczu cierpienia? Omów zagadnienie na podstawie
znanych Ci fragmentów Księgi Hioba
Wstęp: Cierpienie, przede wszystkim niezawinione to wyzwanie charakteru, woli, wiary. Jest nieodłączną częścią życia.
Teza: Człowiek w obliczu cierpienia umacnia lub traci wiarę w Boga i wyznawane przez siebie wartości.
Argumentacja:
Wierny, bogobojny Hiob, był taki wg. Szatana bo miał wszystko - majątek, dzieci (7 synów, 3 córki). Szatan sprowokował Boga, by poddał Hioba próbie.
Hiob traci cały majątek, potem dzieci i potem zdrowie- choruje na najokrutniejszą chorobę - trąd. Jednak Hiob nie odwraca się od Boga - trwa przy nim i godzi się na każde cierpienie.
Żona Hioba przeciwnie, namawia męża by zostawił wiarę, i spokojnie skonał. W końcu opuszcza Hioba.
Przyjaciele Hioba - nakazują mu szukać winy w sobie, ale Hiob nie znajduje w grzechu. Jest godny i pokorny. Szanuje Boży plan - “Dał Pan i zabrał Pan”. Cierpienie to próba, którą w końcu pokonał. Najwyższy zwrócił mu majątek, zdrowie i dzieci. Jego wartości zostały wynagrodzone i to jest wzorowa postawa wobec cierpienia, szczególnie takiego, którego sensu nie znamy.
Kontekst: Dziady III
Podobną ideę dotyczącą przyjmowania cierpienia opisuje Mickiewicz - mesjanizm. Udręka to droga do duchowego odrodzenia nie tylko Polsce, ale i całej Europie, która odnowi się moralnie i wyzwoli spod cara.
- Motyw marności świata. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Księgi Koheleta.
Wstęp: Częścią natury człowieka jest zdobywanie dóbr, takich jak majątek, władza, wiedza, czy uroda jednak rzadko zastanawia się nad ich nietrwałością oraz sensem ich zdobywania. Refleksję nad marnością podejmują przeróżne utwory.
Teza: Motyw marności - vanitas - uświadamia, że świat oferuje człowiekowi marne i przemijające wartości, ale również jest źródłem wskazówek.
Argumentacja: Mędrzec Kohelet przekonuje, że doczesne wartości przemijają, należy z nich korzystać, ale przede wszystkim trwać przy Bogu.
Zwraca uwagę, że wszystko zależy od czasu (wszystko ma swój czas, np. jest czas rodzenia i umierania, czas płaczu i śmiechu). Jednak radzi, by cieszyć się życiem oraz umiejętnie z niego korzystać. Zaleca przy tym, aby ufać Bogu i żyć w zgodzie z jego przykazaniami, ponieważ Bóg będzie sądził każdego z nas.
Ponadto w Odzie do rozpaczy tłumaczy, że cierpienie jest elementem człowieczeństwa, ponieważ tylko doświadczając bólu, człowiek może docenić szczęście. A więc marność jest niekoniecznie negatywna, ponieważ pokazuje naturę świata, którą da się zrozumieć.
Kontekst: Sonet I “O krótkości i niepewności na świecie żywota człowieczego” - Mikołaj Sęp Szarzyński
Podmiot liryczny mówi o swoich doświadczeniach z młodości. Wyznawane przez siebie kiedyś wartości, teraz uważa za błahe, marne, żałuje ich. Poznał już się na niestałych dobrach i zrozumiał jak oddalały go od Boga.
- Refleksje na temat sensu życia. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci
fragmentów Księgi Koheleta.
Wstęp: Pragnienie sensu życia jest uniwersalne dla każdego człowieka. Szukamy go w rożnych wartościach, zarówno tych duchowych jak i bardzo przyziemnych, materialnych. To odwieczny problem często poruszany w kulturze.
Teza: Refleksja nad sensem życia może przejawiać się poprzez ideę marności świata, która ostatecznie pokazuje wartości dające spełnienie.
Argumentacja: Biblijny Kohelet, szukając sensu życia, sam próbował wszystkiego, co oferuje świat ale nie znalazł w niczym spełnienia. Po zaznaniu bogactwa, władzy, wygodnego życia, używek odrzuca je wszystkie, bo pojął, że nie tędy wiedzie droga do szczęścia. Nawet wiedza nie może stanowić najwyższej z wartości, ponieważ zarówno mądry, jak i głupi podlegają przemijaniu i tak samo umrą.
Kohelet dzięki swoim doświadczeniom może nauczać innych tego, że ziemskie wartości są marnością. Dlatego trzeba starać się przeżyć pobyt na ziemi jak najrozsądniej, by zasłużyć na nagrodę w niebie.
Sens życia można odnaleźć tylko poprzez korzystanie z niego z umiarem i nieustanne oddawanie chwały Bogu.
Bóg jest jedynym stałym, pozbawionym wszelkich złudzeń, oparciem dla człowieka.
Kontekst: Sonet I “O krótkości i niepewności na świecie żywota człowieczego” - Mikołaj Sęp Szarzyński
Podmiot liryczny mówi o swoich doświadczeniach z młodości. Wyznawane przez siebie kiedyś wartości, teraz uważa za błahe, marne, żałuje ich. Poznał już się na niestałych dobrach i zrozumiał jak oddalały go od Boga. Prawdziwe szczęście osiąga ten, który poznał pokusy i skierował się do duchowych wartości.
- Literacki obraz końca świata. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Apokalipsy św. Jana.
Wstęp: Człowiek pragnie wiedzieć, skąd wziął się on sam i świat, w którym żyje, oraz dokąd to wszystko zmierza. Wierzenia wielu kultur zapowiadają koniec świata i co się wtedy stanie z człowiekiem. Są to wizje profetyczne, które objawiają prawdy o naszej przyszłości.
Teza: Literackie obrazy końca świata są bardzo zróżnicowane i wiążą się ze światopoglądem epoki, w której powstały.
Argumentacja:
Św. Jan doświadczył widzenia końca świata, które opisane w Piśmie Świętym stanowi chrześcijańską koncepcję tego zjawiska. Według niej świat ulega zagładzie etapami, które są wyznaczane przez dźwięki kolejnych archanielskich trąb i łamanie pieczęci na tajemniczej księdze. Każdy z tych etapów jest kataklizmem, zniszczeniu ulega znana nam rzeczywistość. Na ludzkość spadają plagi, niesione przez czterech jeźdźców apokalipsy - wojny, choroby, głód i śmierć.
Ta zagłada ma przygotować świat do Sądu Ostatecznego, który podzieli ludzi na prawych, i grzeszników. Ci pierwsi oczywiście będą nagrodzeni, a drudzy ukarani. A więc biblijna Apokalipsa w pewnym sensie jest rozliczeniem się Boga ze światem oraz nadejściem sprawiedliwości i uświadomieniem wierzącym, do czego prowadzi niewłaściwe życie.
Kontekst: O apokalipsie jako sprawiedliwej nie możemy jednak powiedzieć w przypadku reinterpretacji Sądu Ostatecznego w wierszu “U wrót doliny” Zbigniewa Herberta. Autor przecież dopiero rozpoczynał dorosłe życie, gdy wybuchła II wojna światowa, często określana mianem “apokalipsy spełnionej”.
Ten wiersz można odczytać jako rzeczywistość panującą w obozach koncentracyjnych, gdzie ludzie byli brutalnie rozdzielani przez SS-manów, którzy w wierszu są aniołami i prowadzeni do gazu lub pozostawali w obozie. Opisowi towarzyszy dehumanizacja.
Podsumowanie: Biblia udziela odpowiedzi na pytania egzystencjalne, a artyści często interpretują koniec świata jako upadek pewnego ładu.
