Begrippen toetsweek 4 Flashcards
Verzorgingsstaat
De overheid bemoeit zich actief met de welvaart en het welzijn van haar inwoners en probeert haar burgers te verzorgen, verheffen, verbinden en verzekeren.
verheffen
Functie van de verzorgingsstaat waarbij iedereen via onderwijs ontplooiingsmogelijkheden hebben.
Verbinden
Functie van de verzorgingsstaat om mensen aan mekaar te verbinden
Verzekeren
Functie van de verzorgingsstaat om mensen van een bestaanszekerheid te verzekeren
Verzorgen
Functie van de verzorgingsstaat om fysieke of psychische zorg te bieden aan behoeftigen
Sociale grondrechten
Grondrechten die een bestaansminimum garanderen voor de burgers van een land. Deze grondrechten kun je niet bij de rechter afdwingen, maar vereisen wel een actieve inspanning van de overheid
Planeconomie
Model waarbinnen de inkomsten en uitgaven van een land functioneren op basis van door de staat gemaakte plannen.
Vrijemarkteconomie
Land waarin vraag en aanbod bepalen welke producten worden geproduceerd en waarin de overheid geen rol speelt.
Scandinavisch model
Land met een gemengde markteconomie maar een sociale overheid, waarin je snel aangenomen wordt en snel ontslagen wordt omdat je een flexibele baan hebt. (socialistisch)
Angelsakisch model
Prioriteit aan goed ondernemingsklimaat: loonvorming wordt aan de markt overgelaten en een flexibele markt geeft impulsen aan de werkgelegenheid. (liberaal)
Rijnlands of corporatistisch model
Er bestaat een grote sociale zekerheid en grote collectieve sector. (combinatie socialistisch en liberaal)
Nachtwakersstaat
De overheid heeft een kleine rol, het zorgt alleen voor de veiligheid van de burgers door middel van politie en leger.
Volksverzekeringen/sociale verzekeringen
Een volksverzekering is een algemene verzekering die in principe voor iedere Nederlander beschikbaar is. Er vindt amper overheidscontrole plaats over deze verzekeringen, omdat ze algemeen zijn
Werknemersverzekering
Werknemersverzekeringen voorzien in een uitkering in geval van onvrijwillige werkloosheid en arbeidsongeschiktheid. Deze voorziening wordt betaald door werknemers en bedoeld voor werknemers
Gemengde markteconomie
De semi-socialistische overheid bemoeit zich met de semi-liberale markt. Overheidsinstanties worden deels geprivatiseerd en gesubsidieerd
Sociale wetgeving
Wetten om de zwakkeren in de samenleving te steunen
Arbeidsethos
Houding ten opzichte van je werk. Mate waarin jij jezelf hecht aan je werkveld
Sociale ongelijkheid
Verschillen in bijvoorbeeld de kansen op de arbeidsmarkt, het delen in de welvaart, in de gezondheid of in het deelnemen aan de informatiemaatschappij
Sociale stratificatie
Indeling van de bevolking naar sociale klassen.
Bijstandsuitkering
Een uitkering aan mensen die geen andere inkomsten(meer) hebben en ook geen groot eigen vermogen (in geld of goederen) hebben
Rechtvaardige inkomensverdeling
De overheid streeft naar een rechtvaardige verdeling van de inkomens, door onder andere progressie in de loon- en inkomstenbelasting en het vaststellen van een minimumloon
Vakbond
Een organisatie die de individuele en collectieve belangen behartigt van aangesloten werknemers en andere leden
Collectieve arbeidsovereenkomst (cao):
Een overeenkomt tussen werkgevers en werknemers uit één bedrijfstak over de arbeidsvoorwaarden
Participatiesamenleving
Een samenleving waarin de mensen meer verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen leven en omgeving om de overheid te ontlasten
Sociale privileges
Bepaalde voorrechten die het gevolg zijn van verschillen in welvaart en macht
Sociaal kapitaal
Mate waarin iemand beschikt over voordelige handige sociale connecties
Cultureel kapitaal
Kennis en vaardigheden waardoor je gemakkelijker een hoge maatschappelijke positie verwerft
Sociale mobiliteit
Mate waarin je van sociale klasse kunt wisselen
Emancipatiebeleid
Beleid dat streeft naar gelijke behandeling tussen mensen
Arbeidsmarkt
De plaats waar de vraag naar en het aanbod van arbeidskrachten elkaar ontmoeten
Beroepsbevolking
Personen in de samenleving die beschikbaar zijn voor een beroep
Werkgelegenheid
Vraag naar arbeidskrachten
Frictiewerkloosheid
Korte werkeloosheid
Seizoenswerkloosheid
Iemand die korte tijd geen werk heeft (meestal alleen in een bepaald seizoen werk heeft)
Conjuncturele werkeloosheid
Werkeloosheid die samenvalt met economische krimp
Verdringing op de arbeidsmarkt
Inname van banen door bevolkingsgroepen (wanneer het vinden van een baan leidt tot baanverlies van een ander)
Flexibele arbeidsrelaties
Alle werksituaties met een variabele inzetbaarheid
Collectieve lastendruk
Het totaal van de collectieve lasten (belastingen en premies voor de sociale verzekeringen), uitgedrukt in een percentage van het bruto binnenlands product
Blijvende afhankelijkheid
Mate waarin mensen structureel afhankelijk zijn van een uitkering
Recessie
Periode waarin het minder goed gaat met de economie
Vergrijzing
Percentage mensen neemt toe van boven de 65 jaar
Ontgroening
Percentage jonge mensen neemt af
Microniveau
Op persoonlijk individueel niveau
Macroniveau
Op maatschappelijk breed niveau
Solidariteit
Bereidheid risico’s met elkaar te nemen
Individualisme
Standpunt waarbij de belangen van het individu boven de gemeenschappelijke belangen worden gezet
Welvaartsziekten
Welvaartsziekten zijn ziekten die zijn ontstaan doordat de levensstandaard tegenwoordig beter is dan bijvoorbeeld 60 jaar geleden. Diabetes, obesitas, overgewicht en verschillende vormen van kanker
Qualy
(Quality-adjusted life year) extra levensjaar in goede gezondheid
Vrouwenquotum
Een vrouwenquotum is een minimumaantal van door vrouwen te bekleden topfuncties in bedrijven, in de politiek, of bijvoorbeeld van vrouwelijke artiesten in musea
Loonkloof
Systematisch verschil in loon tussen mensen met gelijke opleiding en ervaring.
Bullshitbaan
Baan waarvan de persoon in kwestie vindt dat het weinig tot niks bijdraagt aan het algemeen belang
Maatschappelijk middenveld
Organisaties die tussen de overheid en de individuele burger instaan en die verschillende groepen, meningen en belangen vertegenwoordigen
Meritocratie
Samenleving waarbij je een sociaal-economische positie krijgt gebaseerd op je capaciteiten (talent en hard werken) en dus niet op je geboorte
Bureaucratie
Bureaucratie betekent dat een organisatie veel arbeid, middelen en tijd steekt in de uitvoer van beleid door de vele procedures, regels en checklists
