Basisbegrippen Flashcards

1
Q

Taken forensische geneeskunde

A
  • onderzoek naar de doodsoorzaak en aard van overlijden
  • identificatie van stoffelijke resten
  • onderzoek van levenden (slachtoffers, daders : arbeidsongeschikt of invalide?)
  • onderzoek aan het lichaam (seksuele delicten)
  • onderzoek medische aansprakelijkheid (dossierstudie van medische dossiers om te zien of er geen fouten zijn gebeurd tijdens de behandeling)
  • bloedafname
  • onderzoek lichamelijke geschiktheid besturen van een motorvoertuig
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Grondige reden om opdracht niet uit te voeren

A
  • onbevoegdheid
  • bloed of aanverwant aan één van de partijen
  • met één van de partijen gedronken of gegeten hebben
  • met één van de partijen een persoonlijk geding gehad hebben
  • behandelend arts zijn (<5 jaar) van de te onderzoeken persoon
  • werknemer zijn van één der partijen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Arts als deskundige in strafzaken

A
  • Autopsie
  • Onderzoek aan het lichaam
  • in beslag nemen van het medisch dossier
  • studie van het medisch dossier
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Wat is een gerechtsdeskundige NIET?

A
  • een getuige
  • een onderzoeksambtenaar (OGP,..)
  • een partij
  • lasthebber van de rechter
  • een rechter

Een gerechtsdeskundige is wel een onpartijdig technisch medewerker.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Wat kan je vertellen over de nationale registers voor gerechtsdeskundigen?

A

Het is sinds 1 jaar in voege. Magistraten kunnen kijken welke artsen zij ter beschikking hebben. Verzekeringsartsen werken bv. in opdracht van verzekeringsmaatschappijen: als zij schade bepalen was het idee dat ze dat aan minima deden. Hiervoor werd het nationaal register opgericht.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Een andere naam voor ‘de leer van de dood’

A

Thanatologie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Geef een definitie van de dood

A

Onomkeerbaar verlies van het functioneren van het organisme in zijn geheel. De dood is een proces dat een bepaalde tijd in beslag neemt.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Geef een samenvatting van hoe wij de dood nu zien

A

De dood is een proces van desintegratie. Op een bepaald moment leeft men, dan gaat de levenskwaliteit achteruit, men komt in een stervensfase terecht (process of dying) en dan op een bepaald moment (de somatische dood) begint de ontbinding. Als de hersenstamfuncties onomkeerbaar vernietigd zijn, dan is er iemand dood.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Hoe wist men vroeger dat iemand dood was?

A

voor 1850: men wachtte tot het lichaam begon te stinken

Na 1850: met een stethoscoop naar afwezige harttonen luisteren

‘60: men kwam af met het concept hersendood

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Beschrijf hersendood

A

Geen reactie op interne en externe stimuli, geen ademhaling en spontane beweging, geen reflexen (gefixeerde pupillen).

De hersendood wordt door 2 of meer artsen vastgesteld en het onderzoek duurt een half uur tot drie kwartier.

Het concept komt van Harvard en is later overgekomen naar Europa. Men heeft zowel in Amerika als Europa de wet aangepast.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Criteria om de dood vast te stellen

A
  • Apnoe (stoppen met ademen)
  • Cardiaal arrest (stoppen van het hart, pols)
  • Uitvallen van het zenuwstelsel (areflexie, mydriasis, atonie,…)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Wat is VITA REDUCTA?

A

Een toestand van diep coma, waar pols, ademhaling en prikkelbaarheid niet kunnen worden gedetecteerd (schijndood). Men kan hiervoor de regel van Bahrmann toepassen.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

De regel van Bahrmann

A

AEIOU

  • Alcohol, aceton, anoxie, anemie en afkoeling
  • Epilepsie, elektrocutie
  • Injury en intoxicatie
  • Opiaten en onderkoeling
  • Uremie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Criteria om hersendood vast te stellen

A
  • onderzoek door drie artsen
  • afwezigheid van spontane ademhaling
  • lichtstarre mydriasis
  • afwezigheid pijnreflex corneareflex en slikreflex
  • ijsttest in de gehoorgang (oculo - vestibulair)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Hoe registreer je de dood?

A

Er moet een overlijdensattest opgesteld worden. Dit kan enkel door een arts. Het attest moet vervolgens (door familie/begrafenisondernemer) overgemaakt worden naar de ambtenaar van burgerlijke stand, die een overlijdensakte opstelt en toelating geeft tot begraven.

Een lijk zelf begraven zonder toestemming is strafbaar!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Wat zijn de bijzondere voorwaarden bij crematie?

A

Bij crematie zijn er twee artsen nodig: één voor het overlijden vast te stellen en de tweede om te controleren of er geen verdachte elementen aanwezig zijn (arts van de burgerlijke stand). Dit is omdat het lichaam na crematie niet meer gecontroleerd kan worden. Indien er een verdacht element is, moet via een ambtenaar van burgerlijke stand het parket ingelicht worden.

17
Q

Aard van overlijden

A
  • natuurlijke oorzaak
  • niet natuurlijke oorzaak (ongeval, zelfdoding of doding)
  • onverklaard
18
Q

Het verschil tussen doodsoorzaak en doodsmechanisme

A

Doodsoorzaak: de gebeurtenis die aanleiding geeft tot het overlijden. Dit kan onmiddellijk zijn (hartinfarct) of oorspronkelijk (ernstige slagaderverkalking).

Doodsmechanisme: fysiologische veranderingen/biochemische storingen, voortgebracht door de doodsoorzaak. Bv. nierfalen, leverfalen,.. (deze mechanismen zijn niet specifiek)

19
Q

Wanneer kan men een gerechtelijk geneeskundig bezwaar aantekenen?

A

Bij zelfmoord, moord, ongeval, bijzondere omstandigheden (drugsdode, death in custody,..) onverwacht en onverklaarbare overlijdens zoals o.a. de plotse dood. Hierbij verwittigt de ABS de procureur, die vervolgens een opsporingsonderzoek opstart om het overlijden te onderzoeken.

20
Q

Wat is een ongewoon sterfgeval?

A

gewelddadige overlijdens, alle gevallen waarin in een gewelddadig overlijden vermoed wordt en ook de gevallen van plotse en onverwachte overlijdens waarbij een misdrijf niet meteen voor de hand ligt maar ook niet kan worden uitgesloten.

Ongevallen, zelfdoding, onverwachte en onverklaarde sterfgevallen en de overlijdens in bijzondere omstandigheden.

21
Q

Wat kan je zeggen over niet-natuurlijke overlijdens?

A

De niet-natuurlijke overlijdens zijn veel hoger bij de leeftijdsgroep onder de 44 jaar (50 procent). Niet-natuurlijke overlijdens kunnen bestaan uit doding, zelfdoding of een ongeval. Het is opmerkelijk dat de niet natuurlijke overlijdens bij vrouwen onder de 44 veel minder is dan de niet natuurlijke overlijdens bij mannen onder de 44. In een Duitse studie zien we ook een overgewicht aan suïcides en ongevallen bij niet natuurlijke overlijdens.

22
Q

In welke omstandigheden is de aard van het overlijden niet correct?

A
  • foutief aangeven van niet-natuurlijke overlijdens
  • onderrapportering zelfdoding
  • miskennen van zelfdoding/doding
  • latrogene overlijdens (medisch handelen)
23
Q

Waarom is de aard van het overlijden niet altijd correct?

A

Slechts 44% wordt onderzocht door de behandelde arts. MUG of huisarts met wachtdienst, en in principe iedere arts kan de aard van het overlijden vaststellen. Er is niet altijd een mogelijkheid tot autopsie en diverse factoren zoals bv. druk van families kunnen tot slot ook de rapportage van de doodsoorzaak beïnvloeden.

24
Q

Kernpunten van een lijkschouw

A
  • het houdt meer in dan enkel de dood constateren
  • bestaat uit het onderzoek aan het lichaam én naar de omstandigheden waaronder de dood intrad
  • bij enigste twijfel: overleg met forensisch arts
25
Q

Hoe de kans vergroten om de aard van het overlijden correct in te schatten?

A
  • lijkschouwing best in autopsiezaal uitvoeren
  • hoofdtrauma, wurging en traumatische abdominale bloeding niet over het hoofd zien
  • bij afwezigheid van uitwendige letsels niet direct een gewelddadige dood uitsluiten
  • uitwendige lijkschouwing en ‘death scene investigation’ is een onvoldoende betrouwbare methode
26
Q

Anno 2021: wanneer een uitwendige beschouwing in een mortarium?

A
  • vermoeden van druggerelateerd overlijden
  • treinlijk of waterlijk
  • onverwacht of onverklaarbaar overlijden (geneesheer ter plaatse kan geen uitspraak doen)
  • zelfdoding (afhankelijk van de omstandigheden/toxicologie)
27
Q

Anno 2021: wanneer een autopsie?

A
  • doding
  • death in custody
  • brandlijk
  • waterlijk (putrefactie/identificatie)
  • boslijk (putrefactie/identificatie)
  • putrefactie
  • onverwacht en onverklaarbaar overlijden (< 45 jaar) (uitwendige letsels of/en politioneel verdachte elementen)
28
Q

Wat is het doel van universitaire multidisciplinaire forensische instituten met onafhankelijke forensische onderzoekers?

A

een correcte bepaling van de doodsoorzaak en aard van overlijden. Gevolgen zijn o.a. een daling van het dark number, meer preventie en betere medische zorg.

29
Q

3 poten om samen te werken bij een gerechtelijk onderzoek

A

medicolegaal onderzoek (wetsdokter), sporenonderzoek (labo) en tactisch onderzoek (recherche).