Astma Flashcards
Wat is astma?
Een chronische inflammatoire aandoening van de lagere luchtwegen, die wordt gekenmerkt door recidiverende klachten van dyspneu, wheezing en/of hoesten veroorzaakt door een reversibele bronchusobstructie, die leidt tot luchtstroombeperking
Hoe kunnen astmatische klachten getriggerd worden?
Meestal ten gevolge van een hevige reactie op een prikkel van buitenaf
Wat is er aan de hand bij astma?
Expiratie is verlengd wat resulteert in een verlengd expirium
Wat zijn de oorzaken voor astma?
- chronische inflammatie van de mucosa van de onderste luchtwegen (trachea tot terminale bronchi). Onderscheid wordt gemaakt tussen eosinofiele en allergische fenotypes
- karakteristieke chronische ontsteking: remodelling (verdikking basaalmembraan ten gevolge van collageen deposities) faciliteert bronchoconstrictie leidend tot een smaller lumen bij een astma exacerbatie
Waar kunnen risicofactoren voor patiënten in worden opgesplitst?
- patiëntgebonden
- omgevingsfactoren
- Uitlokkende factoren voor een astma-aanval
- Overige factoren
Wat zijn patiëntgebonden risicofactoren voor astma?
- vaker mij vrouwen dan bij mannen (bij volwassenen)
- genetische predispositie voor atopie (IgE-antilichamen tegen niet-pathogene allergenen)
- bronchiale hyperactiviteit
- obesitas
Wat zijn omgevingsrisicofactoren voor astma?
- allergenen
- beroepsblootstelling
- (mee)roken (tijdens zwangerschap)
- luchtvervuiling
- virale infecties luchtwegen
Wat zijn uitlokkende risicofactoren voor een astma aanval?
- allergenen
- virusinfecties
- fysieke factoren (sporten)
- farmacologische factoren: NSAID’s (zorgen voor overproductie leukotriënen door prostaglandinesynthese remmend effect) en sympathicolytica (alfa- en bètablokkers)
Wat zijn overige risicofactoren voor astma?
- hormonen
- zwangerschap
- stress
- koude lucht
- refluxziekte
Wat zijn klachten bij astma?
- dyspneu
- piepende ademhaling (wheezing)
- hoesten
- drukkend gevoel op de borst
- symptomen in de nacht
patiënten met astma hebben s’nachts meer last / COPD patiënten worden zelden s’nachts wakker ervan
- atopische constitutie (voedselallergie, eczeem)
- wisseling van klachten over de seizoenen
- uitlokkende factoren
- KNO-klachten
- medicatie
Wat komt vaak voor in de voorgeschiedenis bij astma?
Recidiverende bronchitis
Wat zijn bevindingen bij het LO m.b.t. astma?
- tachypneu
- gebruik ademhalingsspieren
- bronchiaal ademgeruis
- verlengd piepend experium
- eczeem
- verlaagde saturatie
Wat voor aanvullend onderzoek is relevant m.b.t astma?
- spirometrie (zittend in mondstuk blazen; meten hoeveelheid geïnspireerd en geëxpireerde lucht; flow-volumecurve)
- Verhoogd fractioneel stikstofoxide (FeNO > 50 ppb)
- afwijkende histamine- of metacholineprovocatietest (positief wanneer FEV1 gedaald met 20%)
- allergologisch onderzoek: huidtest of serologie radioallergosorbent-test (RAST) op inhalatieallergenen
- Lab: eosinofilie, verhoogd IgE
Wat verwacht je te zien op de spirometrie bij astma?
Vaststellen obstructie aan de hand van FEV1/FVC-ratio (tiffenau index; <70% na bronchodilatatie)
Reversibiliteit van de longfunctie wordt gemeten met de FEV1, waarbij een verbetering moet worden gezien van 200 ml / 12% of meer na bronchodilatatie.
Een normale longfunctie sluit astma echter niet uit.
Hoe is astma te behandelen?
- conservatief: prikkelreductie door verminderde blootstelling aan allergenen; leefstijlveranderingen (stoppen met roken, beweging, gewichtsreductie, evt. voedingsaanpassingen)
Elke astma krijgt ICS + LABA (formoterol) as needed (is nieuw); dit kan je ophogen tot maximale dosering, als dat niet werkt ga je kijken naar het fenotype astma en comorbiditeiten behandelen (KNO, OSAS, reflux). Op basis van fenotype kijken welke therapie je kunt geven:
- allergisch / niet allergisch
- niet of wel eosinofiel
- age of onset
Klassiek: early onset allergisch (niet) eosinofiel (meisjes/jongens eczeem) onderliggende drive is IgE (sensibilisatie) → anti-IgE
Klassiek: late onset niet allergisch eosinofiel (oudere mensen met veel eo’s), gedreven door IL-2 → anti-IL 5
Oud geen enkele inflammatie (niet eosinofiel) geen enkele allergie → afvallen, prikkels vermijden, LAMA of macroliden