Aquino

Question 1

Invloed Thomas Aquino

Answer 1

13e eeuw: middeleeuwen: werken Aristoteles ontdekt.
Katholieke kerk 800 jaar aan macht —> aristoteles (rationele + empirische) filossof was gevaar; verboden.
Idee van 2 waarheden: rationeel of religieus (nooit tegelijk).
Thomas van Aquino probeerde deze te verenigen in 1 filosofie —> “religieuze Aristoteles”.

Question 2

Aquino zijn wereldbeeld

Answer 2

Maakte religieuze en rationele wereldbeelden complementair aan elkaar.
Bovennatuurlijke + natuurlijke orde.
Veel dingen kunnen met rede verklaard worden. Echter kan niet alles aan orde verklaard worden en het geloof (bovennatuurlijke orde) kan andere zaken verklaren.

Noodzaak: voor intelligent wezen om complexiteit + harmonie van natuur te kunnen verklaren —> relatie natuurlijke + bovennatuurlijke orde.

Question 3

Godsbewijs Aquino

Answer 3

Aquinos belangrijje godsbewijs is in lijn met het denken van Aristoteles:
Er moet een eerste beweger zijn: alles beweegt door natuurlijk iets (teleologie)—> maar: dit is in beweging gezet door een ander iets.

Question 4

overeenkomsten Aquino + aristoteles politieke filosofie

Answer 4

1. Staat is natuurlijke organische eenheid. Burgers zijn ermee vergroeid.
2. Deze staat moet algemeen belang dienen, niet belang van de heersers.

Question 5

Kritiek op Aristoteles; wat betreft doel van staat

Answer 5

Aquino was het niet eens met Aristoteles dat het uiteindelijke doel van de mens ligt in het politieke leven. Hij vind dat de telos uiteindelijk verwijst naar de transcente bovennatuurlijke werkelijkheid die God dient.
Aristoteles—>Mens is een politiek dier, met kenmerk de logos zujn telos (doel) brengt
Aquino —> Naast politiek dier is de mens ook een sociaal dier.

Question 6

Wat verstaat Aquino onder definitie van een wet

Answer 6

Wetten = combinatie van geboden + verboden

Question 7

Waarom zijn wetten nodig volgens Aquino?

Answer 7

1. Kan zich verwezenlijken (behalen telos) in christelijke gemeenschap
2. Om elkaars gedrag te reguleren en samenleving te ordenen zijn wetten noodzakelijk
   Ondanks telos van bovennatuurlijke vindt hij dus dat men niet moet wachten tot hiernamaals om goed leven te leiden. Gedrag moet daarom gereguleerd worden.

Question 8

4 wetten

Answer 8

1. De Eeuwige wet.
2. Natuurwet.
3. Goddelijke positieve wet
4. Menselijke positieve wet

Question 9

de Eeuwige wet

Answer 9

De werkelijkheid zoals door God geordend is.= Bovennatuurlijke orde, zoals God beschrijft.
Descriptief + normatief deel.
Descriptief: Hoe alle dingen zicht (natuurlijk) gedragen
Normatief: hoe dingen zich zouden moeten gedragen als ze de natuur volgen (behoren te gedragen)
: behalve de mens —> eigen rede + wil.
Telos van mens: gedrag verenigen met het behoren te gedragen: deugdzaamheid.
Alle andere wetten zijn afgeleid uit de Eeuwige wet.

Question 10

Natuurwet

Answer 10

Deel van eeuwige wet dat mens door redelijkheid kan kennen. Alleen God kan andere deel kennen.
Gulden regel: wat gij niet wiltL

Question 11

Goddelijke positieve wet

Answer 11

Opgelegd door God als rationele autorieit- 10 geboden en andere concrete Bijbelse principes.
Bij Goddelijke positieve wet kunnen intenties worden gestraft
Niet alleen handelingen en gedrag maar ook intenties en gedachten.

Question 12

Menselijke positieve wet

Answer 12

Opgesteld door menselijke autoriteit
Wet uit rationele mens.
Niet vrijblijvend; behoort binnen kaders van natuurwet.
Belangrijk maar niet oneindig

Question 13

2 problemen eeuwige wet/ natuurwet

Answer 13

1. Elke situatie is uniek wat naleven van deugdzaamheid kan beïnvloeden
2. Het ontbreekt aan motivatie om regel na te leven.
   Waarom zou je moreel handelen?
   —> Hieruit volgen 2 positieve wetten.
   Met positief bedoelen we :
   *dat deze wetten concreet zijn
   * opgelegd door bepaalde autoriteit
   * worden bekrachtigd

Concreetheid; geeft duidelijkheid
Bekrachtiging: levert motivatie (verhelpt 2e probleem)

Question 14

Noodzaak staat

Answer 14

organisatie van algemeen belang. –> Coöperatief.
einde samenleving –> iedereen op eigenbelang gericht.
Overheid dient als rationele geest in lichaam/staat.
mensen hebben politieke autoriteit nodig.
Doel van regime = vrede stichten wat alleen kan door wetten gebaseerd op algemeen belang.

Question 15

beste bestuursvorm Aquino

Answer 15

volgens Aquino wordt eenheid van staat het beste gerepresenteerd in 1 iemand: monarch.
Vanwege risico van tirannie pleit hij voor: beperkte monarchie in vorm van gemengde constitutie.

Question 16

hoe wordt voorkomen dat monarchie geen tirannie wordt

Answer 16

Koning geen ongelimiteerde macht: moet functioneren in kader van rechtsregels.
meerdere wijze: deugdzame burgers dienen als regering: adviserend orgaan.
Deze bestuurders worden gekozen uit laag van elite.
Mix tussen monarchie, aristocratie + democratie

(aristotles: middenklasse regeert zichzelf, Aquino : representatieve koning!)

Question 17

Een heerser kan op 2 manieren tiran worden (Aquino)

Answer 17

1. Als claim op politieke macht betwistbaar is (niet gekregen maar gegrepen macht)
2. als bestuur niet in overeenstemming is met natuurwet –> tiran mag worden afgezet

Question 18

Hoe is heerser gebonden aan wetten

Answer 18

Wetten zijn voor heerser niet dwingend, hij is bron van wetten.
Wetten zijn maatgevend maar kan hem niet afdwingen.
Echter is het onrechtvaardig en gaat tegen natuurwet als hij zich niet houdt aan wetten (dan mag hij worden afgezet: tiran)

Question 19

Oorlog rechtvaardig onder 3 voorwaarden

Answer 19

1. degene die oorlog aankondigt moet bepaalde politieke autoriteit hebben
2. er moet sprake zijn van rechtvaardige reden
3. goede intentie

Question 20

Staat/ kerk verhoudiong (Aquino)

Answer 20

1. Staat moet niet poppetje van paus/kerk worden. Wel moet de staat kerk beschermen voor externe dreiging.
2. Beperkingen seculiere autoriteit ten aanzien van kerk. Vrijstelling strafrechtzaken geestelijken +
   + alleen belasting mogen heffen op eigendom van kerk met instemming van kerk
3. Paus mag interveniëren in politiek bij belangrijke morele kwesties

Dus:
seculiere kwesties: in domein van staat, religieuze kwesties van kerk. Geen scheiding kerk/staat. Gescheiden jurisdicties, maar overlappen wel

Question 21

positie Aquino tegenover eigendom

Answer 21

Geen eigen eigendom, maar wel regels nodig anders chaos (zondeval)
In gevallen zoals mensen die stervan van honger moet menselijke positieve wet met korrel zout genomen worden, natuurwet neemt de overhand –> en dan zou je dus recht hebben om te stelen

Question 22

Bestaat er niet-christelijk gezag over christenen?

Answer 22

Als je als christen op reis bent in een land met niet-christelijk gezag, dien je je te houden aan de lokale regels: totdat er van je gevraagd wordt de natuurwet te overtreden. Dan vervalt het buitenlands gezag over jou.

Question 23

Hoe om te gaan met niet-gelovigen en ketters?

Answer 23

Coulance: tamelijke milde houding naar niet-gelovigen die zich onder christelijk gezag begeven. Dit komt omdat Aquino gelooft dat je geloof niet kan opleggen: het komt van binnenuit.
Wel mogen ze geen gevaar vormen voor kerkelijke instellingen en autoriteit

Ketters (afvalligen) wel hard aanpakken en terugduwen in geloof, anders executie.
–> als je afvallig bent verlaag je de kerk en pleeg je verraad

Question 24

Hoe om te gaan met joden?

Answer 24

geen interessie om ze te bekeren. Worden hetzelfde behandeld als niet-gelovig.
Joden werden gezien als slaven van kerk: eigendom= eigendom van de heerser –> kan bijzondere belastingen worden afgenomen.
Echter:
a) mag niet het leven van een jood kosten
b) of door belastingheffer gebruikt worden voor eigen gewin –> maar moet dieien om schuldenaren van joden te ontlasten: algemeen belang.

Question 25

Hoe om te gaan met vrouwen?

Answer 25

Aristoliaanse argumenten dat man biologisch gezien superieur is aan vrouwen, ook geestelijk.
Vrouwen ondegeschikt aan mannen en mogen geen geestelijke posities innemen.
Aristoteles vond dat voor zondeval man/vrouw gelijk waren.
Aquino zegt dat in de tuin van Eden de vrouw al ondergeschikt was aan de man.

Question 26

Hoe om te gaan met slaven?

Answer 26

Aristoliaanse visie: er is een natuurlijke hierarchie.
Echter heeft een slaaf wel rechten waarbij een bepaalde behandeling van rechtvaardigheid komt kijken: een meester mag zijn slaan wel een keer slaan, maar proportioneel en met genade