Antibiotica Flashcards
Teicoplanine
Glycopeptides (celwand)
Voorkomen van linken van peptidoglycanen in de bacteriële celwand. Werkzaam alleen tegen gram positieve bacteriën.
Denk aan spiegels
Bw:
- Nefrotoxiciteit, zeker bij bijkomende behandeling met aminoglycoside.
- Tromboflebitis bij i.v. infusie
- (Allergisch bepaalde) uitslag, bij te snelle infusie een red man syndrome.
- Neutropenie, trombocytopenie
- Ototoxiciteit (startent met tinnitus)
- GI: N, V, diarree
Imipenem
Carbapenems (Betá lactam)
Resistent tegen veel beta-lactamases, eigenlijk een soort super penicilline. Cilastine zelf verhoogt de concentratie van imipenem door inactivatie van afbraakmechanismen in de nier.
Alleen intravenous / parenteraal
Bw:
- GI: N, V,
- (Allergische) huidreacties
- Neurotoxiciteit
Ceftriaxon
Derde generatie cefalosporine (Beta-lactam)
Beta-lactam gefuseerd met andere ring waardoor meer resistentie tegen hydrolyse bij door bacteriën geproduceerde beta-lactamases. Hogere generaties meer gram-negatieve activiteit en meer BHB penetratie.
Bw:
- GI: N, V, buikpijn
- Hoofdpijn,
- Uitslag (allergisch bepaald). < 10% van de patiënten alelrgisch voor penicililnes laten kruisreactiviteit zien.
- C. dif gerelateerde colitis.
Doxycycline
Tetracyclines (bacteriële eiwitsynthese remmer)
Binden aan de 30S unit van bacteriële ribosomen waardoor inhibitie van RNA synthese.
Bw:
- Misselijkheid, braken, buikpijn, diarree
- Geel-bruine verkleuring van de tanden.
- Idiopatische intracraniéle hypertensie.
Azitromycine (Zithromax)
Macrolide (eiwitsynthese remmer)
Door binding aan 50S unit van het ribosoom wordt de translocatie van RNA geblokeerd waardoor eiwitsynthese stil komt te staan.
Bw
- GI: N, V, diarree
- Hepatotoxiciteit met cholestatische geelzucht
- QT tijd verlenging
Benzylpenicilline
Penicilline (Beta-lactam antibiotica)
Betá lactam ring ihibeert bacteriële transpeptidases die de cross-links in de peptidoglycaanlaag aanleggen. Bij delen kan geen goede celwand gesynthetiseerd worden.
Alleen i.v. gebruik
Bw:
- GI: N, V,
- Allergische reacites (1-10%)
- Reversibele neuropenie en eosinofilie
- Clostridium
- Cholestatische geelzucht.
Amoxicilline
Penicilline (Beta-lactam antibiotica)
Betá lactam ring ihibeert bacteriële transpeptidases die de cross-links in de peptidoglycaanlaag aanleggen. Bij delen kan geen goede celwand gesynthetiseerd worden.
Bw:
- GI: N, V, Clostridium
- Allergische reacites (1-10%)
- Reversibele neuropenie en eosinofilie
- Cholestatische geelzucht.
Cefuroxim
Tweede generatie cefalosporine (Beta-lactam)
Beta-lactam gefuseerd met andere ring waardoor meer resistentie tegen hydrolyse bij door bacteriën geproduceerde beta-lactamases. Hogere generaties meer gram-negatieve activiteit en meer BHB penetratie.
Alleen i.v. / i.m. opties
Bw:
- GI: N, V, buikpijn
- Hoofdpijn,
- Uitslag (allergisch bepaald). < 10% van de patiënten alelrgisch voor penicililnes laten kruisreactiviteit zien.
- C. dif gerelateerde colitis.
Ertapenem (Invanz)
Carbapenems (Betá lactam)
Resistent tegen veel beta-lactamases, eigenlijk een soort super penicilline.
- Alleen intravenous / parenteraal*
- Bw:*
- GI: N, V,
- (Allergische) huidreacties
Aztreonam (Cayston)
Monobactam (Beta-lactam AB)
Een eenzame beta-lactam ring. Resistent tegen veel beta lactamases.
Bw:
- GI: N, V, buikpijn
- Hoofdpijn,
- C. dif gerelateerde colitis.
- Uitslag: Echter weinig cross-allergie met penicillines.
Meropenem
Carbapenems (Betá lactam)
Resistent tegen veel beta-lactamases, eigenlijk een soort super penicilline.
Alleen intravenous / parenteraal
Bw:
- GI: N, V,
- (Allergische) huidreacties
- Neurotoxiciteit
Cefotaxim
Derde generatie cefalosporine (Beta-lactam)
Beta-lactam gefuseerd met andere ring waardoor meer resistentie tegen hydrolyse bij door bacteriën geproduceerde beta-lactamases. Hogere generaties meer gram-negatieve activiteit en meer BHB penetratie.
Alleen intraveneus
Bw:
- GI: N, V, buikpijn
- Hoofdpijn,
- Uitslag (allergisch bepaald). < 10% van de patiënten alelrgisch voor penicililnes laten kruisreactiviteit zien.
- C. dif gerelateerde colitis.
Clindamycine
Lincosamide (bacteriële eiwitsynthese remmer)
Door binding aan 50 S unit van bacterieël ribosoom inhibitie van eiwitsynthese.
Bw:
- GI: N, V, buikpijn, diarree, clostridium
- Neutropenie, trombocytopenie
- Geelzucht, leverfunctietest stoornissen.
Piperacilline / Tazobactam
Penicilline (Beta-lactam antibiotica) in combinatie met een betá lactamase binder.
Betá lactam ring ihibeert bacteriële transpeptidases die de cross-links in de peptidoglycaanlaag aanleggen. Bij delen kan geen goede celwand gesynthetiseerd worden.
Alleen i.v.
Bw:
- GI: N, V,
- Allergische reacites (1-10%)
- Reversibele neuropenie en eosinofilie
- Clostridium
- Cholestatische geelzucht.
Ciprofloxacine (Ciproxin)
Fluorquinolonen (DNA synthese)
Remmen van bacteriële DNA ontvouwing en dus replicatie door blokkade van DNA gyrase.
Bw:
- GI: Misselijkheid, braken, buikpijn, diarree
- Duizeligheid, hoofdpijn, tremor, epileptische aanvallen
- oorpijn of tinnitus
- Pijn en inflammatie van de pezen, met in sommige gevallen peesruptuur van bvb de achillespees.
- QT tijd verlenging
Tobramycine
Aminoglycosde (eiwitsynthese remmer)
Door binding aan de 30S subunit van het bacteriële ribosoom wordt eiwit vroegtijdig afgemaakt. Tevens schade aan bacteriële celmembramen waardoor lekkage.
Allen IV / Spiegel controle
Bw:
- Ototoxiciteit: vestibulaire en gehoorsdysfunctie. (oude leeftijd, nierfunctiestoornissen, pre-existente afwijkinen)
- Nefrotoxiciteit
Flucloxacilline (Floxapen)
Penicilline (Beta-lactam antibiotica)
Betá lactam ring ihibeert bacteriële transpeptidases die de cross-links in de peptidoglycaanlaag aanleggen. Bij delen kan geen goede celwand gesynthetiseerd worden.
I: cutane infecties: cellulitis / erysipilas.
Bw:
- GI: N, V,
- Allergische reacites (1-10%)
- Reversibele neuropenie en eosinofilie
- Clostridium
- Cholestatische geelzucht.
Erytromycine
Macrolide (eiwitsynthese remmer)
Door binding aan 50S unit van het ribosoom wordt de translocatie van RNA geblokeerd waardoor eiwitsynthese stil komt te staan.
Bw
- GI: N, V, diarree
- Hepatotoxiciteit met cholestatische geelzucht
- QT tijd verlenging
Cefazoline (Kefzol)
Eerste generatie cefalosporine (Beta-lactam)
Beta-lactam gefuseerd met andere ring waardoor meer resistentie tegen hydrolyse bij door bacteriën geproduceerde beta-lactamases. Hogere generaties meer gram-negatieve activiteit en meer BHB penetratie.
Alleen intraveneus
Bw:
- GI: N, V, buikpijn
- Hoofdpijn,
- Uitslag (allergisch bepaald). < 10% van de patiënten alelrgisch voor penicililnes laten kruisreactiviteit zien.
- C. dif gerelateerde colitis.
Ceftazidim
Derde generatie cefalosporine (Beta-lactam)
Beta-lactam gefuseerd met andere ring waardoor meer resistentie tegen hydrolyse bij door bacteriën geproduceerde beta-lactamases. Hogere generaties meer gram-negatieve activiteit en meer BHB penetratie.
Alleen intraveneus
Bw:
- GI: N, V, buikpijn
- Hoofdpijn,
- Uitslag (allergisch bepaald). < 10% van de patiënten alelrgisch voor penicililnes laten kruisreactiviteit zien.
- C. dif gerelateerde colitis.
Feneticilline (Broxil)
Penicilline (Beta-lactam antibiotica)
Betá lactam ring ihibeert bacteriële transpeptidases die de cross-links in de peptidoglycaanlaag aanleggen. Bij delen kan geen goede celwand gesynthetiseerd worden.
I: faryngitis, BLWI obv streptokokken.
Bw:
- GI: N, V,
- Allergische reacites (1-10%)
- Reversibele neuropenie en eosinofilie
- Clostridium
- Cholestatische geelzucht.
Amikacine
Aminoglycosde (eiwitsynthese remmer)
Door binding aan de 30S subunit van het bacteriële ribosoom wordt eiwit vroegtijdig afgemaakt. Tevens schade aan bacteriële celmembramen waardoor lekkage.
Alleen IV / Spiegel controle
Bw:
- Ototoxiciteit: vestibulaire en gehoorsdysfunctie. (oude leeftijd, nierfunctiestoornissen, pre-existente afwijkinen)
- Nefrotoxiciteit
Amoxicilline / clavulaanzuur
Penicilline (Beta-lactam antibiotica) in combinatie met een betá lactamase binder.
Betá lactam ring ihibeert bacteriële transpeptidases die de cross-links in de peptidoglycaanlaag aanleggen. Bij delen kan geen goede celwand gesynthetiseerd worden.
Bw:
- GI: N, V,
- Allergische reacites (1-10%)
- Reversibele neuropenie en eosinofilie
- Clostridium
- Cholestatische geelzucht.
Nitrofurantoïne (Furabid)
Ribosoomremmer
Door omzetting door bacteriële eiwitten remmen van ribosomaal RNA, DNA en andere intracellulaire componeneten. Vrijwel direct excretie met de urine waar ophoping van dit AB.
Bw:
- GI: N, anorexie, V, diarree
- Allergische pneumonitis , chronische interstitiele fibrose
- Hepatotoxiciteit
- Perifere neuropathie
Claritromycine
Macrolide (eiwitsynthese remmer)
Door binding aan 50S unit van het ribosoom wordt de translocatie van RNA geblokeerd waardoor eiwitsynthese stil komt te staan.
Bw
- GI: N, V, diarree
- Hepatotoxiciteit met cholestatische geelzucht
- QT tijd verlenging
Cefalexine (Keforal)
Eerste generatie cefalosporine (Beta-lactam)
Beta-lactam gefuseerd met andere ring waardoor meer resistentie tegen hydrolyse bij door bacteriën geproduceerde beta-lactamases. Hogere generaties meer gram-negatieve activiteit en meer BHB penetratie.
Bw:
- GI: N, V, buikpijn
- Hoofdpijn,
- Uitslag (allergisch bepaald). < 10% van de patiënten alelrgisch voor penicililnes laten kruisreactiviteit zien.
- C. dif gerelateerde colitis.
Vancomycine
Glycopeptides (celwand)
Voorkomen van linken van peptidoglycanen in de bacteriële celwand. Werkzaam alleen tegen gram positieve bacteriën.
Denk aan spiegels
I: oraal alleen tegen clostridium, iv. vrij breed.
Bw:
- Nefrotoxiciteit, zeker bij bijkomende behandeling met aminoglycoside.
- Tromboflebitis bij i.v. infusie
- (Allergisch bepaalde) uitslag, bij te snelle infusie een red man syndrome.
- Neutropenie, trombocytopenie
- Ototoxiciteit (startent met tinnitus)
- GI: N, V, diarree
Gentamycine
Aminoglycosde (eiwitsynthese remmer)
Door binding aan de 30S subunit van het bacteriële ribosoom wordt eiwit vroegtijdig afgemaakt. Tevens schade aan bacteriële celmembramen waardoor lekkage.
- Allen IV / Spiegel controle*
- Bw:*
- Ototoxiciteit: vestibulaire en gehoorsdysfunctie. (oude leeftijd, nierfunctiestoornissen, pre-existente afwijkinen)
- Nefrotoxiciteit
Moxifloxacine
Fluorchinolonen (DNA synthese)
Remmen van bacteriële DNA ontvouwing en dus replicatie door blokkade van DNA gyrase.
Bw:
- GI: Misselijkheid, braken, buikpijn, diarree
- Duizeligheid, hoofdpijn, tremor, epileptische aanvallen
- oorpijn of tinnitus
- Pijn en inflammatie van de pezen, met in sommige gevallen peesruptuur van bvb de achillespees.
- QT tijd verlenging
Metronidazol
Bacteriële / parasitaire DNA synthese remmer
Door conversie in een bacteriël eiwit, alleen aanwezig in sommige protoza en anaerobe bacteriën naar een toxische metaboliet wordt DNA synthese geblokkeerd en bestaand DNA gedegradeerd.
Bw:
- Misselijkheid, braken, metaalsmaak, verminderde eetlust
- Intolerantie tot alcohol
- Uitslag.
