Anemie Flashcards
wat is anemie ? hoe ontstaat dit ?
Anemie is bloedarmoede.
Als gevolg van een tekort aan rode bloedcellen of aan hemoglobine, door een stoornis in de aanmaak van erytrocyten in het beenmerg.
De nieren produceren onvoldoende erytropoetine, door een stoornis in de aanmaak van erytrocyten.
Wat is erytropoetine ?
Dit is een hormoon die de nieren aanmaken, het stimuleert de aanmaak van rode bloedcellen
Benoem de oorzaken van anemie bij nierpatiënten
- Tekort aan erytropoetine
- tekort aan ijzer
- tekort aan bouwstoffen voor de aanmaak van hemoglobine en erytrocyten
Welke bouwstoffen zijn nodig voor de aanmaak van erytrocyten ?
Noem er 6
1. Ijzer 2 .Vitamine C 3. Vitame B6 4. Vitamaine B12 5. Foliumzuur 6. Panthoteenzuur. Vit. B5
noem 5 oorzaken van verlies van bloed bij nierpatienten.
- In de lijnen van de dialysemachine
- In de kunstnier
- bloedafnames
- angiodysplasien: afwijkende bloedvaatjes, waardoor kans op schade aan vat en bloedingen
- bloedingsneigingen ten gevolgns van uremische trombopathie-> bloedplaatjes blijven minder goed kleven.
Noem 3 oorzaken van een verminderde aanmaak van erytrocyten.
- Bouwstoffen/ vitamine gebrek zoals: foliumzuur, vitamine B12.
- Erytropoietine tekort
- Ijzer tekort
waardoor onstaat er een ijzertekort bij anemie ?
Benoem 3 oorzaken.
- Opname (in de darmen): is verstoord
- door eiwitbep. bevat voeding minder ijzer.
- fosfaatbinder, antacida,NaHco remmen de opname van ijzer uit voeding - Transport(aan transferrine) : is verstoord.
- door bv. bicarbonaat verandering - Ferritine voorraad is soms slecht te mobiliseren.
noem 2 oorzaken van een verhoogde afbraak van erytrocyten.
dialysepomp; hemolyse tijdens dialyse door mechanische beschadigingen in de rollerpomp en passage door de kunstnier
wat is de overlevingsduur van erytrocyten bij een verhoogde afbraak ?
Ongeveer de helft, dus 60 dagen
dit is als gevolg van een niet goed functionerende natriumpomp van het erytrocytenmembraan
wat is hemoglobine ? en wat is de functie ?
Hemoglobine is een eiwit/molecuul . het bindt zuurstof en koolstofdioxide
(Hierdoor zijn deze erytrocyten in staat zuurstof van de longen naar weefsel te brengen en koolstofdioxide af te voeren.
Rode bloedcellen geven de koolstofdioxide af aan de longen waarna we dit uit ademen)
wat geeft het bloed een rode kleur ?
De molecuul hemoglobine
Noem 3 behandelingen van anemie bij nierpatiënten ?
- Erytropoetine toedienen
- Voldoende ijzersuppletie
- Bloedtranfusies
Noem 2 voordelen van Epo preparaten?
- Welbevinden patient is beter
2. Meer energie, niet moe en ziek
Noem 9 nadelen van epo preparaten ?
- Hoofdpijn, misselijk, overgeven, griepachtige versch.
- Hypertensie
- Shuntocclusie: afsluiting
- Duur qua prijs
- Stollingsproblemen
- Cardiovasculaire complicaties
- Incindenteel eplieptische aanvallen
8 Bij maligniteit: kans op meta’s mogelijk verhoogd - Beroerte
Wat zijn de toedieningswegen voor EPO ?
Intraveneus, intramusculair
Wat is het streef HB ?
Wat is het streef Hematocriet ?
HB: rond 7 in de praktijk
HT: 0,33-0,36
als deze waarde bereikt is, wordt dosis verlaagd tot een onderhoud dosis.
wat is het streef HB bij een dialyse patient ?
niet lager dan ?
niet hoger dan ?
boven de 5,6 en niet hoger dan 8
wat is het risico van een te hoog HB ? welke aandoeningen kan je hiervan krijgen?
trombose, beroerte/CVA
Benoem de 7 ijzer parameters die van belang zijn voor de beoordeling van een anemie. Vertel ook wat de functie is van de parameters
- HB: de meting vanHB- gehalte: de hoeveelheid zuurstof-dragende proteïne van het bloed
- Hematocriet: de meting van het volume dat de rode bloedcellen innemen in het bloed
- MCV: de gemiddelde grootte van rode bloedcellen.
- Transferrinne saturatie: word berekend uit ijzer en transferrinne. Is een transsporteiwit voor ijzer(en zink)
- Ferritine: De ferritine gehalte in het bloed
- Reticulocyten: of er nieuwe jongen cellen worden gemaakt. het aantal reticulocyten in het bloed is een indicatie voor de activiteit van het beenmerg dat voor nieuwe rode bloedcellen zorgt.
- evt.CRP: ontstekingswaarde, door verhoogd CRP kunnen de ijzerparameters afwijken
Wanneer komt een te hoge MCV waarde voor?
Bij bloedarmoede ten gevolge van vitamine B12 gebrek
Wanneer komt een lage MCV waarde voor?
Een te lage MCV-waarde komt voor bij bloedarmoede ten gevolge van een ijzergebrek.
wat meet de ijzerparameter MCH ?
Het berekend de hoeveelheid zuurstof vervoerend hemoglobine in de rode bloedcellen.
De MCH daalt bij ijzergebrek hoe zien de erytrocyten er dan uit ?
De erytrocyten zien er lichter uit van kleur.
Hoe kan je de bloedaanmaak beoordelen ?
door de reticulocyten te meten, de rode jongen bloedcellen is een maat voor aanmaak.
Waarom kan er toch nog anemie zijn onder epo ?
Noem 4 punten
- dosering is te weinig
- de nadelen/bijwerkingen
- Resistentie;
- ijzervoorraden zijn slecht te mobiliseren
wat is een acute fase reactie ?
eiwitten die vermeerderen tijdens een ontsteking, als deze eiwitten in het bloed verhoogd zijn kan een ontsteking aangetoond worden
wat is Microcytaire anemie?
een vorm van een bloedarmoede (anemie) waarbij de rode bloedcellen kleiner (micro) zijn dan normaal. Dit wil zeggen, als het MCV onder de referentie waarde zit (referentie waarde ligt tussen 80-100 fL)
Wat is hemolytische anemie ?
is een anemie die het gevolg is van hemolyse. Het is een aandoening waarbij de rode bloedcellen sneller worden afgebroken dan het beenmerg ze maakt.
wat is Hemolyse ?
het uit elkaar vallen van erytrocyten in het lichaam
wat gebeurd er bij een acute fase reactie met het eiwit HEPCIDINE?
het eiwit Hepcidine is dan verhoogd.
wat doet HEPCIDINE als het eiwit verhoogd is ?
Het remt het ijzer transport vanuit de voorraden in macrophagen en darm opname via een blokkade van ferroportine.
wat bewaakt de eiwit Hepcidine ?
het bewaakt de balans tussen een te kort aan ijzer en een te veel aan ijzer
(ijzergebrekanemie en ijzerstapeling)
De werking van hepcidine komt tot uiting door binding aan welke stof? en waar bevind deze zich?
ijzerexporter ferroportine in duodenumcellen en macrofagen
Benoem wanneer hepcidine verhoogd is.
Noem 2 punten
- bij inflammatie
2. bij chronische nier insufficiëntie omdat het door de niet wordt uitgescheiden
waar komt het hormoon/eiwit hepcidine vandaan ?
Het is een lever geproduceerd hormoon
hoe dien je het liefst de ijzermedicatie toe zodat dit goed word opgenomen in het lichaam bij HD patiënten ?
Altijd intraveneus bij goede resorptie.
Vaak slechte resorptie van orale ijzermedicatie, maar waarom ??
Benoem 5 gevolgen van anemie bij (dialyse) patiënten
- Inspanningstolerantie verminderd
- Hartminuutvolume stijgt waardoor:
- linker ventrikel hypertrofie
- hartfalen - Cognitiefe functies verminderd
- Immuumrespons verminderd, afweerreactie minder
- Risicofactor voor ziekte en sterfte
Benoem 5 therapieën die toegepast kunnen worden bij dialyse patiënten met anemie
1. Oorzaak bestrijden: denk ook aan bloed in def/occult bloedverlies 2. Verlies beperken (stolling in nier) 3. EPO 4. Ijzer 5. Vitamines
Bij welke HB waarde dien je te starten met EPO ?
Bij een waarde tussen 5.6-6.2 mmoll/l
Bij welke waarde dien je geen ferritine toe ?
wat is de normaalwaarde van ferritine ?
> 500 umG/L stop je
Normaalwaarde ferritine 20-500 UMG/L
Bij welke HB waarde dien je te starten met EPO ?
Bij een waarde tussen 5.6-6.2 mmoll/l
Volgens de richtlijnen van NFN
Bij welke waarde dien je geen ferritine toe ?
wat is de normaalwaarde van ferritine ?
> 500 umG/L stop je
Normaalwaarde ferritine 20-500 UMG/L
Volgens de richtlijnen van NFN
wat is de functie van ferritine ?
Het zorgt voor de binding van ijzer aan de rode bloedcellen.
Daarmee ondersteund ferritine het O2 transport in het lichaam door Hemoglobine
Lage ferritine waarde staat meestal voor ?
lage ijzervoorraad
waar zit ijzer in ?
In hemoglobine
wat betekent het als er een tijdelijke verhoging van ferritine waarde is
dat er een onsteking in het lichaam is
waar zit ijzer in
In hemoglobine
waar zit de opslag van ijzer ?
benoem 3 organen.
In het milt, lever, beenmerg,
de opslag van ijzer vind plaats door binding aan …..?
Ferritine
Wat is ferritine ?
is een eiwit dat zorgt voor binding van ijzer aan rode bloedcellen
waarvoor is ferritine gehalte de maatstaf ?
Voor het totale ijzervoorraad in het lichaam
