analgesie Flashcards
1
Q
Waarom analgesie nodig?
A
Vermijden bombarderen ruggenmerg met pijnprikkels tijdens en na ingreep
2
Q
wat gebeurt als je niet aan pijnbestrijding doet?
A
- Lichaam gaat in katabole toestand: weefselafbraak
- pijn onderdrukt immuunsysteem -> langere herstelperiode, groter risico op infectie
- Groter AE-risico: meer producten nodig om patient stabiel te houden tijdens AE (tijdens operatie maar ook zeker na operatie zien we dat patient bvb heviger /meer overstuur wakker wordt, moeilijke recovery…)
- Hoe meer pijn, hoe meer stress (-> zorgt ook weer voor vertraagde wondheling)
3
Q
Preventieve analgesie: wat?
A
Voorkomen dat alle pijnprikkels het ruggenmerg bombarderen dmv pijnbestrijden tijdens en na anesthesie
4
Q
Preventieve analgesie: wat?
A
= pre-emptive analgesia
- voorzien v analgesie voordat er weefselschade (aka pijn) is
- voordelen:
1. Wind-up voorkomen: voorkomen dat alle pijnprikkels het ruggenmerg bombarderen dmv pijnbestrijden voor (premed), tijdens en na anesthesie
2. vermindering v totale toe te dienen analgesie
3. minder analgesie post-op nodig
5
Q
Peri-operatieve pijnbestrijden: welke 3 groepen zijn te gebruiken?
A
- Opiaten:
- morfine, fentanyl, methadon
- buprenorfine
- butorphanol - Alfa2-agonisten:
- ftie: goede sedatie, matige pijnstilling, goede pijnstilling visc organen
- xylazine
- medetomidine - NSAID’s:
- carprofen
- meloxicam
6
Q
Peri-operatieve pijnbestrijden: welke 3 groepen zijn te gebruiken?
A
- Opiaten:
- ftie: narcotische analgetica: pijnstilling vnl
- morfine, fentanyl, methadon
- buprenorfine
- butorphanol - Alfa2-agonisten:
- ftie: goede sedatie, matige pijnstilling, goede pijnstilling visc organen
- xylazine
- medetomidine - NSAID’s:
- Ftie: pijnstilling en ontstekingsremmend
- carprofen
- meloxicam
7
Q
gebruik opiaten: leg uit
A
- vnl: als premed + sedator
- > analgetisch effect: kort (weg na 2-4u)
- > post-op: extra analgesie nodig (want dan is opiaat zeker uitgewerkt)
- > sedatief effect: aanw bij hond (-> bij deze minder v andere sedator nodig), nt bij kat en Eq
- > bijwerkingen: oa daling darmmotiliteit (! knaagdieren), bradycardie
- > pieken in analg effect vermijden door CRI te doen
8
Q
Gebruik v opiaten bij knaagdieren: goed idee?
A
- Nt eerste keuze:
- > gebruik: meestal als premed + sedator
- > bijwerkingen: oa verminderde darmmotiliteit = :(
9
Q
gebruik alfa2-agonisten: leg uit
A
- Xylazine en medetomidine
- Ftie: sedatief, matige pijnstilling, goede pijnstilling visc org, spierrelaxatie, angstremmend
- bijwerking: bradycardie (-> moet je verwachten, dat je nt denkt dat vertraagde AH een afwijking is, maar dat je weet ‘oh komt door mn alfa2-agonist dat ik gegeven heb’)
- > middelen: Xylazine, (dex)domitor, dorbene
10
Q
NSAID’s gebruik: leg uit
A
- carprofen en meloxicam
- ftie: ontstekingsremmend en pijnstillend
! nieuwere NSAID’s: even effectief als opiaten wat betreft analgesie -> deze gebruiken ipv opiaten -> narcotische (sederende) werking opiaten valt weg -> minder werking op cardiovasc en resp systeem -> vlottere recovery MAAR best wel wat bijwerkingen - bijwerkingen: GI-bloedingen, nierfalen -> patient onder AE wil je niet dat nierfalen heeft, opletten bij dieren met leverproblemen
- afbraak: lever
- bvb Metacam, Rimadyl, norocarp, zubrin, finadyne
11
Q
wrm zijn nierfalen te vermijden bij patient onder AE?
A
- Patient onder AE: meer kans op hypotensie
- Nieren: constant lokale productie prostaglandines -> ftie: goede doorbloeding nieren
- > hypotensie: prostaglandines doen hun best om goede doorbloeding v nieren te garanderen -> nierfalen: prostaglandines kunnen hun werk nt goed (genoeg) doen (-> NSAID’s bijwerking: nierfalen -> oudere patient of patient dat snel hypotensie heeft: tijdens operatie gn NSAID’s, pak opiaten -> na operatie, wnr bloeddruk weer oké is mogen NSAID’s wel weer)
12
Q
Hoezo kunnen NSAID’s leiden tot maagzweren?
A
- In GI-stelsel: prostaglandines -> ftie: goede doorbloeding, goede slijmproductie (ftie: beschermen maagepitheel tegen maagzuur)
- NSAID’s: onderdrukken prostaglandines -> maagzuur kan maagepitheel te fel aantasten => maagzweer
- bij LANGdurig gebruik NSAID’s (nt zo snel bij gebruik bij AE ( nieren: wel snel neg effect))