Adeiledd A Threfnidaeth Celloedd

Question 1

Diffiniwch cell ewcariotig

Answer 1

Cell ag organynnau pilennog a chnewyllyn

Question 2

Diffiniwch cell procariotig

Answer 2

Cell heb organynnau pilennog neu cnewyllyn

Question 3

Enwch cydrannau y cnewyllyn

Answer 3

• Amlen gnewyllol sy’n cynnwys mandyllau
• Niwcleoplasm a chromatin
• Cnewyllan ble daeth yr rRNA

Question 4

O fle daeth arwyneb arwyneb mawr mitochondria?

Answer 4

Plygiadau yn y gofod rhyngbilennol a ffurfir cristau

Question 5

Beth mae mitochondria’n cynnwys?

Answer 5

-Matric organig a chyfansoddion
-Ribosomau 70S
-Cylch DNA
Galluogir rhain i’r mitochondra creu proteinau ei hun

Question 6

Beth yw swyddogaeth mitochondria?

Answer 6

Cynhyrchu ATP yn proses resbiradaeth aerobig, gwelir nifer yn llefydd a chyfradd metabolaith uchel

Question 7

Beth a llenwir y cloroplastau?

Answer 7

Yn rhydd mae ribosomau 70S a DNA cylchol, felly mae’n bosib cynhyrchu rhai o broteinau ei hyn

Question 8

Disgrifiwch stroma y cloroplasyau.

Answer 8

Yn y stroma mae hylif a chynhyrchion ffotosynthesis, mae godennau flat o’r enw thylacoidau a ffurfir pentwr o’r enw granwm, creur arwynebedd arwyneb mawr

Question 9

O fle daeth arwynebedd arwyneb y reticwlwm endoplasmig?

Answer 9

Plygiadau a chreur cisternau

Question 10

Beth yw swyddogaeth y reticwlwm endoplasmig garw?

Answer 10

Maent yn dal y ribosomau ac yn cludo’r protein sy’n cael ei creu yno

Question 11

Beth yw swyddogaeth y reticwlwm endoplasmig llyfn?

Answer 11

Heb ribosomau, maent yn cysylltiedig a synthesis a chludiad lipidau

Question 12

Beth mae ribosomau yn cynnwys?

Answer 12

Is-uned fawr sy’n cynnwys 2 safle glynu tRNA, ac is-uned bach sy’n cynnwys un safle glynu mRNA

Question 13

Beth sy’n cludo i’r organigyn golgi, a wecyn yn secretu ei cynhyrchion?

Answer 13

Fesigl cludo a secretu, a chaiff ei creu o deinydd y golgi ei hun

Question 14

Beth yw swyddogaethau’r golgi?

Answer 14

• Cynhyrchu ensymau secretu
• Secretu carbohydradau
• Cynhyrchu glycoprotein
• Cludo a storio lipidau
• Ffurfio lysosomau sy’n cynnwys ensymau treulio

Question 15

Beth mae lysosomau yn gwneud?

Answer 15

Gwagleoedd dros dro a un pilen sy’n dod o’r organynin golgi, maent yn dal ensymau treulio niweidiol oddi wrth weddill y cell, maent yn rhuddhai’r ensymau ar ol i’r cell marw a threulio’r cell

Question 16

Ym mha celloedd mae centriolau’n bodoli?

Answer 16

Pob cell anifail, ychydig tu allan i’r cnewyllyn

Question 17

Beth mae gwagolion yn gwneud yn celloedd planhigion?

Answer 17

Mae gan y rhan fwyaf un gwagolyn mawr pilen sengl, maent yn cynnwys cellnodd sy’n dal cemegion fel glwcos, mwynau asidau amino a phigmentau

Question 18

O feth caiff cellfur ei creu?

Answer 18

Cellwlos, caiff ei dal gyda’i gilydd gan ficroffibrilion ac yn ffurfio mewn pectin.

Question 19

Beth ydy swyddogaethau cellfur?

Answer 19

• Maent yn galluogi cludiant oherwydd bylchai yn y ffibrau cellwlos o’r enw’n apoplast
• Rhoi cryfder mecanyddol i’r cell a gwrthsefyll gormod o ehangi.
• Cyfathrebu rhwng celloedd, llinynnau cytoplasm fel plasmodesmata yn gallu mynd trwyddo

Question 20

Beth yw meinwe epithelaidd?

Answer 20

Meinwe heb bibellau gwaed. Ffurfir haen parhaus i orchuddio arwynebau allanol a mewnol y corff. Eistedda ar bilen waelodol. Enghreifftiau ydy ciwbig, y cilia a chennog

Question 21

Beth yw’r tri meinwe cyhyrol?

Answer 21

• Cyhyr ysgerbydol sy’n glynu at esgyrn a chynhyrchu symudiad. Mae’n bwerus ond yn blino’n hawdd
• Cyhyr lllyfn sy’n cyfangu’n rhythmig ond yn llai pwerus. Maent yn anrheoledig
• Cyhyr cardiaidd yn y calon, hanner fordd rhwng y dau cyhyr arall