9. predavanje_GREJANJE Flashcards
1
Q
Sastav vazduha?
A
Kiseonik 21%
Azot 79%
Ugljen-dioksid 0,04%
u malim količinama argona, helijuma, neona, kriptona, ksenona, vodene pare, prašine, mikroba
2
Q
Koja su 4 faktora stanja vazduha?
A
- Temperatura vazduha
- 16-23* je najugodnija temperatura
- Brzina vazduha
- višoj temperaturi odgovara veća brzina kretanja vazduha:
- brzina vazduha 0 m/s _ najugodnija temperatura vazduha 20-23C
- brzina vazduha 0,3 m/s _ najugodnija temperatura vazduha 23-25C
- višoj temperaturi odgovara veća brzina kretanja vazduha:
- Vlažnost vazduha
- 30-70% najugodnije
- vlažnost vazduha od 50% je ugodna pri svakoj temperaturi
30C vlažnost do 50% _ ugodno
15C vlažnost do 90% _ ugodno - Temperature okolnih površina i predmeta u prostoriji
- zračenje unutrašnjih obloga (zidova, podova, plafona) i nameštaja
3
Q
Koji je zadatak grajanja?
A
Zadatak je da u zatvorenim prostorima nezavisno od spoljne temperature održi stalnu i propisanu temperaturu
4
Q
Kako se dobija potrebna količina toplote (i goriva)?
A
Dobija se na osnovu proračuna gubitaka toplote
5
Q
Odakle se gubi toplota u kući i zgradi?
A
- U kući:
- Zidovi 25%
- Krov 22%
- Prozori 20%
- Podrum 20%
- Provetravanje 13%
- U zgradi:
- Zidovi 40%
- Prozori 30%
- Provetravanje 17%
- Krov 7%
- Podrum 6%
6
Q
Koji su osnovni termotehnički pojmovi?
A
- Toplota
- je energija elektromagnetnog zračenja
- Količina toplote (kcal kilogram kalorija)
- potrebna da se 1kg vode zagreje za 1*C
- Specifična toplota
- količina toplote u kalorijama koja je potrebna da se 1kg određenog tela zagreje za 1*C
- Temperatura
- je intezitet (stepen, nivo) toplote
- Prenošenje toplote
- s toplijeg tela (materije) se prenosi na hladnije sve dok im se ne izjednače temperature
- Prenošenje toplote s jednog tela na drugo
7
Q
Na koje načine može da se prenose toplota sa jednog tela na drugo?
A
- Sprovođenjem (kondukcijom):
- zagrejane čestice predaju svoju toplotu dodirom susednim česticama (metali najbolji, a gasovi najlošiji sprovodnici toplote)
- Strujanjem (konvekcijom)
- Zračenjem (radijacijom):
- od toplijeg na hladnije telo bez zagrevanja sredine kroz koju prolaze zraci
8
Q
Strujanje vazduha?
A
Kruženje toplog vazduha u prostoriji u zavisnosti od mesta grejnog tela
9
Q
Kroz šta može doći do gubitka toplote?
A
Kroz zidove (transmisija)
Kroz proepe, pukotine, zazore, pore i druge otvore u konstrukcijama (infiltracija)
Upijanjem toplote u masivne konstrukcije pri zagrevanju (akumulacija)
10
Q
Koji je značaj toplotne zaštite?
A
- Zdravlje korisnika objekata
- Troškovi investicije (smanj. instal. grejanja)
- Troškovi eksploatacije
- Troškovi održavanja zgrade
11
Q
Zaštitne mere pri projektovanju zgrada?
A
- Zaštita od gubitka toplote/hladnoće (transmisijom, infiltracijom i akumulacijom)
- Pogodna orjentacija zgrada u odnosu na strane sveta i pravce vetrova
- Pogodna dispozicija prostorija po osnovi i po visini
- Smanjenje površina s velikim gubitkom toplote/hladnoće
12
Q
Koja je najpogodnija strana sveta za osunčanje?
A
Južna strana
13
Q
Kakva mogu biti goriva po postanku?
A
- Priroda (uglavnom biljnog porekla)
- Veštačka (kiks, briketi)
14
Q
Kakva mogu biti goriva prema agregatnom stanju?
A
- Čvrsta (drvo, ugalj)
- Tečna (nafta, benzin, mazut)
- Gasovita
15
Q
Od kojih elemenata se sastoje uređaji za grejanje?
A
- Elementi za proizvodnju toplote ložišta
- Elementi za razvođenje toplote mreže cevi ili kanala
- Elementi za odavanje toplote grejna tela
16
Q
Šta može biti nosilac toplote?
A
Voda, para i vazduh
vodeno, parno i vazdušno grejanje
17
Q
Kakvo može biti grejanje prema dometu dejstva?
A
- lokalno (svi elementi zajedno)
- centralno (jasno odvojeni elementi)
18
Q
Vrste lokalnog grejanja?
A
Ognjišta, kamini i peći (na čvrsta, tečna i gasna goriva; električne peći)
19
Q
Koji je zadatak dimnjaka?
A
- Da putem promaje dovede u ložište potrebnu količinu vazduha - kiseonika
- Odvođenje nastalih gasova u atmosferu
*Loš dimnjak: ugrožava zdravlje korisnika prostora, povećan rizik odpožara, ekonomska šteta
20
Q
Dimnjak tipa “Shunt”?
A
Kvadratni sabirni kanal 20x20 koji je po spratovima povezan sa priključnim kanalom 20x12
21
Q
Koji su najčešći uzroci loše cirkulacije gasova u dimnjaku?
A
- Loše gorivo
- Vlažni zidovi dimnjaka
- Preopterećenje dimnjaka
- Propusni zidovi dimnjaka
- Suženje preseka dimnjaka
- Hlađenje dimnjaka u tavanu i u spolj. zidu
- Oštećena dimnjačka vrata
- Neočišćen dimnjak, peć, priključak
- Pogrešni priključci
22
Q
Šta je centralno grejanje?
A
Proizvodnja potrebne toplote na jednom centralnom mestu pomoću sredstava za prenošenje toplote razvodi se putem cevi ili kanala, a preko grejnih tela ili otvora u zidu odaje prostorijama koje se greju
23
Q
Kakvo može biti centralno grejanje prema obimu?
A
- Grejanje samo jednog stana (etažno grejanje)
- Grejanje kuće (zgrade)
- Daljinsko grejanje (blokova ili naselja)
24
Q
Kakvo može biti centralno grejanje prema vrsti sredstava za prenošenje toplote?
A
- Vodeno grejanje
- Parno grejanje
- Vazdušno grejanje
25
Koje su prednosti centralnog grejanja?
- ravnomerno zagrevanje svih prostorija
- ravnomerna raspodela temperature
- čistoća vazduha u prostoriji
- lako regulisanje temperature
- lako i jednostavno opsluživanje
- sigurnost od požara
- ekonomičnost
- grejna tela zauzimaju manji prostor
26
Koji su nedostaci centralnog grejanja?
- visoki investicioni troškovi
- problemi u prelaznom periodu
- opasnost od smrzavanja
- suv vazduh
27
Vodeno centralno grejanje?
Zagrevanje vode u kotlu koja se putem mreže cevi prenosi do grejnih tela i predaje prostoriji, a ohlađena voda vraća u kotao:
- prema toploti vode
- prema načinu razvoda toplote
28
Centralno grejanje (vodeno) - prema toploti vode?
- Grejanje toplom vodom (do 100*C):
- gravitaciono (prirodna cirkulacija)
- pumpno grejanje (prinudna cirkulacija)
- Grejanje vrelom vodom:
- zagrevanje vode na 120*C (srednji pritisak)
- zagrevanje vode na 150-180*C (visoki pritisak)
29
Centralno grejanje (vodeno) - prema načinu razvoda toplote?
- jednocevni sistem - nema posebne cevi za odvod ohlađene vode
- dvocevni sistem
30
Centralno grejanje (vodeno) - jednocevni sistem?
Jednocevni sistem (samo sa gornjim razvodom):
- jednostavniji
- bolje izgleda
- manje košta neko dvocevni sistem
31
Dvocevni sistem (vodeno centralno grejanje) - sa gornjim razvodom?
- duže cevi, skuplji
- brža i snažnija cirkulacija vode
- pogodan za veće i izdužene zgrade
32
Dvocevni sistem (vodeno centralno grejanje) - sa donjim razvodom?
- kraće cevi
- manje gubitaka toplote
- mogućnost montaže i puštanja sistema u rad prema stepenu izgrađenosti zgrade
33
Centralno grejanje - etažno?
Gravitaciono grejanje toplom vodom za sprat ili stan. kotao se nalazi na istom spratu gde i radijatori (u sobi, predsoblju ili kupatilu)
34
Prednosti i nedostaci centralnog grejanja (vodeno) - pumpno grejanje toplom vodom?
zbog bolje cirkulacije vode u sistemu ugrađuje se cirkulaciona pumpa u razvodnom ili povratnom vodu
- Prednosti:
cevi manjeg prečnika - manja cena mreže
manji troškovi
slobodnije vođenje vodova
brže zagrevanje
- Nedostaci:
cena i održavanje pumpe
potreban nadzor
35
Centralno grejanje (vodeno) - prednosti i nedostaci?
- Prednosti (u odnosu na lokalno grejanje):
ravnomerno zagrevanje svih prostorija
ugodne temperature radijatora
toplota traje nakon prestanka grejanja
radi be šumova
sigurnost od požara
ekonomičnost u pogonu
- Nedostaci:
visoki investicioni troškovi
teško regulisanje temperature u prelaznom periodu
mogućnost zamrzavanja mreže ukoliko ima prekida u grejanju
sporo se zagreva
36
Centralno grejanje - parno?
Sredstvo za prenošenje toplote je para koja se stvara u kotlu, razvodi mrežom cevi do grejnih tela koja toplotu predaju prostoriji, kondezuje se u vodu i vraća natrag u kotao
37
Centralno grejanje (parno) - prema visini pritiska pare može biti?
1. parno grejanje niskog pritiska
2. parno grejanje visokog pritiska
3. vakumsko parno grejanje
38
Prednosti i nedostaci centralnog parnog grejanja?
- Prednosti:
radijatori manjih dimenzija i mali prečnici cevi
brzo zagrevanje i hlađenje sistema
nema opasnosti od smrzavanja jer nema vode u sistemu
- Nedostaci:
visoke temperature grejnih tela (100*C)
teško izvodljivo centralno regulisanje odavanje topplote
šumovi u sistemu u početku rada
39
Centralno grejanje - panelno grejanje?
Vrsta centralnog grejanja kod kojeg se u konstruktivne površine - tavanica, pod ili zidovi ugrađuju grejna tela u obliku cevi savijenih na razmaku 10-15 cm
- plafonsko
- podno
- zidno
- kombinovano
40
Vrste panelnog centralnog grejanja?
1. Plafonsko:
- najviša temperatura plafona oko 30*C
- leti se može koristiti za hlađenje
- slobodan pod
- bolnice, obdaništa, škole
2. Podno:
- najviša temperatura poda 25*C
- pod ne sme biti pokriven tepisima
- spolja za zagrevanje rampi, pristupa, u staklenicima
3. Zidno:
- najčešće kao dopuna podnom i plafonskom
- temperatura zidnih površina do 50*C
- pogodno pri montažnoj gradnji
- voditi računa o rasporedu nameštaja i obradi zidova
4. Kombinovano
41
Daljinsko grejanje?
Vrsta centralnog grejanja gde se toplota proizvodi na jednom centralnom mestu, cevnim vodovima prenosi na daljinu i zagreva više zgrada
- grupno grejanje (fabrički kompleks, blok stambenih zgrada, bolnički kompleks)
- rejonsko grejanje (pojedine gradske četvrti)
- gradsko grejanje
42
Od čega se sastoji daljinsko grejanje?
- postrojenja za proizvodnju toplote (toplana)
- toplotnih dalekovoda (mreža cevi)
- priključnih stanica (u svakoj zgradi)
43
Prednosti i nedostaci daljinskog grejanja?
- Prednosti:
ekonomičnost u potrošnji goriva
smanjuje se broj kotlarnica i skladišta goriva
smanjuje se transport goriva, šljake i pepela
smanjuje se broj uposlenih koji opslužuju kotlove
smanjuje se zagađenje vazduha
- Nedostaci:
veliki investicioni troškovi
usled kvara veliki broj zgrada ostaje bez grejanja
44
Daljinsko grejanje - toplana?
Postrojenje za proizvodnju toplote i snabdevanje toplom vodom kupatila
45
Kakve mogu biti toplane?
1. Vodene (povoljnija za stambene objekte)
2. Parne (povoljnije zaindustrijske objekte)
* Prenos tople vode (do 110*C) pogodniji zbog lakše regulacije toplote iz toplane
* Uvek s prinudnom cirkulacijom - pumpena povratnom vodu
46
Daljinsko grejanje - toplotni dalekovodi?
- Mreža cevi koja prenosi toplu vodu ili paru do potrošača
- Zavarene čelične bešavne cevi termički izolovane (staklena vuna, penbeton, azbest...) - debljina izolacije od 5-10 cm
- Cevi se polažu u podzemne neprohodne kanale na dubini oko 70 cm
- Može direktno u zemlju u suvom i peskovitom tlu
- Teško se ustanovi mesto kvara
- Prohodni kanali samo na mestima gde je neophodno
47
Daljinsko grejanje - priključne stanice (podstanice)?
- Toplotnu energiju iz toplane i cevne mreže prilagođavaju potrebama potrošača
- Obično je prostorija u suterenu od 5-15 m kvadratnih
- Najmanje jedan zid slobodan za montažu potrebne opreme
- Lak pristup prostoriji s ulice
- Poželjno prirodno osvetljenje i ventilacija
48
Kotlovi?
- mesto gde se toplotna energija goriva sagorevanjem pretvara u toplotu
- mogu biti vodeni i parni
- od livenog gvožđa i od čeličnog lima
- prema vrsti upotrebljenih goriva mogu biti: kotlovi za čvrsta goriva, tečna i gasovita
- prema načinu dodavanja goriva mogu biti: s ručnim loženjem, s poluautomatskim i automatskim
49
Kotlarnica?
- prostorija u kojoj su smešteni kotlovi i prateća oprema (pumpe, razmenjivači, razdelnici...)
- nalazi se u najnižem delu zgrade ali iznad nivoa najviše podzemne vode
- veličina prostorije zavisi od veličine zgrade i broja potrebnih kotlova
- najmanja visina kotlarnice 2,20 m
- pod kotlarnice je od betona, unutrašnji zidovi 25 cm (opeka), 10 cm (beton), tavanica masivna i nepropusna za gasove
- kotlovi moraju da imaju temelje od betona
- osvetljenje prirodno (površina prozora 1/15 površine poda) i veštačko
- prirodna ventilacija
- otpadna voda se odvodi preko betonske jame
- treba predvideti podni slivnik i slavinu sa izlivnom školjkom za pranje ruku
- vrata kotlarnice se otvaraju na spolja, metalna ili obložena limom
50
Grejna tela - radijatori?
- odaju toplotu prostoriji
- završni funkcionalni i estetski element centralnog grejanja
- od livenog gvožđa, čeličnog lima i aluminijuma postavljaju se duž fasadnih zidova, ispod prozora
