Κεφάλαιο 8 Flashcards
Τι ορίζεται ως παχυσαρκία από τον WHO
Η υπερβολική συσσώρευση λίπους στον οργανισμό η οποία ενέχει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία
Γιατί ο WHO έχει αναγνωρίσει την παχυσαρκία ως παγκόσμια επιδημία το 1998
- Επιδημία λόγω του μεγάλου αριθμού και συνεχώς αυξανόμενου αριθμού ατόμων με υπερβάλλον βάρος και παχυσαρκία
- Νόσος λόγω των σωματικών επιπλοκών που εμφανίζονται στην υγεία στα παχύσαρκα άτομα ως αποτέλεσμα της υπέρμετρης αύξησης του σωματικού λίπους
Ποια είναι η αιτιολογία της παχυσαρκίας
Η αιτιολογία είναι περίπλοκη καθώς ξέρουμε ότι είναι μια πολυπαραγοντική νόσος η οποία συνδυάζει ατομικούς, γενετικούς και κοινωνικούς παράγοντες και μηχανισμούς. Η πιο συχνή αιτία όμως φαίνεται να είναι σε διαταραχή στο ισοζύγιο ενέργειας, δηλαδή η αυξημένη ενεργειακή πρόσληψη για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Ποιες είναι οι κρίσιμες περίοδοι για την ανάπτυξη παχυσαρκίας και συνοσηροτήτων
Βρεφική ηλικία: βάρος γέννησης >4-4,5 κιλά σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο παχυσαρκίας όπως και ο μη θηλασμός του βρέφους
Ηλικία 4-7 ετών: χρονική συσχέτιση ανάκτησης λίπους
Παιδική και Εφηβική Ηλικία: αύξηση των λιποκυττάρων και ανακατανομή του λίπους. Η ανάκτηση σωματικού βάρους κατά την παιδική ηλικία συνήθως διατηρείται και στην ενήλικη ζωή. Το ποσοστό σπλαχνικού λίπους κατά την ενήλικη ζωή προέρχεται κυρίως από αύξηση του ΔΜΣ κατά την εφηβεία. Το ποσοστό υποδόριου λίπους κατά την ενήλικη ζωή προέρχεται από αύξηση του ΔΜΣ κατά την παιδική και εφηβική ηλικία
Πώς γίνεται η αξιολόγηση της παχυσαρκίας
Δεν υπάρχει κοινά αποδεκτός δείκτης αξιολόγησης της παχυσαρκίας σε παιδιά και σε εφήβους. Υπάρχουν κάποιοι παγκόσμιοι χρησιμοποιούμενοι δείκτες όπως είναι ο ΔΜΣ, καμπύλες ανάπτυξης WHO & CDC, κριτήρια του ΔΜΣ του international obesity task force, περίμετρος μέσης και άλλοι αντίστοιχοι δείκτες
Γιατί ο WHO αναγνωρίζει τη παιδική παχυσαρκία ως μια από τις σημαντικότερες προκλήσεις της δημόσιας υγείας του 21ου αιώνα;
Συνδέεται με σοβαρές κοινωνικές, ψυχικές και οικονομικές συνέπειες και αυτό διότι ο επιπολασμός της συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο NCDs, αυξημένη θνησιμότητα και πιθανότητα πρόωρου θανάτου και βαρύ οικονομικό κόστος στις οικονομίες και στα συστήματα υγείας της χώρας.
Συνδέεται επίσης άμεσα με την παχυσαρκία κατά την ενήλικη ζωή και με όλες τις αρνητικές επιπτώσεις που συνεπάγεται
Ποιες είναι οι επιπτώσεις της παχυσαρκίας στην υγεία παιδιών και εφήβων
-Όσον αφορά την κατάσταση θρέψης: Υποβιταμίνωση D και σιδηροπενία
-Όσον αφορά την ανάπτυξη: πρόωρη έναρξη εμμηνορυσίας και διαταραχές αυτής
-Όσον αφορά την ψυχική υγεία: Κοινωνικό στίγμα, εκφοβισμός και χαμηλές σχολικές επιδόσεις
-Όσον αφορά την σωματική υγεία: μυοσκελετικές και ορθοπεδικές επιπλοκές, αναπνευστικά ζητήματα και παθήσεις γαστρεντερικού
Ποιες είναι οι κλινικές διαταραχές που συνδέονται με την παχυσαρκία κατά την ενήλικη ζωή
- Αντίσταση στην ινσουλίνη-Διαβήτης τύπου ΙΙ
- Φλεγμονή και δισλιπιδαιμία-καρδιαγγειακή νόσος
- Αυξημένος όγκος αίματος-Υψηλή ΑΠ
- Υψηλή εναπόθεση λίπους στον φάρυγγα-Άπνοια ύπνου
- Αυξημένη μάζα σώματος-Οστεοαρθρίτιδα
- Διαταραγμένη εντεροηπατική κυκλοφορία χοληστερόλης-Χολόλιθοι
Ποιοι παράγοντες συμβάλλουν στην παιδική και εφηβική παχυσαρκία
Ατομικοί: διατροφή, σωματική δραστηριότητα, ύπνος, γενετικό υπόβαθρο, εθνικότητα και περιγενετικοί παράγοντες
Κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες: εργασία γονέων, μορφωτικό επίπεδο, εισόδημα
Κοινοτικοί παράγοντες: εγγραμματοσύνη, σχολείο και ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον
Ποιες είναι οι διατροφικές συνιστώσες που συμβάλλουν στον αυξημένο κίνδυνο παιδικής παχυσαρκίας;
- Αυξημένη κατανάλωση ροφημάτων με ζάχαρη όπως ανθρακούχα ποτά και τυποποιημένους χυμούς
- Διαταραγμένα διατροφικά πρότυπα
- Αυξημένη κατανάλωση γρήγορου φαγητού
Ποιοι είναι οι παράγοντες που επηρεάζουν τις διατροφικές επιλογές των παιδιών και εφήβων;
-Γενετικά καθορισμένες προδιαθέσεις: αρέσκεια στην γλυκιά και αλμυρή γεύση και απαρέσκεια στην πικρή
-Εσωτερικοί παράγοντες: Διατροφικές προτιμήσεις, όρεξη, κορεσμός
Εξοικείωση με το τρόφιμο (χρειάζεται τουλάχιστον 12 φορές έκθεση με το τρόφιμο για να δει αν του αρέσει πραγματικά ή όχι)
Χαρακτηριστικά τροφίμου (η υφή, το χρώμα, το σχήμα και το μέγεθος της μερίδας είναι σημαντικά για την αποδοχή ενός τροφίμου)
Υπερβολική ενασχόληση με δίαιτες αδυνατίσματος
Προσωπικές εμπειρίες και αξίες
-Περιβαλλοντικοί παράγοντες:
Οικογενειακό περιβάλλον (διατροφή των γονέων, τα τρόφιμα που είναι διαθέσιμα στο σπίτι, ο τρόπος σίτισης, οι γονείς είναι γονείς πρότυπα ή γονείς πάροχοι)
Επιρροή συνομηλίκων
Τηλεόραση και social media
Τι είναι οι διατροφικές συνήθειες
Είναι το σύνολο των διατροφικών επιλογών και συμπεριφοράς που σχετίζονται με την ημερήσια κατανομή της ενεργειακής πρόσληψης.
Οι συνήθειες που εδραιώνονται νωρίς στην ζωή τείνουν να εδραιώνονται στα πρώτα χρόνια της ενήλικης ζωής
Ποιες είναι οι διατροφικές συνήθειες και συμπεριφορές που σχετίζονται με την παχυσαρκία
- Αριθμός γευμάτων: μικρά και συχνά γεύματα τύπου 5-6 την ημέρα λειτουργούν προστατευτικά έναντι των 3 κυρίων γευμάτων και έναντι του υπερβολικού βάρους
- Κατανάλωση αναψυκτικών
- Κατανάλωση fast food
- Παράλειψη πρωϊνού: αυξημένος ΔΜΣ και περισσότερη κατανάλωση ανθυγιεινών φαγητών μέσα στην ημέρα
- Το μέγεθος της μερίδας: η έκθεση του παιδιού σε μεγάλες μερίδες οδηγούν σε υπέρμετρη κατανάλωση ενέργειας
- Οικογενειακά γεύματα: κατανάλωση γευμάτων με την οικογένεια προάγει υγιεινή διατροφή
Πώς σχετίζεται η παιδική παχυσαρκία με την πανδημία covid19
Αύξηση βάρους και αλλαγή των διατροφικών συμπεριφορών, αύξηση κατανάλωσης ενέργειας και γρήγορου φαγητού, αυξημένη κατανάλωση ζάχαρης και μειωμένη σωματική δραστηριότητα.
Μειωμένο εισόδημα οδήγησε σε άγχος για επισιτιστική ανασφάλεια, απουσία σχολικών γευμάτων, αυξημένη κατανάλωση ανθυγιεινών τροφίμων και αύξηση βάρους.
Πώς επηρέασε ο covid19 τις διατροφικές συνήθειες
Ανθυγιεινά διατροφικά πρότυπα και υπερκατανάλωση τροφής λόγω άγχους, φόβου και πανικού λόγω της κοινωνικής αποστασιοποίησης.
Αύξηση της συχνότητας κατανάλωσης μικρογευμάτων ιδιαίτερα τις νυχτερινές ώρες και comfort food όπως σοκολάτες και γλυκά.
Αύξηση της κατανάλωσης γευμάτων, της ενεργειακής πρόσληψης και μειωμένη ποικιλία τροφίμων.
