Κεφάλαιο 4 Flashcards
Τι είναι διατροφικοί βιοχημικοί δείκτες;
Είναι διατροφο-εξαρτώμενα συστατικά που μετρώνται σε βιολογικά δείγματα (αίμα, ούρα, και άλλους ιστούς) και επιτρέπουν την εκτίμηση μικρο και μακροθρεπτικών συστατικών, καθώς και της κατάστασης θρέψης του ατόμου.
Πώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι διατροφικοί βιοχημικοί δείκτες;
- Επιβεβαίωση διατροφικής διάγνωσης ενός νοσήματος που προέρχεται από την διατροφή όπως είναι η ραχίτιδα
- Παρακολούθηση της κλινικής διατροφής (σίτιση με σωλήνα)
- Διατροφικές έρευνες στην κοινότητα με σκοπό τον εντοπισμό του ποσοστού των ατόμων με διατροφικές ανεπάρκειες
- Διάγνωση υπερπρόσληψης θρεπτικών συστατικών κυρίως από συμπληρώματα
- Έλεγχος της εγκυρότητας της καταγραφής της διαιτητικής πρόσληψης όπως 24ωρο άζωτο ούρων για πρόσληψη πρωτεΐνης
Που μετρούνται οι διατροφικοί βιοχημικοί δείκτες;
-Σε δείγματα ούρων, πλάσματος και ορού αίματος για πρόσφατη ημέρα
-Σε δείγματα ερυθροκυττάρων και λιπώδη ιστού για πρόσληψη εβδομάδων ή μηνών
-Σε δείγματα νυχιών και δοντιών για πρόσληψη μηνών
Πώς γίνεται η ταξινόμηση των βιοχημικών διατροφικών δεικτών;
Ανάλογα με την φύση της σχέσης μεταξύ της διαιτητικής πρόσληψης και των επιπέδων του δείκτη:
-Δείκτες πλήρους ή μερικής ανάκλησης
-Δείκτες συγκέντρωσης
-Δείκτες αντικατάστασης
Οι δείκτες πλήρους ή μερικής ανάκλησης
- Ακολουθούν δοσοεξαρτώμενη σχέση με τα επίπεδα της διατροφικής πρόσληψης
- Κατεξοχήν χρησιμοποιούμενες μεθόδους αναφοράς για την εκτίμηση της εγκυρότητας των διατροφικών ερωτηματολογίων
Οι δείκτες συγκέντρωσης
- Σχετίζονται με την διαιτητική πρόσληψη αλλά επηρεάζονται από τον μεταβολισμό του ατόμου ή τα χαρακτηριστικά του όπως ηλικία, φύλο, παχυσαρκία, κάπνισμα και φυσική δραστηριότητα.
- Δεν αντανακλούν την απόλυτη διαιτητική πρόσληψη γι’ αυτό και χρησιμοποιούνται σε μελέτες συσχέτισης παραγόντων διατροφής με κίνδυνο εμφάνισης νοσημάτων, όχι σε μελέτες εγκυρότητας.
Οι δείκτες αντικατάστασης
Είναι παρόμοιοι με τους δείκτες συγκέντρωσης απλά αναφέρονται σε συστατικά με περιορισμένες ή μη διαθέσιμες πληροφορίες στους πίνακες σύνθεσης τροφίμων, π.χ. φυτοοιστρογόνα.
Ποιοι είναι οι παράγοντες που επηρεάζουν τις τιμές των διατροφικών βιοχημικών δεικτών
- Γενετικοί παράγοντες
- Παράγοντες που σχετίζονται με προσωπικά χαρακτηριστικά
- Διατροφικοί παράγοντες
- Παράγοντες που σχετίζονται με την διαχείρηση του βιολογικού δείγματος
- Τεχνικές ανάλυσης δείγματος
Που συμβάλλουν οι γενετικοί παράγοντες
Στις διαφορές σχετικά με την απορρόφηση, τον μεταβολισμό, την αποθήκευση, την κατανομή και την έκκριση θρεπτικών συστατικών
Τι άλλα χαρακτηριστικά του ατόμου επηρεάζουν τις μετρήσεις
- Φυσιολογικοί μηχανισμοί όπως βακτηριακή μικροχλωρίδα
- Μεταβολικές και φλεγμονώδεις διαταραχές
- Παράγοντες που σχετίζονται με προσωπικά χαρακτηριστικά (φύλλο, ηλικία, σωματικό βάρος, κοινωνικοοικονομική κατάσταση, κατανάλωση οινοπνεύματος και κάπνισμα)
Πώς επηρεάζουν οι διατροφικοί παράγοντες τους βιοχημικούς δείκτες
Προκαλούν αλλαγές στην περιεκτικότητα των τροφίμων λόγω θερμικής επεξεργασίας
π.χ. η αξιοποίηση των καροτενοειδών μπορέι να επηρεάζεται από την περιεκτικότητα της διατροφής σε λιπίδια λόγω της λιποδιαλυτότητάς τους
Άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν τους βιοχημικούς δείκτες
Παράγοντες που σχετίζονται με τον τύπο του εξεταζόμενου βιολογικοί δείγματος, τις διαδικασίες συλλογής, επεξεργασίας, μεταφοράς και τις συνθήκες αποθήκευσής του
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα των βιοχημικών δεικτών ως ενδείξεις πλήρους πρόσληψης
- Αξιολόγηση της συνήθους διατροφικής κατάστασης
- Δεν εξαρτώνται από την ικανότητα μνήμης του ατόμου
- Δεν βασίζονται στην ακρίβεια των πινάκων σύνθεσης τροφίμων
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα των βιοχημικών δεικτών ως πρότυπα ελέγχου εγκυρότητας
- Οι βιοχημικοί δείκτες δίνουν ανεξάρτητα σφάλματα, μη σχετιζόμενα με τα σφάλματα της ερευνητικής μεθόδου
- Ισχυροποιούν την εγκυρότητα ενός ερωτηματολογίου
Γιατί βασιζόμαστε στην αξιολόγηση της πρόσληψης των ατόμων μέσα από την συμπλήρωση ερωτηματολογίων
-Υψηλότερο κόστος αναφορικά με άλλες μεθόδους
-Σχετικά περιορισμένος αριθμός διαθέσιμων βιοχημικών δεικτών διατροφικής πρόσληψης
