6.2 De Vorst Uitgedaagd

Question 1

Wat is een dynastie?

Answer 1

Een regerende familie

Question 2

Van welke dynastie was Karel V?

Answer 2

Ven de dynastie der Habsburgers

Question 3

Welke titel verwierf Karel V en wanneer?

Answer 3

Keizer van het Heilig Roomse Rijk in 1519

Question 4

Verklaar: ‘in het rijk van Keizer Karel ging de zon nooit onder’

Answer 4

Als de zon onder gaat in Europa, komt ze op in Zuid-Amerika (waar hij ook gebieden bezit) en Vince versa

Question 5

Wanneer maakten we al kennis met Karel (vorig trimester)?

Answer 5

Hij is degene die Luther in de rijksbank heeft geslagen

Question 6

Welk plan had hij met Europa?

Answer 6

Hij wou graag een Katholiek rijk hebben

Question 7

Hoe wilden Karel en Philips I hun gezag laten gelden?

Answer 7

Door bestuurseenheid in te voeren

Question 8

Hoe noemde het rijk van Karel V

Answer 8

De zeventien provinciën

Question 9

Hoe zorge hij voor eenheid op vlak van bestuur?

Answer 9

Voor: verschillende stadshouders / provinciegouverneurs
Na: landvoogdes aanstellen voor de Nederlanden + bijgestaan door 3 centrale bestuursraden

Question 10

En hoe wilde hij eenheid bekomen op vlak van wetgeving en rechtspraak?

Answer 10

Voor: uiteenlopende gewoonterechten
Na: het gewoonterecht wordt neergeschreven en uniform gemaakt
De keizer vaardigt strafwetten uit (=plakkaten)

Question 11

Hoe wilde hij eenheid bekomen op vlak van territoriaal en erfopvolging?

Answer 11

Voor: verschillende gewesten met verschillende erfopvolging.
Na: de Nederlanden moeten als 1 geheel overgaan naar een opvolger

Question 12

Wat is het Bloedplakkaat en wanneer werd het ingevoerd?

Answer 12

Het moest de verspreiding van het protestantisme tegengaan. Lokale heren moesten iedereen terechtstellen die van ‘ketterij’ beschuldigd werd (via inquisitie of kerkelijke rechtbank) (1550)

Question 13

Waarom was er verzet tegen Karel V? En waar?

Answer 13

Gent verzette zich, en weigerde de extra belastingen te betalen om Karels oorlogen de financieren. De stad werd streng gestraft. => de Gentenaars worden de stroppendragers genoemd

Question 14

Waarom was er minder tegenstand tegen de invoering van het Bloedplakkaat?

Answer 14

• het werd niet toegepast via de letter van de wet
• er werd wel eens iets door de vingers gezien
• het ging economisch goed

Question 15

Welke eigenschappen van Filips II maakten het moeilijk het geërfde gebied van Karel V te besturen?

Answer 15

• hij wilde alles zelf beslissen
• hij verbleef altijd in Madrid, en kwam nooit in de Nederlanden
• hij was overtuigd katholiek, en wou geen toegevingen doen

Question 16

Waarom verzette de hoge adel zich tegen Filips II?

Answer 16

Ze hadden te weinig inspraak in het bestuur

Question 17

Waarom verzette de lage adel zich tegen Filips II

Answer 17

Ze wilden het Bloedplakkaat tegen de protestanten minder streng maken

Question 18

Waarom verzette de burgerij (kooplui) zich?

Answer 18

Ze vond dat de vervolging van de protestanten slecht was voor de handel

Question 19

Waarom verzette het gewone volk zich tegen Filips II

Answer 19

Ze leed onder schaarste, honger en werkloosheid

Question 20

Wat was de 1e ontlading tegen Filips II? En wanneer?

Answer 20

De beeldenstorm in 1566
De protestanten (Calvinisten) sloegen beelden en schilderijen stuk in (katholieke) kerken en kloosters

Question 21

Wat was het gevolg van de beeldenstorm?

Answer 21

Filips II was woedend, hij stuurde de hertog van Alva naar de Nederlanden met 10.000 Spaanse soldaten om orde op zaken te stellen.

Question 22

Wat deed Alva in de Nederlanden?

Answer 22

Alva richtte oa de bloedbad op en liet zijn tegenstanders ter dood verklaren. Ook stelde hij nieuwe belastingen in

Question 23

Was dat de juiste aanpak (van Alva)

Answer 23

Nee, het zorgde voor nog meer onrust en een verwijdering tussen de vorst en zijn onderdanen

Question 24

Wie is Willem van Oranje?

Answer 24

Hij was lid van de hoge adel en riep de Nederlanden op om in opstand te komen

Question 25

Welke oorlog volgde tegen Filips II

Answer 25

De tachtigjarige oorlog

Question 26

Wat gebeurde er tijden de 80 jarige oorlog?

Answer 26

De opstandelingen onder leiding van Willem van Oranje probeerden de Spaanse troepen te verjagen door steden te belegeren

Question 27

Wat is de participatie van Gent? Wanneer?

Answer 27

Daarin beloofden de Nederlanden hun krachten te bundelen. In 1576

Question 28

Wanneer en hoe verdeelden de Nederlanden zich?

Answer 28

In 1579

• de unie van Atrecht in het noorden, tegen Filips II
• de unie van Utrecht in het zuiden, verzoenden zich met Filips II

Question 29

Wat was het plakkaat van Verlatinghe?

Answer 29

Daarin stond dat ze de Koning niet meer als zodanig erkenden

Question 30

Onder leiding van wie vochten de Spanjaarden terug? Wat heroverden ze? Wanneer?

Answer 30

Onder leiding van Alexander Farnese heroverden ze Antwerpen terug in 1585 maar het noorden hield stand

Question 31

Wat was de Vrede van Munster?

Answer 31

De bezegeling van de uiteenvalling van de Nederlanden

Question 32

Nauwkeurige benaming van zuidelijke en noordelijke nederlanden

Answer 32

ZN: Spaanse Nederlanden
NN: Republiek der verenigde provinciën

Question 33

Politieke staatsvorm van zuidelijke en noordelijke nederlanden?

Answer 33

Z: Manarchie
N: statenbond

Question 34

Hoogste gezag van zuidelijke en noordelijke nederlanden

Answer 34

Z: koning van Spanje
N: Elite van de kooplui (regenten)

Question 35

Economische handel van zuidelijke en noordelijke nederlanden

Answer 35

Z: heel veel mensen vluchtten naar het noorden, veel kapitaal weg, belastingen voor de Schelde. Het ging slecht met de economie
N: gouden eeuw

Question 36

Religieus van de zuidelijke en noordelijke nederlanden?

Answer 36

Z: katholicisme
N: calvinisme / protestantisme

Question 37

Plaats van de kerk in zuidelijke en noordelijke nederlanden?

Answer 37

Z: staatskerk is de enige toegestane kerk
N: schuilkerken, elke godsdiensten zijn toegestaan =godsdienstvrijheid

Question 38

Cultureel bij de zuidelijke en noordelijke nederlanden

Answer 38

Z: de barok
N: bloei in wetenschap en schilderkunst