6. Vaste voeding Flashcards
Nagekeken door Joy
Gezonde voeding
Welke twee elementen zijn onmisbaar voor een goede gezondheid?
- Gezonde voeding
- Voldoende beweging
Gezonde voeding
Waarom is een gezonde levenstijl van geboorte al nodig?
Kind is volop in ontwikkeling op alle vlakken:
* Goede groei
* Problemen voorkomen zoals tandbederf, overgewicht, moeilijke defecatie, diabetes,…
Gezonde voeding
Hoe kan de vroedvrouw de ouders bijstaan in het ontwikkelen van een gezonde levensstijl voor het gezin? Wanneer?
Op het einde van het late postpartum informeren over:
- de opstart vaste voeding
- de normale ontwikkeling van een gezond eetpatroon bij een baby.
Gezonde voeding
Kan je de voedingsdriehoek al gebruiken bij baby’s?
Neen, geldt vanaf 1 jaar
Gezonde voeding
Geef enkele basisprincipes van een gezonde levensstijl bij de pasgeborene en het jonge kind.
- Meer plantaardig dan dierlijk
- Beperk bewerkte voeding, kook vers
- Drink water
- Eet bewust en met mate
Gezonde voeding
Hoe kan je een baby gedurende de eerste weken, maanden in beweging brengen?
- Tummy time
- Fietsen met beentjes
- tijdens verversen de kleertjes en pamper volledig uit
- speeltjes boven zijn hoofd
- zachte massage
- optillen + gewicht op de benen
- dragen in draagdoek
- zijn armpjes en benen bewegen
Opstart vaste voeding
Wanneer start je ten vroegste met vaste voeding?
4 maanden
Opstart vaste voeding
Wanneer start je ten laatste met vaste voeding? Waarom?
6 maanden
Baby heeft meer energie en ijzer nodig dan wat borst/kunstvoeding biedt.
Opstart vaste voeding
In welke volgorde & wanneer wordt bepaalde voeding geïntroduceerd?
- Opstart (4-6mnd): groente- of fruitpap
- 6mnd: vlees & vocht (water)
- 8mnd: brokjes & brood
- 12mnd: mee-eten met de pot
Opstart vaste voeding
Wanneer is een baby rijp voor vaste voeding?
Individueel verschillend. Hangt af van:
- Behoeften
- Rijpheid
- Motorische ontwikkeling
- Gewoontes in omgeving
Opstart vaste voeding
Je baby is oud genoeg en rijp om aan vaste voeding te beginnen. Waarop let je nog vooraleer te starten?
- Rustig, ontspannen moment kiezen
- Niet net naar opvang, net ziek geweest…
- Geef baby tijd om te wennen aan smaken, structuur, eettechniek.
- Goede hygiëne voorkomt voedselinfecties
Opstart vaste voeding
Welke signalen bij de baby kunnen aangeven dat hij klaar is om te starten met vaste voeding?
- Smakkende geluidjes maken,
- alles in zijn of haar mond stoppen
- veel belangstelling tonen voor jouw eten en drinken
Opstart vaste voeding
Waarom is het bij borstvoeding aan te raden pas te starten met vaste voeding vanaf de leeftijd van zes maanden?
Zodra je start met vaste voeding, vermindert je melkproductie omdat je baby minder drinkt.
Opstart vaste voeding
Met welke vaste voeding dient men te starten, groentepap of fruitpap?
Het maakt niet uit of je met fruitpap of met groentepap start. Is de ene pap goed opgestart, dan kan je de andere beginnen geven.
Kies in het begin vooral voor zachte smaken
Opstart vaste voeding
Wat kunnen eventuele redenen zijn om te starten met groentepap?
Begin je rond de zesde maand met vaste voeding, dan heeft je baby zijn ijzervoorraad al opgebruikt en start je beter eerst met groenten.
Opstart vaste voeding
Wat kunnen eventuele redenen zijn om te starten met fruitpap?
- Zoeter
- Beter verteerbaar
Opstart vaste voeding
Geef enkele tips voor het (leren) eten met een lepel.
- Zorg dat de baby de lepel ziet aankomen
- Klein lepeltje
- Horizontaal in mond brengen
- Morsen is normaal. Niet telkens mondje afkuisen
- Lippen opeen, hoofd wegdraaien… Kijk naar signalen van kindje
- Geef een “speellepel”
- Niet afschrapen
Opstart vaste voeding
Wat als de baby de vaste voeding niet wil eten of zijn portie niet wil opeten?
- Denk niet te snel dat je baby iets niet lust. Een kind heeft ongeveer 10 à 15 proefbeurten nodig vooraleer de smaakpapillen gewend of vertrouwd zijn aan een onbekende smaak of textuur.
- Baby led weaning proberen indien baby oud genoeg is.
- Laat je baby zelf zijn eettempo bepalen en forceer zeker niet
Groentepap
Op welk tijdstip van de
dag wordt de groentepap aangeboden?
Geef de warme maaltijd liefst ’s middags, zo kan die nog goed verteren. Kan het niet anders dan de maaltijd ’s avonds te geven, geef dan een voeding die niet te zwaar is en doe dit niet te laat.
Groentepap
Welke ingrediënten zitten er in een groentepap?
Wat is de ideale verhouding van deze ingrediënten?
2/3 groenten en 1/3 aardappelen,
deegwaren of witte rijst
Groentepap
Hoeveel groentepap/fruitpap mag/moet de baby eten? Moet de baby alles opeten?
- Start: enkele koffielepels + melkvoeding
- Enkele weken later: langzaam opvoeren tot 150g
- 1jaar: 250-300g
Groentepap
Moet de baby melk drinken bij de groentepap/fruitpap?
Als je kind stopt na enkele hapjes, geef je nadien nog melkvoeding bij.
Groentepap
Hoe wordt een groentepap het best bereid?
- Reinig en spoel aardappelen en groenten
- Snij in grote delen
- Koken/stomen
- Plet/mix
- Lepeltje vetstof toevoegen
- Geef zo snel mogelijk na bereiding
Groentepap
Moet de groentepap steeds vers bereid en gegeven worden?
Potjesvoeding kan ook.
Steeds zsm geven na bereiden, niet opnieuw opwarmen.
Groentepap
Is kant-en-klare potjesvoeding betrouwbaar?
Ja, staat onder strikte controle
- Vitaminen zijn bewaard/toegevoegd
- Gesteriliseerd
Wel belangrijk om af te wisselen met zelfbereide voeding.
Groentepap
Welke groenten zijn aan te raden, welke groenten zijn af te raden of vragen bijzondere
aandachtspunten?
Vanaf 6 maanden:
- Aardappel
- snijbonen
- bloemkool
- avocado
- tomaat
- bataat
Vanaf 8 maanden:
- komkommer
Vanaf 12 maanden:
- knoflook
- mais
- spruiten
- kolen
Groentepap
Welke vetstoffen kunnen gebruikt worden voor de bereiding van een groentepap?
Kies bij voorkeur voor
- een olie
- een zachte plantaardige margarine
- bak- en braadvet rijk aan onverzadigde vetzuren.
Vetten rijk aan verzadigde vetzuren zijn minder aan te raden.
Groentepap
Dient een groentepap te worden gekruid?
Je kan zachte kruiden zoals peterselie, bieslook, kervel, basilicum en venkel toevoegen aan de groentepap.
Vermijd zout, bouillon en sterke kruiden.
Groentepap
Mogen restjes van de groentepap/fruitpap bewaard worden?
Afgeraden, veel vitamines gaan verloren.
Fruitpap
Op welk tijdstip van de dag
wordt de fruitpap aangeboden?
Niet te laat, zodat er voldoende tijd is om te verteren.
Fruitpap
Welke ingrediënten zitten er in een fruitpap? Wat is de ideale verhouding van deze
ingrediënten?
Grotendeels fruit
Indien nodig verdikkingsmiddel: ongezoete koek of meel (zoveel mogelijk beperken)
Ook een optie als verdikking: banaan/mango
Fruitpap
Hoeveel fruitpap mag/moet de baby eten?
Moet alles op? Moet je nog aanvullen met melkvoeding?
- Start: enkele koffielepels + melkvoeding
- Enkele weken later: langzaam opvoeren tot 150g
- 1jaar: 250-300g
Fruitpap
Hoe wordt een fruitpap het best bereid?
- Fruit reinigen/spoelen
- Snijden in grote delen
- Pletten/raspen/persen
- Eventueel verdikkingsmiddel toevoegen
- Meteen geven
Fruitpap
Moet de fruitpap steeds vers bereid en gegeven worden?
Liefst, anders ten laatste later op dezelfde dag.
Fruitpap
Welk fruit is aan te raden?
Vanaf 6 maanden:
- Appel
- Kiwi
- Banaan
- citrus
- framboos
- peer
Vanaf 8 maanden:
- Granaatappel
- passievrucht
Vanaf 12 maanden:
- Ananas
- Blauwe bes
- Druiven
Fruitpap
Dient fruitpap te worden gesuikerd?
Neen!
- Pure smaken leren kennen
- Kind kan andere voeding weigeren
- Slecht voor tanden
- Geen vitamines of mineralen
Fruitpap
Mogen gluten gebruikt worden voor de bereiding van fruitpap?
Ja, je introduceert gluten bij een kind door glutenbevattende kindermelen, -koeken, -granen of –vlokken in de fruitpap te mengen.
Fruitpap
Mogen restjes van de fruitpap bewaard worden?
Neen
Evolutie eetpatroon
Wat kan een kindje van 4-6 maanden met zijn mond?
Voedseltransport van voor > achter
Bewustere mondbewegingen
Evolutie eetpatroon
Wat kan een kindje van 6-8 maanden met zijn mond?
Beginnende kauwbewegingen
Evolutie eetpatroon
Wat kan een kindje van 8-12 maanden met zijn mond?
- Kauwen
- Tongbewegingen om voedselbrok IN mond te houden
- Voedsel naar mond brengen
Evolutie eetpatroon
Wat kan een kindje van 12-18 maanden met zijn mond?
- Verfijnder kauwen
- Zijdelingse tongbewegingen
Evolutie eetpatroon
Wat kan een kindje van 18-24 maanden met zijn mond?
- Kauwen
- Ronddraaien tussen kiezen
Evolutie eetpatroon
Wat kan een kindje van 4-6 maanden met zijn lichaam?
Grijpen
Evolutie eetpatroon
Wat kan een kindje van 6-8 maanden met zijn lichaam?
Geeft door van hand > hand
Evolutie eetpatroon
Wat kan een kindje van 8-12 maanden met zijn lichaam?
Zitten met ellebogen los van romp
Beker naar mond brengen
Evolutie eetpatroon
Wat kan een kindje van 12-18 maanden met zijn lichaam?
- Lopen
- leert alleen eten
- lepel naar mond brengen
Evolutie eetpatroon
Wat kan een kindje van 18-24 maanden met zijn lichaam?
Zelfstandig eten
Evolutie eetpatroon
Wat kan een kindje van 4-6 maanden eten?
Puree naar mond gebracht
Evolutie eetpatroon
Wat kan een kindje van 6-8 maanden eten?
Puree, actief afhappen
Evolutie eetpatroon
Wat kan een kindje van 8-12 maanden eten?
Brokjesvoeding
Koekje/korstje in hand
Evolutie eetpatroon
Wat kan een kindje van 12-18 maanden eten?
Gemalen vlees
Zachte of fijngesneden voeding
Evolutie eetpatroon
Wat kan een kindje van 18-24 maanden eten?
Zacht vlees
Rauwe groenten/fruit
Evolutie eetpatroon
Wat leert een kindje van 4-6 maanden op vlak van eet-en tafelvaardigheden?
Eten van een lepel
Evolutie eetpatroon
Wat leert een kindje van 6-8 maanden op vlak van eet-en tafelvaardigheden?
Drinken uit open beker
In kinderstoel zitten
Evolutie eetpatroon
Wat leert een kindje van 8-12 maanden op vlak van eet-en tafelvaardigheden?
Kauwen op grover voedsel
Met handen eten naar mond brengen
Evolutie eetpatroon
Wat leert een kindje van 12-18 maanden op vlak van eet-en tafelvaardigheden?
Zelf eten met lepel
Drinken uit rietje
Evolutie eetpatroon
Wat leert een kindje van 18-24 maanden op vlak van eet-en tafelvaardigheden?
Experimenteren aan tafel
Kieskeurig zijn :)
Zelf doen
Evolutie eetpatroon
Welk vlees mag het kind vanaf zes maanden eten? Welk vlees is te verkiezen?
Liever wit vlees dan rood.
Zonder zichtbare vetrandjes
Beperken: orgaanvlees
Niet: rauw
Evolutie eetpatroon
Wat doe je als je pas op 6maanden start met groentepap?
Vlees, vis, ei & vleesvervanger even achterwege laten.
Eerst laten wennen aan groenten.
Evolutie eetpatroon
Wat doe je met de groetenpap op de leeftijd van 6maanden als de baby geen of onvoldoende tandjes heeft?
Voeding nog steeds malen > nog onvoldoende kauwen
Evolutie eetpatroon
Hoeveel vlees mag het kind vanaf zes maanden dagelijks eten?
15 gram opbouwen tot 25 gram aan 1 jaar
Evolutie eetpatroon
Hoe bereid je vlees voor de groentepap het best?
- Koken of stomen
- Fijnmalen
- Meteen geven, NIET bewaren
Evolutie eetpatroon
Mag het kind vanaf zes maanden ook vis eten? Welke is aan te raden?
Ja, liefst vette en halfvette soorten
Anjovis, makreel, forel, zalm, tonijn
Evolutie eetpatroon
Hoeveel vis mag een kind eten?
20 gram bij 6 maanden
Opbouwen naar 30 gram bij 1 jaar
Evolutie eetpatroon
Mag het kind vegetarisch eten?
Ja. De voorkeur gaat uit naar een lacto(ovo)-vegetarische voeding.
Evolutie eetpatroon
Mag een kind veganistisch eten?
Beter niet. Het is soms moeilijk om een evenwichtige nutritionele balans te bereiken wanneer alle dierlijke producten weggelaten worden.
Risico’s: vertraagde groei, bloedarmoede.
Extra vitaminen, mineralen en verrijkte voedingsmiddelen zijn noodzakelijk om de tekorten op te vangen.
Evolutie eetpatroon
Waar op letten bij vegetarisch eetpatroon?
- Verhoogde eiwit-inname
- Juiste combinatie van eiwitten innemen
- Geef dagelijks nog altijd voldoende melkvoeding
- Als je borstvoeding geeft, als mama een volwaardige gezonde voeding
- Plantaardige dranken zijn geen volwaardige vervanging
- Graanproducten, peulvruchten, groenten en fruit = de basis
- Variatie tussen donkere bladgroenten, groene en gele groenten
Evolutie eetpatroon
Waarom tijdig uit een open beker leren drinken? Wanneer?
Vanaf 6 maanden
Positieve invloed op vorm van gebit en taalontwikkeling
Evolutie eetpatroon
Dient elk kind extra vocht te krijgen?
Hoeveel?
Waarom?
<6m: niet nodig
6m-12m: enkele slokjes, opbouwen
1-3j: 0,5l
3-6j: 0,5-1l
Koorts, diarree, warm weer: extra water boven 6m, extra melk onder 6m
Melkvoeding niet meegeteld
Evolutie eetpatroon
Welke dranken genieten de voorkeur wanneer men extra vocht geeft?
Mineraalarm, niet bruisend flessenwater
Ongezoete lichte kruiden-of vruchtenthee mag af en toe ter afwisseling
Leidingwater vanaf 12 maanden
Evolutie eetpatroon
Mag je ook een tuitbeker gebruiken ipv open beker?
Liever niet, dat houdt het infantiel zuigen in stand
Evolutie eetpatroon
Wat als je kindje zich vaak verslikt tijdens het drinken?
Vul de beker dan met halfvloeibare voeding, bv. ingedikte flesvoeding of soep. Naarmate een baby makkelijker slokjes neemt, kan de voeding weer verdund worden.
Evolutie eetpatroon
Kan grover voedsel ook opgestart worden als het kind nog geen tandjes heeft?
Waarom wel/niet?
Ja, een kind leert kauwen vanaf 8maand.
Evolutie eetpatroon
Hoe kan men brood inbrengen in het menu?
Starten door brood week te maken in melk of papje te maken
Evolutie eetpatroon
Welk brood is te verkiezen vanaf 8maanden?
- Brood van 1-2dagen oud > kauwt makkelijker
- Vermijd brood met hele korrels, vlokken of volkorenbrood tot 1jaar > °krampen & winderigheid
- Tanden? > beschuit of geroosterd brood > lichter verteerbaar
- Vermijd wit brood of fantasiebrood > te veel witte bloem & weinig voedingsstoffen
Evolutie eetpatroon
Welke broodbeleg is aan te raden vanaf 8 maanden?
Een beetje zachte, plantaardige margarine rijk aan onverzadigde vetstoffen
Mag maar is niet nodig:
- notenpasta/hummus
- geplet fruit
- vruchten/groentenmousse
- ei/vis
Evolutie eetpatroon
Wat met het drinkgedrag vanaf 8 maanden?
Extra water
Soep mag nu ook
Evolutie eetpatroon
Schets het dagelijks eetpatroon van een kind vanaf 1 jaar
3 maaltijden (ontbijt – middageten – 2e broodmaaltijd)
+ maximaal 2 tussendoortjes waarvan een fruitmoment
+ borst- en/of melkvoeding en/of volle koemelk
+ voldoende beweging
+ water
Evolutie eetpatroon
Welke zijn de belangrijkste veranderingen in de voeding vanaf 1 jaar?
Vanaf nu mag het volgende:
- Ontbijtgranen
- Fruit met pitten/moeilijkere structuur
- Van pap naar fijngesneden eten
- Vis/vlees bakken
Evolutie eetpatroon
Zijn tussendoortjes aan te raden vanaf 1jarige leeftijd?
Maximaal 2 (waarvan 1 fruit)
> Hoe meer eetmomenten, hoe meer kans op tandbederf
Evolutie eetpatroon
Wat met het drinkgedrag vanaf 1 jaar?
- Water!!
- Lichte thee zonder zoetstof
- Melk, ongezoet fruitsap, groentesap of groentesoep > Ca, vit C of voedingsvezels
Vermijd zoete dranken > bederven eetlust
Evolutie eetpatroon
Wat gebeurt er met het eetpatroon vanaf 18maanden?
- Zoals rest van gezin
- Zelf doen (smeren, eten)
- Kieskeurig > experimenteren met voedsel (spelen)
- Water: 0,5l
BLW
Wat is baby led weaning?
In plaats van gevoed te worden, gaat BLW uit van de zelfstandigheid van een baby. Hij leert de voedingsmiddelen met de eigen zintuigen kennen en bepaalt zelf wat en hoeveel hij wil eten.
BLW
Wie introduceerde BLW?
Wanneer?
Dr. Gill Rapley in 2005
BLW
Wat zijn de basisprincipes van BLW?
Ezelsbrug?
- Ten vroegste vanaf zes maanden en wanneer baby klaar is
- Vaste voeding is een aanvulling van melk
- Voeding aangeboden in stukken
- Het kind kiest zelf wat en hoeveel hij eet
- samen aan tafel
ZAAKS
BLW
Voordelen van BLW?
Kritische noot?
- Stimuleert motorische en zintuiglijke ontwikkeling
- Kind leert sneller alleen eten
- Kind wordt minder kieskeurig > minder voedingsproblemen
- Kauwen > goede mond/spraakontwikkeling
- Minder kans op overgewicht < kind bepaalt zelf wanneer het genoeg heeft
Momenteel nog onvoldoende wetenschappelijke evidentie
BLW
Nadelen van BLW?
Kritische noot?
- Verhoogd risico op verstikking
- Kans op onvoldoende voedingsstoffen
Momenteel nog onvoldoende wetenschappelijke evidentie
BLW
Gaan we BLW actief aanraden?
Neen, je geeft het als mogelijke optie met de voor-en nadelen.
Verder onderzoek nodig om dit als superieure methode te zien tov papjes.
