3. De neonaat Flashcards
Nagekeken door Joy
Wat volgt de vroedvrouw naast het fysisch en psychisch welzijn van de kraamvrouw nog op?
- Fysisch welzijn van de neonaat
- Psychisch welzijn van de neonaat
- Slapen van de neonaat
-
Comfortzorg van de neonaat
–> volledige eerste levensjaar
Fysisch welzijn neonaat
Wat valt er allemaal onder de fysische ontwikkeling?
- De groei
- De uitscheiding
- Darmmicrobioom
- Motorische ontwikkeling
- Zintuigelijke ontwikkeling
- Vaccinatie
- Tandjes
Fysisch welzijn neonaat
Op welke tijdstippen wordt het fysisch welzijn van de neonaat geobserveerd & onderzocht?
- Eerste levensweek: dagelijks
-
Na eerste levensweek:
* Huisbezoeken vroedvrouw tot 1ste verjaardag
* K&G
* Kinderarts op 2w
Fysisch welzijn neonaat
Wat is doel van deze frequente opvolging van het fysisch welzijn van de neonaat?
Vroegtijdig opsporen van pathologie
Fysisch welzijn neonaat
De groei is een belangrijke indicatie voor de gezondheid van de baby.
Hoe wordt dit opgevolgd?
- Gewicht
- Lengte
- Schedelomtrek
- Groeicurven
Fysisch welzijn neonaat
Belangrijke gedachte bij de ontwikkeling van de neonaat
Ieder kind volgt zijn eigen evolutie!
Fysisch welzijn neonaat
Op welke tijdstippen gaan we wegen?
We gaan de baby wegen op:
* Dag 1
* Dag 3
* Dag 5
* Dag 10-14
* 1 maand
* 6à8 weken
Fysisch welzijn neonaat
Hoe evolueert het gewicht van de baby?
Evolutie gewicht:
* +/- 150à200 gram per week
* rond de 5 maanden dubbele van het geboortegewicht
* 1 jaar: verdrievoudigd
* jaren nadien: 2à3 kg per jaar
Fysisch welzijn neonaat
Waar moet er op gelet worden bij wegen en geven van borstvoeding?
Voor & na het geven van borstvoeding wegen heeft geen zin omdat de samenstelling van moedermelk varieert in de loop van de dag
–> volume zegt niets over de voedingswaarde.
Fysisch welzijn neonaat
Wat weten we over de opvolging van de lengte bij de neonaat?
- Tijdens elk contact wordt er gemeten
- Er wordt gemeten van de kruin tot hiel
- Na 1 maand: ongeveer 3à4 cm gegroeid
- Op de leeftijd van 1 jaar: lengte met de helft toegenomen
- Vanaf 2 jaar daalt de groeisnelheid, tot +/- 5cm per jaar
Fysisch welzijn neonaat
Wat weten we over de meetmomenten en evolutie van de schedelomtrek?
- Aantal keren varieert tussen de 4à8 keer in het eerste levensjaar
- Hoe wordt er gemeten: net boven de wenkbrauwen en de oorschelpen
- Hoofdomtrek verandert minder uitgesproken dan gewicht & lengte
> na 1 maand toename van 2,5cm en na eerste 2 levensjaren heeft het 2/3 van zijn groei doorgemaakt
Fysisch welzijn neonaat
Wat wordt gebruikt om de groei van het kind te evalueren?
Groeicurven
Nieuwe sinds 2024
1. Gewicht
2. Lengte
3. Schedelomtrek
4. Geslacht
G-L-SO curve, G naar L curve, BMI curve
Fysisch welzijn neonaat
Wat kunnen we opmerken uit de groeicurven?
- Eerste levensjaar: intense groei
- Vanaf tweede levensjaar: groeisnelheid vermindert, gewicht en lengte vlakt geleidelijk af.
< komt door de verhoogde activiteit/beweging + kleinere voedselinname - NIET zo belangrijk WAAR de baby op de curve zit maar de evolutie/groei volgens zijn/haar eigen curve
Fysisch welzijn neonaat
Uitscheiding bij de baby, wat is dit?
-
Mictie:
> 6à10 plasluiers per dag
> Dag 10: 50à100 ml urine/kg/dag
> Kleurloos
> Bij BV trager op gang -
Defecatie
> sterk beïnvloed door keuze voeding
Fysisch welzijn neonaat
Hoe ziet defecatie eruit bij BV?
- Zeer zacht tot vloeibaar
- Goudgeel van kleur > ‘waterige mosterd’
- Milde geur, niet zozeer onaangenaam
- De eerste weken varieert de hoeveelheid (kleine hoeveelheid tot soms tot rug/nek)
-
Frequentie mindert
> op 4 weken: 6x/dag vs 2x/week
> op 6 weken: 1x/dag of 1x/meerdere dagen
Fysisch welzijn neonaat
Hoe ziet defecatie eruit bij KV?
- Compact en korreliger
- Kleur: geel tot geelgroen
- Intense en scherpe geur
- Frequentie van 1 tot 3x/dag. Een dag zonder stoelgang kan
Fysisch welzijn neonaat
Wat gebeurt met de defecatie bij introductie van vaste voeding?
Verandering:
* Frequentie
* Kleur
* Geur
* Consistentie
Fysisch welzijn neonaat
Bespreek het rijpingsproces van de zindelijkheid
Wanneer beginnen?
- Eerste jaar: plasreflex, kleine blaas, onbewust plassen
-
Vanaf 1 jaar: meer bewustwording van uitscheiding
= erover praten, stoppen met spelen tijdens plassen/stoelgang - Eerste 2 jaren: sluitspieren worden rijp
- Na 2 jaar: controle beginnen krijgen over sluitspieren
Wanneer het kind er klaar voor is
Fysisch welzijn neonaat
Hoe verloopt het zindelijkheidsproces?
- Stoelgang ophouden overdag
- Plassen ophouden overdag
- Droge nachten
Fysisch welzijn neonaat
Wat omvat het darmmicrobioom?
Het is het geheel van micro-organismen
= bacteriën, schimmels, gisten,… in het spijsverteringsstelsel
–> Darmmicrobiota = Darmbiota = Darmflora
Fysisch welzijn neonaat
Tot wat zou het darmmicrobioom vermoedelijk bijdragen?
Onstaan en/of de ernst van bepaalde ziektes zoals:
1. Cardiovasculaire aandoeiningen
2. Kanker
3. Diabetes
4. Astma
5. Allergie
6. Atopische dermatitis of eczeem
–> opbouw van individueel darmmicrobioom = opbouw van het afweersysteem
Fysisch welzijn neonaat
Wat heeft reeds een impact op de allereerste microbiële kolonisatie van de baby?
- Maternale levensstijl en voeding
- Prenataal gebruik van antibiotica
Fysisch welzijn neonaat
Welke factoren spelen een rol in de microbiële kolonisatie vanaf de geboorte?
-
Type bevalling:
> Vaginale bevalling = contact met bacteriën uit het geboortekanaal van de moeder
> Sectio = contact met bacteriën van de huid van de moeder en omgeving -
Voeding
> BV stimuleert de groei van bepaalde darmbacteriën - Omgeving
-
Medicatie
> Antibiotica gegeven aan de moeder tijdens bevalling of aan baby na de geboorte verstoren het microbioom door nuttige bacteriën te doden - Hygiëne
Fysisch welzijn neonaat
Tot wat leidt een verstoorde ontwikkeling van het microbioom?
Op latere leeftijd een hogere gevoeligheid voor:
- astma
- allergieën
- ontstekingsziektes
Fysisch welzijn neonaat
Hoe hou je dit gezond darmmicrobioom in stand?
Gezond & gevarieerd voedingspatroon
Fysisch welzijn neonaat - Opdracht pg 43
Wat zijn probiotica?
Te vinden in?
Het zijn levende micro-organismen met gunstige effecten op de gezondheid mits in voldoende hoeveelheid geconsumeerd
–> versterken het immuunsysteem
–> verminderen darmklachten (diarree)
–> bevorderen een gezonde spijsvertering
yoghurt-kefir-zuurkool-supplementvorm
Fysisch welzijn neonaat - Opdracht pg 43
Wat zijn prebiotica?
Te vinden in?
Het zijn niet-verteerbare voedingsvezels die als voedsel dienen voor de GOEDE bacteriën, bv. de probiotica
= bevorderen de groei en activiteit van de gunstige bacteriën
–> gezonde darmflora en algemene darmgezondheid
Uien-knoflook-banaan-toevoeging aan voedingsmiddelen en dranken
Fysisch welzijn neonaat - Opdracht pg 43
Waarom is de combo van pro-en prebiotica goed?
Het zorgt voor synergetische voordelen voor de darmgezondheid
Fysisch welzijn neonaat - Opdracht pg 43
Wat zijn postbiotica?
Het zijn metabolieten of afbraakproducten die ontstaan wanneer probiotische bacteriën fermenteren in de darm
Fysisch welzijn neonaat - Opdracht pg 43
Leg nog eens kort het verschil uit tussen de 3 bioticas.
- Prebiotica zorgt voor voeding voor de darmbacteriën
- Probiotica is de bacterie zelf
- Postbiotica wordt door probiotica geproduceerd
Hanteren van gezond voedingspatroon!!
Fysisch welzijn neonaat
Wat wordt bekeken bij de motorische ontwikkeling?
De fijne en grove motoriek
* Fijne: handen en vingers + de handvaardigheid
* Grove: spierbeweging van de romp, armen en benen
–> te stimuleren door oefenen en aanmoediging
Fysisch welzijn neonaat
Wat is de motorische ontwikkeling tussen 0-2 maand?
- Ongecontroleerde bewegingen > stilaan bewuster en gecontroleerder
- Hoofdje bewegen richting stem, bewust glimlachen, hoofdje optillen
Fysisch welzijn neonaat
Wat is de motorische ontwikkeling tussen 2-6 maand?
- Vroege reflexen verdwijnen en bewegingen zijn gecontroleerder en meer gestuurd.
- 3à4 maand: geboeid door handjes, spelen met eigen vingers en handen
- 4à5 maand: op de zij tollen, daarna rollen van buik naar rug, later van rug naar buik
- 3à6 maand: voorwerpen grijpen en vasthouden
Fysisch welzijn neonaat
Wat is de motorische ontwikkeling tussen 6-12 maand?
- Rugspieren worden sterker
- Tussen 6-11 maand: zitten met steun, daarna zelfstandig
- 5à6 maand: schuifbewegingen op de buik = voorloper kruipen
- > 6 maand: voorwerpen meer en meer bestuderen, van ene hand naar andere, ronddraaien
- > 8 maand: kruipfase gaat sneller en gevarieerder
- 6à9 maand: staan en springen
- 1 jaar: pincetgreep
Fysisch welzijn neonaat
Wat is de motorische ontwikkeling tussen 12-18 maanden?
- Begin van stappen/lopen
> sterk individueel verschillend - Van waggelen naar stabieler bewegen
Fysisch welzijn neonaat
Hoe evolueert de motorische ontwikkeling na 18 maanden?
- Snelle evolutie = leren en ontdekken
- Evenwicht verbeterd
- Leren rennen, springen, klimmen
!! Stimuleren door samen te spelen - Eten met een vork
Fysisch welzijn neonaat
Bespreek de tastzin = voelen
- ‘Letterlijke’ contact met de omgeving en de wereld
- Mond = tastorgaan
- Tong en lippen zijn tastgevoelig
- Grijpen en naar de mond brengen
Fysisch welzijn neonaat
Welk zintuig is belangrijk voor de taalontwikkeling? Hoe evolueert het?
Extra info
Het gehoor
1. Al van in de baarmoeder
2. 0-3 mnd: geluid herkennen (hoge tonen)
3. 3-6 mnd: geluidsbron zoeken en vinden
4. 6-9 mnd: °interesse in verschillende soorten geluiden
Beter hoge tonen&horen beter dan volwassenen = gevoeliger –> beschermen