5. Hafta Flashcards
Karbohidratların katabolize olması:
Polisakkarid → Disakkarid→Monosakkarid
en küçük ünitesi monosakkarittir.
glukozu ayrıştırması sonucunda oluşan son ürünler:
a) Organik asitler: Asetik asit, butirik asit, formik asit, laktik asit, propionik asit, pirüvik asit, suksinik asit.
b) Nötral ürünler: Asetil, metil, aseton, butil alkol, 2,3- butilenglikol, diasetil, etil alkol, isopropil alkol, n-propil alkol.
c) Gazlar: Hidrojen, karbondioksit, metan
Lipidlerin (Yağların) katabolize olması:
lipazlar, yağları esas komponentlerine ayrıştırır.
•Lipazlar hidrolitik enzimlerdendir.
•Lipidler, hidrolize olunca, yağ asitleri ve gliserin meydana gelir.
Lipid ———->Yağ asitleri + Gliserin Lipaz
➢ en küçük yağ asitleridir.
Proteinlerin katabolize edilmesi:
Proteinaz ve peptidaz enzimleri işlem yapar.
• Bu enzimler genellikle ekstrasellüler enzimlerdir
(ekzoenzimlerdir).
• Hücre dışındaki proteinleri hidrolize ederek küçük ünitelere (amino asitlere) ayrıştırırlar.
Protein———→ Polipeptid————→ Amino asitler Proteinaz Peptidaz
➢Proteinlerin en küçük ünitesi amino asitlerdir.
Amino asitler hücre duvarından ve hücre zarından içeri girebilirler.
Amino asitler için hücre içinde 2 ana durum vardır:
-Ya amino asit deposunda muhafaza edilirler
-Ya da daha ileri aşamalara kadar hidrolize edilirler (Deaminasyon; Dekarboksilasyon; Transaminasyon).
Bakterilerin Çoğalması
zararlı etki için sayıca çoğalması gerekir.
bakteriler kısa eksen boyunca ortadan ikiye bölünerek çoğalırlar.
ikiye bölünerek 2 adet bakteri olur.
çoğalan bu bakteriler de tekrar ikiye bölünür, üreme sürer.
geometrik bir üreme tarzı gösterirler. 1→2→4→8→16→32→…
Besiyeri (Media) ve Kültür
Besiyeri (Media): Mikroorganizmanın üremesi için besin ortamıdır.
Katı ya da sıvı formda olabilir.
Kültür: besin ortamında üremesiyle oluşur.
katı besiyerinde ürerse katı kültür olur. Bu kültürde koloniler görülür.
sıvı besiyerinde ürerse sıvı kültür olur. Sıvı kültürde koloniler görülmez, bulanık görüntüyle belli olur.
İnokulasyon (Ekim):
besiyerine aktarılması, besiyerine konması işlemleridir (İnoküle etmek).
İnkübasyon:
besiyerine aktarılınca üremenin olması için belli bir süre belli çevresel koşullarda tutulur. Bu işleme inkübasyon denir (İnkübe etmek).
Katı Besiyeri ve Katı Kültür
Katı Besiyeri- Agar katı formdadır, üremesi için gereken maddeleri içerir. Agar besiyeri, agar media ya da katı media.
Katı Kültür: Katı besiyeri üzerinde mikroorganizma ürediğinde buna katı kültür denir
Sıvı Besiyeri ve Sıvı Kültür
-Sıvı Besiyeri (İçinde agar yoktur.
-Sıvı besiyeri şeffaftır!
-Sıvı kültür Bulanıktır!
Mediadır
Mikroorganizmalar, uygun besiyeri ve çevresel koşullar altında, türlerine özgü bir hızla ürerler.
•Koşulların uygunluğu devam ettiği sürece, buna paralel olarak çoğalma da sürekli olur.
• Bakteri populasyonunda meydana gelen her bölünmeye generasyon (jenerasyon) denir.
• İki generasyon arasında geçen zamana generasyon (jenerasyon) süresi denir.
Mikroorganizmaların Üremeleri Üzerine Etkili Faktörler
• Gıdanın yapısı ve bileşimi
• Redoks Potansiyeli
• Oksijen
• Asitlik (pH)
• Su aktivitesi ve Osmotik basınç
• Sıcaklık
• Nem
• Karbondioksit
• Etkileşim Parametreleri ve İnhibitör Bileşikler
üreme durumu başlıca 4 evre gösterir:
- Latent dönem (Lag fazı)
- Üreme dönemi (Log fazı)
- Durma dönemi (Durgun faz)
- Ölme dönemi (Azalma/Ölüm fazı)
A) Latent (lag) dönem:
Bu fazda yeni veya değişik ortama ekilen mikroplarda üreme olmaz. Bu yüzden sayıca da bir artma olmaz. Bakteriler yeni enzimler, metabolik ve gerekli maddeleri sentezlediğinden, metabolizma artmıştır.
Bu dönem, aynı zamanda, mikroorganizmaların, ortama adaptasyonlarını da sağlar.
Ortama uyabilen ve yeni maddeler hazırlayan mikroorganizmalar belli bir latent devreden (lag) sonra bölünerek üremeye başlarlar.
B) Üreme dönemi
• Yeterince ve gerekli maddeleri alan, sentezleyen ve latent fazı geçen mikroorganizmalar bölünerek çoğalmaya başlarlar.
Dikkat: Kendi türlerine özgü bir generasyon süresi içinde ve belli aralıklarla bölünerek çoğalırlar.
• Bakteri sayısı ve bölünme zamanla orantılı olarak artar. Üreme dönemi çok uzun bir süre devam etmez. Birkaç saat sonra bölünme hızında yavaşlama başlar.
gıda ve enerji kaynakları kullanılır ve azalır.
• Metabolizma artıkları ve toksik maddeler birikir ve ozmotik basınç ve yüzey gerilimi değişir.
• Oksijenin azalması,
• Besiyerinde bulunanların fermente olması (bazı
durumlarda),
• Karbohidratların ayrışmasıyla oluşan çeşitli organik asitlerin ortamın pH ‘sını düşürür.
➢Bunlar gibi başlıca faktörler olumsuz yönde etkileyerek üremenin yavaşlamasına sebep olurlar.
C)Durma dönemi
Mikroorganizmaların ürediği sınırlı miktardaki sıvı ortamdaki bozulan optimal koşullar değişmediği veya düzeltilmediği takdirde, üreme giderek yavaşlar.
Bakteri populasyonu bir süre sayıca değişmeden kalır ve sonra azalmaya başlar.
D)Ölme dönemi :
Durma dönemi koşulları düzeltilmezse, mikroorganizmalar bu uygun olmayan koşullar altında ölmeye başlarlar.
Populasyon, sayıca giderek azalır.
Mikroorganizma üremesini kısa bir süre sonra baskılayan ve hatta durduran koşullar:
•Gıda ve enerji kaynaklarının sarf edilmesi ve azalması,
•Optimal koşulların değişmesi (pH, oksijen, osmotik basınç, yüzey gerilimi, vb),
•Metabolizma artıklarının ve toksik maddelerin birikmesi vb
Bakteri Hücre bölünmesi
iki kardeş hücreye yetecek kadar enzimleri, gerekli diğer organik ve inorganik maddeleri hazırlar ve biriktirir.
• Toplu halde bulunan DNA orta bölgede uzamaya başlar.
• DNA hücre zarındaki özel yere (mezozom) bağlanarak kendini eşlemeye (replikasyon) başlar.
• Replikasyon tamamlanınca, hücre duvarından içeri doğru ve karşılıklı olarak bir septum oluşumu görülür.
• Septum oluşumuna hücre zarı da katılır ve septumlar içeri doğru uzayarak hücreyi ortasından iki kardeş hücreye ayırır.
• Bu iki hücre birbirinden ayrılarak tam bağımsız hale gelirler veya birbirlerine bitişik olarak kalırlar (streptokok, streptobasil, flamentöz formlar).
Generasyon süresi bakterilerde çok değişiklik gösterir.
E. coli 18-20 dakika
S. aureus 27-30 dakika
M. tuberculosis 792-932 dakika
