Κεφάλαιο 5 Flashcards
Γιατί ο Μεντελ επέλεξε το μοσχομπίζελο για τα πειράματα του?
i) Αναπτύσσεται πολύ εύκολα.
ii) Εμφανίζει μεγάλη ποικιλότητα σε πολλούς χαρακτήρες του όπως στο ύψος, όπου εμφανίζονται ψηλά και κοντά φυτά, στο χρώμα του άνθους, όπου υπάρχουν ιώδη και λευκά άνθη, στο χρώμα και στο σχήμα του σπέρματος καθώς και σε άλλες ιδιότητες.
iii) Παρέχει τη δυνατότητα τεχνητής γονιμοποίησης, πέρα από την αυτογονιμοποίηση, η οποία συμβαίνει φυσιολογικά.
iv) Δίνει μεγάλο αριθμό απογόνων και παρέχει τη δυνατότητα στατιστικής επεξεργασίας των αποτελεσμάτων.
v) Έχει μικρή διάρκεια γενιάς.
Που στηρίχτηκε η επιτυχία των πειραμάτων του Μέντελ?
i) Μελέτησε μία ή δύο ξεχωριστές ιδιότητες του φυτού κάθε φορά και όχι το σύνολο των ιδιοτήτων που το χαρακτηρίζει.
ii) Χρησιμοποίησε για τα πειράματά του αμιγή (καθαρά) στελέχη για τη συγκεκριμένη ιδιότητα που μελετούσε, δηλαδή στελέχη τα οποία μετά την αυτογονιμοποίηση θα παρουσίαζαν για πολλές γενιές την ίδια ιδιότητα.
iii) Ανέλυσε τα αποτελέσματά του στατιστικά, δηλαδή μετρούσε τους απογόνους των ατόμων τα οποία είχαν μια συγκεκριμένη ιδιότητα και στη συνέχεια υπολόγιζε τις συχνότητες εμφάνισης τους.
Ποιοί είναι οι επικρατής χαρακτήρες μοσχομπίζελου και ποιοί οι υπολειπόμενοι?
Επικρατής Υπολειπόμενοι
1) Σχήμα σπρμ Λειό Ρυτιδωμένο
2) Χρώμα ΄΄ Κίτρινο Πράσινο
3) Χρώμα άνθ Ιώδες Λευκό
4) Σχήμα καρπού Κανονικό Περιεσφυγμένο
5) Χρώμα καρπού Πράσινο Κίτρινο
6) Θέση άνθεων Αξονικά Ακραία
7) Ύψος φυτού Ψηλό Κοντό
Τι είναι τα αλληλόμορφα γονίδια? Ποιά άτομα ονομάζονται ομόζυγα και ποιά ετερόζυγα.
Είναι γονίδια που βρίσκονται στην ίδια θέση στα ομόλογα χρωμοσώματα και ελεγχουν την ίδια ιδιότητα.Τα άτομα με δύο ίδια αλληλόμορφα γονίδια για μια συγκεκριμένη ιδιότητα ονομάζονται ομόζυγα και τα άτομα με δυο διαφορετικά αλληλόμορφα γονίδια για μια ιδιότητα ονομάζονται ετερόζυγα.
Γιατί ένα αλληλόμορφο γονίδιο χαρακτηρίζεται επικρατές?
Σε μερικά ετερόζυγα άτομα το ένα αλληλόμορφο μπορεί να καλύπτει την έκφραση του άλλου. Αυτό που καλύπτει ονομάζεται επικρατές και αυτό που καλύπτεται υπολειπόμενο.
Τι ονομάζεται γονότυπος και τι φαινότυπος?
Γονότυπος ονομάζεται το σύνολο των αλληλόμορφων γονιδίων ενός οργανισμού.
Φαινότυπος ονομάζεται το σύνολο των χαρακτήρων που εκρφάζουν τον γονότυπο ενός οργανισμού.
Τι αναφέρει ο νόμος του διαχωρισμού των αλληλόμορφων γονιδίων?
Κατά την μείωση διαχωρίζοντα τα ομόλογα χρωμοσώματα και τα γονίδια που βρίσκονται σε αυτα και σχηματίζονται οι γαμέτες.Συνεπώς, οι απόγονοι προκύπτουν από το τυχαίο συνδιασμό των γαμετών.
Τι είναι το τετράγωνο Punnet?
Αποτελεί διάγραμμα των γαμετών και του τρόπου συνδιασμού τους σε μια διασταύρωση.
Τι ονομάζεται διασταυρωσή μονουβριδισμού και τι διυβριδισμού?
Όταν μελετάται ο τρόπος κληρονόμησης ενός χαρακτήρα η διασταύρωση χαρακτηρίζεται διασταύρωση μονουβριδισμού, ενώ όταν μελετάται ο τρόπος κληρονόμησης δύο χαρακτήρων, διυβριδισμού.
Τι ονομάζουμε διασταύρωση ελεγχου?
Η διασταύρωση ενός ατόμου άγνωστου γονότυπου με ένα άτομο ομόζυγο για το υπολειπόμενο αλληλόμορφο γονίδιο ονομάζεται διασταύρωση ελέγχου.
Τι αναφέρει ο δεύτερος νόμος του Μεντελ?
Ο δεύτερος νόμος περιγράφει την ανεξάρτητη μεταβίβαση των γονιδίων που βρίσκονται σε διαφορετικά χρωμοσώματα από την οποία προκύπτει η τυχαία διάταξη των ζευγών χρωμοσωμάτων κατά τη μετάφαση της μείωσης I. Δηλαδή το γονίδιο που ελέγχει ένα χαρακτήρα δεν επηρεάζει τη μεταβίβαση του γονιδίου που ελέγχει έναν άλλο χαρακτήρα.
Τι ονομάζουμε ατελώς επικρατή γονίδια?
Όταν ένα ετερόζυγο άτομο έχει φαινότυπο που είναι ενδιάμεσος ως προς τους αντίστοιχους των δύο γονέων του, τότε τα γονίδια του ονομάζονται ατελώς επικρατή. Σε τέτοιου τύπου διασταυρώσεις οι γονοτυπικές και φαινοτυπικές αναλογίες είναι ίδιες.
Το ονομάζουμε συνεπικρατή γονίδια?
Περιπτώσεις στις οποίες στα ετερόζυγα άτομα εκφράζονται και τα δύο αλληλόμορφα στο φαινότυπο τα γονίδια ονομάζονται συνεπικρατή.
Αναφέρετε το είδος των γονιδίων που καθορίζουν την ομάδα αίματος ενός ατόμου.
Δύο από τα αλληλόμορφα του γονιδίου που καθορίζει τον τύπο των ομάδων αίματος ΑΒΟ του ανθρώπου είναι συνεπικρατή. Τα άτομα με ομάδα αίματος Α έχουν στην επιφάνεια των ερυθροκυττάρων τους αντιγόνο.τύπου Α. Ατομα ομάδας αίματος Β έχουν αντιγόνο Β. Ένα άτομο ομάδας αίματος ΑΒ έχει αντιγόνα Α και Β, ενώ ένα άτομο ομάδας αίματος 0 δεν έχει κανένα αντιγόνο.Το γονίδιο I, που καθορίζει τις ομάδες αίματος, έχει τρία αλληλόμορφα. Τα ΙΑ και ΙΒ κωδικοποιούν τα ένζυμα που σχηματίζουν τα Α και Β αντιγόνα αντίστοιχα, ενώ το i δεν κωδικοποιεί κάποιο ένζυμο.Τα ΙΑ και ΙΒ είναι συνεπικρατή, ενώ το i είναι υπολειπόμενο. Τα γονίδια που καθορίζουν την ομάδα αίματος, σύμφωνα με το σύστημα ΑΒΟ, είναι επίσης πολλαπλά αλληλόμορφα.
Τι ονομάζουμε θνησιγόνο γονίδιο?
Το αλληλόμορφο που προκαλεί πρόωρο θάνατο ονομάζεται θνησιγόνο. Τα θνησιγόνα αλληλόμορφα προκαλούν αυτόματες αποβολές, δηλαδή πρόωρο τερματισμό της κύησης. Oδηγούν σε διακοπή της ανάπτυξης συνήθως πριν από την 8η εβδομάδα. Ένα τέτοιο άτομο δεν επιβιώνει μέχρι τη γέννηση και συνεπώς ο αντίστοιχος φαινότυπος χάνεται.. Όταν ένας άνδρας και μια γυναίκα έχουν ο καθένας από ένα υπολειπόμενο θνησιγόνο αλληλόμορφο για το ίδιο γονίδιο, κάθε απόγονος τους έχει 25% πιθανότητα να είναι ομόζυγος γι’ αυτά και συνεπώς να μην επιβιώνει μέχρι τη γέννηση.
